پاورپوینت تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی

اختصاصی از فی لوو پاورپوینت تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

موضوع:

پاورپوینت تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی

مؤلف:

سید مهدی الوانی  

تعداد واحد :3

   نوع واحد :نظری

 پیش نیاز:مبانی سازمان و مدیریت و رفتار سازمانی

اهداف درس:

1- آگاهی از فرآیندهای مختلف خط مشی گذاری  عمومی   

2ـ آشنایی  با مشکلات و مسایلی که در راه وضع واجرای خط مشی گذاری عمومی پدید می‌آید.

3 ـ شناخت تنگناها و موارد ارزشی خط مشی گذاری عمومی

تعداد اسلاید: 266

کاربرد تصمیم گیری در مدیریت توسط اکسل(بی مقیاس سازی، تخصیص خطی، الکتره، تاپسیس، تحلیل سلسله مراتبی و ...)

اختصاصی از فی لوو کاربرد تصمیم گیری در مدیریت توسط اکسل(بی مقیاس سازی، تخصیص خطی، الکتره، تاپسیس، تحلیل سلسله مراتبی و ...) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در این فایل مراحل روش های تصمیم گیری در مدیریت که شامل (تخصیص خطی- الکتره- بی مقیاس سازی خطی- بی مقیاس سازی فازی- بی مقیاس سازی نرم- SHANON- AHP- TOPSIS- SAW) می باشد که در اکسل آموزش داده شده است.

دانلود مقاله مدل تصمیم گیری فرآیند تحلیل شبکه¬ای فازی برای ارزیابی متوازن (بررسی موردی در یک شرکت تولیدی)

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله مدل تصمیم گیری فرآیند تحلیل شبکه¬ای فازی برای ارزیابی متوازن (بررسی موردی در یک شرکت تولیدی) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده
در عصر حاضر اگر چه چارچوب گزارشگری مالی تاریخی با فراهم آوردن نوعی یکنواختی منطقی در اراِئه اطلاعات مالی هنوز هم از جایگاه خاصی برخوردار است، اما در امر ارزیابی واقعی شرکت¬ها و اندازه گیری عملکرد آن¬ها توفیق چندانی نداشته است. از این¬رو نیاز به استقرار سیستم ارزیابی متوازن به شدت احساس می¬شود. ارزیابی متوازن به عنوان ابزار ارزیابی که یک شاخص جامع از عملکرد را ارائه می¬کند، تعریف شده است که در آن هم شاخص¬های مالی و هم شاخص¬های غیر مالی در نظر گرفته می¬شود. اگر چه ارزیابی متوازن در اندازه¬گیری بر حسب تئوری و نظری راضی کننده بوده، اما این روش دارای یک¬¬¬سری کاستی¬هایی بر حسب اجرا وپیاده سازی براساس مبناهای کمی را دارا می¬باشد.
در این مقاله ارزیابی متوازن با تکنیک فرآیند تحلیل شبکه¬ای فازی به منظور تعیین عملکرد سازمان، بر مبنای استراتژیها یکپارچه می¬شود. مدل تحلیل شبکه¬ای شکل توسعه یافته¬ای از روش تصمیم گیری چند معیاره سلسله مراتبی)فرآیند تحلیل سلسله مراتبی) می¬باشد. این مدل علاوه بر دارا بودن همه قابلیت ¬های فرآیند تحلیل سلسله¬ مراتبی قادراست تا همه روابط بین عناصر یک تصمیم گیری چند معیاره را وارد مدل نمایید، این روابط شامل وابستگی و بازخورهای موجود بین عناصر می¬باشد. برای نمایش توانمندی مدل پیشنهادی، یک مطالعه¬ موردی نیز ارائه شده است. مطالعه موردی نشان می¬دهد که چگونه شاخص¬های عملکرد ارزیابی متوازن با ترکیب¬های مختلف می¬تواند با تکنیک فرآیند تحلیل شبکه¬ای فازی تلفیق شود.

کلمات کلیدی: ارزیابی متوازن، اندازه¬گیری عملکرد، فرآیند تحلیل شبکه¬ای، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
1.مقدمه
تکنیک ها و روش های کنترل زیادی با هدف ارزیابی وجود دارند که از دیدگاه مدیریت استراتژیک نتایج فعالیت های انجام شده به وسیله واحد تجاری را مورد ارزیابی قرار می دهند یکی از این روش ها با توانایی کنترل دوره ای و سیستماتیک ارزیابی متوازن می باشد.1ارزیابی متوازن ساختار یکپارچه ای را برای ارزیابی عملکرد واحدهای تجاری به وجود می آورد که در آن هم شاخص های مالی و هم شاخص غیرمالی در نظر گرفته می¬شود2.اگر چه استفاده از ارزیابی متوازن دارای یک سری مزایایی می¬باشد اما دارای یکسری کاستی هایی نیز می¬باشد که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می گردد.
مزایا:
1- ارزیابی متوازن هم کارهای درست و هم درست کار کردن را به سازمان می آموزد.
2- از مفاهیم و تجربیات دیگر روش های ارزیابی مالی سود می جوید، برای تک تک افراد سازمان قابل درک بوده و آن ها را صاحب فرایند نموده و در بهبود عملکرد آن¬ها را یاری می دهد.
3- هم سیستمی برای مدیریت بر استراتژی و هم سیستمی جهت اندازه گیری عملکرد سازمان می باشد.3
4- نسبت به اجرای فرامین مدیریتی کاراست و وسیله ای برای ایجاد بهبود مستمر می باشد.4
5- با استفاده از ارزیابی متوازن شرکت¬ها تلاش های درون سازمانی را هماهنگ می¬کنند و همچنین مبنائی برای حقوق و پاداش مدیران و تعیین سطح پیشرفت آن¬ها فراهم میکند.
6- وسیله ای است که شرکت¬ها با استفاده از آن تغییرات ساختاری را در سازمان ایجاد می کنند و هم وسیله ای برای تعیین میزان پیشرفت در دستیابی به هدف¬های استراتژیک می باشد.
7- ارزیابی متوازن وسیله ای برای اجرای استراتژی از طریق تمرکز بر عوامل استراتژیک که برای موفقیت شرکت سرنوشت ساز است، می باشد و باعث ایجاد تعادل بین اهداف بلندمدت و میان مدت می گردد.5
کاستی¬ها:
1- ارزیابی متوازن از نظر کمی ارزش های عملکرد را به طور دقیق تبیین نمی کند و منظور از نادقیق بودن آن این است که فرآیند کمی کردن شاخص ها نه تنها در سطح انفرادی، بلکه در سطح کلی برای انجام و یکپارچگی آن نیز انجام نمی شود.
2- اهمیت نسبی هر کدام از شاخص ها توسط کاربران به طور شهودی و ذهنی انجام می شود.
3- عدم اجرای مطلوب استراتژی و اهداف راهبردی مورد نظر سازمان
4- عدم آگاهی و فهم کارکنان از چشم انداز سازمان
5- هیچ شاخص یا چشم اندازی که متناسب با تمام سازمان ها و واحدهای تجاری باشد وجود ندارد.6

