دانلود مقاله نظریه اسلام در مدیریت‏ منابع انسانى‏

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله نظریه اسلام در مدیریت‏ منابع انسانى‏ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 نظریه رشد و مدیریت رحمانى
مدیریت منابع انسانى، که شرح آن رفت، جایگاه مهمى در مکاتب مدیریتى کسب کرده است. در این مدیریت، آن‏چه باید اداره شود، انسان‏ها هستند که رکن اصلى هر سازمان به شمار مى‏ روند. نظریه اسلام در این باره، «نظریه رشد» است که شامل انسان و مواد، هر دو مى‏شود؛ یعنى رشد انسانى و سازمانى را با هم در نظر مى‏گیرد. این نظریه را نخستین بار، استاد شهید مطهرى در بیش از یک دهه پیش از انقلاب، در دو سخنرانى و مقاله «مدیریت و رهبرى» و «رشد» عرضه کرد و با این کار، پیش‏قراول بحث مدیریت اسلامى و عرضه کننده نظریه اسلامى براى آن شد.
نخست خلاصه‏اى از نظریه «رشد» استاد شهید را مى‏آوریم و سپس به استحصال نتایج و قواعدى از آن مى‏پردازیم.
نظریه دوم، که از قرآن کریم و معارف توحیدى استنباط مى‏شود،«مدیریت رحمانى» یا «مدیریت رحیمانه» است که شرح مدیریت خداوند تبارک و تعالى بر انسان و جهان است که مدیریت‏پژوهان اسلامى در روند تکاملى مباحث ادارى اسلام، به آن رسیده‏اند و ما با تعریف و تعمیق و گسترش آن، شاهد کشف یک مکتب مدیریتى وحیانى و فطرى خواهیم بود. این دو نظریه، به کمک هم، مدیریت اسلامى را معرفى مى‏کنند. هر دو نظریه، به اجمال در این تحقیق بررسى خواهند شد.
- نظریه رشد در مدیریت اسلامى‏
اگر بخواهیم براى رهبرى و مدیریت، با همه گسترش و شمولى که یافته است، مرادفى در مصطلحات اسلامى پیدا کنیم، باید بگوییم که ارشاد و رشد یا هدایت و رشد، قدرت رهبرى، همانا قدرت بر هدایت و ارشاد است. در اصطلاحات اسلامى، قدرت مدیریت، همان است که در اصطلاح فقه اسلامى، «رشد» نامیده شده است.
«رشد» در اصطلاحات عرفى و معمولى، کیفیتى جسمى و صفتى براى اندام است. قامت‏ها و اندام‏ها در اصطلاح و زبان فارسى امروزى، متصف به صفت رشد مى‏شوند؛ ولى در اصطلاح فقه اسلامى، کیفیتى روحى، یعنى نوعى بلوغ است، در مقابل بلوغ جنسى. از این رو، گفته مى‏شود که کودک پس از بلوغ جسمى، باید بلوغ روحى نیز پیدا کند تا بتوان اموال او را در اختیارش گذاشت. یا گفته مى‏شود که تنها بلوغ جنسى براى ازدواج کافى نیست، بلکه رشد و بلوغ روحى نیز لازم است. مقصود از رشد و بلوغ روحى، شایستگى و توانایى تشخیص، درک سود و زیان و لیاقت اداره و رهبرى است. به بیان دیگر، رشد عبارت است از شایستگى و لیاقت براى نگهدارى و استفاده و بهره‏بردارى درست از وسایل و سرمایه‏هاى زندگى. تعبیر درست درباره اندام زیبا، «رشاقت» است نه «رشادت».(1)
اگر انسان در یک موضوع به‏خصوص، این لیاقت و شایستگى را داشت، رشد مخصوص به آن موضوع را دارد و براین اساس، مدیریت، یکى از فروع مسأله رشد است.(2)
- انواع رشد
رشد به چهار دسته تقسیم مى‏شود: رشد ملى، رشد فردى و اخلاقى، رشد اسلامى و رشد اجتماعى.
1. رشد ملى، لیاقت و شایستگى یک ملت براى نگهدارى، بهره‏بردارى و سود بردن از سرمایه‏ها و امکانات طبیعى و انسانى خویش است.
2. رشد فردى و اخلاقى، استفاده درست از سرمایه‏هاى فردى و اخلاقى درون یک شخص است. به بیان دیگر، یعنى خود، احساسات و عواطف، غرایز و سرانجام، قلب و دل خود را خوب اداره کردن؛ مانند رشد در عبادت و رشد در مدیریت حافظه، که هر کدام چگونگى بهره‏بردارى بهتر از این دو امتیاز را بیان مى‏کند.
3. رشد اسلامى، احساس مسؤولیت کردن در برابر اسلام، به عنوان یک سرمایه و ثروت معنوى و یک امکان فوق‏العاده است.
4. رشد اجتماعى، توان مجهز کردن، تحریک و آزاد کردن نیروها و در عین حال، کنترل و در مجراى درست انداختن آن‏ها و سامان و سازمان بخشیدن به آن‏ها است.(3)
یکى از سرمایه‏ها و بلکه مهم‏ترین آن‏ها، سرمایه انسانى است و اداره این سرمایه و نگهدارى آن و هدر ندادن آن و استفاده و بهره‏بردارى صحیح از آن. رشد است بهره‏بردارى از سرمایه‏ هاى انسانى، به کار گرفتن آنها، پرورش دادن آنها و بهره‏بردارى از آنها و سامان دادن به آن‏ها، آزاد کردن، حرارت بخشیدن و از سردى و خمودى خارج کردن آن‏ها و باز کردن آن‏ها، یعنى پاره کردن زنجیرهاى معنوى و روحى آن‏ها، یعنى «یضع عنهم اصرهم و الاغلال التى کانت علیهم» .(4) این چنین رشدى همان است که امروز به نام «مدیریت» و یا رهبرى نامیده مى‏شود.(5)
قرآن مجید تعبیر عجیبى درباره پیامبر اکرم(ص) دارد، آن‏جا که مى‏فرماید: «الذین یتبعون الرسول النبى الامى الذى یجدونه مکتوبا عندهم فى التوراة و الانجیل یأمرهم بالمعروف و ینهیهم عن المنکر یحل لهم الطیبات و یحرم علیهم الخبائث یضع عنهم اصرهم و الاغلال التى کانت علیهم».
این پیامبر، که در تورات و انجیل از او یاد شده است، چیزهاى خوب را بر آنان حلال مى‏کند و پلیدى‏ها را حرام مى‏سازد و بار سنگینى را از دوش آنان برمى‏دارد و غل‏ها را از مردم باز مى‏کند. پیغمبر این نیروهاى بسته را باز کرده و از ضعیف‏ترین ملت‏ها قوى‏ترین ملت‏ها را مى‏پروراند و این معجزه رهبرى است. سیره عملى رسول اکرم(ص) در رهبرى و دستورهایى که در این زمینه مى‏دهد، او بسیار عجیب است. روش اداره کردن انسان‏ها را به ما نشان مى‏دهد.(6) این توجه و اهتمام به مدیریت منابع انسانى، مبتنى بر چند امر است:
