دانلود مقاله مفهوم مشارکت انتخاباتی در جامعه

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله مفهوم مشارکت انتخاباتی در جامعه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مشخصات این فایل
عنوان:مفهوم مشارکت انتخاباتی در جامعه
فرمت فایل: (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:56

این مقاله در مورد مفهوم مشارکت انتخاباتی در جامعه می باشد.

 

بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات هر تیتر از مفهوم مشارکت انتخاباتی در جامعه

مشارکت انتخاباتی برجسته‌ترین نوع مشارکت سیاسی
مشارکت انتخاباتی از متداولترین مشارکتهای سیاسی در عرصه حاضر است. زندگی سیاسی شهروندان در عصر جدید غالبا در انتخابات خلاصه می‌شود و برنامه‌ها و فعالیتهای احزاب و گروههای سیاسی را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد. پیروزی در انتخابات یکی از مهمترین اهداف احزاب کنونی است و جلب آراء بیشتر در هر انتخابات به ...(ادامه دارد)

علل و عوامل مشارکت انتخاباتی
بسیاری از پژوهشگران کوشیده‌اند علل و انگیزه‌های مشارکت سیاسی، بویژه مشارکت انتخاباتی، را مورد بررسی قرار دهند و در این زمینه نظریه‌های مختلف ارائه شده است. نگاهی گذرا به نظریات یاد شده نشان می‌دهد که در مجموع سه متغیر بیشتر مورد توجه متخصصان بوده‌اند. این سه متغیر توضیح دهندة‌ انگیزة مشارکت عبارت‌اند از : «منابع»، «بسیج» ، «انگیزه‌های ابزاری»....(ادامه دارد)

موقعیتهای فردی و اجتماعی و تأثیر آنها در مشارکت انتخاباتی
بر اساس مطالعات انجام شده بر روی انتخابات مختلف، موقعیت اقتصادی افراد بر مشارکت انتخاباتی آنها مؤثر است و هر چه از نردبان موقعیتهای اجتماعی- اقتصادی بالاتر رویم، درصدی بیشتر از مشارکت کنندگان را شاهدیم. دونی در سال 1986 با مطالعة چند انتخابات انجام شده در منطقة «روآن» فرانسه نشان داد که از میان مشاغل و طبقات مختلف اجتماعی، کسانی که دارای ...(ادامه دارد)

1- سطح تحصیلات
از میان متغیرهای اجتماعی، سطح سواد نقشی مهمتر در مشارکت انتخاباتی ایفاء می کند و پژوهشهای انجام شده نشان می دهد که مشارکت انتخاباتی بسیار تحت تأثیر میزان تحصیلات افراد است. تحصیلکرده ها غالباً تمایل بیشتر به رفتن به پای صندوقهای رأی نشان می دهند. دانیل گاگسی، جامعه شناس سیاسی معروف فرانسه، نشان داده است که درصد مشارکت انتخاباتی در دارندگان ...(ادامه دارد)

4- ویژگیهای فردی و مشارکت انتخاباتی
در کنار عوامل اجتماعی، خصوصیات فردی نیز می توانند مشارکت انتخاباتی را تحت تأثیر خود قرار دهند. از میان این ویژگیها سن و جنسیت از اهمیت ویژه برخوردارند و همراه با دیگر عوامل اجتماعی می توانند توضیح دهندة رفتار سیاسی افراد در انتخابات باشند....(ادامه دارد)

2- نظریه های روانی - سیاسی در تحلیل رفتار انتخاباتی
محققان مرکز تحقیقاتی و مطالعاتی دانشگاه میشیگان وجود ارتباط مکانیکی بین شرایط اجتماعی و تصمیمات افراد را، که الگوی جامعه شناختی مدعی  آن است، شدیداً مور انتقاد قرار می دهند. از دیدگاه این پژوهشگران، رأی دادن قبل از آنکه پدیده ای اجتماعی باشد " عملی سیاسی " است و تابع تلقی افراد از موضوعات مهم سیاسی در جامعه است. پژوهشگران میشیگان در سال 1948 به مطالعه انتخابات مختلف ریاست...(ادامه دارد)

جمع بین الگوهای پیشین
نونامایر و پاسکال پرینو الگویی را برای تبیین رفتار رأی دهندگان پیشنهاد کرده اند که به خوبی میان مهمترین الگوهای مطرح شده جمع کرده است. این نویسندگان معتقدند تحلیلهای مبتنی بر انسان عقلانی با تحلیلهای جامعه شناسی هیچ گونه تعارض ندارند بلکه مکمل یکدیگرند و هر یک بخشی از واقعیت را بیان کرده اند. از دیدگاه این دو محقق، رأی دهنده نه زندانی شرایط اجتماعی و...(ادامه دارد)