1.Yuksel & Dagdeviren(2010)
2.Kaplan & Norton(1996a)
3.ابن رسول،(2007)
4.حجازی و همایونی¬راد،(1386)
5.بلوچر،(1388)
6.Abran & Buglione(2003)
هدف اصلی این مقاله تلاش در جهت برطرف کردن کاستی های مربوط به ارزیابی متوازن و همچنین تعیین عملکرد سازمان با رویکرد جامع و بر مبنای استراتژی¬ها و چشم انداز و تعیین شاخص های عملکرد و دیدگاه¬های مربوط به ارزیابی متوازن با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل شبکه¬ای فازی می باشد.
علم مدیریت فازی می¬تواند مدل¬هایی را طراحی کند که نظیر انسان، از توانایی پردازش اطلاعات کیفی به صورت هوشمند برخوردار باشد، بنابراین علم مدیریت فازی، با ایجاد انعطاف¬پذیری در مدل، داده¬هایی نظیر دانش، تجربه و قضاوت انسانی را در مدل وارده کرده و پاسخ¬هایی کاملا کاربردی ارائه می دهد.1
اگر چه روش¬های تصمیم¬گیری چند معیاری بسیاری از جمله فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای بررسی وابستگی میان شاخص¬ها وجود دارد، اما این روش¬ها وابستگی میان تمام عناصر را در نظر نمی¬گیرد. ساعتی2 برای درنظر گرفتن وابستگی میان عناصر، فرآیند تحلیل شبکه¬ای فازی را معرفی نمود. این روش تمامی عوامل و معیارهای ملموس و غیر ملموس دخیل در اتخاذ تصمیم¬گیری را در بر می¬گیرد. این مدل این توانایی را دارد که قضاوت¬های کیفی را به مقادیر کمی تبدیل می¬کند.بعضی کاربردهای فرآیند تحلیل شبکه¬ای شامل گسترش کارکرد کیفیت3،کیفیت خدمات4، انتخاب پروژه5، ارزیابی تامین کنندگان6، مدیریت دانش7،آنالیز نقاط قوت، ضعف، تهدیدات و فرصت¬ها8 می¬باشد. علاوه بر خصوصیات ذکر شده فوق، روش تحلیل شبکه¬ای به دلایل زیر به سایر روش¬های تصمیم¬گیری چند معیاره ترجیح داده می¬شود:
1- در این مدل درجه اهمیت و وزن معیارها نسبت به یکدیگر بر اساس قضاوت¬های افراد تعیین می¬شود نه به صورت اختیاری و یا قراردادی
2-فرآیند تحلیل شبکه¬ای قادر به در نظر گرفتن تمام معیارهای مشهود و نامشهود در مدل می¬باشد.
3-این مدل دارای یک رویکرد نسبتا ساده و قابل درک است وبه راحتی توسط مدیران و تصمیم¬گیرندگان مورد پذیرش قرار می¬گیرد.
4-این تکنیک برای سیستم¬های پیچیده مناسب بوده و در صورت اجرای صحیح آن باعث افزایش عملکرد می¬گردد.9

1.آذر و فرجی،(1386)
2.Saaty
3.مومنی و آتش¬سوز،(1383)
4.جعفرنژاد و رحیمی،(1383)
5.محمدیان و صفری،(1383)
6.شهرابی و همکاران،(1385)
7.افرازه و بصیری،(1386)
8.رضوی و علاقه¬بند،(1386)
9.ثابتی صالح

2. روش شناسی
1-2: مجموعه فازی و اعداد فازی
تئوری مجموعه فازی توسط زاده1 درسال 1965 معرفی شده و به عنوان یکی از رویکردهای نوین برای مواجه با حالات غیر دقیق می¬باشد. با استفاده از این روش می توان حالات غیر دقیق را وارد مسئله کرده و بهترین تصمیم را اتخاذ نمود. مجموعه فازی به وسیله توابع عضویت تعریف می¬شود که دامنه آن بین صفر و یک می¬باشد، و به صورت زیر تعریف می¬شود:

در این مقاله، روش تحلیل شبکه¬ای با استفاده از تئوری فازی توسعه داده شده است تا بتواند حالات غیر قطعی را مدل¬سازی کند.
2-2: فرآیند تحلیل شبکه¬ای فازی
فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی معروف به AHP توسط ساعتی در سال 1980 معرفی گردید2. مبنا در AHP بر این است که عملکرد بخش بالایی از عملکرد بخش پایینی و همچنین اقلام هر سطح مستقل از هم هستند. اما بسیاری از مسائل و مشکلات تصمیم گیری نمی تواند به صورت سلسله مراتبی حل گردد، زیرا آنها شامل اثر متقابل عوامل مختلف بوده و گاهی اوقات عوامل سطح بالا وابسته به عوامل سطح پایین می¬باشد. به عبارت دیگر AHP نشان دهنده چارچوبی با یک رابطه سلسله مراتبی یک طرفه است و وابستگی میان عناصر را در نظر نمی¬گیرد بنابراین از آن نمی توان برای حل مسائل و مشکلات وابستگی میان شاخص ها استفاده کرد3. به منظور حل مسائل و مشکلات مربوط به مدل AHP، ساعتی در سال 1996 تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای را معرفی کرد. این تکنیک نشات گرفته از روش AHP بوده و برای حل مسائل و مشکلات وابستگی میان شاخص ها استفاده می شود، به عبارت دیگر این مدل وابستگی میان عناصر را نشان می¬دهد.این تکنیک شرایطی را فراهم می کند که روابط متقابل میان سطوح مختلف تصمیم گیری با هم ترکیب شوند4.در این پژوهش ANP رابطه میان دیدگاه های ارزیابی متوازن و وزن هر یک از دیدگاه ها را بیان می کند. باید به این نکته توجه داشت که فرآیند تحلیل سلسله مراتبی سنتی، امکان انعکاس سبک تفکر انسانی را بطور کامل ندارد. به عبارت بهتر، استفاده از مجموعه های فازی، سازگاری بیشتری با توضیحات زبانی و بعضاً مبهم انسانی دارد و بنابراین بهتر است که با استفاده از مجموعه های فازی (بکارگیری اعداد فازی) به پیش بینی بلند مدت و تصمیم گیری در دنیای واقعی پرداخت5.

1.Zadeh (1965)
2.Saaty (1980)
3.Saaty (1986)
4.Saaty (1996)
5.اکبری و مهرگان، (1386)
در سال ۱۹۸۳ دو محقق هلندی به نام های لارهورن و پدریک1روشی را برای فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی پیشنهاد نمودند که بر اساس روش حداقل مجذورات لگاریتمی بنا نهاده شده بود. پیچیدگی مراحل این روش باعث شد، این روش چندان مورد استفاده قرار نگیرد.در سال ۱۹۹۶ روش دیگری تحت عنوان روش تحلیل توسعه ای توسط چانگ2 ارایه گردید. اعداد مورد استفاده در این روش، اعداد مثلثی فازی هستند. مقیاس های فازی مورد استفاده در روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی در شکل (1) نشان داده شده اند.3

شکل (1) مقیاس های زبانی برای بیان درجه اهمیت
مفاهیم و تعاریف فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی بر اساس روش تحلیل توسعه ای به صورت زیرمی¬باشد:
دو عدد مثلثی و که در شکل (2) رسم شده اند را در نظر بگیرید.

