پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق
گرایش حقوق مالکیت فکری
148 صفحه
چکیده:
امروزه، شاهد افزایش فعالیت های فضایی مرتبط با حقوق مالکیت فکری چون سنجش از راه دور، پخش های ماهواره ای و ایجاد محصولات جدید در محیط فاقد جاذبه ماوراء جو هستیم. چرا که ماوراء جو به دلیل ویژگی های بالذات و منحصر به فرد خویش از جمله فقدان نیروی جاذبه و سطح بسیار متفاوت انرژی تابشی با کره زمین، محیطی یگانه به منظور انجام آزمایشات و ایجاد طیف وسیعی از اختراعات در زمینه های گوناگون می باشد. این امر با تحقق ایستگاه فضایی بین المللی و فراهم شدن فرصت برای محققان و مخترعان، ابعاد قابل اجرایی به خویش گرفته است. با این وجود، در بررسی حقوق مالکیت فکری در ماوراء جو با مشکل تعارض با اصول بنیادین حقوق فضا مانند اصل عدم مالکیت فضا و اصل سودرسانی به تمام ملت ها مواجه می شویم که در حل این تعارضات تحلیل هایی در تمایز بین حاکمیت و اعمال حاکمیت مطرح شده است. در واقع، بررسی مباحث حقوقی پیرامون فعالیت های زیرمجموعه حقوق مالکیت فکری در فضا و چگونگی حمایت و تجاری سازی آن ها، موضوع این رساله می باشد. نکته قابل توجه اینست که امروزه با توجه به خارج شدن فعالیت های فضایی از انحصار دولت ها و ظهور شرکت های خصوصی در این حوزه، مسئله حمایت فکری از دستاوردهایی چون اختراعات ایجاد شده در فضا و داده های خام و پردازش شده سنجش از راه دور مورد توجه ویژه قرار گرفته است. از سوی دیگر، به دلیل کارکردهای بی شمار تکنولوژی سنجش از راه دور از طریق عکس ها و اطلاعات دیجیتالی به دست آمده از ماهواره ها به ویژه در پیش بینی فجایع طبیعی، شناخت منابع و معادن طبیعی در کشورها، نوع حمایت از داده های ماهواره ای تاثیر به سزایی در دسترسی مردمان نقاط مختلف کره خاکی به داده ها خواهد داشت. به بیان دیگر، تامین منافع عمومی با به کارگیری حقوق مالکیت فکری در این فعالیت ها از دیگر دغدغه های اصلی پیش روی این رساله می باشد. البته این موضوع علاوه بر اینکه حق دسترسی به داده ها را به عنوان حق اجتماعی و بشری که در اصول سازمان ملل و کنوانسیون هایی چون کنوانسیون آرهوس در دسترسی به اطلاعات زیستی عنوان شده است را به چالش می کشاند، با موضوعات تفکیک ایده از بیان و شروط اصالت و خلاقیت در کپی رایت نیز پیوند می خورد،. علاوه بر این موارد، مسئله سرزمینی بودن حقوق مالکیت فکری در هنگام نقض حقوق در ماوراء جو با مشکلاتی مواجه می شود که نیاز به ایجاد قاعده ی منعطف در غیاب مقررات بین المللی را تشدید می نماید.
کلمات کلیدی: حقوق مالکیت فکری، حقوق فضا، سنجش از راه دور، منافع عمومی، صلاحیت سرزمینی
حقوق مالکیت فکری در ماوراء جو