احیا بافت های فرسوده شهری با رویکرد راهبرد توسعه شهری و با تاکید بر توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی
295 صفحه در قالب word
چکیده
عنوان: احیاء بافت های فرسوده شهری با رویکرد "راهبرد توسعه شهری( City development strategy) " و با تاکید بر "کانون های حمل و نقل عمومی (Transit oriented development) "
به طور کلی مشکلات عدیده ای که فرسودگی محله های شهری برای مدیریت شهری و مسئولان پیش آورده ، در درجه اول از فرسودگی کالبدی و نارسایی ابتدایی ترین زیرساخت های شهری ناشی می شود ،و در پی آن ، جا به جایی جمعیت و جایگزین شدن جمعیت مهاجر و ناهمگن ، و به طور کلی جایگزین شدن اقشار نازل اجتماعی در این محله هاست که گسترش ناهنجاری های اجتماعی ، بالا رفتن آمار ارتکاب جرم و مفاسد اجتماعی ، و مشکلات فرهنگی و گاه مشکلات سیاسی ، از پیامد های عمده ای اند که جملگی در فرسودگی و ناکارآمدی بافت های شهری ریشه دارند .بی توجهی های چندین ساله به این محله ها ، به بروز مشکلات بسیاری انجامیده که امروزه دولت و مدیریت شهری رابا مشکل حاد اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی مواجه کرده است . دامنه فرسودگی غالب این محله ها چندان است که با وقوع یک زلزله حتی با قدرت متوسط ، وقوع فاجعه ای بزرگ دور از انتظار نیست .
عناصر و فضاهای بافت شهری عمری محدود دارند و با گذشت زمان دچار تغییر و فرسودگی می شوند . به عبارتی دیگر هیچ فضایی و بنایی بدون توجه ، مرمت و بدون نوسازی و بهسازی نمی تواند دوام و بقای طولانی داشته باشد . به طوری که عناصر شهری چه در اثر فرسودگی تدریجی ناشی از آب و هوا و چه در اثر حوادث طبیعی مثل زلزله یا حرکات زمین ، سیل یا تخریب ناشی از موجودات زنده به ویژه تخریب های ناشی از کارهای انسان همیشه نیاز به توجه و مرمت داشته و دارند . رشد جمعیت شهر ها ، گسترش شهرنشینی ، توسعه شهری و کاهش زمین برای سکونت و خدمات توجه به بافت های فرسوده شهری را به عنوان پتانسیل بالقوه توسعه روشن می سازد از انجا که توسعه های جدید شهری در حومه ها صورت پذیرفته و نیز سرعت تغییرات تکنولوژی ، بافت های شهر زودتر از گذشته کارایی خود را از دست می دهند و نیاز به بهسازی و نوسازی و مرمت انها بیش از پیش دیده می شود و فرصت های جدیدی بر توسعه های مجدد شهر و نوزایش شهری می باشند ،
امروزه شرایطی حاکم است که مجموعه مدیریت شهری و دولت ناگزیر از مقابله با مشکلات فزاینده ناشی از فرسودگی بافت های ناکارآمد شهری اند ، ودر این شرایط از پیشنهاد ها و راهکار های علمی و کارآمد به منظور ساماندهی این محله ها استقبال می گردد . در این خصوص ، در این پایان نامه تلاش بر ان است تا به مشکل بافت فرسوده شهر منطقه ده شهرداری تهران که کاربری غالب ان مسکونی می باشد در قالب ارائه طرح راهبردی و تفصیلی با رویکرد راهبردی مبتنی بر مشارکت و با تاکید بر توسعه کانون های حمل و نقل عمومی ، محرک های توسعه و توسعه متوازن که امروزه از زمره اصول توسعه پایدار و شهر های فشرده می باشد پرداخته شود .