شکل (2) اعداد مثلثی M1 و M2عملگرهای ریاضی آن به صورت روابط (۱)، (۲) و (۳) تعریف می شود
(۱)
(۲)
(۳)

1.Laarhoren & Padryc (1983)
2.Chang (1996)
3. عالم تبریز و باقرزاذه (1389)
باید توجه داشت که حاصل ضرب دو عدد فازی مثلثی، یا معکوس یک عدد فازی مثلثی، دیگر یک عدد فازی مثلثی نیست. این روابط، فقط تقریبی از حاصل ضرب واقعی دو عدد فازی مثلثی و معکوس یک عدد فازی مثلثی را بیان می کند. در روش تحلیل توسعه ای، برای هر یک از سطرهای ماتریس مقایسات زوجی، مقدار sk ، که¬خود یک عدد مثلثی است، به صورت رابطه (۴) محاسبه می شود: که k بیانگر شماره سطر و j,i به ترتیب نشان دهنده گزینه ها و شاخص ها هستند.
(۴)
در روش تحلیل توسعه ای، پس از محاسبه ها، باید درجه بزرگی آن ها را نسبت به هم به دست آورد. به طور کلی اگر M¹ و M² دو عدد فازی مثلثی باشند، درجه بزرگی M¹ بر M²، که با نشان داده می شود، به صورت رابطه (۵) تعریف می شود:
(۵)
هم چنین داریم:

میزان بزرگی یک عدد فازی مثلثی از عدد فازی مثلثی دیگر نیز از رابطه (۶) به دست می آید:
(۶)
برای محاسبه وزن شاخص ها در ماتریس مقایسه زوجی به صورت رابطه (۷) عمل می شود:
(۷)
بنابراین، بردار وزن شاخص ها به صورت رابطه (۸) خواهد بود:
که همان بردار ضرایب غیر بهنجار فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی است.
(۸)
(۹) در رابطه بالا (W) یک عدد غیر فازی است.
3. مدل پیشنهادی
مدل پیشنهادی برایBSC در این پژوهش متشکل از نه گام بوده و مراحل آن به صورت زیر می¬باشد:
مرحله اول: ایجاد یک تیم ارزیابی عملکرد شامل کارشناسان و متخصصین و تعیین چشم انداز واحد تجاری.
مرحله دوم: تعیین استراتژی ها برای رسیدن به چشم انداز واحد تجاری.
مرحله سوم: شناسایی دیدگاه های BSC و شاخص های عملکرد بر مبنای سایر دیدگاه¬ها.
مرحله چهارم: ساخت مدل ANP (چشم انداز، استراتژی، دیدگاههای BSC، شاخص های عملکرد). مرحله پنجم: تعیین وزن¬های داخلی استراتژی¬ها، دیدگاه¬های BSC و شاخص¬های عملکرد با استفاده از ماتریس¬های زوجی.در این مرحله از متد آنالیز چانگ استفاده می¬شود.(فرض می¬شود که هیچ نوع وابستگی میان دیدگاه¬های BCS وجود ندارد و مقیاس¬های زبانی که در جدول 1 آمده مورد استفاده قرار می¬گیرد).
جدول 1-مقیاس¬های زبانی برای بیان درجه اهمیت
مقیاس¬های زبانی برای درجه اهمیت اعداد فازی مثلثی معکوس اعداد فازی مثلثی
عینا یکسان (1,1,1) (1،1،1)
اهمیت برابر یا عدم ترجیح (1/2,1,3/2) (2/3,1,2)
نسبتا مهم¬تر (1,3/2,2) (1/2,2/3,1)
مهم¬تر (3/2,2,5/2) (2/5,1/2,2/3)
خیلی مهم¬تر (2,5/2,3) (1/3,2/5,1/2)
بی¬نهایت(کاملا)مهم¬تر (5/2,3,7/2) (2/7,1/3,2/5)

مرحله ششم: تعیین ماتریس وابستگی درونی هر یک از دیدگاههای BSC با در نظر گرفتن سایر دیدگاه ها. به عبارت دیگر وزن¬های وابستگی دیدگاه¬ها از حاصل¬ضرب ماتریس وابستگی دیدگاه¬ها در وزن داخلی دیدگاه¬های فراهم شده در مرحله پنجم بدست می¬آید.
مرحله هفتم: محاسبه وزن های جامع برای شاخص های عملکرد که از طریق ضرب وزن های داخلی شاخص های عملکرد در وزن های وابستگی به دست می آید.
مرحله هشتم: اندازه¬گیری شاخص¬های عملکرد.در این مرحله از متغیرهای زبانی ارائه شده توسط چنگ1 که در جدول 2 آمده استفاده می¬شود.
جدول 2- متغیرهای زبانی و متوسط اعداد فازی
ارزش های زبانی متوسط اعداد فازی
خیلی بالا 1
بالا 0.75
متوسط 0.5
پایین 0.25
خیلی پایین 0

1.cheng (1999)
مرحله نهم: اندازه¬گیری عملکرد سازمان برای دوره¬های زمانی مشخص با استفاده از وزن¬¬های جامع محاسبه شده در مرحله 7 برای شاخص¬های عملکرد و ارزش¬های زبانی تعیین شده در مرحله 8.

شکل 3 - یک شکل کلی برای مدل ارائه شده در BSC

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   17 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله ISI یک معماری سرویس گرا برای پشتیبانی تصمیم گیری بالینی در پرسش شبکه اطلاعات ملی بهداشت

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله ISI یک معماری سرویس گرا برای پشتیبانی تصمیم گیری بالینی در پرسش شبکه اطلاعات ملی بهداشت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

موضوع فارسی : یک معماری سرویس گرا برای پشتیبانی تصمیم گیری بالینی در پرسش شبکه اطلاعات ملی بهداشت

موضوع انگلیسی :<!--StartFragment -->

SANDS: A service-oriented architecture for clinical decision support in a National Health Information Network ^q

تعداد صفحه :20

فرمت فایل :PDF

سال انتشار :2008

زبان مقاله : انگلیسی

در این مقاله، ما توصیف و ارزیابی یک معماری جدید توزیع شده برای پشتیبانی تصمیم گیری بالینی به نام SANDS (معماری سرویس گرا برای پشتیبانی تصمیم گیری NHIN)، که اهرم تلاش تبادل اطلاعات سلامت فعلی و بر اساس اصول یک معماری سرویس گرا است. معماری اجازه می دهد تا سیستم های اطلاعات بالینی متفاوت و سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری بالینی به صورت یکپارچه بر روی یک شبکه یکپارچه با توجه به مجموعه ای از رابط ها و پروتکل شرح داده شده در این مقاله است. معماری توصیف به طور کامل تعریف شده و توسعه یافته است و شش مورد استفاده توسعه یافته اند و تست شده با استفاده از یک پرونده الکترونیک سلامت نمونه که در پیوند به یکی از نمونه های موجود بهداشت شبکه ملی اطلاعات (NHIN): تعامل با مواد مخدر بررسی، نظارت سندرومی، پشتیبانی تصمیم گیری تشخیصی ، تجویز در بزرگسالان مسن تر، اطلاعات در نقطه ای از مراقبت و پرونده سلامت شخصی ساده است. برخی از این موارد استفاده استفاده سیستم های پشتیبانی تصمیم موجود، که هم تجاری و یا آزادانه در حال حاضر در دسترس هستند، و توسعه یافته در خارج از پروژه شن، ماسه، در حالی که دیگر از موارد استفاده در سیستم های پشتیبانی تصمیم به طور خاص توسعه یافته برای این پروژه است. کد منبع باز برای بسیاری از این قطعات در دسترس است، و یک تجزیه کننده منبع مرجع باز هم برای مقایسه و آزمایش دیگر سیستم های اطلاعات بالینی و سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری بالینی که مایل به اجرای معماری SANDS در دسترس است.
معماری شن و ماسه پشتیبانی تصمیم گیری دارای چندین معنی مزایای فی نمی تونم بیش از دیگر معماری برای پشتیبانی تصمیم گیری بالینی. برجسته ترین آنها عبارتند از:

پیمانه 1.Greater از دیگر معماری، اجازه می دهد برای کار توزیع شود.
پتانسیل 2.The به برای ایجاد و حفظ یک بازار تجاری برای پشتیبانی تصمیم گیری بالینی.
هزینه 3.Reduced و خطر ابتلا به تلاش سیستم های پشتیبانی تصمیم جدید به دلیل توانایی آن به راحتی ادغام انواع خدمات پشتیبانی تصمیم گیری، و به راحتی آنها را در صورت دلخواه، و همچنین حذف،.
آزادی نمی تونم فی 4.Signi برای توسعه دهندگان سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری بالینی به انتخاب راه آنها نشان دهنده دانش و داخلی پیاده سازی سیستم خود، در مقایسه با روش های دیگر که محدود مانند توسعه دهندگان به یک فرمالیسم نمایش دانش خاص است.
کاتیون فی 5.Uni از جهت و دستور کار پژوهش پشتیبانی تصمیم گیری و توسعه با تلاش امیدوار کوتاه مدت به منظور بهبود قابلیت همکاری سیستم های بالینی.

دانلود مقاله مقیاسهای اندازه گیری

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله مقیاسهای اندازه گیری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   19 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

مقیاسهای اندازه گیری

در اندازه گیری ویژگی ها یا صفات اشخاص یا اشیا ،اعداد یا نمراتی با آنها نسبت داده می شوند
تعریف مقیاس:
مجموعه ای عدد یا نمادهای دیگر است که ویژگی های آنها بر ویژگی های تجربی اشیائی که اعداد به آنها نسبت داده می شوند منطبق است
سطوح یا انواع مقیاسهای اندازه گیری:
در چهار سطر از ساده به پیچیده بسته بندی می شوند:
1- اسمی
2- ترتیبی
3- فاصله ای
4- نسبتی
مقیاسهای اسمی: پایین ترین سطح یا ساده ترین نوع اندازه گیری را معرفی می کند و به دو صورت مورد استفاده قرار می گیرد:
1- اسم گذاری: در این مقیاس از ارقام و اعداد برای اسم گذاری و یا نام گذاری و تشخیص اشیا و افراد استفاده می شود مانند شماره بازی کننان تیم فوتبال یا شماره خیابانهای شهرها
2- طبقه بندی: در مقیاس اسمی علاوه بر نام گذاری از اعداد و ارقام برای طبقه بندی اشیا و افراد نیز استفاده می شود مانند اینکه طبقه بندی افراد به هنجار و ناهنجار است که از آن مثلاً عدد 1 فرد هنجار و عدد 2 فرد ناهنجار را معرفی می کند. یا در علوم رفتاری متغییر هایی مانند جنس، نژاد، ملیت، و مذهب و غیره را به مقیاس اسمی نشان می دهند مثل نژاد سیاه را به صورت سیاه = 1 سفید = 2 ضرب = 3
مقیاس ترتیبی: دسته ای از افراد یا اشیا با توجه به یک صفت از بزرگ به کوچک مرتب می شود. معلوم نیست که هریک از این افراد و اشیا ، به مفهوم مطلق چقدر از آن صفت را دارد مشخص نیست که این اشیا یا افراد از لحاظ صفت مورد اندازه گیری ، چه مقدار از یکدیگر فاصله دارند.
مثال برای مقیاس ترتیبی:
مرتب کردن دانش آموزان یک کلاس به ترتیب قد و شماره گذاری آنها از کوتاهترین به بلندترین یا از بلندترین به کوتاهترین فرد است.
اگر هدف از اندازه گیری انتخاب بهترین فرد یا مناسب ترین شی و از این قبیل باشد مقیاس ترتیبی مناسب است.
مثال دیگر برای مقیاس ترتیبی، پرسش نامه استرس زندگی هولمز و راهه می باشد.
در این پرسش نامه تعداد تغییرات زندگی فرد در شش ماهه گذشته با هم جمع می شوند مانند ازدواج ، تغییر محل سکونت، تغییر شغل و غیره اگر کسی در این پرسش نامه نمره 20 گرفته از کسی که نمره اش 17 است استرس یا فشار روانی بیشتری داشته است.
در نقیاس ترتیبی درباره تفاوت بین نقاط مقیاس هیچ گونه اطلاعی موجود نیست این یک ویژگی مهم مقیاس ترتیبی است.
عملیات مجاز آماری دریافتی درباره مقیاس ترتیبی:
در این مقیاس عملیات بیشتری از مقیاس اسمی مجازند ، با وجود این عملیات مورد نیاز یک مقیاس ضرب اندازه گیری در این مقیاس نیز مجاز نیستند
مقیاس فاصله ای: مقیاس فاصلیه ای مقیاسی است که:
1- رتبه اشیا یا افراد با توجه به یک صفت شخص است
2- معلوم است که اشیا یا افراد از لحاظ صفت مورد اندازه گیری چه مقدار از یکدیگر فاصله دارند.
3- اما هیچ نوع اطلاعی راجع به مقدار مطلق صفت مورد نظر برای هیچ یک از اشیا یا افراد در دست نیست.
وجه تمایز مقیاس فاصله ای از مقیاس ترتیبی این است که در این مقیاس فاصله های بین واحدها معلوم و برابر هستند در صورتی که در مقیاس ترتیبی فاصله ی بین واحدها علوم نیست.
مثال: اگر قد دانش آموزان یک کلاس را از قد متوسط دانش آموزان کلاس اندازه گرفت ، بدین طریق که قد متوسط را صفر انتخاب کرد و کسانی که قد بلندتر از متوسط دارند را با اعداد مثبت و دانش آموزانی را که قد کوتاه تر از قد متوسط دارند با اعداد منفی مخص کرد.
مثال دیگر مقیاس فاصله ای در دماسنج های سانتی گراد و فارین هایت هست در این دماسنج های صفر به صورت قراردادی است اما فاصله 5 ، 10، 15 و غیره در تمام طول مقیاس همواره یکسان است. عملیات مجاز آماری و ریاضی در مقیاس فاصله ای :
در این مقیاس فاصله بین اعداد مساوی است و در نتیجه این مقیاس از یکی از ویژگیهای مهم یک مقیاس خوب اندازه گیری برخوردار است لذا همه محاسبات آماری و غالب محاسبات ریاضی را درباره آن می توان انجام داد
مقایسه مقیاس ترتیبی با مقیاس فاصله ای :
در مقیاس ترتیبی و مقیاس فاصله ای شباهتهای زیادی وجود دارد مثلاً در یک پرسش نامه رضایت شغلی سوالی نظیر اینکه : شغل من رضایت بخش است که پاسخ دهنده برای آن اعداد از 1 تا 5 را که معرف کاملاً مخالفم ( 1) مخالفم(2) نظری ندارم (3) موافقم (4) و کاملاً موافقم (5) هستن برمی گزیند این طبقات پاسخ
ترتیب توافق را نشان می دهد اما درباره فاصله بین طبقات که لازمه مقیاس فاصله ای است هیچ اطلاعی در اختیار ما قرار نمیدهد .
ابزارهای اندازه گیری نظیر پرسش نامه های نگرش سنج مقایسه های ترتیبی هستند اما معمولاً آنها را مقیاسهای فاصله ای مورد استفاده قرار می دهند
بروگاتا و بوهرنستر استدلال کرده اند که مقیاس ترتیبی شکل ضعیفی از مقیاس فاصله ای است که در آن اطلاعات مربوط به فاصله بین نقاط مقیاس گم شده است
مقیاس نسبتی:
مقیاس نسبتی یا نسبی مقیاسی است که در آن:
1- رتبه اشخاص با توجه به یک صفت معلوم است
2- فاصله بین اشخاص معلوم است
3- علاوه براینها فاصله ی حداقل یکی از اشخاص از یک صفر مطلق نیز معلوم است مهم ترین مقیاس نسبی همان مقیاس اعداد از صفر تا بینهایت است.
اندازه گیری طول وزن حجم و سایر صفات فیزیکی اشیا با مقیاس نسبی عملی اسست. اما اندازه گیری متغیرهای روانی و پرورشی با این مقیاس به ندرت مسیر است.
خلاصه ویژگیهای مهم مقیاسهای چهارگانه اندازه گیری
مقیاس ویژگیها
وجود ترتیب در طبقات خواص مساوی طبقات وجود صفر مطلق عملیات مجاز آماری عملیات مجاز ریاضی
اسمی - - - نما(تعیین طبقه ای که بیشتر از بقیه عضو دارد) هیچ یک از چهار عمل اصلی
ترتیبی + - - نما، فراوانی، میانه ضریب همبستگی اسپیرمن هیچ یک از چهار عمل اصلی
فاصله ای + + - همه عملیات آماری جمع، تفریق
نسبی + + + همه عملیات آماری همه عملیات ریاضی

