در این درس نمره بیشتری بگیرید!
در بخشی از این تحقیق می خوانیم:
مقدمه: به منظور بررسی جنبههای مختلف فرهنگ و تمدن اسلامی و تأثیری که در شکوفایی و رشد تمدن مغرب زمین داشته است،نخست باید مفهوم واژههای «فرهنگ»و«تمدن»به طور دقیق بررسی و شناخته شود. بیگمان وقتی از فرهنگ اسلامی بحث میکنیم،در واقع خودآگاه یا نا خودآگاه به آنچه ملل اسلامی از لحاظ اندیشهء،جهانبینی،اعتقادات و آداب و رسوم،مبتنی بر آیین اسلام و شیوهء زندگی پیامبر(ص)و دیگر پیشوایان مذهبی خود داشتهاند،توجه داریم و هنگامی که موضوع تمدن اسلامی را مطرح میسازیم،ذهنمان به مجموعهء آثار علمی،ادبی،هنری،صنایع،ابنیهء تاریخی و... معطوف میشود،که مسلمانان جهان از ملیتها،نژادها و زبانهای مختلف آنها را در طول قرون و اعصار ساخته و پرداختهاند.
عناصر اصلی فرهنگ اسلامی را رهنمودها و معارف قرآن مجید،سنن سنیهء رسول اکرم(ص)و سیره و روش فکری و اخلاقی پیشوایان اسلام تشکیل میدهد،و این عناصر که چونان روحی فنا ناپذیر در پیکرهء تمدن اسلامی حلول کرده است،به روشنی هویت اسلام را از ادیان و ملل و نحل دیگر مشخص می‌کند.از اجزای جدایی ناپذیر فرهنگ اسلامی ارزشهای عبادی و اخلاقی آن است.اعتقاد به توحید و معاد،که از اصول ایمانی اسلام به شمار میرود،از ویژگیهای فرهنگ آن است و تحقق مبانی عقیدتی مذکور در شخص مسلمان به انجام اعمال عبادی چون:نماز،روزه،زکات و حج و جهاد مربوط میشود.اعمالی که تعالی روح و نجات آدمی را از پرستش غیر خداوند و رهایی از نفس اماره و پذیرش مسؤولیت و تعهد در رعایت تقوای ظاهری و باطنی در بر دارد.به تعبیر قرآن مجید:از ویژگیها و مشخصات مسلمانان راستین-یا مؤمنان و دستپروردگان فرهنگ اسلامی-این است که:«آنان به هنگام نماز فروتن و خاضع و از انجام اعمال نا شایست و نا بکار روی گردانند،زکات میدهند و خیرخواه خلقند،پاکدامنند و از شهوترانی میپرهیزند و در ادای امانت و وفای به عهد کوشایند و...».(1)
در فرهنگ اسلامی-به رغم برخی از ادیان دیگر- قلمرو ایمان از عرصهء تفکر و تعقل جدا نیست،و حتی پایگاه تفکر از چنان والایی برخوردار است،که ارزش آن از عبادت برتر شمرده شده،چنان که پیامبر اسلام(ص) فرموده است:«تفکر ساعة خیر من عبادة ستین سنة»(2) یا«لا عبادة مثل التفکر»(3):یک ساعت اندیشیدن بهتر است از عبادت شصت سال.یا هیچ عبادتی مانند اندیشیدن نیست.و در همین ارتباط است که قرآن مجید به کسانی که برای یافتن حقایق میاندیشند و به یاری تعقل،حق را از باطل تشخیص میدهند و طریق نیکوتر یا خردپذیرتر را برمیگزینند؛با چنین عباراتی بشارت به رستگاریشان میدهد:
«فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون أحسنه أولئک الذین هدیهم الله و اولئک هم أولو الالباب»
(4)(ای پیامبر به بندگان من که گفتاری را میشنوند و با تعقل بهترین آن را میپذیرند مژده بده، اینان خردمندانی هستند که خدای آنان را هدایت فرموده است).
از دیدگاه فرهنگ اسلامی،طلب علم،بر هر مرد و زن مسلمانی واجب است و افراد عالم،آن چنان معزز و محبوبند که ارزش مرکب قلم آنان از خون شهیدان والاتر است،از سویی دیگر هر نوع عقیدهء خرافی یا خلاف عقل و فطرت،که آدمی را از کرامات انسانی و کمال باز دارد،باطل است.و به همین دلیل است که اسلام با شرک و بتپرستی و خودپرستی میانهای ندارد و از سویی آزادی عقیده را محترم میشمرد.و با تکیه بر اندیشهء:
«لا اکراه فی الدین قد تبین الرشد من الغی»
(5)پذیرش عقیدهء دینی را که با نا خوشایندی و زور همراه باشد، تقبیح می‌کند.و چون راست راهی را از گمراهی، آشکارا متمایز میبیند،افراد را در انتخاب عقیدهشان آزاد گذارده است.از دیدگاه فرهنگ اسلامی:اصولا، رسالت پیامبران اولو العزم اصلاح اجتماعات بشری و رها کردن نوع انسان از اسارتهای نفسانی و استعمار و استثمار قدرتمندان مستکبر صورت گرفته است و همچنان که پیامبر اکرم(ص)فرموده است:«انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»(6)تتمیم و تکامل مکارم اخلاقی و نشر و بسط آن در عالم،هدف اصلی از بعثت او بوده است.
رعایت عدالت اجتماعی،پاسداری از آزادی و حقوق بشر،حرمت دانش و قلم،توصیه به عفت و پاکدامنی، مبارزه با جهل،و داشتن وفای به عهد،فروتنی،و انجام اعمال صالحهای چون:احسان به خویشان و همسایگان و ناتوانان و اسیران،پرهیز از ظلم و رباخواری و احتکار-که در جهان امروز به صورت استعمار و استثمار ملتهای مستضعف-از سوی ابرقدرتها در آمده است-شکستن غرور و شوکت ستمگران و گردنکشان مستکبر ضد بشر،اجتناب از فساد و فحشا و زنا و شرب خمر و قمار و دیگر دنائتهای نفسانی انسان،از خطوط برجستهء چهرهء فرهنگ اسلامی است.
برای دانلود متن کامل تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید.
تحقیق درس تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی با عنوان تأثیر فرهنگ اسلامی در شکوفایی تمدن مغرب زمین 11 صفحه word
