این ضابطه توسط اداره کل نظارت بر مواد غذایی ، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی و با همکاری :
انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور ، معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان ، دفتر سلامت ، جمعیت ، خانواده و مدارس ، معاونت تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی تدوین گردیده است .
با توجه به اینکه جامعه سالم زیر بنای توسعه هر کشور بوده و یکی از راههای نیل به این هدف برخورداری از تغذیه صحیح می باشد ، بنابراین در اختیار قراردادن اطلاعات لازم در مورد مواد غذایی و مکمل های رژیمی - غذایی و ورزشی به افراد جامعه ضروری است ازسوی دیگر با پیشرفت صنایع غذایی و رقابت در این زمینه ، گسترش تجارت بین المللی ، بالارفتن فرهنگ مردم و توجه به سلامتی جامعه ، برچسب گذاری به عنوان ابزاری مهم جهت اطلاع رسانی به مصرف کنندگان به حساب می آید .
2- هدف
هدف از تدوین این ضابطه ساماندهی اطلاعات موجود روی برچسب های بسته بندی مواد غذایی و مکمل های رژیمی- غذایی و ورزشی و بسترسازی لازم جهت جایگزینی تدریجی برچسب های موجود با موضوعات روز دنیا است .
برچسب گذاری مواد غذایی و یا مکمل های رژیمی- غذایی ورزشی به معنی ارتباط میان تولید کننده و فروشنده از یک طرف با خریدار و مصرف کننده از طرف دیگر می باشد .3- دامنه کاربرد
این ضابطه در مورد برچسب گذاری تمام مکمل های رژیمی – غذایی و ورزشی و تمام مواد غذایی بسته بندی شده ، آماده فروش و مواد اولیه ( اعم از تولید داخل و یا وارداتی) مشمول اخذ پروانه ساخت ، پروانه بهداشتی ورود و شناسه نظارت مطابق با قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد و اجرای این ضابطه از تاریخ 1/1/1389 الزامی می باشد .
یادآوری 1
این ضابطه مشمول مقررات برچسب گذاری موارد زیر نمی باشد :
- غذاهای بدون بسته بندی عرضه شده در کترینگ ها ، پروازهای هواپیمایی ، رستوران ها ، سلف سرویس ها و غذاهای خیابانی .
- میوه و سبزی ، گوشت قرمز و سفید و تخم مرغ بسته بندی نشده .
یادآوری 2
در مورد هر محصولی علاوه بر این ضابطه باید ( قسمت برچسب زنی ) استاندارد ملی مربوطه و ضوابط وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی نیز رعایت گردد .
یادآوری 3
محصولاتی که برای آنها شناسه نظارتی صادر می گردد ملزم به درج کلیه موارد برچسب گذاری می باشند و در برچسب گذاری به جای شماره پروانه ساخت باید شماره شناسه نظارت درج شود .
یادآوری 4
عبارات مورد نیاز برچسب گذاری در این ضابطه باید واضح ( به صورتی که رنگ پس زمینه مانع خواندن عبارات چاپ شده نشود ) و پاک نشدنی بوده به راحتی توسط مصرف کننده قابل خواندن باشد .
یادآوری 5
هر گونه مغایرت محصول با این ضابطه از قبیل نادرست بودن اطلاعات موجود در برچسب گذاری ، گمراهی مصرف کننده ، پررنگ و یا کم رنگ نشان دادن واقعیت ها ، تعاریف بدون اساس و بدون کسب مجوز به عنوان تخلف یا تقلب شناخته شده و مطابق با قانون مواد خوراکی آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی و قانون تعزیرات حکومتی با واحد تولیدی / بسته بندی / یا وارد کننده برخورد خواهد شد .
یادآوری 6
مسئولیت صحت مندرجات برچسب بر عهده مدیر عامل و مسئول فنی واحد های تولیدی می باشد و مشخصات محصول در هر بار پایش ( خود کنترلی و یا توسط کارشناسان اداره کل نظارت بر مواد غذایی آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی ومعاونت غذا و دارو دانشگاههای علوم پزشکی سرار کشور ) باید با موارد ذکر شده دربرچسب مطابقت داشته باشد .