چهار مقیاس اندازه گیری از لحاظ تعریف و ویژگیها از هم قابل نمایزند، این حال در کار سبت به مسائل انسانی غالباً به خوبی تمایز پذیر نیستند.
از آنجا که درباره نوع مقیاس مورد استفاده در میان صاحب نظران توافق قطعی وجود ندارد به شخص استفاده کننده از وسیله اندازه گیری مربوط است که تعیین کننده چه مقیاسی را مورد استفاده قرار دهد.
مقیاس گسسته :
مقیاسی که در آنها متغییر مورد نظر تنها می تواند یکی از ارزشهای معین را به خود اختصاص دهد مقیاسهای گسسته یا مجزا نام دارند. ویژگیهای مهم این نوع مقیاس هاتساوی واحدهای شمارش آنها در طول مقیاس است.
متغییرهای دیگری که معرف مقیاس گسسته عبارتند از:
جنس ،تأهل ، سطح تحصیلات، تعداد سوالات درست و غیره
نکته دیگر این که در مقیاس گسسته الزاماً با اعداد درشت سر و کار ندارد مثلاً می تواند بین اعداد 5/0 فاصله باشد اما بین 5/0 تا 1 عدد دیگری قرار نمی گیرد.
مقیاس پیوسته:
بر خلاف مقیاس گسسته یا مجزا، در مقیاس پیوسته متغیی مورد نظر می تواند در فاصله بین نقاط مقیاس هر تعدادی ارزش را به خود اختصاص دهد .
متغییرهایی که معرف مقیاس پیوسته هستند عبارتند از: سرعت، زمان، طول، وزن، هوش، پیشرفت تحصیلی،استعداد ریاضی ، نگرش
اندازه گیری از متغییرهای گسسته یا مجزا همواره دقیق و قطعی است مانند اندازه های بدست آمده از متغییرهای پیوسته همیشه تقریبی هستند
ویژگی مهم مقیاسهای پیوسته تساوی واحدهای اندازه گیری است
حدود واقعی اعداد:
حدود واقعی ارزش عددی یک متغییر پیوسته برابر است با آن عدد به اضافه و منهای نصف واحد اندازه گیری.
مثال : اگر وزن یک تو روی یک وزنه خانگی در ربع سوم فاصله بین 60 و 61 کیلو گرم باشد وزن او 61 اعلام می شود این حدود واقعی وزن او 50/61 تا 50/61 می باشد.
گرد کردن:
در گرد کردن دو سوال زیر را باید جواب دهیم:
1-تا چند رقم اعشاری باید پیش برویم
2-چگونه تصمیم بگیریم که آخرین رقم اعشاری چه رقمی باشد
رونیون و هابر برای سوالهای بالو قاعده زیر را پیشنهاد داده اند:
"پس از هر عمل ریاضی تا سه رقم اعشاری بیشتر از آنچه در اصل وجود داشته است پیش بروید و تا دو رقم اعشاری گرد کنید"
اگر عدد اصلی بدون اعشار باشد، نتیجه عملیات را باید تا سه رقم اعشاری پیش ببریم و در رقم دوم گرد کنیم. اکر عدد اصلی دارای یک رقم اعشاری باشد تا چهار رقم اعشاری پیش می رویم و در رقم سوم گرد می کنیم و الی آخر.
برای گرد کردن : اگر رقم بعد از رقم مورد نظر بیشتر از 5 باشد به رقم مورد نظر یک رقم می افزاییم.
مثال:55/6 ........ 546/6
اگر رقم بعد از رقم مورد نظر کمتر از 5 باشد ، رقم مورد نظر بدون تغییر باقی می ماند .
مثال :54/6 ........... 543/6
اگر رقمی که قرار است گرد شود 5 باشد :
• اگر بعد از 5 رقم دیگری وجود نداشته باشد یا ارقام بعدی همه 0 باشند ، دو حالت پیش می آید:
• 1- رقم قبل از 5 یک رقم زوج است در آن صورت چیزی به آن اضافه نمی کنیم.
مثال : 55/6.........545001/6
• 2- رقم قبل از 5 فرد است در این صورت یک رقم به آن می افزاییم.
مثال :90/16 .........89501/16