الف. سرمایه‏هاى انسانى هر اجتماع، بزرگ‏ترین سرمایه آن است. اهمیت وجود انسان، به ذخایر و نیروهایى است که در او نهفته است.
ب. این سرمایه‏هاى انسانى، یعنى انسان‏ها نیازمند مدیریت و رهبرى و اکتشاف و استخراج هستند؛ هم‏چنان که مثلا نفت نیازمند اکتشاف، استخراج، تصفیه و بهره‏بردارى است. بشر برعکس حیوانات، که مجهز به نیروى خودکار غریزه‏اند، فاقد غریزه است و در هدایت نیازمند تحصیل و اکتساب و به بیان دیگر،نیازمند راهنمایى و رهبرى است و مسأله نیازمندى بشر به رهبرى، اساس تعلیمات ایشان و فلسفه بعثت انبیا است. بعثت رسول اکرم(ص) بر اساس فلسفه نیازمندى بشر به رهبرى و مدیریت است.
ج. اصل سوم این است که انسان‏ها و رفتار و حیات روحى آنان داراى قوانین یا راهکارها و فعل و انفعال‏هاى اختصاصى هستند. اگر بخواهیم با آنان کار کنیم، باید راهکار و قوانین حاکم بر رفتار آنان را بشناسیم. انسان‏ها به مثابه صندوق رمزند. گشودن کتاب روح و جلب هم‏کارى آنان بیش از هر چیز، آگاهى و ظرافت مى‏خواهد، نه زور. قوانین رفتار انسانى را باید مانند قوانین فیزیک و شیمى و فیزیولوژى کشف کرد، نه وضع.
در اسلام اهتمام به هر سه اصل، به طور روشن دیده مى‏شود. اهمیت ذخایر انسانى، آن چیزى است که در اسلام درباره مقام انسانى آمده است که خلیفة اللَّه و مسجود ملائک و داراى روح الهى است و پیامبران آمده‏اند که دفاین عقول را ظاهر کنند و این‏که اى انسان! «خلقت الاشیاء لأجلک و خلقتک لأجلى» و«سخر لکم ما فى السموات و الارض جمیعا» و «جعلنا لکم فیها معایش» و «هو أنشاکم من الارض و استعمرکم فیها».
اصل دوم، همان فلسفه بعثت انبیا است و اصل سوم، آن چیزى است که امروزه «اصول مدیریت» نامیده مى‏شود.(7)
- مدیریت مبتنى بر رشد از دیدگاه قرآن
قرآن مى‏فرماید:«و ما امر فرعون برشید»؛(8) یعنى کار فرعون -که به تعبیر تفسیر المیزان، اعم از قول و فعل و عبارت از سنت و روش و برنامه حکومتى او بوده است - مطابق رشد و صواب نبوده است؛ یعنى حکومت و مدیریت فرعون داراى رشد نبوده تا به حق و صواب و راه راست دعوت کند، در حالى که او ادعاى رشد مى‏کرد: (قال فرعون ما اریکم الّا ماارى وما اهدیکم الّا سبیل الرشاد)؛(9) یعنى فرعون گفت: من جز آن‏چه معتقدم، به شما ارائه نمى‏دهم و شما را جز به راه صحیح راهنمایى نمى‏کنم.
در حقیقت، خداوند رشد ادعایى او را تکذیب مى‏کند، در حالى که فرعون از لحاظ پیش‏رفت، فناورى، قدرت مدیریت، سیاست، به کارگیرى سازمان‏ها و مردم و اثربخشى حکومتى، بسیار قدرتمند بود. او به هامان مى‏گوید: براى من برج و صرحى بساز تا خداى موسى را بشناسم. اهرام ثلاثه‏اى که ساخته شده است، در نوع خود، یک طرح بزرگ و ملى بوده است که با تدبیر و به کارگیرى نیروى انسانى عظیمى خلق شده است. فرعون حکومت مصر را اداره مى‏کرد و آن‏چنان جذبه و نفوذ داشت که در برابر او سجده مى‏کردند. تمدن مصر،که از تمدن‏هاى بزرگ تاریخ است، ناشى از مدیریت مقتدرانه و پر نفوذ فراعنه بوده است. به شهادت تاریخ و قرآن، حکومت او بسیار پیش‏رفته و قدرت‏مند بوده است. عناصر سیاست‏مدارى چون هامان و مغزى اقتصادى چون قارون در تشکیلات او بوده‏اند؛ اما با وجود این، حکومت او رشید نبوده است، گر چه خود او ادعاى رشد داشته است. قرآن علت عدم رشد او را سه چیز مى‏داند:استضعاف انسان، استخفاف مردم و استعباد زیردستان:
1. استضعاف: «یستضعف طائفة منهم»؛(10) یعنى طایفه‏اى از مردم را به ضعف کشیده بود.
2. استخفاف: «فاستخف قومه فاطاعوه»؛(11) یعنى مردم را خوار مى‏کرد تا او را اطاعت کنند. شخصیت آنان را منکوب مى‏کرد و سپس بر ایشان فرمان مى‏راند.
3. استعباد: «تلک نعمة تمنّ علىّ ان عبّدت بنى‏اسرائیل»؛(12) یعنى آیا این نعمتى است که بر من منت آن را مى‏نهى که بنى‏اسرائیل را به بندگى گرفته‏اى؟
علت عدم رشد حکومت و مدیریت فراعنه، عدم اعتنابه شخصیت انسان‏ها و برده دانستن آنان و ایشان را از تعالى و تکامل باز داشتن است. در این جا مى‏توان قواعدى را در باب مدیریت منابع انسانى، به دست آورد:
اول آن که صرف پیش‏رفت و افزایش تولید و اثربخشى سازمانى، علامت رشد نیست. دوم آن که لازمه مدیریت رشید، توجه ویژه به ابعاد وجودى انسان‏هاى سازمانى است و هرگونه بى‏توجهى به کرامت و شخصیت آنان ضدرشد است و مدیریت و رهبرى نامطلوب را نشان مى‏دهد.
سوم آن که مدیریت رشید، مدیریتى است که رشد مادى و معنوى انسان را همراه با یکدیگر ارائه کند و تأمین هر یک به تنهایى، نشانه رشد نیست.
این خلاصه نظریه «رشد مدیریت منابع انسانى»، برگرفته از آیات قرآن و ارزش‏هاى انسانى است. بر اساس این نظریه، مدیریت غربى، صرفاً با موفقیت‏هاى ظاهرى و پیش‏رفت‏هاى مادى و تولیدى و آمارى نمى‏تواند موصوف به رشید شود ومورد تأیید قرار گیرد. ملاک رشد در مدیریت، توجه به انسانیت انسان است که خوش‏بختانه در مکاتب پیش‏رفته مدیریتى غربى، همواره توجه به انسان بیش‏تر مى‏شود، هر چند این توجه، با هدف رشد خود انسان نیست، بلکه با هدف دست‏یابى به اهداف سازمانى و افزایش تولید و اثربخشى سازمانى است. در حالى که انسان در سازمان در نظریه رشد یا پارادایم رشد، طریقیت به اهداف ندارد، بلکه موضوعیت دارد و باید اعتلاى همه‏جانبه او لحاظ شود، آن گونه که پیامبر خدا(ص) و امیر المؤمنین(ع) مدیریت مى‏کردند و اصر و اغلال را بر مى‏داشتند. قرآن مى‏فرماید: «استجیبوا لّله والرسول اذا دعاکم لما یحییکم»(13)؛ یعنى از خدا و رسول او اطاعت کنید که شما را مى‏خوانند تا به شما حیات ببخشند. زندگى طیبه، حیات، روح و روان و نشاط، دستاورد مدیریت الهى و نبوى است.