بخشی از فهرست مطالب مقاله مفهوم مشارکت انتخاباتی در جامعه در پایین آمده است

رویکردهای مختلف نسبت به مشارکت سیاسی
مشارکت انتخاباتی برجسته‌ترین نوع مشارکت سیاسی
متغیرهای توضیح دهندة مشارکت انتخاباتی
علل و عوامل مشارکت انتخاباتی
موقعیتهای فردی و اجتماعی و تأثیر آنها در مشارکت انتخاباتی
1-سطح تحصیلات
2-موقعیتهای شغلی و اقتصادی
3-بافت جمعیتی و محیط اجتماعی
4-ویژگیهای فردی و مشارکت انتخاباتی
متغیرهای سیاسی و ایدئولوژیک
الگوهای مختلف تحلیل رفتارهای انتخاباتی
1-الگوی جامعه شناسانه تحلیل رفتار رأی دهندگان
...(ادامه دارد)

تحقیق در مورد برداشت نوین از مفهوم امنیت ملی

اختصاصی از فی لوو تحقیق در مورد برداشت نوین از مفهوم امنیت ملی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه37

فهرست مطالب

ب: تهدیدات نوین امنیت ملی

ج: تاثیر جهانی شدن بر تغییر مفهوم امنیت ملی

د: تهدیدات زیست محیطی       

در این فصل درصدد بررسی و تحلیل مفهوم امنیت ملی بعد از تحولات نظام بین‌الملل در دهه 1990م هستیم. سعی خواهیم نمود، تحول مفهوم امنیت ملی را از مفهوم هابزی (برخورد، ستیز و تضاد منافع) به مفهوم همکاری و پیوند عمیق در منافع ملی، بررسی نمائیم. در بیان علت تحول مفهوم امنیت، پژوهشگران دلایل مختلفی مانند: تحول در نظام بین‌الملل، پایان جنگ سرد، زوال نظام دوقطبی، فروپاشی نظام کمونیستی، ظهور قدرتهای جدید، همگرایی کشورهای اروپایی و ظهور اتحادیه اروپا و جهانی شدن، ... ، تحول زیست محیطی، توسعه، تحول تکنولوژیک و تحولات محیط داخلی کشورها را بیان کرده‌اند.(1) اما ما در این فصل بدنبال بیان علت تحول نیستیم بلکه به این موضوع خواهیم پرداخت که؛ همزمان با تحولات در نظام بین‌الملل، در تهدیدات نسبت به امنیت ملی از نظر کیفی و کمی تغییراتی بوجود آمده و دولت- ملتها را مجبور به همکاری در نظام بین‌الملل نموده است البته این بررسی را تحت عناوین، فروپاشی نظام دوقطبی، تهدیدات نوین امنیت ملی جهانی شدن و بروز مسائل زیست محیطی، انجام خواهیم داد

الف: فروپاشی نظام دوقطبی و پایان جنگ سرد

پایان جنگ سرد بطور رسمی از امضای اسناد اتحاد دو آلمان توسط کشورهای پیروز در جنگ جهانی دوم و دو کشور آلمان شرقی و غربی که همزمان با اجلاس سران (بوش و گورباچف) بود، اعلام گردید و دوران جدیدی در روابط بین‌الملل که به عصر همگرایی یاد می‌کنند آغاز شد.

با پرچیده شدن جنگ سرد، عصر ابرقدرتها نیز به پایان رسید. میخائیل گورباچف نخستین کسی بود که از جایگزینی همکاری به جای رویارویی میان شرق و غرب سخن گفت و جهانی را ترسیم کرد که در آن اعتماد و تداخل و تکامل میان تمام کشورها بر رویارویی میان آنها اولویت دارد. در این مورد گورباچف در پروستریکای خود می‌نویسد: « می‌بایستی نگاهی هوشیارانه و واقع‌بینانه به چشم‌انداز جهان بیفکنیم و خود را از اعتیاد به روش اندیشیدن به قدرت رها سازیم، به همه چیز باید با چشمانی نو بنگریم... دنیا امروز پیچیده است. آنچه قبل بود تفاوت دارد امروزه جهان پویا و گوناگون است. همینطور گورباچف بعد از جنگ سرد را دنیایی با میدانهایی تنش عظیم متصور می‌سازد. »(3)  بنا به تصور گورباچف تنها با همکاری میان کشورها این تنش‌های عظیم قابل حل می‌باشند. همینطور طراحان نظم نوین جهانی معتقدند که « در دوران جنگ سرد ثبات سیاسی و امنیتی در اروپا برقرار بود و این ناشی از توازن قوا بالاخص در بعد هسته‌ای و استراتژیک بین دو ابرقدرت می‌گردید. در حال حاضر توازن و تعادل بین‌المللی درهم ریخته است و تا تعیین نظام جایگزین هاله‌ای از ابهام در افق بین‌الملل پدیدار گشته است. »(4) مفهوم امنیت ملی دولت