دسته بندی ارزشیابی های آموزشی در قالب رویکردهای مختلف
صاحب نظران ارزشیابی آموزشی در دیدگاه های شان نسبت به این که ارزشیابی چیست و چگونه بایدآن را انجام داد اختلاف نظر دارند .این اختلاف نظرها منجر به رویکرد ارزشیابی آموزشی مختلفی شده است .
1 - رویکرد مبتنی بر هدف
در رویکرد مبتنی بر هدف ،هدفهای کلی وهدفهای دقیق مورد تاکید قرار می گیرند و ارزشیابی آموزشی به دنبال این است که تعیین کند این هدفها به چه میزانی تحقق یافته اند.
2- رویکرد مبتنی بر مدیریت
هدف تشخیص و تحقق بخشیدن به نیازهای اطلاعاتی مدیران تصمیم گیرنده است .
3- رویکرد مبتنی برمصرف کننده
برکسب اطلاعات مربوط به نتایج کلی آموزشی تاکید دارد که توسط مصرف کنندگان آموزشی از میان برنامه های درسی مختلف انتخاب و مورد استفاده قرار می گیرد .
4- رویکرد مبتنی بر نظر متخصصان
در این رویکرد تاکید اصلی بر کاربرد مستقیم نظر متخصصان در قضاوت درباره کیفیت فعالیتهای آموزش وپرورش است .
5- رویکرد مبتنی بر اختلاف نظر متخصصان
در این رویکرد اختلاف نظرهای ارزشیابان موافق و مخالف مورد تاکید است .
6- رویکرد طبیعت گرایانه ومبتنی بر مشارکت کنندگان
در این رویکرد بررسی طبیعت گرایانه وکوشش مشارکت کنندگان درتعیین ارزشها، ملاکها، نیازها وداده های ارزشیابی مورد تاکید است
این شش رویکرد ورتن وسندرز بر تقسیم بندی دوگانه هاوس از ارزشیابی آموزشی استوار است .
هاوس انواع ارزشیابی آموزشی را به دو دسته تقسیم کرد
1- عین گرا در مقابل ذهن گرا 2- فایده گرا در مقابل کثرت گرا – شهودگرا
در حقیقت این نوع تقسیم بندی پیوستاری می سازد که در یک کرانه آن عین گرا یا فایده گرا ودر کرانه دیگر آن ذهن گرا یا شهودگرا –کثرت گرا قرار می گیرد.
رویکرد مبتنی بر هدف و رویکرد مبتنی بر مدیریت با کرانه عین گرایی یا فایده گرایی مطبق هستند و رویکرد طبیعت گرایانه و مبتنی بر مشارکت کنندگان بر کرانه ذهن گرایی یا شهودگرایی- کثرت گرایی انطباق دارد و بقیه طبقات در حد فاصل این دو طبقه واقع هستند.
در ارزشیابی فایده گرا ، بیشترین خوبی آن است که به بیشترین افراد فایده برساند . فایده گرایی به این فکرند که شادمانی را در جامعه باید به حداکثر رساند و حداکثر خوبی را برای حداکثر افراد تعیین نمایند .
در مقابل عین گرا و فایده گرا ، ذهن گرا یا شهود گرا و کثرت گرا قرار دارند
رویکرد شهودگرا یا کثرت گرا به این فکرند که :
ارزش به تاثیر برنامه بر فرد فرد افراد وابسته است نه بر اکثریت آنان .
ذهن گرایی : در این رویکرد ، احساس ها و دریافتهای فردی ملاک خوبی و درستی به حساب می آیند.
کثرت گرایی : دراین رویکرد ارزشیابی تاکید یر توزیع دستاوردها در میان همه افراد و خرده گروه ها ست.
شهودگرایی : متعادل ساختن و وزن دادن به ارزشیابی ها و ملاکهای گوناگون در این رویکرد عمدتاً جنبه شهودی دارد.
دسته بندی ارزشیابی های آموزشی در قالب الگوهای مختلف

حال که با رویکرد مختلف ارزشیابی آموزشی آشنا شدیم می خواهیم الگوهای ارزشیابی را مورد بحث قرار دهیم .
الگوهای ارزشیابی برخاسته از رویکرد مبتنی بر هدف :
در رویکرد ارزشیابی مبتنی بر هدف ، ابتدا اهداف ومقاصد یک فعالیت آموزشی تعیین می شود و بعد از آن در ارزشیابی کوشش به عمل می آید تا نشان دهد که آن اهداف و مقاصد چه اندازه تحقق یافته اند. در آموزش و پرورش فعالیت ارزشیابی می تواند از یک روز آموزشی کلاسی تا تمامی نظام آموزشگاهی را شامل شود.
نتایج بدست آمده از ارزشیابی مبتنی برهدف را می توان برای :
1- اصلاح و تجدید نظر اهداف فعالیتهای آموزشی به کار برد.
2- خود فعالیت آموزشی به کار برد.
3- روشها و تدابیر به کار رفته برای تحقق اهداف به کار برد.
الگوی ارزشیابی تایلر :
اولین الگوی ارزشیابی آموزشی الگوی ارزشیابی تایلر است. مفهوم ارزشیابی آموزشی تایلر این است که تعیین کند هدفهای آموزشی برنامه درسی تا چه میزانی تحقق یافته اند.
تایلر در الگوی ارزشیابی مراحل زیر را پیشنهاد داده است
1- تعیین هدفهای کلی و هدفهای دقیق
2- طبقه بندی هدفها
3- بیان هدفها به صورت رفتاری
4- یافتن موقعیتهایی که در آنها بتوان دستیابی به هدفها را نشان داد
5- تهیه روشها و فنون اندازه گیری
6- گردآوری داده های مربوط به عملکرد یادگیرندگان
7- مقایسه داده های مربوط به عملکرد یا هدفهای رفتاری
الگوی ارزشیابی تایلر، از لحاظ منطقی درست، از نظر علمی قابل پذیرش و بوسیله متخصصان ارزشیابی به آسانی قابل استفاده است. و حوزه برنامه درسی را شدیداً تحت تاثیر قرار داده است .