- مدیریت رحمانى یا رحیمانه‏
این مدیریت، بر اساس نظریه رحمت است که بیان‏گر اصلى‏ترین محور براى مدیریت خداوند بر جهان و انسان است: «الّا من رحم ربّک و لذلک خلقهم»(14)؛ یعنى مگر آن کس که خدا به رحمت خاص خود، او را هدایت کند و براى همین (رحمت) خلق شدند.
«و رحمتى وسعت کل شى‏ء»(15)؛ یعنى رحمت من همه موجودات را فرا گرفته است. استاد شهید مطهرى در کتاب عدل الهى به بیان اصل رحمت پرداخته است که ما نخست خلاصه‏اى از آن را نقل مى‏کنیم و سپس به پردازش نظریه مدیریت رحمانى مى‏پردازیم. گفتنى است که پردازش این نظریه، از ابعاد گوناگون ممکن است. این نظریه، جوان و تازه است و از این پس، از آن بیش‏تر شنیده خواهد شد. سبک پردازش این نظریه، در این تحقیق، استنباط نگارنده است.
- مبانى مدیریت رحمانى
جاذبه رحمت: براى نیل به سعادت، علاوه بر جریان اعمال و گام‏هایى که خود انسان برمى‏دارد، یک جریان دیگرى نیز همیشه در جهان است و آن، جریان سابقه رحمت پروردگار است. در متون دینى آمده است که «یا من سبقت رحمته غضبه».(16)
در نظام هستى، اصالت از آنِ رحمت و سعادت و رستگارى است و کفرها و فسق‏ها و شرور، عارضى و غیر اصیل مى‏باشند و همواره آن‏چه که عارضى است، به سبب جاذبه رحمت تا حدى که ممکن است، برطرف مى‏گردد. وجود امدادهاى غیبى و تأییدات رحمانى، یکى از شواهد غلبه رحمت بر غضب است.
مغفرت پروردگار و زایل ساختن عوارض گناه، یکى دیگر از شواهد تسلط رأفت و مهربانى و رحمت او بر غضب و قهر او مى‏باشد.
اصل تطهیر: در نظام هستى، یکى از جلوه ‏هاى رحمت الهى، نمود تطهیر است.(17)
اصل سلامت: از شواهد غلبه رحمت بر غضب در نظام هستى، این است که همواره در جهان، اصالت از آنِ سلامت و صحت است و مرض‏ ها و بیمارى‏ها استثنایى و اتفاقى‏اند.(18)
در سرشت هر موجودى، که از مسیر اصلى خود منحرف گردیده است، کششى وجود دارد که او را به سوى حالت اولیه بر مى‏گرداند. همیشه در جهان نیروى گریز از انحراف و توجه به سلامت و صحت حکم‏فرما است.
این‏ها شواهدى از چیرگى رحمت بر غضب است. وجود مغفرت نیز از همین اصل ناشى مى‏شود. رحمت عام: اصل مغفرت، یک پدیده استثنایى نیست، یک فرمول کلى است که از غلبه رحمت در نظام هستى نتیجه شده است. از این جا دانسته مى‏شود که مغفرت الهى عام است و همه موجودات را در حدود امکان و قابلیت آن‏ها فرا مى‏گیرد. و این اصل در فوز به سعادت و نجات از عذاب، براى همه رستگاران مؤثر است. لهذا قرآن کریم مى‏فرماید: «من یصرف عنه یومئذ فقد رحمه»؛ هرکس که در آن روز از عذاب خدا نجات یابد، مشمول رحمت خدا قرار گرفته است؛ یعنى اگر رحمت نباشد، عذاب از احدى برداشته نمى‏شود.(19)
امکان ندارد هیچ‏یک از جریان‏هاى رحمت پروردگار، بدون نظام انجام گیرد. به همین دلیل، مغفرت پروردگار باید از طریق نفوس کمّلین و ارواح بزرگ انبیا و اولیا به گناه‏کاران برسد. این، لازمه نظام داشتن جهان است. به همان دلیلى که رحمت وحى، بدون واسطه انجام نمى‏گیرد و همه مردم از جانب خدا به نبوت برانگیخته نمى‏شوند، هیچ رحمت دیگر نیز بدون واسطه واقع نمى‏شود.(20)
- نظام مدیریتى خداوند
آن‏چه در اصطلاح فلسفه، به نام «نظام جهان» و «قانون اسباب» خوانده مى‏شود، در زبان دین، سنت الهى نامیده مى‏شود؛ یعنى کار خدا شیوه مخصوص و فرمول ثابتى دارد و تغییرپذیر نیست.(21)
پدیده‏هاى جهان، محکوم یک سلسله قوانین ثابت و سنت‏هاى لایتغیّر الهى مى‏باشند. به تعبیر دیگر، خدا در جهان، شیوه‏هاى معیّنى دارد که گردش کارها را بیرون از آن شیوه‏ ها انجام نمى‏دهد.(22)
قانون آفرینش، یک قرارداد و اعتبار نیست؛ زیرا از چگونگى هستى اشیا انتزاع شده است. به همین دلیل، تبدیل و تغییر براى آن نیز محال است.(23)
جهان هستى با یک سلسله نظامات و قوانین ذاتى و لایتغیر اداره مى‏شود و به موجب آن، هر شى‏ء و هر پدیده، مرتبه و مقام و موقع خاصى دارد و تغییر و تبدیل را در آن، راه نیست.(24)
- پردازش مدیریت رحمانى
بر اساس آن‏چه از عبارت استاد شهید مطهرى بر مى‏آید:
اول، هستى داراى نظام است( طولى یاعرضى).
دوم، اداره نظام هستى با خدا است.
سوم، در نظام هستى، اصالت از آنِ رحمت است.
چهارم، هیچ‏یک از جریان‏هاى رحمت پروردگار، بدون نظام و قانون انجام نمى‏گیرد.
پنجم، رحمت خدا بر غضب او سبقت دارد.
ششم، اصول سلامت، تطهیر، مغفرت، وحى و...، فرع بر اصل رحمت و ناشى از آن است.
هفتم، اصول یاد شده بالا، مصادیق و افراد رحمت هستند و هر کدام، یک رحمت محسوب مى‏شوند.
هشتم، این رحمت‏ها بدون واسطه به انسان نمى‏رسند. موارد مذکور، مبانى مدیریت رحمانى خدا بر انسان و جهان را تشکیل مى‏دهند. رحمت‏محورى در اداره هستى، به گونه‏اى است که خداوند خود مى‏فرماید: «واذا جاءک الذین یؤمنون بآیاتنا فقل سلام علیکم. کتب على نفسه الرحمه انه من عمل منکم سوء بجهالة ثم تاب من بعده و اصلح فانه غفور رحیم»؛(25) یعنى و هر گاه آنان که به آیات ما مى‏گروند، نزد تو آیند، بگو: سلام بر شما باد! خدا بر خود رحمت را فرض نمود که هرکس از شما کار زشتى به نادانى کرد و بعد از آن توبه کند و اصلاح نماید، البته خدا بخشنده و مهربان است.