دانلود تحقیق مالیات و مفهوم اقتصادى آن

اختصاصی از فی لوو دانلود تحقیق مالیات و مفهوم اقتصادى آن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مالیات و مفهوم اقتصادى آن
•    مفهوم کلى مالیات
•    انواع مالیات
•    مضمون و متعلق مالیات
•    مالیات و تامین عدالت اجتماعى
واژه ها نیز همچون پدیده هاى رشد یابنده هستى داراى دگرگون پذیرى و رشد و تحول بوده و در راستاى زمان مفاهیم گوناگونى بخود مى گیردو در جهت تعبیراز پنداشتها آهنگها باورها آرمانهاى متفاوت بکار گرفته شده و در معانى ویژه اى رایج مى شوند.
مالیات نیزاز جمله واژه هائى است که داراى چنین سرنوشتى مى باشد. مفاهیم گوناگون مالیات در تاریخ با همه تفاوتهاى آن داراى عناصر مشترک و در نهایت معناى مشترکى خواهد بود.
بنابراین مالیات کلمه اى است گنگ و داراى مفاهیم مختلف وانواع و ابعاد گوناگون ازاینرو نیاز به بررسى و باز کاوى دارد.
مفهوم کلى مالیات
واژه مالیات که از مال گرفته شده از نظر فرهنگ شناسان در معانى زیر بکار برده شده است:
(اجرو پاداش)( زکات مال) ( سرپرستى و چراندن گله هاى گوسفند) (در جریمه اى که حکومت بمناسبت ارتکاب جرائم ویژه از مرتکبین مى گیرد)(باج)(خراج) و بالاخره مالى که دولتها بطور سالانه از شهروندان خود مى گیرند. 1اما دراصطلاح اقتصاددانان جدید مالیات اینگونه تعریف شده است:
مالیات مقدار پول و یا مالى است که شهروندان یک کشور طبق قانون به دولت خود مى پردازند تا در جهت اداره امور کشور تامین کالاها و خدمات عمومى و ضرورى تضمین امنیت و دفاع همگانى و عمران و آبادانى توسط دولت مورد بهره بردارى قرار بگیرد.
مالیات ریشه تاریخى طولانى و عمیقى دارد و عمر آن با پیدایش نخستین حکومتها و سازمانهاى مدیریت اجتماعى همراه مى باشد.
تنها نوع و مقدار مالیات و نحوه وصول آن متفاوت بوده است اصل آن هیچگاه متروک نمى شده است. در برخى از کشورهاى جهان باستان از قبیل کلده و آشور در(بین النهرین)(آتن)در فرنگ وصول مالیات از مردم تابع قوانین مدون بوده ولى در بسیارى از نقاط جهان مسئله مالیات از نظر چگونگى وصول واندازه آن تابع اراده دولت مرکزى و یا پادشاه بوده است که در برابر دریافت مقدارى پول و یا کالا در سال حکومت و فرماندارى مناطق گوناگون را به افراد واگذار مى کرده است.
حاکم منطقه نیز که به یک طایفه و قبیله بلوک و منطقه و یا شهر و ایالتى منصوب مى شد آن اندازه از پول و کالا جهت دولت مرکئز باافزودن مبالغ هنگفتى براى اداره امور منطقه و خود و ذخیره شخصى بطور سرانه و یا خانوارى از مردمان زیر سلطه خود وصول
مى کرد. و در نپرداختن آن براى پادشاه و حاکم منطقه هیچ عذرى پذیرفته نبود وشعار یا سر بده یا مالیات وخراج براى همگان مفهوم رعب انگیز خود را داشت. عجیب است که این روش منحوس حتى در میان سلاطین و حاکمان ستمگر پس ازاسلام در کشورهاى اسلامى مانند بنى امیه و بنى عباس تا نادرشاه افشار و پس ازاو نیز رایج بوده است و نادرشاه گنجینه هاى افسانه اى خود موسوم به کلات نادرى را بیشترازاین طریق گردآورده بود. از دیگر تفاوتهاى عمده مسئله مالیات درگذشته و حاضراین است که سلاطین و رژیمهاى گذشته مالیات را براى ایجاد عمران و آبادانى در کشور نمى گرفتند بلکه خراج ها باجها و مالیاتهاى وصول شده را جزو دارائى و گنجینه هاى شخصى خود قرار داده و براى گردش امور دربار حرمسرا و تامین زندگى شاهزادگان وامیرزادگان عیاش و خوشگذران مورد بهره بردارى قرار مى دادند. حتى در بسیارى موارد حقوق سربازان از طریق صدور و فرمان:غارت همگانى شهرهاى فتح شده و مغلوب]تامین مى شده است و نه از خزانه دولت.