الگوی ارزشیابی برخاسته از رویکرد مبتنی بر مدیریت :
دسته ای از الگوهای ارزشیابی که از رویکرد مبتنی بر مدیریت به قصد کمک به مدیران و تصمیم گیرندگان برخاسته اند، پدید آورندگان این الگوها بر یک رویکرد نظام دار تاکید دارند که در آن، در مورد درون دادها ، فرایند و برون دادها تصمیم گیری می شود ، مخاطبین این الگو ها تصمیم گیرندگان آموزش و پرورش هستند.
الگوهای ارزشیابی سیپ :
پدید آورندگان این الگوی ارزشیابی استافل بیم و همکاران او هستند. عنوان سیپ از حروف اول کلمات بافت ، درون داد ، فرایند و فراورده به دست آمده است. این الگو دارای چهارچوبی است که مدیران و تصمیم گیرندگان را در چهار نوع تصمیم گیری زیر کمک می کند
1- ارزشیابی از بافت یا زمینه
مهمترین نوع ارزشیابی از دیدگاه استافل بیم و همکاران او ، ارزشیابی از بافت است .
هدف آن فراهم آوردن یک زمینه منطقی برای تعیین هدفهای آموزشی است. روشهای ارزشیابی از بافت عمدتاً توصیفی و مقایسه ای هستند
2- ارزشیابی از درون داد
در ارزشیابی درون داد اطلاعات مورد نیاز درباره چگونگی استفاده از منابع به منظور دستیابی به هدفهای برنامه جمع آوری می شوند و به تصمیم گیرندگان کمک کنند تا روش هایی را انتخاب و طراحی کنند که برای دستیابی به هدفها ، ضروری تشخیص داده شده اند .
3- ارزشیابی از فرایند
این فرایند بیشتر دنبال تعیین پاسخ به پرسشهایی از قبیل ، آیا برنامه به خوبی در حال پیاده شدن است ؟ چه موانعی بر سر راه موفقیت آن قرار دارند؟ تغییرات ضروری کدام است که پاسخ این پرسشها به کنترل و هدایت شیوه های اجرایی کمک می کند.
4-ارزشیابی از فراورده
در این مرحله نتایج به دست آمده با نتایج برنامه مقایسه می گردد و رابطه بین انتظارات و نتایج واقعی مشخص می شود پس از بررسی کامل نتایج ، اطلاعات در اختیار تصمیم گیرندگان قرار می گیرد تا تصمیم بگیرند که برنامه ادامه داشته باشد یا متوقف شود یا تجدیدنظردر آن صورت گیرد
الگوی ارزشیابی یو سی ال ای
در این الگو ، ارزشیابی عبارت است از فرایند تعیین انواع تصمیماتی که باید اتخاذ شود و نیز انتخاب ، گردآوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز برای اخذ این تصمیمات و گزارش کردن این اطلاعات به تصمیم گیرندگان .
این الگو از 5 نوع ارزشیابی زیر تشکیل شده است.
سنجش نظام : دراین مرحله از ارزشیابی اطلاعات لازم را درباره وضعیت نظام آموزشی گردآوری می کند. شبیه بافت در الگوی سیپ است
طراحی برنامه : در این مرحله از ارزشیابی برنامه های ویژه ای انتخاب می شود که برای نیازهای آموزشی مفید هستند.
اجرای برنامه : در این مرحله از ارزشیابی ، اطلاعات ضروری درباره اینکه برنامه انتخابی به گونه ای که در نظر بوده و به گروهی که می بایست داده شود معرفی گردیده است یا نه جمع آوری می گردد.
بهسازی برنامه : در این مرحله از ارزشیابی ، جمع آوری اطلاعات است در باره چگونگی کارکرد برنامه ، چگونگی تحقق هدف های واسطه ای و بازده های پیش بینی نشده ای ظاهر شده اند یا نه .
شبیه فرایند ارزشیابی سیپ است.
الگوی ارزشیابی اسکریون:
اسکریون در زمینه ی ارزشیابی آموزشی به قصد کمک به مصرف کنندگان کارکرده است . از اندیشه های مهم وی ایجاد تمایز بین ارزشیابی تکوینی و تراکمی است ( لازم به ذکر است که بگوییم ارزشیابی تکوینی در حین اجرای برنامه و ارزشیابی تراکمی درپایان کار و برای روشن شدن اینکه تا چه اندازه به اهداف مورد نظر رسیدیم انجام میشود ) الگوی اسکریون که برخاسته از رویکرد مبتنی بر مصرف کننده است عمدتاً یک ارزشیابی تراکمی است .
ملاکهای اسکریون برای ارزشیابی فراورده ها :
1- شواهدحاکی از محقق شدن اهداف مهم اموزشی و اهداف مهم غیر آموزشی ( اهداف اجتماعی )
2- نتایج حاصل از پیگیری
3- آثار جانبی پیش بینی نشده ، مثل تاثیر معلم ، همکاران – مدیران
4- دامنه ی استفاده ( یعنی برای چه کسانی مفیده )
5- ملاحظات اخلاقی ( استفاده نابجا از تنبیه )
6- هزینه ها
علاوه بر ملاکها بالا ، اسکریون یک فهرست وارسی ارزشیابی نیز تهیه دیده است :
1- نیاز
2- بازار
3- عملکرد در اجراهای آزمایشی
4- عملکرد – مصرف کننده حقیقی
5- عملکرد – مقایسه
6- عملکرد – در دراز مدت
7- عملکرد – آثار جانبی
8- عملکرد – فرآیند
9- عملکرد – علیت
10- عملکرد- معنی داری آماری
11- عملکرد – معنی دار آموزشی
12- هزینه ها و تاثیر آنها
13- حمایتهای دیگر یعنی به روز درآوردن برنامه یا فراورده
الگوی ارزشیابی هدف آزاد:
در این الگو علاوه بر عناوین ذکر شده قبلی بر بازده پیش بینی نشده ی برنامه آموزشی نیز تاکید می شود یعنی تمام نتایج یک نوآوری را بدون جهت گیری یا پیشداوری قبلی ، سنجش و ارزیابی می کند. به نظر اسکریون نقش عمده ی این ارزشیابی کاستن از سوگیری و افزایش عینیت است.
الگوهای ارزشیابی برخاسته از نظر متخصصان در 4 طبقه دسته بندی می شوند.
1- نظام های بررسی تخصصی رسمی
2- نظام های بررسی تخصصی غیر رسمی
3- بررسی توسط جلسات میزگرد ویژه
4- بررسی توسط افراد خبره
برخی از جنبه های چهار نوع الگوی ارزشیابی فوق
نوع ارزشیابی ساختار موجود معیار منتشر شده برنامه قبلی عقاید دیگران موقعیت متاثر از نتایج تخصصی
رسمی بله بله بله بله معمولاً
غیر رسمی بله به ندرت بعضی اوقات بله معمولاً
میزگرد نه نه نه بله بعضی اوقات
افراد نه نه نه نه بعضی اوقات

الگوهای ارزشیابی برخاسته از رویکرد مبتنی بر اختلاف نظرهای متخصصان :
این ارزشیابی مجموعه ای از فعالیتهای مختلف ارززشیابی است که ذاتاً با هم تفاوت دارند . در این رویکرد یک ارزشیاب یا گروهی از آنان به عنوان مدافعان برنامه عمل می کنند و مثبت ترین جنبه های موضوع مورد ارزشیابی را معرفی می کنند و از آن دفاع میکنند در حالیکه در نقطه ی مقابل آنها گروه دیگری هستند که نقش مخالف را بازی می کنند و نقاط ضعف را نشان می دهند . فرض بر این است که از ترکیب نظریه های موافق و مخالف نتیجه ی درست تر و عادلانه تری به دست آید .
الگوی ارزشیابی برخاسته از رویکرد طبیعت گرایانه و مبتنی بر مشارکت کنندگان :
ادعای این گروه این است که به دلیل تاکید زیاد غالب رویکردها بر هدف گرایی و عینیت گرایی ، روشهای ماشینی و غیر انسانی را برگزیده اند . اغلب استفاده کنندگان از این ارزشیابی روشهای پژوهش و بررسی مبتنی بر مشاهدات طبیعی را به روشهای دقیق و کنترل شده ی آزمایشی ترجیح می دهند .