«قال عذابى اصیب به من اشاء و رحمتى وسعت کلّ شى»؛(26) یعنى گفت: عذاب من به هر که خواهم،رسد؛ ولیکن رحمت من همه موجودات را فرا گرفته است. طبق آیات فوق، خداوند رحمت را بر خود واجب کرده است و رحمت، فراگیر بوده و عذاب و غضب، ثانوى، موردى و ضرورتى است.
از نشانه‏هاى رحمت‏محورى، آیه شریفه «بسم الّله الرحمن الرحیم» است که به قولى خلاصه همه قرآن کریم بوده و آغازگر سوره‏ها و همه کارها است. این آیه، 114 بار در قرآن تکرار شده است و خدا خود را با آن مى‏شناساند و خود را رحمان و رحیم مى‏داند که هر دو از «رحمت» اشتقاق یافته‏اند. در حقیقت، این آیه، تفسیر آیه «کتب على نفسه الرحمه» است. اگر اصل دیگرى غیر از رحمت، محور بود، بیان مى‏شد.
در سوره حمد، که «فاتحة الکتاب» است، آمده است: «بسم الّله الرحمن الرحیم. الحمد لله رب العالمین. الرحمن الرحیم». خداوند ربوبیت خود را بر عالمیان، بین دو رحمان و رحیم قرار داده است. با توجه به این که ربوبیت، همان مدیریت و مدبریت است، مدیریت خود را بر جهان و انسان (عالمین) در میان دو رحمت زینت داده و محفوف به رحمت کرده است. این همان نظریه مدیریت رحمانى یا رحیمى و مدیریت رحمت‏محور است. مطابق این نظریه، همه قواعد و اصول مدیریتى اسلام، باید مصداقى از «رحمت سابقه» خداوندى باشند. بر اساس اصل رحمت، غضب الهى نیز نوعى رحمت است؛ مانند عضب پدرانه که ناشى از شفقت و دل‏سوزى بر فرزند خاطى است. سیره مدیریتى رسول خدا(ص) در قرآن و سنت، نشان‏گر حضور رحمت در همه ابعاد و زوایاى انسانى و سازمانى است. قواعد ادارى و چگونگى مدیریتى که اعمال مى‏کرد، بازتابى از رحمت بود؛ زیرا خدا او را فقط براى رحمت فرستاده بود: «وما ارسلناک الّا رحمة للعالمین».
ما در این تحقیق، بر آنیم که نظریه مدیریت در اسلام را از دو سیره الهى و نبوى به دست آوریم. روش مدیریت خدا و رسول(ص) قابل تأسى‏ترین نوع مدیریت براى انسان است. مدیریت انسان، به علت ناشناختگى و پیچیدگى او بسیار مشکل است و این امر، مورد اعتراف فرهیختگان و دانشمندان است. برداشت‏هاى گوناگونى که افرادى مانند ماکیاول، نیچه، کانت و دکارت از انسان داشته‏اند، حاکى از ناتوانى آنان در انسان‏شناسى است. مدیریت منابع انسانى، فرع بر شناخت انسان است؛ اما خداوند انسان را خلق کرده و مى‏شناسد و روش اداره او را مى‏داند:
«لقد خلقنا الانسان و نعلم ما توسوس به نفسه و نحن اقرب الیه من حبل الورید»؛(27) انسان را خلق کرده‏ایم و از وساوس و اندیشه‏هاى نفس او کاملا آگاهیم و از رگ گردن به او نزدیک‏ تریم.
«ربّکم اعلم بکم ان یشأ یرحمکم او ان یشأ یعذبکم»؛(28) خدا صلاح شما را بهتر مى‏داند. اگر بخواهد، شما را مورد رحمت قرار مى‏دهد و اگر بخواهد، عذاب مى‏کند.
«ربکم اعلم بما فى نفوسکم ان تکونوا صالحین فانه کان للاوابین غفورا»؛(29) خدابه آن‏چه در دل‏هاى شما است، داناتر است. پس اگر همانا در دل، اندیشه صلاح دارید، خدا هرکس را که از انانیت پاک و به درگاه او تضرع وتوبه کند، خواهد بخشید.
وقتى چنین خدایى به اداره انسان بپردازد، او را بر اساس رحمت رشد خواهد داد. در پارادایم مدیریت رحمانى، که پاسخ‏گوى پرسش‏هاى بدون پاسخ پارادایم‏هاى مدیریتىِ موجود و معدوم است، قواعدى وجود دارد که اصول مدیریتى خداى رحمان هستند. این اصول باید کشف شوند و این تحقیق، تلاشى در این جهت است. این قواعد، همان نظام ارزشى هستند که مبناى نظریه مدیریت در اسلام را تشکیل مى‏دهند.
- چگونگى کشف و تبیین اصول مدیریت رحمانى
مدیریت منابع انسانى، عبارت است از مراحل عضویابى، انتخاب، انتصاب، آموزش و پرورش، انگیزش و تشویق و تنبیه و تأمین روحى و جسمى انسان‏هاى سازمان. این مراحل، داراى قواعد و اصولى است که در علم مدیریت، به آن پرداخته شده است؛ اما این که خداوند چه قواعدى براى گزینش رهبران و مدیران و کارگزاران دارد، به‏خوبى و روشنى از آیات قرآن قابل استنتاج است، که ما ان شاء اللَّه - در فصل خود، به تفصیل به آن مى‏پردازیم؛ مثلاً خداوند مى‏فرماید: «ما کنت متخذ المضلّین عضدا»؛(30) یعنى من گمراهان را به عنوان عضو و کارگزار انتخاب نمى‏کنم. از این آیه، این قاعده استخراج مى‏شود که گمراهان و مضلین نباید گزینش شوند.
در جاى دیگر مى‏فرماید: «ولا تطیعوا امر المسرفین الذین یفسدون فى الارض و لایصلحون»؛(31) اوامر مسرفان و مفسدان را اطاعت نکنید. به بیان دیگر، مدیران نباید اهل فساد و اسراف باشند.
و درباره انگیزش مى‏فرماید: «قل لعبادى الذین اسرفوا على انفسهم لا تقنطوا من رحمة الّله».(32) قاعده‏اى که از این آیه استخراج مى‏شود، این است که هر کارگزار و مدیرى که خطا کرد، نباید ناامید شود، بلکه راه جبران براى او باز است.
مهم این است که همه قواعد مدیریت خداوندى، مبتنى بر اصل رحمت هستند. بدین رو، نام این مدیریت و این نظریه، «پارادایم مدیریت رحمانى» خواهد بود. طبق اصل رحمت.
- همه خوبند، مگر این که اثبات شود که بد هستند (برائت).
- عیب‏ها پوشانده و بخشیده مى‏شود (مغفرت).
- همه به اندازه استحقاقشان از تلاش خویش بهره مى‏گیرند. (عدالت و احسان).
- آبروى افراد، محفوظ نگاه داشته مى‏شود(کرامت).
- همه از حقوق مساوى برخوردارند (مساوات).
و هم‏چنین دیگر قواعدى که در این تحقیق به کشف آن‏ها همت گماشته مى‏شود.
- ویژگى ‏هاى قواعد ادارى مدیریت رحمانى‏
1. همگى از روح رحمت برخوردارند (طبق آن‏چه گفته شد).