اینگونه برخورد زشت زمامداران خود سر با مسئله مالیات و جایگزینى چپاولگرانه آن در ذهنیت مردم شرق موجب گشته تااگر در مواردى هم مالیات در جهت مصلحت مردم بطور قانونى تنظیم گردد مردم سرباز زنند و بگونه اى از پرداخت آن گریز کنند و همچون مردم کشورهائى که نظام قانونى بر آنان حاکم است مالیات راامرى طبیعى و در برابر فعالیت هاى عمرانى و خدماتى وادارى دولت ندانند.
غافل ازاینکه مسئله تحریم عشر واکنشى مناسب در برابراسراف کاریهاى حکام غاصب و ستمگر آن عصر بوده است و نمى تواند گوناگون مفهوم مالیات در شرایط متفاوت تاریخى دلیل بر مطلب باشد.
این واژه بویژه در نظام جمهورى اسلامى دقیقا در نقطه مقابل آن مفاهیم نادرست تاریخى قرار دارد. و مالیات طبق قوانین و ضوابط معین خواهد شد و براى عمران و آبادى کشور و صیانت ازبیضته اسلام مصرف مى شود.
ازاینرو در عصر حاضر یکى از پایه هاى استوار کشوردارى ترقى و پیشرفت وارائه خدمات به مردم و در نتیجه دریافت مالیات مى باشد دریافت مالیات از جامعه در کشورهاى جهان امرى طبیعى و براساس سیاست مالى مى باشد و در برخى از کشورهاى صنعتى جهان 90 تا 98 درصد بودجه عمومى از طریق مالیاتها تامین مى شود و مردم نیز هیچگونه واکنش منفى در برابر آن بروز نمى دهند.
انواع مالیات
مالیات را بر پایه مبانى ملاکها واعتبارات گوناگون مى توان تقسیم بندى کرد وانواع آن را مشخص نمود.
•    مالیات مستقیم و غیرمستقیم
براساس این تقسیم بندى مالیات از نظر چگونگى تعلق گرفتن به کالاهاى مورد مالیات دو نوع مى تواند باشد: مستقیم یا غیرمستقیم.
مالیات مستقیم: بدون هیچ واسطه اى روى درآمدافراد و یا سازمانها و موسسات اقتصادى بسته شود و توسط مامورین دولتى بطور مستقیم وصول شود. مانند مالیات سرانه اى که دولت براساس افراد ساکن در کشور و طبق آمارافراد هر خانوار مالیات مى گیرد ازاین قبیل مالیاتى که دولت بطور مستقیم از حقوق کارمندان خود کسر مى کند.
مالیات مستقیم اگر براساس میزان دارائى و یا درآمداشخاص و موسسات استوار باشد و شامل درآمدهاى سطح پائین نگردد در تامین عدالت اجتماعى نقش بسزایى خواهد داشت.
مالیات غیرمستقیم: آنستکه با واسطه و بطور غیرمستقیمم ازاصل در آمدشهروندان گرفته مى شود واغلب پرداخت کننده مى تواند آنها را به اشخاص دیگرى منتقل کند و خود وسیله پرداخت مالیات باشد.
مالیات غیرمستقیم در شکلهاى گوناگونى قابل پیاده شدن مى باشد و پرداخت آن نیز بااینکه بر دوش همگان مى باشد ولى محسوس نیست بطور معمول عموم مردم وجود آن رااحساس نمى کنند.
مانند: عوارض گمرگى که بر ورود و صدور کالاها بسته مى شود که در نهایت از نوع مالیات غیرمستقیم بشمار مى آید. زیرا وارد کننده کالا به میزان عوارضى که ازاین بابت به دولت مى پردازد به نرخ فروش کالا در بازارهاى داخلى مى افزاید چنانکه صادرکنندگان کالاهاى داخلى به خارج نیز