یادآوری 7
اعتبار لیبل های موجود در واحد های تولیدی که به تائید معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مربوطه رسیده است تا پایان سال جاری می باشد .
تعاریف و اصطلاحات
- مصرف کننده [1]
افراد یا خانوارهایی که مواد غذایی را استفاده می کنند .
- ظرف
هر نوع بسته بندی غذا جهت تحویل به عنوان یک کالای منفرد ، خواه به طور کامل یا نسبی غذا را بپوشاند که شامل لفاف[2] هم می شود ، یک ظرف ممکن است حاوی چندین واحد یا نوع بسته بندی باشد .
- برچسب[3]
نوشته و یا طرحهای گرافیکی یا چاپ شده برروی بسته بندی اولیه و نهایی می باشد .
- برچسب گذاری[4]
نوشتن و یا چاپ هر گونه تصویر و یا اطلاعاتی که باید به اطلاع مصرف کننده برسد .
- برچسب گذاری تغذیه ای
نوعی از برچسب گذاری است که ویژگی های تغذیه ای یک ماده غذایی را جهت اطلاع مصرف کننده ، توصیف می کند .
- غذا [5]
هر ماده فرآیند شده ، نیمه فرآیند یا خام است که به مصرف خوراک انسان می رسد .
- غنی سازی[6]
عبارت است از افزودن یک یا چند ماده مغذی ضروری به مواد غذایی در سطوحی بالاتر از آنچه که به طور طبیعی در غذا وجود دارد ، کم است یا وجود ندارد ، به منظور پیشگیری و اصلاح کمبود ناشی از یک یا چند ماده مغذی که در کل جامعه و یا گروه های خاصی از جمعیت وجود دارد .
- ماده مغذی
هر گونه ماده ای که به طور معمول به عنوان ماده متشکله غذا مصرف می شود که تولید انرژی می کند ، برای رشد ، توسعه و حفظ بقا مورد نیاز است و کمبود آن موجب بروز تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی خواهد شد .
- قند ها[7]
به منو ساکارید ها و دی ساکارید های موجود در ماده غذایی به استثنای پلی اولها گفته می شود .
فیبر خوراکی[8]
فیبر خوراکی به مفهوم پلی مر کربوهیدرات با واحد های منومری 10 یا بیشتر[9] که توسط آنزیم های درون زای روده کوچک انسان تجزیه نمی شود و به یکی از گروههای زیر تعلق دارد :
- پلی مر کربوهیدرات که به طور طبیعی در غذای مصرفی موجود است .
- پلی مر کربوهیدرات که از مواد غذایی خام توسط روش های آنزیمی ، فیزیکی ، شیمیایی گرفته شده و مدارک علمی مورد قبول مسئولان ذی صلاح اثر مفید فیزیولوژیکی بر سلامت انسان را نشان داده است .
عنوان
1- مقدمه
2- هدف
3- دامنه کاربرد
4 - الزامات
4 – 1 - نام و نام تجاری محصول
4 – 1 – 1 - نام محصول ( فرآورده )
4 – 1 – 2 - نام تجاری محصول
4 – 2 - وزن محصول
4 - 3 - شماره پروانه ساخت
4 – 4 – نشان ایمنی و سلامت
4 – 5 - تاریخ تولید و انقضاء مصرف
4 – 6 - مواد تشکیل دهنده
4 – 7 - نام و نشانی تولید کننده و بسته بندی کننده
4 – 8 - سری ساخت
4 – 9 - شرایط نگهداری
4 – 10- دستورالعمل آماده سازی ومصرف
4 – 11- الزامات و توصیه های بهداشتی
4 – 12 - ادعاها
4 – 12 – 1 - ادعای " دارنده گواهی سیستم های مدیریت ایمنی مواد غذایی "
4 – 12 – 2 – ادعای خالص
4 – 12 – 3 - ادعای مخصوص صادرات
4 – 12 – 4 - محصولات تحت لیسانس
4– 12 – 5 - ادعای " بدون مواد نگهدارنده "
4– 12 – 6- ادعای بدون افزودن مونو سدیم گلوتامات
4 – 12 – 7 - ادعای حلال
4 – 12 – 8 - ادعاهای « با قدرت اثر بالا » ( High Poteney ) و « آنتی اکسیدان » در مکمل های رژیمی – غذایی و ورزشی 4 – 13 - تصاویر و عبارات
5- اظهارات
5 – 1 - اظهارات توصیفی
5 – 1 – 1 - تازه
5 – 1 – 2 - منجمد شده
5 – 1 – 3 - سریع منجمد شده
5 – 1 – 4 - طبیعی
5 – 1 – 5 - خشک شده
5 – 1 – 6 - محصولات ارگانیک
5 – 1 – 7 - غذاهای غنی شده
5 – 1 – 8 - مواد غذایی پرتو دیده
5 – 2 - اظهارات اخطاری
5 – 2 – 1 - غذاهای حساس و فاسد شدنی
5 – 2 – 2 - نوشابه های ورزشی و انرژی زا
5 – 2 – 3 - شیرین کننده های مصنوعی
5 – 2 – 3 – آسپارتام
5 – 2 – 4 - ژل رویال
5 – 2 – 5 – غذاهای حساسیت زا
5 – 2 – 6 - غلات حجیم شده
5 – 2 – 7 - سوپ
5 – 2 – 8 - محصولات عاری از گلوتن
5 – 3 - اظهارات برای غذاهای خاص 27
5 – 3 - 1 - برچسب گذاری مواد غذایی حاصل از بیوتکنولوژی ( زیست فناوری )
5 – 3 – 1 – 1 - برچسب گذاری محصولات پروبیوتیک
6 – جنبه های سلامتی
6 – 1 - برچسب گذاری تغذیه ای
6 – 1 – 1- اصول برچسب گذاری تغذیه ای
6 – 1 – 1 – 1 - اعلام مواد مغذی
6 – 1 – 1 – 2 - اطلاعات تغذیه ای تکمیلی
6 – 1 – 2 - جدول حقایق تغذیه ای
6 – 1 – 2 – 1 - عنوان جدول
6 – 1 – 2 – 2 - عبارت در 100 گرم ماده غذایی
6 – 1 – 2 – 3 - کالری
6 – 1 – 2 – 4 – چربی
6 – 1 – 2 – 5 - سدیم
6 – 1 – 2 – 6 - پتاسیم
6– 1 – 2 – 7 - کربوهیدرات کل
6 – 1 – 2 – 8 - پروتئین
6 – 1 – 2 – 9 - ویتامین ها و مواد معدنی
6 – 1 – 2 – 10 - درصد ارزش روزانه
6– 1 – 2 – 11 - اطلاعات تغذیه ای تکمیلی
6 – 1 – 3 - استثنائات
6 – 2 –جدول حقایق تغذیه ای
6 – 2 – 1- قالب بندی جدول حقایق تغذیه ای
6 – 2 – 3 -قالب بندی جدول حقایق تغذیه ای بسته بندی های کوچک
6-2-4- قالب بندی جدول حقایق تغذیه ای مکمل های رژیمی - غذایی و ورزشی
6 – 3 - ادعاهای تغذیه ای
6 – 3 – 1- ادعای بدون....
6 – 3 – 2- ادعای کم
6 – 3 – 3 -کم چرب و خیلی کم چرب LEAN
6– 3 – 4- ادعاهای سلامتی بخش
6- 3 – 4 – 1 ادعاهای سلامتی بخش محصولات پروبیوتیک
6 – 3 – 4 – 1 – 1 ادعاهای سلامت بخش عمومی
6 – 3 – 4 – 2 ادعاهای سلامتی بخش مکمل های رژیمی – غذایی و ورزشی
6 – 4- بازنگری ادواری بر چسب گذاری تغذیه ای
منابع
دانلود مقاله حداقل ضوابط برچسب گذاری مواد غذایی و مکمل های رژیمی , غذایی و ورزشی