در این مقاله سعی شده تا به بررسی نقش هنجارگریزی نحوی دربرجسته سازی اشعار رزا جمالی٬ پگاه احمدی و گراناز موسوی پرداخته شود لیچ در الگویی که برای آفرینش شعر معرفی می کند هنجارگریزی نحوی را به عنوان یکی ازشاخص های آفرینش شعر معرفی می کند. به نظر می رسد این هنجارگریزی یکی از عوامل موثر برجسته سازی در اشعار این شاعران است . وجود گونه های متنوع و تقریبا زیادهنجارگریزی نحوی که به یکی از ویژگی های للاینفک اشعار آنان بدل شده است موید این مطلب است.البته این مسئله که این هنجارگریزی ها تا چه حد مطابق بامعیارها وهنجارهای مقبول زبان ادبی است موضوعی است که در این مقاله بدان پرداخته می شود.
کلید واژه: هنجارگریزی نحوی٬ برجسته سازی٬ زبان ادبی ، الگوی لیچ
از میان هشت شاخص معرفی شده در الگوی شعر آفرینی لیچ هنجارگریزی نحوی همواره مورد بحث بوده است بر خی زبان شناسان بر این باورند که این هنجار گریزی تنها به جهت حفظ وزن ردیف قافیه … آن هم با بسامد اندک در شعر آفرینی مورد استفاده قرار می گیرد واصولا می توان آن را از الگوی شعر آفرینی حذف کرد (صفوی,1383)اما به نظر می رسد این مسئله درمورد اشعار گراناز موسوی ٬پگاه احمدی و رزا جمالی صادق نیست و هنجارگریزی نحوی نقش گسترده ا ی در شعر آفرینی آنان می یابد.در این تحقیق به بررسی هنجارگریزی نحوی در اشعار این سه شاعر می پردازیم. روش تحقیق کیفی می باشد ومرجع مقایسه مورد استفاده در این تحقیق کتاب دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری نوشته ی دکتر مهدی مشکات الدینی است.
پیشینه تحقیق
هنگامی که به بررسی شعر معاصر می پردازیم بی تردید آشنایی زدایی ٬ برجسته سازی وهنجارگریزی از نخستین مطالبی هستند که در ذهن تداعی می گردند.
شکلوفسکی نخستین بار مفهوم آشنایی زدایی را مطرح کرد وی می گوید کار اصلی هنرایجاد تغییر شکل در واقعیت است به نظر شکلوفسکی هدف زبان ادبی این است که عادات ادراکی و احساسی ما را با استفاده از اشکال غریب و غیر عادی به هم می زند و از این رو شکل[1] را بر جسته و آشکار می کند(شمیسا1385٬ : 175)
گاروین [2]که مقالات فرمالیستها را در 1964 به انگلیسی تر جمه کردیکی از اصطلاحات مهم مکتب زبان شناسی و ادبی قبل از جنگ پراگ را کهaktualisaceباشد به برجسته سازی[3]ترجمه کرد. این لغت به معنی ظاهر وجلوآمدگی به قیاس ازواژه زمینه[4] ساخته شده است که در اینجا طرح والگوی زبان عادی است(شمیسا1385٬ : 178).برجسته سازی عدول های برجسته هنری از زبان عادی است.
لیچ زبان شناس انگلیسی٬ برجسته سازی را چنین تعریف کرده است: انحراف و عدول هنرمندانه[5] عدولی که انگیزه هنری داشته باشد. (شمیسا1385٬ : 178)به اعتقاد وی ٬برجسته سازی به دو شکل امکان پذیر است(صفوی « 1383: 56-69).نخست آنکه نسبت به قواعد حاکم بر زبان خودکار انحراف صورت پذیردودوم آنکه قواعدی بر قواعد حاکم بر زبان خودکار افزوده شود.به این ترتیب برجسته سازی از طریق دو شیوه قاعده افزایی و هنجارگریزی تجلی خواهد یافتانواع هنجارگریزی های معرفی شده لیچ عبارتند از:1- هنجارگریزی واژگانی2- هنجارگریزی نحوی3- هنجارگریزی آوایی4- هنجار گریزی نوشتاری5- هنجارگریزی معنایی 6- هنجارگریزی گویشی7- هنجارگریزی سبکی8- هنجارگریزی زمانی
در میان زبان شناسان ایرانی حق شناس٬ نظم نثر وشعر:راسه گونه متفاوت از زبان ادب می داند. به اعتقاد وی شعر بر درونه ی زبان استوار است .او جوهر شعر را بر بنیاد گریز از هنجارهای زبان خودکار می داندوآن راوابسته به محتوای زبان می پندارد٬در حالی که از نظر وی ٬جوهر نظم وابسته به صورت زبان است (حق شناس,1373 )
[1] form
[2] p.l.Garvin
[3] foregrounding
[4]background
[5] Artistically motivated deviation
چکیده
مقدمه و روش تحقیق
پیشینه تحقیق
.نتیجه گیری
شامل 37 صفحه فایل word
دانلود تحقیق بررسی هنجارگریزیهای نحوی در اشعارشعرای پست مدرن