شامل 12 صفحه Word

مفهوم زمان از دیدگاه هایدگر

اختصاصی از فی لوو مفهوم زمان از دیدگاه هایدگر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مفهوم زمان از دیدگاه هایدگر

8 صفحه

ترانه جوانبخت

در این مقاله به بررسی رساله هایدگر با عنوان ”مفهوم زمان“ می پردازم. هایدگر در این رساله به بحث درباره زمان پرداخته است. برای درک کتاب ” وجود و زمان“ بهتر است قبل از مطالعه آن به مطالعه رساله ”مفهوم زمان“ پرداخت.

از نظر هایدگر مفهوم زمان را می توان در ابدیت یافت و پیش شرط آن اشراف و درک کامل ابدیت است. برای این منظور باید به ابدیت ایمان یافت اما فیلسوفان به ایمان و یقین در این باره هرگز نمی رسند چرا که شک اساس فلسفه است و فلسفه هرگز نمی تواند حیرت را ازمیان بردارد. الهیات از نظر هایدگر با دازاین انسانی یعنی هستی نزد خدا و هستی زمان مند در انسان سروکار دارد اما خدا نیازی به الهیات ندارد و ایمان به او وجودش را سبب نمی شود. ایمان مسیحی با آنچه در زمان روی داده مرتبط است. چون فیلسوف ایمان نمی آورد می خواهد زمان را از خود زمان درک کند.

دانلود مقاله مفهوم شهود در فلسفه اسلامى

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله مفهوم شهود در فلسفه اسلامى دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعداد صفحات : 88 صفحه     -    

قالب بندی :  word      

مقدمه

مفهوم «شهود» (1) را مى‏توان در زمینه‏هاى مختلف بررسى کرد. این مفهوم، در فلسفه جایگاهى رفیع داشته و در تقسیمات اولیه وجود، مباحث علم و عالم و معلوم، شناخت‏شناسى و هستى‏شناسى توسط فلاسفه به مورد بحث گذاشته شده است. (2) همچنین، مفهوم «شهود» در عرفان و تصوف منزلتى بس ارجمند یافته و عرفا مباحثى ارزشمند در خصوص «شهود» و «حضور» از خود بر جاى نهاده‏اند. در مباحث اخلاقى و فلسفه اخلاق هم برخى صاحب‏نظران به این واژه عطف توجه کرده و مکتب شهودگرایى در اخلاق، در اواخر قرن

نوزدهم رونق خاصى یافته است. (3) همین‏طور متکلمان و دین‏شناسان به مناسبت‏هایى مفهوم شهود و پى‏آمدهاى حاصله از آن را مورد مداقه خود قرار داده و در اعتلاى نظر خود به شهود مطلق که مختص خداى متعال است نائل شده‏اند. (4)

حال با توجه به گستردگى زمینه بحث و کنکاش علمى در این واژه، مناسب است تنها به بحث پیرامون یک جنبه آن اکتفا کرده و در موارد دیگر تنها به اشاره‏اى گذرا بسنده کرد. هرچند به یک معنا، بررسى دقیق و موشکافانه یک مفهوم در یک جنبه خاص مستلزم پرداختن به جنبه‏هاى دیگر است. اما به لحاظ محدودیت این مقاله، تا حد امکان از گستردگى بحث اجتناب خواهد شد. در این نوشتار، جنبه‏هاى عقلى و یا به تعبیر دقیق‏تر جنبه‏هاى فلسفى «شهود ش مورد بررسى قرار گرفته با نگاهى گذرا به سیر تاریخى این بحث و آشنایى با اندیشه‏هاى فلاسفه غربى و اسلامى، به کنکاش در این مبحث‏خواهیم پرداخت. هر چند باید اذعان داشت تتبع عمیق در این بحث از حوصله یک مقاله خارج بوده و نیازمند مبحثى گسترده و فراگیر مى‏باشد. اما این اعتراف نمى‏بایست مانع پرداختن اجتمالى به آن شود. ابتدا، قبل از پرداختن به هرگونه بحثى، به معانى لغوى و اصطلاحى «شهود» نظر مى‏افکنیم.