فهرست مطالب
1-7- ابزار امکانات ، جامعه آماری و منابع تحقیق : 19
1-8- دستاوردهای و نتایج مورد نظر : 19
1-9- سازمانها و موسسات بهره بردار طرح : 19
2-1- تعاریف واژگان و مفاهیم پایه 21
2-2- انواع طرح های مرمت و احیای بافت قدیم شهری 20
2-3- ابعاد احیاء و مرمت شهری 21
2-6- اهداف مداخله در بافت قدیم شهر 36
2-7- روش های مداخله در بافت قدیم شهری 36
2-7-1- روش حفاظتی ـ بهداشتی 36
2-7-4- روش مداخله موضعی ـ موضوعی 37
2-8- انواع مداخله در بافت قدیم شهری بر اساس مکاتب شهرسازی 38
2-8-2- مداخله فرهنگ گرایانه 38
2-8-3- مداخله فرا نوگرایانه 38
2-9- دیدگاههای مداخله در بافت قدیم شهری 38
2-9-3- دیدگاه بینابینی یا واقع گرا 39
2-10- ارکان مؤثر در فرآیند مرمت بافت های قدیمی شهری 40
2-10-1- مردم و مشارکت ایشان 41
2-10-3- برنامه ریزان و طراحان شهری 41
2-11- فنون و تکنیک های مورد استفاده در برنامه ریزی مرمت شهری 42
2-11-1- "تکنیک تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط" 42
2-12- نظریه پردازان جهانی مرمت 45
2-12-1- جان ر‌اسکین ( 1900- 1818) 45
2-12-2- کامیلوبویی‌تو( 1914-1836) ( پدر مرمت شهری جدید) 46
2-12-3- کامیلوزتیه(1903-1843) 46
2-12-4- لکوربوزیه(1965-1887) 47
2-12-5- اوژن ویولد لودوک (1879-1814) 48
2-13- تجارب جهانی بهسازی بافت های فرسوده 49
2-13-1- بررسی سابقه اصلاح و بهسازی بافت‌های قدیم در اروپا 49
2-14- بررسی تجارب کشورهای صاحب مکتب در شهرسازی 50
2-14-3- مرور تجارب برنامه ریزی مرمت شهری در ایالات متحده 54
2-14-5- مروری بر تجربه برنامه ریزی مرمت دمشق 55
2-14-6- مروری بر تجربه برنامه ریزی مرمت و احیاء مرکز شهر بیروت 55
2-14-7- بررسی تجربه اردن در زمینه بهسازی شهری 56
2-14-8- برنامه بهسازی ( ارتقاء بخشی) وحدت شرقی در عمان (اردن) 56
2-14-9- اهداف و راهبردهای متداول مرمت شهری در کنگره های جهانی 58
2-14-10 جمع بندی و نتیجه گیری از مرور تجارب برنامه ریزی احیاء و مرمت در جهان 60
2-15- مرور تجارب برنامه ریزی احیاءو مرمت شهری در ایران 63
2-15-1- مرور تجربه برنامه ریزی مرمت یزد 64
2-15-2- مرور تجربه برنامه ریزی مرمت کرمان 65
3-1 فرآیند برنامه ریزی مرمت شهری 72
3-3- فرایند تهیه طرح مرمت شهری 74
3-3-2- تحلیل عوامل و پیامد های فرسودگی،فرصت ها و ظرفیت های احیاء و مرمت 74
3-3-3- تدوین اهداف ، راهبردها و سیاست های احیاء و مرمت 74
3-3-4- تدوین اقدامات و برنامه های اجرایی مرمت براساس راهبردها و سیاستها 74
4-مبانی طرح های راهبردی و اشنایی با واژگان طرح های راهبردی
4-1- چهارچوب نظری طرح راهبردی 75
4-1-1- به سوی پارادیم برناه ریزی – طراحی راهبردی 79
4-1-3- راهبرد توسعه شهری پایدار 89
4-1-4- اهداف راهبرد طراحی شهری 90
4-2-- محصولات استراتژی طراحی شهری 89
4-2-1-ایتم های اسناد هدایت راهبردی 85
4-2-2- سازمان فضایی - اداراکی 89
5- مبانی نظری حمل و نقل ، ترافیک و رویکرد های جدید در طرح های توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی
5-1—چهار چوب طراحی یکپارچه سیستم حمل و نقل 101
5-1-1- تاثیر متقابل حمل و نقل و اقتصاد 101
5-1-2- تاثیر متقابل حمل ونقل و اجتماع 101
5-1-3- تاثیر متقابل حمل ونقل و محیط زیست 102
5-1-4- تاثیر متقابل حمل و نقل و منابع طبیعی 102
5-1-5- اهداف طراحی یکپارچه حمل و نقل 103
5-1-6- اهداف کلان طراحی یکپارچه حمل و نقل عمومی 103
5-1-7- اهداف خرد طراحی یکپارچه حمل و نقل عمومی 104
5-2- سلسله مراتب دسترسی و دسته بندی معابر 108
5-2-1- تقسیم بندی معابر بر اساس عملکرد 108
5-2-2-نقش معابر از نظر تامین دسترسی 110
5-2-3-ارتباط حمل و نقل و کاربری زمین 110
5-2-4-راهکار های ایجاد ارتباط مناسب حمل و نقل و سایر کاربری ها 111
5-3-تاثیر ترافیک بر کیفیت های شهری 114
5-3-1- روش های کنترل ترافیک 114
5-3-2- روش های مدیریت ترافیک 115
5-4 -توسعه متاثر از حمل و نقل عمومی 121
5-4-1- واژه شناسی توسعه متاثر از حمل و نقل عمومی 122
5-4-2-حمل و نقل عمومی و نقش ان در بلوغ شهری 125
5-4-3- جنبش های شهری مرتبط با توسعه متاثر از حمل و نقل عمومی 130
5-4-4-توسعه متاثر از حمل و نقل عمومی و پایداری شهری 135
5-4-5- مولفه های توسعه متاثر از حمل و نقل عمومی 137
5-4-6- عوامل بازدانده کارایی توسعه متاثر از حمل و نقل عمومی 140
5-4-7- نقاط ضعف و قوت ایده TOD 142
5-4-8-جریان های حامی توسعه متاثر از حمل و نقل عمومی 144
5-4-9- چاش های توسعه متاثر از حمل و نقل عمومی 144
5-4-10- نتیجه گیری و جمع بندی 145
5-4-11- جایگاه TOD در اسناد طراحی شهری 149
5-4-12—تجارب جهانی و نمونه های و مصادیق 160
6-1- شناخت و مطالعات پایه ، ویژگی‌های جمعیتی ، اجتماعی ، اقتصادی 166
6-1- سیر تحول بافت منطقه ده شهرداری تهران 170
6-2-1- بررسی توسعه منطقه ده در طول سه دهه 171
6-2-2- جایگاه منطقه ده از نظر اقتصادی و اجتماعی 172
6-3-1- جایگاه منطقه ده در طرح های بالا دست 172
6-3-2- بررسی اجمالی طرح تفضیلی 174
6-3-3- براورد نیاز های منطقه ده 184
4-3-3- بافت فرسوده منطقه ده 190
6-4- مسایل و مشکلات منطقه ده 196
6-5- چشم انداز منطقه ده در اسناد توسعه فرادست 198
6-6- چشم انداز اینده منطقه ده 203
6-7-1-راهبرد های و اهداف توسعه منطقه ده 205
6-7-2- طرح راهبردی هدایت و کنترل توسعه های اتی 208
6-8- همسویی با طرح راهبردی سند جامع طرح ترافیک تهران 216
7- جمع بندی – تحلیل مطالعات و تدوین اهداف 218
7-1- کلیت ویژگی های منطقه ده شهرداری تهران 219
8-تدوین اهداف راهبردی حوزه ها 228
8-3- الگوی راهبردی طرح‌ریزی 229
8-3-1- اهداف محیطی – زیست محیطی 230
8-3-4- اهداف فرهنگی – اجتماعی 232
8-3-5- اهداف ارتباطی و حمل و نقل 233
8-3-6- اهداف تشکیلاتی – سازمانی 233
8-3-7- اهداف مربوط به مشارکت 234
8-3-8- اهداف ارتقاء‌کیفیت محیط شهری 235
8-4-1- طرح‌های راهبردی در حوزه محیطی – زیست محیطی 244
8-4-2- طرح‌های راهبردی در حوزه کالبدی 244
8-4-3- طرح‌های راهبردی اقتصادی 245
8-4-4- طرح‌های راهبردی در حوزه حمل و نقل و ترافیک 246
8-4-5- طرح‌های راهبردی ارتقاء کیفیت محیط شهری 248
8-4-6- طرح‌های راهبردی اجتماعی - فرهنگی 249
8-4-7- طرح‌های راهبردی تشکیلاتی - سازمانی 250
8-4-8- طرح‌های راهبردی جلب مشارکت 251
9- تدوین سند راهبردی طراحی شهری 255
9-1- توسعه بافت فرسوده منطقه ده معطوف به حمل و نقل عمومی 257
9-2- فاز اول – پنج ساله 1388-1393 259
9-3- فاز دوم – ده ساله 1393-1398 261
9-4- فاز سوم – پانزده ساله 1398-1403 263
9-5- فلز چهارم – بیست ساله 1043-1408 265
10- تدوین چها چوب اهداف و اصول طراحی شهری معطوف به حمل و نقل عمومی 267
10- اصول کلی و لایه های شهر 268
10-1- اصول طراحی مبتنی بر توسعه حمل و نقل عمومی در مقیاس کلان 272
10-3-2- اصول طراحی مبتنی بر حمل و نقل عمومی در مقیاس میانی 276
10-3-3- اصول طراحی مبتنی بر حمل و نقل عمومی در مقیاس خرد 281
پیشگفتار
به طور کلی مشکلات عدیده ای که فرسودگی محله های شهری برای مدیریت شهری و مسئولان پیش آورده ، در درجه اول از فرسودگی کالبدی و نارسایی ابتدایی ترین زیرساخت های شهری ناشی می شود ،و در پی آن ، جا به جایی جمعیت و جایگزین شدن جمعیت مهاجر و ناهمگن ، و به طور کلی جایگزین شدن اقشار نازل اجتماعی در این محله هاست که گسترش ناهنجاری های اجتماعی ، بالا رفتن آمار ارتکاب جرم و مفاسد اجتماعی ، و مشکلات فرهنگی و گاه مشکلات سیاسی ، از پیامد های عمده ای اند که جملگی در فرسودگی و ناکارآمدی بافت های شهری ریشه دارند .
احیا بافت های فرسوده شهری با رویکرد راهبرد توسعه شهری و با تاکید بر توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی