دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
مقدمه
خیار (Cucumis sativus) گیاهی از تیره کدوئیان است که اقسام گوناگون دارد. میوه‌اش درشت و سبز یا سفیدرنگ است. بوته آن مانند بوته خربزه است.
واژه خیار ریشه و بنیاد فارسی داشته و از فارسی به زبان عربی داخل شده.
تاریخچه
مبدأ خیار را نواحى جنوبى آسیا ( هندوستان ) ذکر کرده‌اند. در هندوستان حداقل سه هزار سال کاشت می گردیده و رومیها و یونانیان قدیم نیز از آن استفاده می نموده اند.
در این مناطق همچنان فرم‌هاى اولیه خیار که به‌صورت وحشى مى‌رویند و داراى میوه‌هاى کوچک و تلخ مى‌باشند یافت مى‌شود.
کاشت خیار در دنیا سابقه چند هزار ساله دارد. حدود بیست قرن قبل از میلاد مسیح مصریان قدیم از آن استفاده می کرده اند .
کشورهای تولید کننده
مهمترین کشورهای تولید کننده خیار چین و آمریکا هستند.
ایالت فلوریدا مهمترین تولید کننده خیار در آمریکا است و حدود یک سو م خیار کل آمریکا را تولید می کند .
در ایران استانهای کهکیلویه و بویر احمد، لرستان ، خوزستان و ایلام
مشخصات گیاه شناسى
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
دسته: Magnoliophyta
رده: Magnoliopsida
راسته: Cucurbitales
خانواده: Cucurbitaceae
جنس: Cucumis
گونه: C. sativus
خیار گیاهی است گلدار، از رده دولپه ای ها، از گیاهان یکساله جالیزی، از خانواده کدوئیان (Cucurbithacae) با نام علمی (Cucumis sativus).
خیار گیاهى خزنده است. ریشه آن نسبتاً سطحی است و برای کاشت آن باید خاک سطح الارض کاملاً آماده و غنی از مواد غذایی باشد. ریشه آن یکساله و گاهی هم دائمی است.
ساقه آن علفی، رونده و به رنگ سبز روشن، آبدار و دارای پوست نازک و کرکهای ریزی است که از ساقه منشعب می شوند. طول بوته خیار با توجه به هرسی که انجام می شود مکن است به بیش از 6 m برسد.
در واریته های معمولی برگها نسبتاً کوچک در واریته های بکرزا یا پارتنوکارپیک برگها بزرگتر، پنجه ای شکل و به رنگ سبز روشن بوده و بریدگی های کم عمق، برگ را به پنج قسمت یا Lobe که غالباً به شکل مثلث هستند، تقسیم می کند. دمبرگ آن بلند، آبدار، قطور، و رگبرگها مشخص و روشنتر از خود برگ هستند.
گیاهى یک پایه است. تعداد گل‌هاى نر بیشتر از گل‌هاى ماده بوده و زودتر از آنها نیز ظاهر مى‌شوند. البته در خیارهاى نوع گلخانه‌اى فقط گل‌هاى ماده به وجود مى‌آیند. یعنى میوه‌هاى پارتنوکارپ هستند و احتیاجى به تلقیح گل نمى‌باشد. در خیارهاى معمولى باید گرده‌افشانى انجام گیرد و زنبور عسل نقش مهمى در تلقیح آن خواهد داشت.
میوه در بعضى از انواع و ارقام خیار تلخ مى‌باشد.
میوه خیار از لحاظ گیاه شناسی شفت بشمار میرود یعنی میوه ای است گوشتی که برون بر آن نازک، میانبر آن گوشتی و خوراکی و درون بر آن غشائی و سخت است.
محل پیدایش میوه روی ساقه دو حالت دارد:
1. خیارهایی که روی ساقه اصلی و در زاویه برگها تولید می شوند.
2. خیارهایی که روی ساقه فرعی تولید می شوند که دراین صورت ساقه های جانبی به هرس منظم احتیاج دارند.
سازگاری
این سبزی محصول فصل گرم است و گیاه جوان آن به یخبندان حساس است. میانگین درجه حرارت روزانه برای رشد خیار بین 18 تا 24 درجه سانتیگراد مناسبترین است. چنانچه دمای شب پائین¬تر ازc0 5 باشد میوه ها به حد کافی تشکیل نمی شوند و یا اینکه اختلالات فیزیولوژیکی در آنها ظاهر می گردد.
دمای بالا برای جوانه زنی، مرحله رویشی و مراحله زایشی لازم است. حداقل دما برای جوانه زدن بذر خیار c0 12 و برای رشد و نمو بالای c0 10 است گلها ابتدا در دمای c0 15 به بالا و گرده ها در دمای c0 17 به بالا باز می شوند. عمل لقاح در دمای 26 تا 29 درجه سانتی گراد انجام می گیرد.
این گیاه به آب و گرماى زیادى احتیاج دارد. خیار در تمام مراحل رشد نسبت به سرما و یخبندان حساس است. حتى درجه حرارت‌هاى بالاى صفر نیز به بوته خیار صدمه غیرقابل جبران خواهند زد.
در مناطق سردسیر بعد از رفع سرما کاشت خیار انجام می شود. در مناطق جنوبی کشورمان در دو فصل بهار و پائیز این گیاه کاشته می شود. باید توجه داشت در مرحله ی گلدهی باید کود از انتها به گیاه داده شود تا میزان محصول افزایش یابد.
با توجه به خواسته‌هاى گرمائى خیار نیازهاى آبى خیار نیز بسیار زیاد مى‌باشد. اگر تنش رطوبتی به گیاه خیار داده شود میوه ها تلخ خواهد شد. البته عوامل دیگری از قبیل نامظمی در میزان کود و آب و دما نیز باعث تلخی خواهد شد، اما تلخی ته خیار طبیعی و به علت وجود ماده ای به نام کوکومرین می باشد.
خاک مورد استفاده باید قدرت نگهدارى آب را داشته باشد و همچنین از نفوذپذیرى و قابلیت تهویه خوبى برخوردار باشد و خواسته‌هاى ریشه خیار را در این مورد برآورده سازد. زمین‌هاى سبک که داراى موادآلى کافى باشند مناسب براى کاشت خیار مى‌باشند.
خاک مورد استفاده در گلخانه های کشت خیار بایستی دارای بافت سبک (Sandy loam) بوده و از نفوذپذیری خوبی برخوردار باشد.
PH مناسب بستر خاکی6.5-7.5 و EC کمتر از 3000µmos/cm (3 دسی زیمنز بر متر) می باشد. قابلیت جذب عناصر به وسیله PH بستر محیط ریشه تعیین و مشخص می شود. در PH پائین نسبت عناصر قابل جذب و محلول آهن، منگنز و آلومنیوم بیشتر بوده و در نتیجه همه آنها باعث تثبیت و غیر قابل استفاده شدن فسفر می شود. همچنین میزان کلسیم، منیزیم، گوگرد و مولیبدن قابل استفاده نیز در PH پائین کاهش می یابد. از طرفی مقدار فسفر، آهن، منگنز، روی، مس و بر در PH بالا محدود می شود.
حرارت اپتیمم برای خیار گلخانه ای 25-20 درجه سانتی گراد و رطوبت اپیتمم 65%-60% می باشد. Ec آب مورد استفاده برای خیارگلخانه ای بایستی حدود 1-0.8 میلی موس بر سانتی متر بوده و آب های با Ec بیشتر از 2 میلی موس بر سانتی متر برای کشت گلخانه ای مناسب نمی باشند . همچنین بهترین PH خاک 7-6 بوده و مقدار Ec محلول خاک نیز نبایستی از 2 میلی موس بر سانتی متر تجاوز کند .
مشخصات بذر خیار گلخانه ای:
برای پرورش خیار در گلخانه صرفاً باید از بذور پارتنوکارپیک استفاده کرد و از کاشت بذور معمولی در گلخانه اجتناب کرد.
لازم به ذکر می باشد که پارتنوکارپیکی عبارت است از تشکیل و رشد میوه بدون تلقیح تخمکها. این پدیده به نحوی گسترده در سبزیجات خانواده کدوئیان بخصوص خیار بروز میکند. در واریته های معمولی گلهای نر و ماده جدا از هم بوده و گلهای نر زودتر از گلهای ماده ظاهر می گردند. ولی در عوض واریته های پارتنوکارپیک گل نر وجود نداشته و گلهای ماده بدون عمل گرده افشانی و لقاح تولید میوه میکند.
در این نوع خیار نیازی به گرده افشانی نیست و میوه بصورت پارتنوکارپیک تشکیل می شود، لذا چنانچه حشراتی از بیرون گلخانه گرده گل بوته دیگر خیارهای هوایی را به روی گل ماده بوته خیار داخل گلخانه بنشانند خیار تولیدی از کیفیت ظاهری پائین تر برخوردار خواهد بود.
در بعضی از واریته های خیار داربستی طول میوه ممکن تا 50 cm برسد که با توجه به ذائقه و بازارپسندی مصرف کنندگان ایرانی هم اکنون واریته هایی کشت می گردد که طول میوه آنها حداکثر به 30 cm برسد. میوه این نوع خیار دارای پوستی خوراکی، بدون تخم و بدون ایجاد نفخ میباشد.
بذر مناسب
انتخاب بذر مناسب بر اساس تقسیم بندی اقلیم های مناسب صورت می گیرد.
مثلاً برای مناطق جنوبی که زمان کشت از اوائل مهرماه شروع می شود و تا آخر خرداد سال بعد می توان برداشت محصول داشت و یا مناطق شمالی و مرکزی که کار کشت از اوایل دی ماه شروع می شود، بذرهای تک گل پیشنهاد می شود که دارای برگ های کوچک و مقاوم به سرما بوده و جهت دوره های طولانی مناسب می باشد ولی در اقلیم های که دو فصل کشت دارند بهتر است از واریته های پرگل که محصول زیادی در زمان کوتاه دارنداستفاده گردد.
برای انتخاب بذر خیار درختی بهتر است از بذرهایی استفاده گردد که بیش از 6 ماه از تولید آنها گذشته باشد. زیرا بذر خیار دوره خواب کوتاهی دارد که در آن ایام ممکن است جوانه نزند، ضمن اینکه گذشت بیش از دو سال نیز از نظر قوه نامیه مناسب نمی باشد.
ترکیبات بذر
دانه خیار دارای مواد ازته و هیدروکربنه، مواد گوگردی، کمی چربی و دارای املاحی از قبیل منگنز، کربنات کلسیم ، سلولز است.
روغن دانه خیار که رنگ آن زرد روشن با طعمی شبیه به طعم روغن زیتون است، دارای اسیدهای چرب اشباع شده ( اسید استئاریک 7/3 درصد ، اسید پالمیتیک 8/6 درصد ) و اسیدهای اشباع نشده مانند: اسید اولئیک 5/58 درصد و لینولئیک 31 درصد است.
اصلاح بذر
بذر خیار گلخانه ای معمولاً با روشهای علمی و بسیار پرهزینه ژنتیکی تولید می شود و به همین دلیل قیمت آن بسیار گران بوده و بصورت عددی بفروش می رسد. این بذرها در هوای آزاد نمی تواند بخوبی گلخانه میوه تولید کنند. زیرا در اثر تلقیح با گرده سایر ارقام، تولیدی یکنواخت نداشته و میوه آن از شکل اصلی خود خارج شده و بدفرم و بدشکل می شود.
ترکیبات شیمیایی میوه
تلخی موجود در میوه های خیار در اثر ماده ای بنام کوکوربیتاسین که در ته آنها وجود دارد و در ریشه ساخته می شود. اما در خیارهای هیبرید گلخانه ای دیده نشده و یا خیلی به ندرت اتفاق افتاده است.
خیار دارای ویتامین های A، B، C و همچنین منگنز، کربنات کلسیم، پتاسیم، سدیم و کلر، ساپونین و آنزیم های مختلفی مانند پروتئولیتیک و ...است.
در صد گرم خیار مواد زیر موجود است .
انرژی 8 کالری
آب 95 گرم
پروتئین 0/6 گرم
مواد چربی 0/1 گرم
مواد نشاسته ای 2/5 گرم
فسفر 30 میلی گرم
آهن 0/2 میلی گرم
کلسیم 25 میلی گرم
پتاسیم 160 میلی گرم
ویتامین آ 250 واحد
سدیم 6 میلی گرم
ویتامین ب 1 0/03 میلی گرم
ویتامین ب 2 0/04 میلی گرم
ویتامین ب 3 0/2 میلی گرم
ویتامین ث 7 میلی گرم
ارقام
هیبرید سوپرمیراکس، 757 و سوپردومینوس داما، سوپر هیدارس، ارلی گرین دیوومین گرنیدیو، وایت مکتی دومینوس
خیار پارتنوکارپیک دارای ارقام متعددی است که بسیاری از آنها فاقد شکل و رنگ و اندازه مورد پسند بازار ایران است. بنابراین از بین واریته های متعددی که به بازار عرضه می شوند باید انواعی را که برای کاشت در ایران مناسبند انتخاب نمود. واریته هایی از قبیل:
بذر خیار گلخانه ای سوکراتس:
واریته سوکراتس به علت مقاومت خوب آن در برابر سرما برای کشت در فصول پاییز و زمستان توصیه می شود. رنگ میوه سوکتراس سبز تیره با دنده های بسیار کم، طول آن بین 16 تا 18 سانتی متر و به صورت سیلندری می باشد. این واریته بسیار زودرس بوده و مقاومت بسیار خوبی در برابر بیماری های سفیدک پنهان و آشکار، ویروس موزاییک خیار و CVYV از خود نشان می دهد. وقتی این واریته به میوه دهی می رسد از هر بند آن یک میوه رویش می کند و به صورت جایگزین بعد از رسیدن میوه از کنار آن میوه کوچک دیگری نمایان می شود. این واریته به علت دارا بودن برگهای نسبتا کوچک و فاصله گره ای نسبتا بلند و همچنین جوانه انتهایی قوی یکی از واریته ای بسیار مقاوم در برابر بیماریها و قارچها می باشد. شایان ذکر است در زمانی که روزها بلند تر می شود، برای رشد بیشتر، جوانه انتهایی شاخه های فرعی را بعد از برگ پنجم قطع می نماییم و میوه های شاخه فرعی به کیفیت میوه های شاخه های اصلی خواهد بود.
بذر خیار گلخانه ای برهان:
این بذر در برابر سرما مقاوم می باشد که برای کشت در فصول پاییز و زمستان توصیه می شود. رنگ میوه سبز تیره به طول 16 الی 18 سانتی متر و به صورت کاملا سیلندری می باشد. این واریته زودرس بوده و مقاومت بسیار خوبی در برابر بیماری های سفیدک پنهان و آشکار، ویروس موزاییک خیار و CVYV از خود نشان می دهد.
بذر خیار گلخانه ای نگین:
واریته نگین به علت مقاومت به سرما مناسب کشت پائیزه و بهاره است. این واریته - سامی مولتی - بوده که در هوای سرد به صورت تک گل می باشد و در زمانی که هوا گرمتر می شود از هر بند واریته نگین 2 تا 3 میوه بدست می آید. شکل میوه به صورت سیلندری (سروته یکی) به طول 16 ال 18 سانتیمتر، و رنگ آن سبز تیره با شیار مناسب می باشد که در برابر سفیدک نهان و آشکار، ویروس موزاییک خیار و CVYV مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می دهد.
بذر خیار گلخانه ای فادیا:
این واریته با برگهای بزرگ و فاصله بین گره ای کم از هر بند حداقل 4 میوه رشد می کند، از واریته های پر گل می باشد. واریته فادیا برای کشت در اواخر زمستان یا در بهار در نظر گرفته شده است که با بوته قوی، شاخه های فرعی فراوان و محصول فراوان بصورت یک بوته متراکم دیده می شود. شکل میوه های واریته فادیا سیلندری و به صول 16 تا 18 سانتیمتر و رنگ آن سبز تیره می باشد. این واریته در برابر بیماری های سفیدک نهان و آشکار مقاومت نسبتا خوبی دارد.
بذر خیار سامر استار(Summer star RZ)، هیبرید- (F1)
مناسب کشت گلخانه ای در تابستان و اوایل پاییز
گیاه مقاوم - بوته باز - دستک ها کوتاه - اندازه برگ کوچک تا متوسط
پرگل - سبز تیره و براق
مقاوم به بیماریهای(pm,cvyv,cmv,zymv,prsv) - مقاوم به گموز ـ مقاوم در برابر تنش و گرما
طول میوه 20-18 سانتیمتر - ترد و خوش طعم - ماندگاری بسیار خوب - پر بار
بذر خیار مهر (MEHR) بذر F1
فصل کاشت بهار و پاییز
میوه دارای رنگ سبز روشن، طول میوه 20-16 سانتیمتر، قطر میوه 4-3 سانتیمتر و زودرس - مقاوم به ZYMV
خصوصیات گیاه: دارای میانگره‌های متوسط، دارای شاخه برگهای جانبی متوسط، چند میوه بر هر گره (2 تا 3 میوه در هر گره)، دارای طول زیاد دوره برداشت حداقل سه ماه، نیاز به هرس دارد و طول دوره کوتاه
بذر خیار آبان 2 (ABAN 2) بذر F1
فصل کاشت زمستان
به صورت تک میوه است، طول میوه 16-14 سانتیمتر، یکنواخت و کشیده است - بسیار مقاوم به سفیدک پودری PM1 و مقاوم به دمای پائین
خصوصیات گیاه: شاخه جانبی قوی دارد، نیاز به قیم دارد، دارای میانگره‌های متوسط است، گیاه بسیار قوی و شاداب، طول دوره برداشت حداقل 3 ماه و نیاز به هرس دارد.
بذر خیار بهمن 4 (BAHMAN 4)بذر F1
فصل کاشت بهار و پائیز
میوه دارای رنگ سبز متوسط، در هر گره 1 تا 3 میوه دارد، شکل میوه کشیده قلمی و یکنواخت، طول میوه 20-16 سانتیمتر، قطر میوه 3-5/2 سانتیمتر و زودرس - مقاوم در دمای بالا و پائین و مقاوم به بیماری سفیدک پودری به PM1
خصوصیات گیاه: نیاز به هرس ندارد، دارای شاخه و برگهای متوسط، گیاه بسیار مقاوم و شاداب و عملکرد بالاست.
بذر خیار تانیا (TANIA)بذر F1
فصل کاشت بهار و تابستان و ابتدای پائیز
یک تا دو میوه در هر گره، پوست میوه صاف و فاقد کرک، رنگ میوه سبز عالی، طول میوه 12-8 سانتیمتر، قطر میوه 5/2-2 سانتیمتر - مقاوم به ZYMV و مقاوم به CVYV.DM.PM.CMV
خصوصیات گیاه: مخصوص فضای باز، دارای برگهای متوسط تا بزرگ، دارای میانگره‌های کوتاه، طول دوره برداشت بالا حداقل 3 ماه و مقاومت بالا و بسیار شاداب
بذر خیار پرنسس (PRINCESSE)
دومینوس جی.آر.اس[Dominus J.R.S]
دومینوس جی.آر.اچ[Dominus J.R.H]
هیلارس [Hillares 9811]9811
سینا، بیلانکو، خیار دولاب و خیار اصفهان در ایران نتایج چشمگیر و مرغوبیت بی سابقه ای نشان داده اند.
چند واریته از خیارهای بلند اروپایی مانند سندرا[Sandra] نیز در ایران آزمایش شده که طول آنها به 35-40 cm میرسد. اگرچه بذر پارتنوکارپیک بسیار گران بوده و هزینه کاشت و نگهداری نسبتاً بالایی دارد ولی با توجه به عملکرد بالا و قیمت گران خیار گلخانه ای، نه تنها این هزینه ها جبران می شوند بلکه سود سرشاری هم نصیب تولید کنندگان می گردد. دانیتو بذری تک گل و رویال بذری چند گل است که قابل کاشت در اکثر فصول سال است.
نسیم فقط برای کاشت در تابستان و مناطق گرم کشور مثل یزد قابل استفاده است این بذر بذری پر گل و کم برگ است.
نقش عناصر غذایی در رشد و نمو خیار
ازت : ازت بیشتر در رشد اندامها نقش دارد تا در تشکیل میوه . مقادیر بیش از حد ازت سبب رشد رویشی زیاد و اختلال در رشد ریشه و میوه می گردد . سطوح نرمال غلظت ازت در بافت گیاه حدود 5 تا 6 درصد وزن خشک می باشد . کمبود ازت هنگامی مشاهده می شود که غلظت ازت کمتر از 3-2 درصد در برگها باشد . علائم کمبود بصورت زرد شدن برگهای پیر و توقف رشد برگهای جوان شروع می شود . میوه ها کوتاه و لاغر و به رنگ سبز روشن در می آیند علائم مسمومیت ازت در خیار بصورت تیره شدن برگها ، کوتاه شدن فاصله بین گره ها ، ترد و شکننده شدن ساقه ها و کوتاه شدن شاخه های فرعی ظاهر می گردد .
فسفر : مقدار فسفر در گیاه بسیار کمتر از ازت بوده و مهمترین عنصر برای رشد و نمو ریشه مخصوصا" در شرایطی که خاک سرد است محسوب می گردد . در کمبود فسفر برگهای جوان کوچک مانده و سفت و شکننده و کم رنگ و آبکی می گردند و در نهایت برگها چروکیده ، قهوه ای و سپس خشک می گردند . کمبود فسفر در غلظتهای کمتر از 0.3-0.1 درصد برحسب وزن خشک در برگها مشاهده می گردد .
پتاسیم : عنصری است که برای تولید میوه با کیفیت بالا ، بسیار ضروری می باشد . فراوانی ازت ، فسفر و یا کلسیم می تواند کمبود پتاسیم را به همراه داشته باشد . علائم کمبود پتاسیم ابتدا در برگهای پیر اتفاق افتاده ، برگ را دچار پیچیدگی نموده و در نهایت سبب نکروزه و سیاه شدن حاشیه آنها می شود . کمبود پتاسیم هنگامی بروز می نماید که مقدار آن در پهنک برگ کمتر از 3.5 درصد گردد .
کلسیم : کلسیم مهمترین نقش را در ساختمان و استحکام غشاو دیواره سلولی دارد . حرکت کلسیم از برگهای پیر به سمت برگهای جوان خیلی کند است . کمبود کلسیم با کلروز بین رگبرگی و ایجاد نقاطی در حاشیه برگ شروع شده ، فاصله بین گره ها کوچک مانده ، گلها عقیم شده و ریشه ها نحیف و کوچک مانده و میوه ها بی مزه و ریز خواهند شد . گلگاه میوه به طورطبیعی رشد نمی کند. علائم کمبود درمقادیر پائین تر از 0.5 درصد دربرگها ظاهر می شود .
منیزیم : کمبود منیزیم با ایجاد لکه های کلروز و نقاط قهوه ای رنگ بر روی برگهای خیار در پائین بوته ظاهر می شود . در بعضی اوقات حاشیه برگها بطرف بالا برگشته و برگ فنجانی شکل می شود. مقدار نرمال منیزیم در بافت گیاه درحدود 0.7 – 0.5 درصد در برگهای جوان بوده اما در برگهای مسن غلظت آن بالاتر است .
آهن : علامت کمبود آهن کلروز بین رگبرگی است که در برگهای جوان به سرعت توسعه می یابد . غلظت آهن در محدوده 100 تا 300 میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک در برگهای بالغ می باشد و علائم کمبود وقتی که غلظت آهن در برگ کمتر از ppm50 باشد عارض می گردد گرچه کلروزدر سطوح ppm100 آهن نیز مشاهده شده است .
منگنز : مهمترین نقش منگنز تسریع در عمل فتوسنتز است و یکی از عناصر موثر در تولید هورمون اکسین به شمار می رود . از آنجایی که بین آهن و منگنز رقابت وجود دارد ، ممکن است کمبود منگنز در عین حال بیان کننده مسمومیت آهن نیز باشد . علائم کمبود منگنز بصورت زرد شدن مزوفیل و ایجاد لکه های رنگ پریده و سبز کم رنگ روی سطح برگ می باشد . مراحل پیشرفته کمبود منگنز در برگها خود را بصورت ظهور نقاط نکروتیک نشان می دهد .
روی : عمل چندین آنزیم مهم در گیاه وابسته به نقش عنصر روی می باشد . علائم کمبود بصورت ایجاد و توسعه لکه های بین رگبرگی روشن در برگها مشاهده می شود . تغییر رنگ از رگبرگهای اصلی شروع شده که شاخص خوبی برای تمایز آن از علائم کمبود منگنز است که در آن رگبرگ سبز باقی ماند، همچنین فاصله بین گره ها در قسمتهای بالای بوته کوتاه می ماند . غلظت نرمال روی در گیاه در محدوده 50 میلی گرم در کیلوگرم است و علائم کمبود در غلظتهای کمتر از 25 میلی گرم در کیلوگرم بوجود می آید .
بر : وجود عنصر بر در تقسیم سلولی و تمایز در نقاط رشد به خصوص نقاط رشد انتهایی ضروری است . علائم ظهور کمبود بر در هنگام برداشت وقتی است که برگهای پائین و میانی به رنگ زرد و روشن در آمده و خیار ترد و شکننده می گردد . خیار گیاهی است که به سطوح بالاتر از ppm1 در خاک یا آب آبیاری حساسیت نشان می دهد . علائم مسمومیت بر در گیاه ابتدا در برگها توسعه یافته و برگها فنجانی شکل می شوند . غلظت نرمال بر در گیاه در حدود ppm50 می باشد .
مس : علائم کمبود مس در گیاه خیار بصورت محدودیت رشد ، کوتاه شدن فاصله بین گره ها ، کوچک ماندن برگها ، برنزه شده برگها و سوختن نوک برگها می باشد . بوته ها کوتاه قد مانده و تشکیل جوانه های زایشی و گل در انتهای بوته خیار کاهش می یابد . غلظت مس در برگهای کامل در حدود ppm15 بوده و علائم کمبود در غلظتهای پائین تر از ppm7 بوجود می آیند . در گلخانه ها بدلیل مصرف بیش از حد سموم قارچکش مسی ، نه تنها کمبود مس مطرح نمی باشد بلکه مسمومیت مس مشاهده می گردد که علائم آن مشابه کلروز آهن می باشد .
مولیبدن : مولیبدن در متابولیسم ازت در گیاه نقش اساسی دارد در حدود 0.2 ppm مولیبدن قابل دسترس درخاک برای کشت خیار کفایت می کند . فعالیت مولیبدن با افزایش PH بالا می رود بنابراین کمبود آن بیشتر در خاکهای اسیدی اتفاق می افتد . غلظت نرمال مولیبدن در برگها حدود ppm2 بوده و علائم کمبود در گیاهانی که کمتر از ppm1 مولیبدن دارند اتفاق می افتد.
امراض مهم خیار
سفیدک : معمولى‌ترین مرض خیار است، سفیدک روى برگها لکه‌هاى سفید رنگ آردى به‌وجود مى‌آورد که این لکه‌ها بعدها تمام سطح برگ را مى‌پوشانند و باعث مرگ برگها مى‌شوند.
مرض موزائیک: نیز به وسیله ویروس موزائیک خیار به وجود مى‌آید. مى‌تواند زیان‌هاى فراوانى به‌بار آورد، اثر این بیمارى تمام سطح برگ چروکیده و پیچیده شده و بوته میوه‌هاى خیلى کم و اغلب نامرغوب بوجود مى‌آورد. البته ممکن است تمام بوته‌هاى یک مزرعه آلوده به موزائیک نشوند. یک مبارزه مستقیم براى این بیمارى وجود ندارد، بوته‌هاى بیمار را باید به‌موقع از مزرعه خارج کرد مهم‌تر از آن این است که با شته که ناقل ویروس است مبارزه کرد، همچنین از کشت خیار بعد از سیب‌زمینى باید خوددارى شود.
. ـ سفیدک دروغی Pseudoperonospora cubensis
ـ لکه زاویه ای Pseudomonas syringae pv. Lachrymans
ـ بوته میری Phytophthora drechsleri Pythium aphanidermatum
- سفیدک سطحی Phytophthora capsic
آفات
۱- شته ها (خانواده Aphididae)
شته ها از مهم ترین آفات گلخانه ها هستند که تهدیدی جدی برای خیار گلخانه ای محسوب می شوند. در ابتدای چرخه زندگی این حشرات ماده موسس قرار دارد. این حشره ماده می تواند چندین نسل را بدون جفت گیری به وجود آورد. پس از گذشت مدتی تعداد شته ها به میزان زیادی افزایش می یابد. در این بین حشرات بالداری به وجود آمده اند که می توانند با پرواز تمام گلخانه یا حتی گلخانه های دیگر را نیز به تصرف خود در آورند.
این حشرات شیره گیاه را می مکند و هنگامی که تعداد زیادی شته این عمل را انجام دهند گیاه به تدریج ضعیف می شود و توانایی رشد آن هم کم می شود که این پدیده مستقیماً روی میزان محصول به دست آمده اثر می گذارد. از طرف دیگر شته با انتقال عوامل بیماری زای گیاهی و نیز ترشح ماده ای چسبناک از انتهای بدن خود به نام عسلک که محیط مناسبی برای رشد انواع قارچ ها فراهم می آورد نیز به گیاه آسیب وارد می کند. عسلک ترشح شده مورچه ها را نیز به سوی خود جلب می کند و باعث می شود که مورچه ها گاهی خود، تخم شته ها را به گلخانه وارد کنند تا بعد از تکثیر شته، مورچه از شیره آن استفاده کند. لذا در بعضی موارد از شته ها به عنوان گاو مورچه ها نام برده می شود چرا که مورچه ها عسلک شته ها را می دوشند و به مصرف تغذیه خود می رسانند. برای مبارزه با شته ها یکی از مهم ترین راه ها مبارزه با مورچه ها است. از طرف دیگر مبارزه با علف های هرز محیط گلخانه که می توانند به عنوان پناهگاهی برای شته ها به شمار روند، استفاده از کفشدوزک هفت نقطه ای که از شته ها تغذیه می کنند و نیز به کار گیری نوارهای زردرنگ چسبنده که این حشرات را به خود جلب می کنند و پس از نشستن حشره روی آن به آن چسبیده و نابود می شوند، موثر خواهند بود. به عنوان آخرین راه مبارزه با شته ها و دیگر آفات گلخانه ها از سموم شیمیایی نیز استفاده می شود.
۲ - سفید بالک‌ها (خانواده Aleurodidae)
در ابتدا باید یادآور شد که مگس های سفید اصلاً مگس نیستند ولی به این نام شهرت دارند.
این حشرات خرطوم نسبتاً بلندی دارند و مانند شته ها می توانند از شیره گیاه تغذیه کنند و از این طریق و نیز از طریق انتقال عوامل بیماری زای گیاهی خسارت خود را به خیار گلخانه ای وارد کنند. این مگس های سفید دارای گردسفیدی روی بال های خود هستند و به این دلیل است که سفید به نظر می رسند. حشراتی که از تخم به وجود می آیند و پوره سن اول نامیده می شوند متحرکند. این مرحله به راحتی امکان گسترش این آفت را فراهم می کند زیرا به دلیل سبکی به راحتی به وسیله باد و عوامل دیگر جا به جا شده و سبب گسترش حشره در گلخانه ها می شوند. پوره های سنین بعدی ثابت هستند و پس از مدتی به حشره ای بدون بال تبدیل می شوند که بال نیزدر مراحل بعد ظاهر می شود. مبارزه با این آفت با استفاده از قارچ های حشره کش مثل مایکوتال و یا استفاده از زنبور پارازیت Encarsia formosa و نیز گونه های مشابه انجام می گیرد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 48 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
نویسند‌گان: سمیه شاهی ، مهدی خجسته پور ، حامد افشاری ، محمدحسین عباسپور فرد 
نویسند‌گان: نسرین حسن زاده ، الهه نوروزی