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  21  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله معماری ‏سیستم ‏توزیعی مدیریت‏ اطلاعات‏ بیمارستانی

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله معماری ‏سیستم ‏توزیعی مدیریت‏ اطلاعات‏ بیمارستانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

معماری ‏سیستم ‏توزیعی مدیریت‏ اطلاعات‏ بیمارستانی

 مقاله ای مفید و کامل

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب* 

فرمت فایل:Word(قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:26

چکیده :

پیشرفت علم پزشکی و در کنارآن پیشرفت علم اطلاع رسانی و علم کامپیوتر در سالهای گذشته ، تحولات اساسی را در سیستمهای مدیریت بیمارستانی بوجودآورده است . سیستمهای کامپیوتری در سیستمهای مدیریت بیمارستانی رخنه کرده و در بیمارستانها از سیستمهای کامپیوتری اطلاعات پزشکی بهره برداری می‏شود .حرکتهای مختلفی در این راستا صورت گرفته است و سیستمهای متنوعی ایجاد شده است . در ایجاد این سیستمها از روشهای مختلفی بهره‏برداری شده . به هرحال تمامی این سیستمها به هر گونه که ایجاد شده باشند ، باید شرایط خاصی را در بر بگیرند و مواردی را رعایت نمایند . در غیر اینصورت سیستمها کارائی مناسبی در بهبود عملیات سیستم مدیریت بیمارستان نخواهند داشت . در این مقاله پس از بحثی مختصر پیرامون چنین سیستمهائی ، خصوصیاتی را که این سیسستمها باید داشته باشند مورد بحث قرار می‏دهیم و پس ازآن طرح یک سیستم پیشنهادی و اجزاءآن مطرح شده و مورد بررسی قرار می‏گیرد .

1- مقدمه‏ای بر سیستم‏های اطلاعات بیمارستانی

پیشرفت علوم پزشکی و رشد انفجارگونه تکنولوژی‏در جهان ، در دو قرن اخیر، منجر به پیچیدگی روابط و عملیات پزشکی گردیده است وباافزایش این پیچیدگی نیاز به علمی احساس می‏گردد تا بتواند این پیچیدگی را کنترل نماید و هدایت عملیات‏را در این میان بدست گیرد .شالوده علم پزشکی امروز بر اطلاعات بناشده است زیرا این اطلاعات‏است که مشخص میکند یک فراروند در عملیات پزشکی به چه صورت انجام شده و این اطلاعات است‏که‏باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا بتوان‏براساس آن تصمیم‏گیری بعدی را مشخص و برنامه ریزی نمود . اما هرچه پیچیدگی عملیات و قوانین بیشتر می‏شود و حجم اطلاعات با سرعت سرسام‏آوری بالا می‏رود علم پزشکی به عنوان یک مکانیزم منفرد از همگامی بارشد تکنولوژی در میماند . قبل ازآنکه یک پزشک بتواند اطلاعات کافی را برای تصمیم‏گیری در مورد بیمار بدست‏آورد ، زمان اجرای تصمیم فرا رسیده و پزشک یا باید زمان تصمیم‏گیری را به تاخیر بیاندازد که ممکن است خطر آفرین باشد و یا اینکه از دستیابی به اطلاعات لازم چشم بپوشد و بر اساس بخشی از اطلاعات موجود تصمیم‏گیری نماید . در هر دو صورت خسارات فراوانی ممکن است وارد شود . و این،یعنی زمان سریعتر ازآن میگذرد که اطلاعات موجود را مورد دسترسی و پردازش قرار داد .تصمیم گیری در فضائی از تریلیونهاداده‏آماری ، برای‏آنکه‏آینده‏ای قابل پیش بینی را فراهم کند،نیازمند بررسی این تریلیونهاداده‏است ،ولی قبل‏ازآنکه بتوان این داده ها را پردازش کردآینده ، حال وگذشته شده است . در اینجا نطفه‏های علوم اطلاعات پزشکی بنا نهاده شدوسیستماتیک کردن بررسی اطلاعات و روند تصمیم گیری به عنوان یک ضرورت پذیرفته شد و به صورت‏یک علم درآمد و اختراع کامپیوترها به دادبررسی کنندگان اطلاعات‏و تصمیم گیرندگان رسید و سرعت پردازش اطلاعات را به حد غیر قابل تصوری بالا برد .

در پزشکی امروز حجم اطلاعات چنان بالاست که بدون کامپیوترها نمیتوان به هیچ عملی دست‏یازید . سرعت عملیات سیستم‏ها وحجم اطلاعات ورودی و خروجی یک سیستم با استفاده‏ازتکنولوژی مدیریت‏اطلاعات‏وکامپیوتر آنچنان بالاست که حیات یک سیستم کند و دور از این تکنولوژی را در کنار دیگر سیستم‏ها غیر ممکن میسازد . سیستم‏های قدیمی موجود در بیمارستانها در دنیای امروز جوابگوی نیازها نیست .دریک‏تصمیم‏گیری ، پزشک ، امروز نیاز به هزاران موضوع اطلاعاتی از وضعیت بیمار و سایر اطلاعات‏آماری دارد . بدون این اطلاعات تصمیم‏گیری پزشک بی‏شباهت به یک بند بازی نیست .

سیستمهای اطلاعاتی بیمارستانی باید دارای خصوصیاتی باشند که این خصوصیات در بخشهای بعدی مورد بحث قرار می‏گیرند . همچنین یک سیستم نمونه مثالی بعنوان یک پیشنهاد و یک بررسی نمونه مطرح می‏شود .

سیستم پیشنهادی بیمارستان به صورتی پیش بینی گردیده است تا علاوه بر امکان دستیابی به اطلاعات بیماران در سریعترین زمان ممکن و به کاملترین شکل ، عملیات اداری و مالی بیمارستان را که یکی از معضلات مدیریت یک بیمارستان محسوب می‏شود با ساده‏ترین نحوانجام‏داد.

توضیح پاره‏ای از اصطلاحات بکار رفته در متن

   شبکه تشکیل می‏شود از تعدادی کامپیوترمستقل که بوسیله کابل با یکدیگر متصل گردیده‏و امکان مبادله اطلاعات با هم را دارند .

ایستگاه به کامپیوتری گفته می‏شود که در یک شبکه قرار دارد و می‏تواند با کامپیوترهای دیگر موجود در شبکه متصل شود .

سرویس‏دهنده SERVER کامپیوتری است که در یک شبکه امکان خاصی را نظیر ذخیره‏سازی بانک اطلاعات در اختیار کامپیوترهای دیگر موجود در شبکه قرار می‏دهد .

سیستم توزیعی سیستمی است که هر یک از بخشهای‏آن در یک کامپیوتر قرار گرفته است ولی از طریق شبکه دسترسی به تمام بخشها میسر است .

سیستم متمرکز سیستمی است که تمام بخشهای‏آن در یک کامپیوتر قرار گرفته ( مخالف توزیعی ) . این سیستم نسبت به سیستم توزیعی دارای معایبی است که در متن مقاله‏پیرامون‏آن توضیحات بیشتری ارائه می‏شود .

2- خصوصیات عمومی که سیستم اطلاعات بیمارستانی باید داشته باشد

1-2- انعطاف پذیری

سیستمها تماما باید از انعطاف پذیری بسیار زیاد برخوردار باشند ، به نحوی که تغییراتی را که به مرور زمان با توجه به پیشرفت وتغییرات محیطی باید بر سیستم اعمال نمود به سادگی بر سیستم قابل انجام باشد . این انعطاف‏پذیری ، عمر سیستم را به مدت بسیار زیادی افزایش می‏دهد .

2-2- پیاده سازی بر طبق اصول مهندسی

سیستم‏های کامپیوتری تشکیلات بسیار پیچیده‏ای است که در صورتی که این تشکیلات به نحو مناسب سازماندهی نشده باشد و از اصول مهندسی پیروی نکند ، مشکلات فراوانی را در بر خواهد داشت . این مشکلات منجر به عدم استفاده بهینه از سیستم‏ها و در بعضی موارد شکست کلی سیستم می‏شود .

3-2- توزیعی بودن سیستم

معمولا به سه طریق می‏توان سیستم‏ها را ایجاد نمود :

1- سیستم‏های کامپیوتری منفرد و جدا از هم .

در این حالت سیستم‏ها به صورت مستقل ایجاد شده و هیچ ارتباطی با هم ندارند و بزرگترین اشکال چنین سیستمی در همین موضوع است که نمی‏توان اطلاعات بخشهای مختلف سیستم‏ها را با یکدیگر مبادله نمود . ایجاد چنین سیستم‏هائی در محیط یک بیمارستان بزرگ از نظر علم کامپیوتر کاملا مردود است .

2- سیستم‏های کامپیوتری متمرکز .

در این حالت یک سیستم بزرگ کلیه عملیات را انجام می‏دهد و عملیات کامپیوتری کل بیمارستان تحت نظارت یک سیستم انجام می‏شود . در واقع یک کامپیوتر بسیار قوی در بیمارستان قرار گرفته و تمام بخشهای بیمارستان به این کامپیوتر متصل شده و عملیات خود را بر روی‏آن انجام می‏دهد . چنین سیستمی نیاز به سخت‏افزارهای بسیار گران دارد و مهمترین مسئله‏آن است که پیچیدگی تولید چنین سیستمهائی باعث کاهش ضریب‏اطمینان سیستم می‏گردد و همین موضوع باعث می‏شود که تولید نیمی ازچنین‏سیستم‏هائی در کشور به مرحله بهره برداری نرسد و در مراحل تولید متوقف بماند ، سیستم‏های به نتیجه رسیده نیز هزینه بسیار زیاد و زمان بسیار زیادی را طلب می‏کند که گاها چندین برابر سیستم‏های توزیعی مشابه است . از طرف دیگر انعطاف پذیری سیستم‏ها کم می‏شود و به دلیل پیچیدگی به سادگی نمی‏توان تغییرات لازم را در سیستم‏ها به مرور زمان ایجاد نمود ، بنا براین چنین سیستم‏هائی بسیار زودتر از رده کاری خارج می‏شوند . این سیستم‏ها و سخت‏افزارآن‏ها در سال نیاز به هزینه بسیار بالائی برای نگهداری دارند و از این رو نسبت به سیستم‏های توزیعی مناسب نیستند .

3- سیستم‏های کامپیوتری توزیعی .

یک سیستم توزیعی به زبان بسیار ساده دارای خصوصیات زیر است :

   بیش از یک عضو ( سیستم ) دارد .

   هر عضو میتواند به صورت مستقل عمل نماید . یعنی اگر عضو دیگری وجود نداشته باشد خللی در عملیات سیستم پیش نمی‏آید . تبادل اطلاعات بین اعضاء بدون دخالت عامل خارجی ( انسان ) صورت میگیرد . ( اپراتورهای‏سیستم در تبادل اطلاعات بین سیستم‏ها دخالتی نمیکنند ) .

   اعضاء با یکدیگر سازگارند .

   منابع اطلاعات‏میتواند در عضوهای دیگر باشد . یعنی لزوما تمام اطلاعات لازم برای یک سیستم نباید در همان‏سیستم متمرکزباشد و میتواند در سیستمهای دیگر قرار داشته باشد و در مواقع لزوم‏از سیستم مورد نظر درخواست در اختیار قرار گذاشتن‏اطلاعات انجام میشود.این موضوع از افزونگی اطلاعات میکاهد .یعنی اطلاعاتی که در یک سیستم به صورت محدودمورداستفاده قرار میگیرد ولی در سیستم دیگرکاربرد زیادی دارد در هر دو سیستم ذخیره نمیشود بلکه در سیستمی ذخیره میشود که کاربرد زیادی دارد .

   نوع برنامه‏ها و محیط هر عضو میتواندبا عضودیگرمتفاوت‏باشد.به عنوان مثال یک‏سیستم در محیط سیستم‏عامل DOS و سیستم‏دیگر در محیط سیستم‏عامل UNIX عمل‏نماید. یا اینکه یک‏سیستم در محیط کامپیوترهای Main و دیگری در محیط کامپیوترهای PC عمل‏کند . چنین سیستم‏هائی سریع‏تر تولید می‏شوند ، ارزان‏تر هستند ، سخت‏افزار ارزان‏تری نیاز دارند ، ارزان‏تر نگهداری می‏شوند و انعطاف‏پذیری بسیار بالائی دارند و همچنین قابلیت اطمینان بالاتری دارند . یک محاسبه ریاضی نشان می‏دهد که اگر یک سیستم دارای n بخش باشد و هر بخش درصد خطای E را داشته باشد درصد خطای کل سیستم عبارت است از :

در سیستم متمرکز E

در سیستم توزیعی E*n

و واضح است که در مواقعی که n بسیار بزرگ باشد ، چه تفاوتی بین قابلیت اطمینان سیستم‏های متمرکز و توزیعی وجود دارد .

4-2- امنیت بسیار بالا

امنیت در سیستمهای بیمارستانی جایگاه ویژه‏ای دارد . از قابلیت‏های امنیتی سیستم می‏توان موارد زیر را برشمرد :

   بررسی وضعیت در خواست کنندگان از نظراجازه دستیابی به اطلاعات و برنامه‏ها .

   تعریف تائید کننده و صادر کننده اجازه برای یک عمل‏خاص از بین افراد مختلف ( امضاء تائید) .

   تعریف قابلیت دستیابی عمومی‏درحالتهای‏خاص‏بانظرمدیریت. محدود سازی اپراتورها از لحاظ قدرت اعمال تغییرات در سیستم. ( هر اپراتور فقط به محدوده‏ای که مجاز است وارد شود ) .

   یافتن تغییرات غیرعادی در سیستم .

   یافتن تغییرات‏حاصل از نفوذ غیر کانالیزه‏به‏سیستم .

   یافتن تغییرات در کدها و وضعیت سیستم‏امنیتی .

هشداردهی در مواردی که احساس شود امنیت سیستم به مخاطره افتاده و یا اینکه خللی در عملیات عادی سیستم پیش‏آمده باشد و ارسال این هشدار به سیستم مدیریت بصورت خودکار .

5-2- مکانیزم‏های جستجوو استنتاج هوشمند

انجام عملیات هوشمندانه به صورتی است که میتوان شیوه‏های عملیات جدیدی را بخصوص در زمینه جستجو و استنتاج اعمال نمود. واین به‏کاربر امکان میدهد که خود روالهای‏استنتاج و جستجوی مورد نیاز خودرا طراحی نماید .

6-2- زبان برنامه‏سازی میزبان HOST LANGUAGE

در بکارگیری عملیاتی سیستم امکان‏دارد حالتی پیش آید که درآن حالت سیستم جوابگوی نیاز کاربران نباشد . از این جمله حالات میتوان به مواردی که یک محقق نیاز به انجام یک‏جستجوی بسیار پیچیده که‏با ساخت‏های موجود در سیستم قابل انجام نیست اشاره کرد. در چنین حالتی باید مجموعه‏ای از کتابخانه‏هاوابزارهاTOOLSBOX رابه‏زبان‏های برنامه سازی متداول در اختیار داشت که توسط این ابزارها و با کمک کتابچه‏های راهنمای برنامه‏نویسی ، یک برنامه نویس بتواند عملیات مورد نظر خود را انجام‏دهد .

7-2- ابزارهای جانبی اعمال تغییرات سیستمی

در یک محیط کاربردی ، ابزارهای جانبی اعمال تغییرات سیستمی از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است . این‏ابزارها باید از ساده‏ترین عملیات گرفته مانند تغییرمحل کاراکترها بر صفحه کلیدو تغییر شکل و رنگ منوها ، تا عملیات پیچیده مانند تغییر قوانین ( مثلا تغییر بندهای نظام‏هماهنگ پرداخت‏حقوق در سیستم حقوق ودستمزد ) را انجام دهند .

و...

NikoFile

پروژه دانشجویی: مدیریت‏ منابع انسانى در اسلام

اختصاصی از فی لوو پروژه دانشجویی: مدیریت‏ منابع انسانى در اسلام دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این پروژه به بررسی پروژه دانشجویی مدیریت‏ منابع انسانى در اسلام  پرداخته است. فرمت فایل  word ‌تعداد صفحات 16

فهرست مطالب:

نظریه رشد و مدیریت رحمانى

نظریه رشد در مدیریت اسلامى

انواع رشد

مدیریت مبتنى بر رشد از دیدگاه قرآن

مدیریت رحمانى یا رحیمانه

مبانى مدیریت رحمانى

نظام مدیریتى خداوند

چگونگى کشف و تبیین اصول مدیریت رحمانى

ارتباط مدیریت رحمانى و نظریه رشد

منابع

نظریه اسلام در مدیریت‏ منابع انسانى

اختصاصی از فی لوو نظریه اسلام در مدیریت‏ منابع انسانى دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله مدیریت با عنوان نظریه اسلام در مدیریت‏ منابع انسانى در فرمت ورد و شامل مطالب زیر می باشد:

* نظریه رشد و مدیریت رحمانى

* نظریه رشد در مدیریت اسلامى‏

* انواع رشد

* مدیریت مبتنى بر رشد از دیدگاه قرآن

* مدیریت رحمانى یا رحیمانه‏

* مبانى مدیریت رحمانى

* نظام مدیریتى خداوند

* پردازش مدیریت رحمانى

* چگونگى کشف و تبیین اصول مدیریت رحمانى

* ارتباط مدیریت رحمانى و نظریه رشد

* مدیریت رحمانى رسول خدا(ص)

* پى نوشت ها

معماری ‏سیستم ‏توزیعی مدیریت‏ اطلاعات ‏بیمارستانی

اختصاصی از فی لوو معماری ‏سیستم ‏توزیعی مدیریت‏ اطلاعات ‏بیمارستانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات28

 چکیده

  پیشرفت علم پزشکی و در کنارآن پیشرفت علم اطلاع رسانی و علم کامپیوتر در سالهای گذشته ، تحولات اساسی را در سیستمهای مدیریت بیمارستانی بوجودآورده است . سیستمهای کامپیوتری در سیستمهای مدیریت بیمارستانی رخنه کرده و در بیمارستانها از سیستمهای کامپیوتری اطلاعات پزشکی بهره برداری می‏شود .حرکتهای مختلفی در این راستا صورت گرفته است و سیستمهای متنوعی ایجاد شده است . در ایجاد این سیستمها از روشهای مختلفی بهره‏برداری شده . به هرحال تمامی این سیستمها به هر گونه که ایجاد شده باشند ، باید شرایط خاصی را در بر بگیرند و مواردی را رعایت نمایند . در غیر اینصورت سیستمها کارائی مناسبی در بهبود عملیات سیستم مدیریت بیمارستان نخواهند داشت . در این مقاله پس از بحثی مختصر پیرامون چنین سیستمهائی ، خصوصیاتی را که این سیسستمها باید داشته باشند مورد بحث قرار می‏دهیم و پس ازآن طرح یک سیستم پیشنهادی و اجزاءآن مطرح شده و مورد بررسی قرار می‏گیرد .