اصول معماری ایرانی
هنر و معماری ایران از دیرباز دارای چند اصل بوده که به خوبی در نمونه‌های این هنر نمایان شده است. این اصول چنین هستند:
مردم‌واری، پرهیز از بیهودگی، نیارش، خوبسندگی و درون‌گرایی.
تا پیش از کوچ آریاییان به ایران، تیره‌ها و ملت‌هایی نه چندان شناخته شده در ایران زندگی می‌کردند که معماری پیشرفته‌ای داشتند.
تپه زاغه: یکی از مراکز اولیه استقرار کشاورزی در ایران است. این مکان در دشت قزوین قرار دارد و آثار مهمی از اواخر هزاره هشتم تا اواسط هزاره پنجم پیش از میلاد در آن بدست آمده است.
شیوه معماری پارسی
شیوه پارسی، نخستین شیوه معماری ایران است که روزگار هخامنشیان تا حمله اسکندر به ایرنان، یعنی از سده ششم پیش از میلاد تا سده چهان را دربر می‌گیرد.
یکی از ویژگی‌های ایرانیان کهن و هنرمندان آنها، باور به تقلید درست بوده که آن را بهتر از نوآوری می‌دانستند. تقلید یا برداشتی که منطق داشته باشد و با شرایط زندگی سازگار باشد. به گمان فراوان آریایی‌ها هنگام کوچ و گذر از کنار درچه ارومیه، در برخورد با معماران ارارتویی، از آن الگو گرفته و آن را برساو کرده‌اند (برساو کردن برابر الگو گرفتن از نگاره‌های طبیعت و دگرگون کردن آنها به ریخت‌های ناب هندسی است).
نیارش
در معماری پارسی، آسمانه تخت با تیر و ستون اجزاء اصلی ساختمان بوده است. از چوب به سادگی می‌شد برای پوشش دهانه‌هایی از 5/2 تا 5/3 گز بهره‌گیری کرد، ولی در معماری تخت جمشید، دهانه میان دو ستون را تا حدود 6 گز (40/6 متر) رسانده‌اند و این بزرگترین دهانه چوب پوش در جهان آنروز بود.
بنیاد شیوه معماری پارسی از همان ساختمان‌های ساده که در سرزمین‌های غرب و شمال غرب ایران و دیگر جاها بوده و برگرفته شده است، اما پدیده تازه‌ای که با گسترش فرمانروایی پارسها روی می‌دهد، همکاری هنرمندان مختلف از سرزمین‌های گوناگون در کار ساختمان‌سازی است. روشن است که کشوری به بزرگی ایران دوره هخامنشی با ملت‌های گوناگون مختلفی که زیر سلطه داشته، این کار را می‌بایست انجام دهد.
آرایه
در شیوه پارسی آرایه‌هایی بکار رفته که هر کدام منطق خاصی داشته است. آرایه سرستون در معماری ایران ریشه کهنی دارد. در دخمه‌های مادی، سرستون‌هایی بر دیواره کنده شده که همانند سرستون‌های ایوانی یونانی هستند. شاید بتوان منطق دست یافتن به این ریخت‌ها را چنین پنداشت که چون برای سوار کردن و نگهداشتن دو تیر در کنار هم بر بالا و دو سوی یک ستون، آنها را با ریسمانی به نام کبال به هم می‌بسته‌اند و سپس تخته‌ای روی آنها برای بالشتک می‌گذاشتند، این چفت و بست و پیچش ریسمان سرتیرها کم کم دگرگون شده و همانندی چون سرستون ایوانی پیدا کرده است. در تخت جمشید این آرایه در چند جا یافت می‌شود.
پاسارگاد
پاسارگاد، یا به گفته مردم شهر مادر سلیمان، میان شیراز و اصفهان جای دارد و در زمان هخامنشیان باغی بوده است دربرگیرنده چندین ساختمان، دو کاخ با طرح کاملاً ایرانی، شامل تالاری ستوندار و بزرگ در میان دو اندام شبیه به ایوان در دو طرف آن. نقشه کلی آن شبیه حرف H است و در دو سوی یکی از ایوان‌ها دو اتاق نیز وجود دارد. در پیرامون آن انواع آب‌نماهای بسیار زیبا با فواره و حوض ساخته شده بوده است. در میان این باغ، ساختمان دیگری نیز بوده است که شاید جنبه مذهبی داشته است. در آستانه درگاه آن، سنگی است که کوروش را نشان می‌دهد و در بالای سر او شکل ذوالقرنین است. پلی نیز بر روی جوی یا رودخانه‌ایی ساخته شده بوده که اکنون ویران شده است. البته گما می‌رود ساختمان پل، تاقی نبوده و تیرپوش بوده است.
شامل 24 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت شیوه معماری پارسی