الگوی ارزشیابی سیمایی :
این الگو برخاسته از رویکرد طبیعت گرایانه و مبتنی بر مشارکت کنندگان رویکرد رابرت ای استیک است .در این الگو بر دو عمل اساسی ارزشیابی یعنی توصیف و داوری تاکید می شود که این دو عمل در سه مرحله از یک برنامه ی آموزشی یعنی پیش آیندها ، مبادله ها و بازده ها یا پی آیندها انجام می گیرد .
پیش آیندها ( شرایط موجود قبل از آموزش ) مبادله ها ( توالی درگیرها یا فرآیند آموزش )
از الگوهای دیگر وابسته به رویکرد طبیعت گرایانه می توان به ارزشیابی روشنگر ، دموکراتیک ، پاسخگو اشاره کرد
مقایسه ویژگیهای مهم رویکردهای ارزشیابی آموزشی مختلف ( اقتباس از اثر ورتن و سندرز ، 1987 ، ص 152 )
1 نام رویکرد مبتنی بر هدف مبتنی بر مدیریت مبتنی بر مصرف کننده مبتنی بر نظر متخصصان مبتنی بر اختلاف نظرها طبیعت گرایانه و مبتنی بر مشارکت کنندگان
2 هدف ارزشیابی تعیین میزان تحقق اهداف تدارک اطلاعات مفید برای مقاصد تصمیم گیری تدارک اطلاعات مفید درباره فراورده های آموزشی برای تصمیم گیری برای انتخاب خرید و فرآورده ها تدارک داوری های حرفه ای درباره ی کیفیت موضوع ارزشیابی تدارک نظرهای موافق و مخالف و تعیین نقاط قوت و ضعف برنامه فهمیدن و نشان دادن پیچیدگیهای برنامه/ پاسخگویی به نیاز دست اندرکاران
3 ویژگی های شاخص تعیین اهداف قابل اندازه گیری/ استفاده از ابزارهای دقیق/ جستجوی اختلافات بین اهداف و عملکرد کمک به تصمیم گیری های منطقی/ اجرای ارزشیابی در کلیه مراحل تولید برنامه استفاده از فهرست وارسی/ ملاکی برای تحلیل فرآورده ها/ آزمودن فرآورده ها/ – آگاه ساختن مصرف کننده ها داوری کردن بر اساس دانش و تجربه فردی استفاده از اتفاق نظر متخصصان استفاده از اختلاف نظر متخصصان انعکاس دادن واقعیتهای چند گانه / استفاده از استدلال استقرایی اکتشاف
4 موارد استفاده تولید برنامه درسی نظارت بر یادگیری شاگردان سنجش نیازها تولید برنامه آموزشی نظام های مدیریت آموزشی طراحی برنامه – مسئولیت پذیری گزارش به مصرف تولید کننده تولید فراورده انتخاب فراورده برای توزیع خود آموزی – صدور گواهینامه – امتحان بوسیله کمیته – نقد آزمون برنامه ها یا مسائل بحث بر انگیز جلسات سیاست گذاری آزمون و بررسی نوآوریها
5 ملاکهای داوری اندازه پذیری اهداف روایی و پایان وسایل قابلیت استفاده ، سهولت مناسب و دقت فنی فارغ بودن از سوگیری دقت فنی استفاده از معیارهای شناخته شده صلاحیت متخصصان تعادل ، انصاف فرصت وارسی قابلت پذیرش یا اعتبار ، مناسب بودن قابل تائید بودن
6 فواید سهولت استفاده پذیرش سطح بالا جامعیت ، رویکرد سیستمی به ارزشیابی استفاده از منابع وسیع تاکید بر اطلاعات مورد نیاز توجه به اثر بخشی هزینه ها جامعیت – کارآمدی سهولت – استفاده زمانبندی جامعیت – وارسی دقیق ادعاها تاکید بر توصیف و داوری استقراء

دسته بندی ارزشیابی های آموزشی:
1- موضوع ارزشیابی
2- ملاک مورد استفاده در ارزشیابی
3- زمان و هدف استفاده از آنها
4- ارزشیابان
تقسیم بندی با توجه به موضوع ارزشیابی:
1-1- ارزشیابی از دانشجویان و دانش آموزان
1-2- ارزشیابی از برنامه های درسی و مواد آموزشی
1-3- ارزشیابی از پروژه ها و برنامه های درسی
1-4- ارزشیابی از آموزشگاه
1-5- ارزشیابی از کارکنان آموزشگاه
ارزشیابی از دانشجویان و دانش آموزان:
ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی و یادگیری با در نظر گرفتن متغیرهایی چون هوش ،نگرش ،علاقه وشخصیت
وسیله سنجش :
آزمونهای معلم ساخته ،پروژه های کار عملی،گزارش شفاهی، مشاهده رسمی و غیر رسمی
اهمیت ارزشیابی از دانشجویان و دانش آموزان:
- کاربرد نتیجه آن در تعیین عملکرد یادگیرندگان و اثربخشی کیفیت آموزش
- عمده ترین ملاک قضاوت در ارزشیابی هدف های از پیش تعیین شده است و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مهم ترین نوع ارزشیابی است
- میزان تحقق هدفهای از پیش تعیین شده را تعیین می کند.
ارزشیابی از برنامه های درسی و مواد آموزشی :
عوامل مورد ارزشیابی:
روشهای آموزشی
کتابهای درسی
مواد دیداری و شنیداری
تدارکات فیزیکی و سازمانی
ارزشیابی از برنامه درسی:
الف) ارزشیابی از برنامه کامل
ب )ارزشیابی از جنبه کوچکی از برنامه کامل (فیلمهای آموزشی)

عناصر برنامه درسی جهت ارزشیابی :
آموزش برنامه ای
آموزش انفرادی
آموزش به کمک کامپیوتر
ملاکهای ارزشیابی از برنامه درسی :
1- پیشرفت تحصیلی و میزان یادگیری دانش آموزان
2- تناسب هزینه و کارآمدی
هزینه برابر با سایر برنامه ها>>> پیشرفت بیشتر
- هزینه کمتر >>> پیشرفت بیشتر یا مشابه
-هزینه بیشتر >>> پیشرفت بیشتر
ارزشیابی از پروژه ها و برنامه های آموزشی:
پروژه ها :
1- کوشش های موقعیتی
2- برنامه معمول آموزشگاه نیستند
3- ماهیت نوآورانه دارند
4- طول مدت حضورشان به موفقیتشان بستگی دارد .
تعریف پین از پروژه:
کوشش مجزا و یکباره که با استفاده از یک نو آوری می کوشد تا تغییری ایجاد کند.
این نوآوری به صورت:
الف) آموزش مهارتهای آزمایشگاهی
ب ) بهبود نگرش دانش آموزان روستا نسبت به یادگیری
تفاوت پروژه و برنامه:
الف ) برنامه از پروژه گسترده تر و پیچیده تر است.
ب ) پروژه ممکن است نو آوری جهت رفع مشکلات ابتدایی ،اما برنامه رویکرد چند وجهی برای مشکلات کلی
آموزش و پرورش است
ج ) برنامه یک مسئله را پاسخ ولی پروژه به یک منظور خاص مربوط است.
د )برنامه درسی مجموع ای از برنامه ها (ریاضات علوم...) دارای دامنه و توالی و از پروژه جامع تر است.
ارزشیابی از آموزشگاه:
ارزشیابی از کل برنامه آموزشگاه و مستلزم جمع آوری اطلاعات است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله    19صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید