چکیده
تولید برق فواید زیادی برای جامعه دارد و در عین حال باعث صدمات جبران ناپذیر و ناخواسته ای همچون آسیب رسانی و تخریب محیط زیست می شود. برای اینکه بتوانیم تکنولوژیهای مختلف تولید برق و اثرات زیست محیطی آنها را بررسی نماییم باید به یک عامل مهمی توجه داشته باشیم . این عامل مهم هزینه های اجتماعی می باشد که در ارتباط با تولید برق حاصل می شود . در این پایان نامه هزینه اجتماعی نیرو گاه شهید رجایی که باعث صدماتی به سلامتی انسان میشود محاسبه شده است.
نیرو گاه برق شهید رجایی در 25 کیلو متری اتوبان تهران – قزوین واقع شده است . سیستم تولید برق ، یک سیستم خودکاری است که در مجموع وابسته به سوخت فسیلی می باشد ( گاز طبیعی ، مازوت و گازوئیل) که از طریق پالایشگاهها وارد می شوند. توانایی تولید برق با ظرفیت تقریبا" 2000 مگا وات دارد و دارای یک نیرو گاه سیکل ترکیبی متشکل از 6 واحد گازی 112 مگا وات و 3 واحد بخاری 125 مگا وات است و یک نیرو گاه حرارتی با ظرفیت 1000 مگا وات که متشکل از 4 واحد بخاری 250 مگا واتی می باشد.
در فصل پاییز بویژه فصل زمستان بدلیل افت فشار گاز ، از سوخت فسیلی مازوت بیشتر از سایر سوختها استفاده می شود بخاطر همین علت غلظت آلاینده دی اکسید گوگرد در این فصول توسط واحدهای بخاری بالا می باشد.
8 سناریو برای سیستمهای تولید برق شهید رجایی بر اساس هزینه های خصوصی ، اجتماعی و خارجی طراحی شدند .این هزینه ها برای هر سناریو با توجه به روابط ارائه شده محاسبه شدند و با استفاده از داده های مرتبط با تولید برق سالیانه از هر نیرو گاه و هزینه عناصر ارائه شده ، کلیه هزینه ها برای هر یک از نیرو گاههای برق شهید رجایی ( سیکل ترکیبی و بخاری ) که در هر سناریو آورده شده است ، تعیین شد. متوسط طول عمر برای نیرو گاه های بخاری و سیکل ترکیبی 30 سال در نظر گرفته شده است و نرخ تنزیل 10 در صد فرض شده است. این هزینه ها در ارتباط با هزینه های تعمیرو نگهداری ، مصرف سوخت و سرمایه گذاری بوده است.
هزینه های خارجی تولید برق هر نیرو گاه بطور جداگانه ارزیابی می شود. برای واحدهای با سوخت فسیلی نیرو گاه شهید رجایی این هزینه ها شامل صدمات ناشی از آلودگی هوا بویژه دی اکسید گوگرد روی سلامت انسان است. مرگ و میر و هزینه های بیماری از اجزاء مهم هزینه های خارجی بودند که برای نیرو گاه شهید رجایی محاسبه شد.
هزینه هایی که برای اثرات مرگ و میر و هزینه های بیماری تعیین شد ، بر اساس رویکرد ارزش آمار حیاتی و ارزشگذاری ترجیحی بود و برای محاسبه آن از تمایل افراد به پرداخت و پرسشنامه استفاده شد. و با استناد به داده های محاسبه شده برای شهر تهران بود.
اشکال مختلف هزینه های ، خارجی برای 4 سناریو بدست امد که بر اساس تخمین مرگ و میر و هزینه های بیماری پایه ریزی شده است . کل هزینه های خارجی در طول شرایط عادی و حداکثر بار در فصول پاییز و زمستان حدود 151/124 و918/137 و 226/203 و 000/218 ریال بر کیلو وات ساعت شده است و کل هزینه های اجتماعی در 8 سناریو در حدود 093/250 و 86/263 و 814/412 و 581/426 و 889/491 و 663/ 506 و 351/329 و 942/343 ریال بر کیلو وات ساعت تعیین شد.
مقایسه تخمین هزینه های اجتماعی بطور واضح نشان می دهد که نیرو گاههای برق که از سوختهای فسیلی استفاده می کنند در مقایسه با انهایی که اساسشان بر پایه استفاده از انرژی تجدید پذیر است ، هزینه های خارجی قابل توجه و مهمی را تولید می کند .
فصل اول : کلیات
- تعریف مسئله و اهمیت موضوع
- سئولات اساسی
- فرضیه های مسئله
- روش شناسی
فصل دوم : نیرو گاههای فسیلی
2-1- انواع نیرو گاهها
2-1-1- نیرو گاههای بخاری
2-1-2- نیرو گاههای سیکل ترکیبی
2-1-3- نیرو گاههای گازی
2-1-4- نیرو گاهای گازی
2-2- قدرت اسمی نیرو گاهها
2-3- راندمان حرارتی نیرو گاه
2-4- ضریب بار
2-5- تولید انرژی الکتریکی
2-6- مصرف داخلی و تلفات
2-7- میزان مصرف برق در ایران
2-8- سوخت مصرفی نیرو گاهها
1-2-8- آلاینده های حاصل از سوخت مصرفی نیرو گاهها
2-8- بررسی اثرات گاز آلاینده دی اکسید گوگرد
2-8-1- خصوصیات گاز دی اکسید گوگرد
2-8-2- منابع دی اکسید گوگرد
2-8-2-1- زغال سنگ
2-8-2-2- ترکیبات نفتی
2-8-2-3- گاز طبیعی
2-8-2-4- منابع طبیعی
2-9- استانداردهای کیفیت هوا برای دی اکسید گوگرد
2-10- اثرات گاز دی اکسید گوگرد
2-10-1- خسارت وارده به گیاهان و جانوران
2-10-2- خسارت وارده به مواد
2-10-3- خسارت وارده به میراث فرهنگی
2-10-4- خسارت وارده بر محصولات کشاورزی
2-10-5- خسارت وارده به سلامت انسان
2-11- باران اسیدی
2-11-1- تکنولوژیهای کاهش نشر باران اسیدی
2-11-2- اجرای برنامه کاهش باران اسیدی
2-11-2-1- مسیر 10 و 20 ساله
فصل سوم : پیشینه تحقیقات
3-1- یونان
3-2- روسیه
3-3- ایسلند
3-3-1- سناریوی سنتی
3-3-2- سناریوی انرژیهای تجدید پذیر محدود شده
3-3-3- سناریوی انرژیهای متمرکز
3-4- آلمان
3-5- ایران
3-6- فلسطین اشغالی
فصل چهارم : هزینه اجتماعی
4-1- هزینه های اجتماعی
4-1-1- هزینه های خارجی، هزینه های اجتماعی و ضرورتها
4-1-2- هزینه های قابل توجه
4-1-3- هزینه های قابل توجه اجتماعی
4-2- هزینه های اجتماعی نیرو گاهها
4-2-1- مالیات پیگویی
4-2-2- مجموع هزینه تولید برق
4-2-3- هزینه اجتماعی
4-3- هزینه های خصوصی نیرو گاه
4-3-1- نرخ تنزیل
4-4- هزینه های خارجی نیرو گاه
4-4-1- ارزیابی و بررسی اثرات الودگی
4-4-2- محاسبه هزینه های خارجی
4-4-3- روشهای محاسبه صدمات زیست محیطی
4-4-3-1- هزینه تخریب
4-4-3-2- هزینه کاهش
4-4-4- بررسی هزینه های خارجی از متدولوژیهای مختلف
4-5- بررسی اقتصادی اثرات الودگی هوا روی سلامتی انسان
4-5-1- هزینه بیماریها
4-5-2- متد ارزش گذاری ترجیحی
4-5-3- متد ارزش گذاری آمار حیاتی
4-5-4- متد انتقال فایده
4-5-5- رویکرد سرمایه انسانی
4-6- روش استفاده شده جهت محاسبه هزینه خارجی
4-6-1- علائم و نشانه های بیماری
4-6-2- مرگ و میر
4-6-2-1- برآورد VSL به روش تبدیل WTP هر یک ار علائم و نشانه های بیماری
4-6-2-2- برآورد VSL به روش کشش در آمدی
4-6-2-3- برآورد VSL به روش دیه
4-6-2-4- برآورد VSL به روش C.V.M
فصل پنجم : نتایج ( نیرو گاه برق شهید رجایی )
5-1- نیرو گاه حرارتی شهید رجایی
5-1-1- مشخصات فنی نیرو گاه
5-1-2- مشخصات پست انتقال 400کیلو ولت نیرو گاه حرارتی
5-1-3- محل و موقعیت جغرافیایی نیرو گاه حرارتی
5-2- نیرو گاه سیکل ترکیبی
5-2-1- مشخصات فنی نیرو گاه
5-2-2- مشخصات پست انتقال 400 کیلو ولت نیرو گاه سیکل ترکیبی
5-2-3- محل وموقعیت جغرافیایی نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی
5-3- آب مصرفی نیرو گاه شهید رجایی
5-4- سوخت مصرفی نیرو گاه شهید رجایی
5-5- سیستم سوخت رسانی نیرو گاه
5-5-1- سیستم ذخیره و انتقال گازوئیل
5-5-2- سیستم ذخیره و انتقال مازوت
5-5-3- سیستم ذخیره و انتقال گاز طبیعی
5-6- وضعیت سوخت مصرفی در نیرو گاه شهید رجایی
5-6-1- واحدهای بخاری
5-6-2- واحدهای سیکل ترکیبی
5-7- میزان برق تولیدی در نیرو گاه شهید رجایی
5-8- محاسبه هزینه های خصوصی نیرو گاه شهید رجایی
5-8-1- هزینه های سرمایه گذاری
5-8-1-1- هزینه های سرمایه گذاری واحدهای بخاری
5-8-1-2- هزینه های سرمایه گذاری واحدهای سیکل ترکیبی
5-8-2- هزینه های سوخت مصرفی
5-8-2-1- هزینه های سوخت مصرفی واحدهای بخاری
5-8-2-2- هزینه های سرمایه گذاری واحدهای سیکل ترکیبی
5-8-3- هزینه تعمیرات و نگهداری
5-8-3-1- هزینه تعمیرات و نگهداری واحدهای بخاری
5-8-3-2- هزینه تعمیرات و نگهداری واحدهای سیکل ترکیبی
5-9- نتیج محاسبه هزینه های خصوصی نیرو گاه شهید رجایی
5-9-1- واحدهای بخاری
5-9-2- واحدهای سیکل ترکیبی
5-10- سیمای استان قزوین
5-10-1- اب و هوا
5-10-2- جهت باد
5-10-3- دما و بارندگی
5-10-4- رطوبت
5-10-5- پوشش گیاهی
5-10-6- جمعیت
5-11- وضعیت استقرار نیرو گاه شهید رجایی
5-11-1- ویژگیهای منطقه ای
5-12- بررسی غلظت گاز دی اکسید گوگرد
5-12-1- مقایسه با استانداردهای خروجی
5-13- محاسبه هزینه های خارجی نیرو گاه شهید رجایی
5-13-1- هزینه های بیماری
5-13-2- هزینه های مرگ و میر
5-13-3- نتیجه گیری کلی
5-14- نتایج محاسبه هزینه ای خارجی نیروگاه شهید رجایی
5-15- نتایج محاسبه هزینه های اجتماعی نیرو گاه شهید رجایی
فصل ششم : بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات
- قیمت تمام شده تولیدبرق از نیرو گاه شهید رجایی
6-2- پیشنهادات
-------------------------
مقدمه
نیروی برق یکی از مهمترین استوانه هایی است که اقتصاد کشور با تکیه بر آن توسعه می یابد ، نیرو گاهها بعنوان قلب تپنده صنعت برق کشور با فعالیت شبانه روزی و بدون وقفه خود نیروی برق را که نقش حیاتی و تعیین کننده در ادامه حیات صنعتی و اقتصادی کشور دارد در شریانی بسیار گسترده از شبکه پیچیده برق سراسر کشور به حرکت در می اورند.
تولید برق یکسری فوایدی برای جامعه دارد و در عین حال باعث اثرات ناخواسته ای همچون آسیب رسانی و تخریب محیط زیست می شود. یکی از مهمترین اهداف جهت مقایسه تکنولوژیهای مختلف تولید برق اثرات می باشد که هنوز هم موضوع بحث انگیز می باشد و علت اصلی آن بخاطر اثرات زیست محیطی می باشد که که خیلی گستره می باشد.
ا ثرات ناشی از تولید برق توسط سوختهای فسیلی به اشکال مختلف و گسترده ای نفوذ می کند . برای اینکه بتوانیم تکنولوژیهای مختلف تولید برق و اثرات زیست محیطی انها را مقایسه کنیم باید یک عامل مهمی را در نظر بگیریم . این عامل مهم که امروزه بصورت گسترده مورد پذیرش قرار گرفته است هزینه های اجتماعی می باشند ، مثل تعیین ارزش مالی سلامتی انسان که در نتیجه تولید برق حاصل میشود و باهزینه های خصوصی جمع می شود و هزینه اجتماعی حاصل می شود.
هزینه های خارجی مقدار صدمات وارد شده در نتیجه تولید برق و در اتباط با پروسه تولید منعکس می شود .از مهمترین صدمات ، سلامتی انسان ، ساختمانها ، محصولات ، جنگلها و اکوسیستم می باشد . اما از بین آنها موردی که خیلی مهم و قابل توجه است صدمات وارده به سلامتی انسان است . نیرو گاههی که در این پایان نامه بررسی شده است نیرو گاه فسیلی می باشد و از مهمترین اثرات زیست محیطی ان در ارتباط با نیرو گاههای برق فسیلی انتشار آلاینده هایی به هوا از جمله گاز دی اکسید گوگرد ناشی از سوختهای فسیلی می باشد.
بررسی هزینه اجتماعی گاز SO2 از نیرو گاه شهید رجایی