واژه «شهود»

در بسیارى موارد، واژه «شهود» با واژه «حضور» به یک معنا به کار مى‏رود و بعضا به جاى یکدیگر استعمال مى‏شوند. شهود از ریشه «شهد» مشتق شده که به معناى حضور مى‏باشد. و حضور از ریشه «حضر» در مقابل غیبت‏به کاکر مى‏رود. (5) هرگاه شهود و حضور به یک معنا گرفته شوند، معناى مقابل این دو غیبت است. اگر شى‏ء از شى‏ء دیگر غایب بود (غیبت فیزیکى یا معنوى) حضور و یا شهودى صورت نمى‏گیرد. و اگر غیبت‏برطرف شد و دو شى‏ء بدون مانع در کنار یکدیگر قرار گرفتند، در این صورت آن دو شى‏ء براى یکدیگر حضور دارند. (6) در لغت معناى دیگرى براى شهود بیان داشته‏اند که عبارتند از: وجدان، حدس، کشف، اشراق، ادراک، الهام، وجود و مانند آن. (7)

در علوم مختلف عقلى، براى این واژه اصطلاحات متفاوتى وجود دارد. در اصطلاح فلسفى، در بحث معرفت‏شناسى، شهود غالبا به معناى حضور مى‏آید. در تقسیم‏بندى علم، علم شهودى که همان علم حضورى است در مقابل علم حصولى قرار مى‏گیرد. در این‏گونه علم، معلوم در محضر عالم است و عالم به معلوم شهود دارد. در این صورت مى‏توان گفت عالم و معلوم نسبت‏به یکدیگر حضور یا شهود دارند و اتحاد عالم با معلوم صورت مى‏گیرد. (8)

در اصطلاح عرفانى، واژه شهود معنایى غیر از حضور به خود گرفته است. هر چند در مرحله‏اى که عارف هب شهود حق نایل مى‏شود، حتما حضور هم صدق خواهد کرد. حضور عرفانى در مقابل غیبت است. شهود عرفانى به معناى کشف و مکاشفه است و در این صورت معنایى مرادف با رؤیت پیدا مى‏کند. (9)

در اصطلاح اخلاقى، شهود بر یک احساس درونى اطلاق مى‏شود. احساسى که برخاتسه از درون است و هیچ‏گونه تجربه بیرونى در آن دخالت ندارد. این احساس مى‏تواند بین خیر و شر، حسن و قبح تمیز دهد. در این صورت شهود به یک نوع قضاوت درونى بازگشت مى‏کند که معناى مرادف با وجدان دارد. (10)

در اصطلاح کلامى، شهود دو معناى صاعد و نازل به خود گرفته است. در معناى اولیه، شهود به معناى شهادت در مقابل غیبت است. عالم شهادت که در اصطلاح دینى آمده، همان عالم حسوسات است که مشهود انسان قرار مى‏گیرد. در مقابل آن عالم غیب است که از حوسا ظاهرى انسان غایب مى‏باشد. معناى ثانوى شهود که معناى صاعد و متعالیه‏اى است، تنها در مورد خداى متعال اطلاق مى‏گردد. به این معنا، تنها خداى متعال شاهد بر همه موجودات بوده و بر همه چیز و همه جا شهود مطلق دارد. (11)

پس از آشنایى کوتاه با معانى و اصطلاحات عقلى مفهوم شهود، ابتدا نظرى اجمالى به اصطلاح عرفانى اخلاقى و کلامى خواهیم انداخت و آن‏گاه اصطلاح فلسفى شهود را بسط بیش‏ترى خواهیم داد.

شهود عرفانى

مفهوم شهود در عرفان و تصوف از مفاهیم اصلى به حساب مى‏آید. شهود و یا مشاهده بر موردى اطلاق مى‏شود که رؤیتى صورت گیرد. محل این رؤیت قلب بوده و چنین رؤیتى تنها به دلیل توحید یعنى بالحق محقق مى‏شود. با این خصوصیات است که شهود عرفانى حاصل یم شود. زمانى که مشاهده صورت گرفت، شاهد در مشهود فانى شده و خودى نمى‏بیند، در این صورت شهود حق بالحق است. این‏گونه شهود به تجلى ذات حق تعلق خواهد گرفت. (12)

شهود واقعى نزد عرفاء، رؤیة حق به حق است. (13) و شهود ذاتى یا مشاهده ذاتیه، شهود حق تعالى است که حاصل آن یک نوع معرفت‏یقینى خواهد بود که به «عین الیقین‏» موسوم مى‏گردد.