فصل اول :
تکنولوژی سنجش از دور و کاربرد آن در هیدروژئولوژی
1-1- جایگاه سنجش از دور
سنجش از دور یکی از فراگیرترین ، مهیجترین و نیرومندترین تکنیکهای موجود در دست دانشمندانی است که با مسائل زیست محیطی در زمینه های گوناگون از نظیر زمین شناسی ، جغرافیا ، کشاورزی ، منابع طبیعی ، زیست شناسی ، جنگلداری ، اقیانوس شناسی ، هوا شناسی ، باستان شناسی و برنامه ریزی و استراتژی نظامی سر و کار دارند .
چگونگی رشد سنجش از دور را مانند هر انتظام علمی دیگر می توان با یک منحنی که در شکل 1 دیده می شود نشان داد در این منحنی مرحله اول رشد اولیه با افزایش اندک متون سنجش از دور است بی آنکه شاهد ایجاد سازمان اجتماعی بر آن باشیم مرحله دوم دوره رشد چشمگیر است که در آن تعداد نشریه های ادواری دو برابر شده و واحدهای پژوهشی تخصصی تأسیس می گردند مرحله سوم دوره ای است که در آن آهنگ رشد رو به کاهش می گذارد و هر چند آهنگ رشد سالیانه ثابت می ماند اما تخصص گرایی و بحث در این زمینه افزایش می یابد مرحله چهارم ، دوره نهائی است که در آن آهنگ رشد به صفر
می رسد و واحدهای پژوهشی تخصصی و سازمان اجتماعی رو به رکود می گذارد و موضوع به حد تکامل می رسد .
موقعیت سنجش از دور در این چهارچوب در هر کشور متفاوت است در اکثر کشورهای در حال توسعه سنجش از دور در مرحله اول قرار دارد در اغلب کشورهای اروپایی در مرحله دوم و در ایالتهای متحده آمریکا به مرحله سوم وارد شده است .
هدف نهایی سنجش از دور رسیدن به مرحله چهارم تکامل است یعنی هنگامی که بتوانیم اطلاعات قابل اطمینان سنجش از دور را به صورت روزمره برای مدیریت سیاره آسیب پذیر و شکننده خود تولید کنیم .
1-2- تعریف سنجش دور
بنا به تعریف ، سنجش از دور عبارتست از اندازه گیری خصوصیات پدیده های سطح زمین با استفاده از داده هائی که از راه دور توسط هواپیما و ماهواره کسب می شوند به طور کلی اطلاعات مورد استفاده سنجش از دور در منابع زمینی یا ماهیت تصویری دارند که شامل عکسهای هوایی و عکسهای فضایی هستند یعنی انعکاسات اشعه الکترومغناطیسی از روی اجسام بر صفحه فیلمی که در دوربین هواپیما یا فضاپیما قرار گرفته اثر گذاشته و پس از ظهور فیلم به صورت عکس یا اسلاید مورد بررسی واقع می شوند یا اینکه ماهیت رقومی دارند یعنی اینکه انعکاسات الکترومغناطیسی از پدیده های منابع زمینی به وسیله سنجیده های ماهواره ها ثبت شده و پس از ارسال به ایستگاههای زمینی و انجام تصحیحات و پردازش لازم تبدیل به تصاویر شده و مورد تفسیر قرار می گیرند و یا به کمک کامپیوتر مستقیماً تجزیه و تحلیل می شوند سیستمهای سنجش از دور به ویژه آنهائی که بر روی ماهواره ها قرار دارند کره زمین را به صورت دائم و دوره ای مورد نگرش و تصویربرداری قرار می دهند و لذا موجبات فرابینی و نظارت زمین و اثرات فعالیتهای انسان بر روی آنرا فراهم می کنند بعضی از کاربردهای مهم سنجش از دور عبارتند از :
- نظارت و تعیین تغییرات جهانی نظیر کاهش لایه اوزون ، نابودی جنگل ها و گرم شدن جهان
- کشاورزی ( وضعیت مزارع ، پیش بینی محصول و فرسایش خاک )
- کشف منابع غیرقابل تجدید ( از معادن ، نفت و گاز و طبیعی )
- نظارت منابع طبیعی تجدید شونده ( جنگلها و مراتع ، اقیانوسها و خاکها )
- هواشناسی ( دینامیک اتمسفر و پیش بینی وضع هوا )
- مراقبت های نظامی
1-3- مبانی رادیومتری سنجش از دور
1-3-1- سیستم سنجش از دور
هر سیستم سنجش از دور که از تابش الکترومغناطیسی استفاده می کند چهار قسمت اساسی دارد :
- منبع – منبع تابش الکترو مغناطیسی می تواند طبیعی باشد مانند نور بازتابیده خورشید یا گرمای گسیل شده از زمین یا مصنوعی باشد نظیر رادار میکروموج
- بر هم کنش با سطح زمین – مقدار و مشخصه های تابش گسیلی یا بازتابیده از سطح زمین به مشخصه های اشیای روی سطح زمین بستگی دارد .
- بر هم کنش با جو زمین – انرژی الکترومغناطیسی که از جو زمین عبور می کند و پیچیده و پراکنده می گردد .
- سنجنده – تابش الکترو مغناطیسی که با سطح زمین و جو آن بر هم کنش می کند به وسیله سنجنده ای مانند تابش سنج یا دوربین عکاسی ثبت می شود .
1-3-2 – انرژی الکترومغناطیسی
عامل ارتباط میان قسمتهای اساسی سیستم سنجش از دور ، انرژی الکترو مغناطیسی است انرژی توانائی انجام کار می باشد و با انجام کار ، معمولاً انرژی از نقطه ای به نقطه دیگر دراثر رسانش ، همرفت یا تابش منتقل می شود در سنجش از دور در وهله نخست با انتقال انرژی در اثر تابش سروکار داریم .
1-3-3- طیف الکترومغناطیسی
تابش الکترو مغناطیسی به صورت پیوستاری از طول موجها و فرکانسها از طول موج کوتاه و فرکانس بالای موجهای کیهانی تا طول موج بلند و فرکانس پایین موجهای رادیویی انجام می گیرد مهمترین امواج شناخته شده عبارتند از : گاما ، ایکس ، ماوراء بنفش ، مرئی ، مادون قرمز ، مایکروویو ، امواج رادیویی ، گاما و ایکس طول موجهای بسیار کوتاه دارند و به وسیله جو بالا جذب شده و در کارهای سنجش از دور مصرفی ندارند طول موجهائی که در سنجش از دور بیش از همه مورد توجه هستند طول موجهای مربوط به تابش مرئی و فروسرخ نزدیک در باند موج 3تا 4/0 میکرومتر ، تابش فروسرخ در باند موج 3 تا 14 میکرومتر و تابش میکروموج در باند 5 میلی متر تا 500 میلی متر می باشد طیف الکترو مغناطیسی در جدول زیر آورده شده است .
...
66 صفحه فایل Word
دانلود تحقیق نقش سازنده ای زمین شناسی در وضعیت هیدروژئولوژیکی دشت یزد – اردکان با استفاده از دور سنجی
