فرمت فایل: word
تعداد صفحه:69
گودبرداری و پی کنی
طبقه بندی زمینها
زمینها رابر حسب مورد می توان بر حسب نوع (اندازه) مصالح متشکله، برحسب وضعیت طبیعی، و یا برحسب میزان نشست و قابلیت تراکم طبقه بندی نمود.
الف). طبقه بندی زمینها بر حسب نوع مصالح متشکله
مصالح تشکیل دهندة انواع زمینها، به غیر از زمینهای سنگی، عبارتند از شن، ماسه، سیلت، رس و مواد آلی یا ارگانیکی حاصله از گیاهان.
ب) طبقه بندی زمینها بر حسب وضعیت طبیعی
زمینها را بر حسب وضعیت طبیعی به دو دسته زمینهای خاکریزی شده یا مصنوعی و زمینهای طبیعی تقسیم می کنند.
ج) طبقه بندی زمینها بر حسب میزان نشست
زمینهای غیر قابل تراکم
زمینهای با قابلیت تراکم کم
زمینهائی با قابلیت تراکم زیاد
تعیین مقاومت مجاز زمین
تعیین ابعاد پی به میزان زیاد بستگی به قابلیت زمین برای تحمل فشار دارد. لذا تعیین مقاومت مجاز زمین از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زمینهائی که قبلاً در آنها ساختمان و یا سازه ای ساخته شده است و وضعیت آنها مشخص است ممکن است احتیاج به آزمایشهای مجدد نداشته باشد.
موضوع تعیین مقاومت و سایر مشخصات زمین در مواقعی که زمین ناشناخته بوده و ساختمان و پروژه ایکه قرار است برروی آن ساخته شود بزرگ و قابل اهمیت باشد بسیار حائز اهمیت است.
پیاده کردن نقشه
پیاده کردن نقشه روی زمین قبل از گودبرداری و یا هر نوع عملیات اجرائی بجز برداشتن خاکهای سطحی و گیاهی و کندن بوته ها، غالباً به عمق 15 تا 25 سانتیمتر، صورت می گیرد. برای پیاده کردن نقشه روی زمین دو مشخصه بر و کف باید معین باشد.
روشهای گودبرداری و پی کنی
الف) گودبرداری در زمینهای خوب و خشک
ب) گودبرداری در زمینهای خشک نسبتاً سست
ج) گودبرداری در زمینهای سست و خشک
گودبرداری وسیع و عمیق
در مواقعی که پی ها نزدیک بهم بوده و در عمق نسبتاً زیادی باید ساخته شوند و یا در مواقعی که ساختمان دارای زیرزمین بوده و طبعاً پی ها پائین تر از کف تمام شده آن باید بنا شوند و زمین سست و ریزشی باشد، گودبرداری به یکی از طرق ترانشه محیطی، تیرهای شیب دار، فرازبندی، و دیوارهای پرده ای انجام می گیرد.
روش ترانشه محیطی
در این روش قبلاً ترانشه ای در پیرامون محل مورد نظر، نظیر زیرزمین که قرار است گودبرداری شود حفر می کنند. عرض ترانشه باید برای استقرار چوب بست، ساختن دیوار حائل و فضای لازم بریا کارگران به اندازة کافی در نظر گرفته شود. ترانشه را به یکی از طرقی که قبلاً گفته شد حفر کرده و کف آنرا به ضخامت 5 تا 10 سانتیمتر با بتن مگر پوشانده بصورت کاملاً افقی درمی آورند تا سطح مناسبی برای پی سازی و ساختن دیوار زیرزمین بوجود می آید. موقعی که دیوار اطراف کامل شد قسمت میانی را حفر کرده و خاکهای حاصله را خارج می کنند سپس کف سازی را انجام می دهند.
روش تیرهای مایل
از این روش در مواقعی استفاده می کنند که امکان حفر محل در پشت خط محیطی، بدون نیاز به چوب بست، میسر باشد و لذا اینکار فقط در مواردی که زمین به اندازة کافی مقاوم باشد امکانپذیر خواهد بود. پس از حفاری دامنه دیوارهای گودبرداری را صاف کرده و برای جلوگیری از ریزش احتمالی زمین آنرا چوب بست می کنند. دیوار حائل بتدریج و به دفعات ساخته می شود و چوب بست را به سمت بالا انتقال می دهند.
روش سدهای جعبه ای
این روش با استفاده از صندوقچه هائی که معمولاً از طریق قفل و بست کردن صفحات فلزی به یکدیگر و آب بندی کردن آنها ساخته می شوند صورت می گیرد. هرگونه نفوذ مختصر آب به داخل صندوقچه ها به وسیلة پمپ خارج می شود.
روش دیوارهای پرده ای
در این روش یک دیوار نسبتاً نازک بتنی در اطراف محل گودبرداری برای جلوگیری از ریزش خاک و قبل از گودبرداری می سازند. این روش مواقعی که محل گودبرداری نزدیک جریان آبی نظیر رودخانه واقع شده باشد و خطر نفوذ آب و ریزش زمین تواماً وجود داشته باشد نیز بکار می رود.
زه کشی افقی
زه کشی از طریق قرار دادن لوله های PVC به قطر 10 سانتیمتر، که با فیلتر نایلونی افقی برای جلوگیری از ورود ذرات دانه های خاک، مجهزند و استفاده از پمپ برای خارج کردن آبهای سطحی صورت می گیرد.
پی
کلیه سازه هائی نظیر سدها، ساختمانها و پلها که بر روی زمین قرار می گیرند دارای دو قسمت‌اند تحتانی یا پی. پی در حقیقت رابط بین سازه اصلی و زمین بوده و وظیفه اصلی آن انتقال وزن سازه اصلی آن انتقال وزن سازه اصلی و بارهای وارده بر آن به اضافة وزن خود به زمین است. پی را نمی توان مجزا از زمینی که سازه پی برروی آن قرار می گیرد بحساب آورد، بهمین علت است که خرابی پی ناشی از نشست و یا حرکت زمین را معمولاً به خرابی و یا عدم استقامت پی به حساب می آورند.
انواع پی
پی ها را می توان بطور کلی به سه گروه پی های گسترده، پی های شمعی و پیرها تقسیم کرد.
پی های گسترده:
ساده ترین و معمولترین انواع پی ها، پی های گسترده اند. نوع پی معمولاً شامل تاوه ای است از بتن مسلح به شکل مربع یا مربع مستطیل که وظیفه انتقال و توزیع بارهای وارده از ساختمان به زمین را بعهده دارد.
سطح پی باید به اندازه ای باشد که فشار وارده بر زمین بستر پی از مقاومت مجاز زمین تجاوز ننماید.
وضعیت مطلوب پی موقعی است که به شکل مربع ساخته شده و ستون درست در مرکز آن قرار داشته باشد.
پی های منفرد
پی های منفرد به پی هائی گفته می شود که بصورت مجزا و مستقل بار وارده از یک ستون یا دیوار را تحمل کرده به زمین منتقل سازد.
پی های گسترده مرکب
پی های گسترده مرکب به پی هائی اطلاق می شود که بارهای وارده از یک دیوار با یک یا چند ستون و یا بارهای وارده از چند ستون را تحمل می کند.
پی های شناور
پی شناور نوعی پی ترکیبی گسترده است که وزن خاک حاصله از گودبرداری محل آن تقریباً برابر وزن سازه ایست که ایجاد می شود. لذا، از لحاظ تئوری، ایجاد سازه هیچگونه تغییری در میزان بار وارده روی زمین را باعث نمی شود و بنابراین نشستی ایجاد نخواهد شد.
پی های شمعی
شمع چیزی جز یک ستون مستقر شده در زمین، برای تحمل بارهای وارده از طرف سازه و انتقال آن به لایه های مقاوم تر زمین، که در عمق زیاد قرار دارند، نیست. استفاده از شمع از صدها سال قبل، گرچه در پاره ای موارد بصورت ابتدائی، رایج بوده است.
انوع شمع ها
شمعها را ممکن است از لحاظ نوع جنس آنها و یا بر اساس نحوه انتقال بار به زمین و یا روش ساخت دسته بندی کرد.
از لحاظ جنس شمعها را به شمعهای چوبی، بتنی و فلزی تقسیم می کنند. از لحاظ نحوه انتقال بار به زمین شمعها به شمعهای انتها مقاومتی و شمعهای اصطکاکی تقسیم بندی می شوند و بالاخره از لحاظ روش ساخت شمعها را می توان به شمعهای پیش ساخته و ساخته شده در محل تقسیم کرد.
پی سازی روی شمع
بجز موارد ساده، نظیر ساختمانهای مسکونی و یا در مواقعی که قطر شمعها فوق العاده زیاد است، در کلیه موارد قبل از پی سازی روی شمع باید شمع ها را بطریقی بصورت گروهی بهم اتصال داد. این کار معمولاً از طریق کلاهک بتنی مسلح برروی شمعها صورت می گیرد. انتهای شمع ها باید از تراز زمین در حدود 50 سانتیمتر (اگر در آب قرار داشته باشد) و در حدود 15 سانتیمتر، در مورد زمینهای خشک، بالاتر قرار گیرد.
پایه ستونها
پایه ستونها را معمولاً در مواقعی که پی در عمق قرار گرفته و قسمتی از ستون اجباراً باید پایین تر زمین طبیعی، و در داخل زمین قرار گیرد ساخته و مورد استفاده قرار می گیرند.
دیوارها
سهم مهمی از هر ساختمان را دیوارها تشکیل می دهند. دیوارها که بر حسب مورد ممکن است از سنگ، آجر، بتن و یا چوب ساخته شوند به منظورهای مختلف نظیر تحمل و انتقال بار، جلوگیری از نفوذ عوامل جوی، جلوگیری از انتقال حرارت و یا صوت، تقسیم فضاهای داخلی و یا نگهداری شیروانیهای خاکریز و خاکبرداری، ساخته و بکار گرفته میشوند. یک دیوار ممکن است یک یا چند وظیفه را تواماً انجام دهد. برحسب آنکه دیوار به چه منظوری ساخته شده و یا در چه محلی قرار گیرد به اسامی مختلف نامیده می شود. دیواری که مستقیماً با فضای خارج ارتباط داشته باشد دیوار خارجی یا جبهه، دیواری که به منظور تقسیم فضاهای داخلی ساخته میشود دیوار تقسیم و دیواری که برای نگهداری شیروانیهای خاکریز و خاکبرداری ساخته می شود دیوار حائل یا ضامن نامیده می شود.
دیوارها را بر حسب نوع مصالحی که برای ساختن آنها مصرف شده است نیز نامگذاری میکنند، نظیر دیوارهای آجری، دیوارهای بتنی، دیوارهای سنگی و دیوارهای چوبی.
دیوارهای آجری
آجر یکی از پر مصرف ترین و قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که از زمانهای بسیار قدیم مورد استفاده قرار گرفته است. قدمت مصرف آجر در ایران به چند هزار سال بالغ می شود و هم اکنون نیز از پرمصرف ترین مصالح ساختمانی در کشور است. آجر را میتوان تقریباً در همه مناطق و شرایط اقلیمی مصرف کرد. مصرف آجر نه فقط در ایران رایج بوده و همچنان رونق خود را حفظ کرده است. بلکه در اکثر کشورهای جهان نیز یکی از پر مصرف ترین مصالح ساختمانی است.
آجر را به اشکال و ابعاد مختلف بصورت توپر ویا توخالی (مجوف) می سازند. آجرهای توپر را معمولاً برای ساختن دیوارهای باربر، حمال، و آجرهای توخالی و یا مجوف را برای دیوارهای غیر باربر، که معمولاً باری جز وزن خود را تحمل نمی کنند، نظیر دیوارهای تقسیم و یا دیوارهائی که در ساختمانهای اسکلت فلزی و یا بتنی ساخته می شوند، به کار می برند.
دیوار با آجرهای مجوف آجرهای مجوف یا توخالی
آجرهای مجوف یا توخالی سفالی را به اشکال و اندازه های مختلف می سازند. این آجرها که از خاک رس نسبتاً مرغوب. در کارخانه های آجرپزی نیمه اتوماتیک و یا تمام اتوماتیک، تولید می شود برای ساختن دیوارهای سبک تقسیم، که وظیفه ای جر تقسیم فضاها و یا جلوگیری از نفوذ عوامل جوی نداشته و باری جز وزن خود را تحمل نمی کنند، مصرف می شوند. مصرف آجرهای مجوف در ساختمانهائی که اسکلت آنها بصورت سازه های بتن آرمه و یا فلزی است و دیوارها باید حتی المقدور سبک باشند بیشتر است.
از مزایای دیگر دیوارهائی که با آجرهای مجوف ساخته می شوند مقاومت خوب آنها، نسبت به آجرهای توپر، در مقابل صوت و حرارت است. به علاوه به علت سبکی و بزرگی نسبی آنها، نسبت به آجرهای توپر معمولی، استفاده از آنها سهل تر و سرعت پیشرفت کار با آنها بیشتر است.
دیوارهای سنگی:
شاید سنگ اولین مصالح ساختمانی باشد که بشر برای ساختمان استفاده کرده است. شواهد تاریخی نشان می دهد که بشر اولیه برای ساختن پناهگاه و محلهای سکونت خود از سنگ استفاده کرده است.
هنوز هم سنگ، بعنوان یکی از مصالح ساختمانی پر مصرف، موقعیت خود را حفظ کرده است، امروزه سنگ، بعنوان یکی از مصالح ساختمانی، مصارف متعددی، نظیر ساختن دیوارهای سنگی، نماسازی، زیرسازی جاده ها و کف سازی ساختمانها، دارد. استفاده از سنگ برای ساختن دیوار در مناطقی که دسترسی به سنگهای مناسب آسان و تهیه سنگ از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است، نظیر مناطق کوهستانی، و بخصوص در مناطقی که دسترسی به آجر و یا سایر مصالح ساختمانی دشوار و گران تمام می شود، رایج است.
دیوارهای سنگی را که به انواع و صور گوناگون ساخته می شوند به دو منظور کلی می سازند، یا بعنوان دیوار حمال، که وظیفه تحمل بارهای وارده را دارد، و یا برای زیبائی و نماسازی. در پاره ای موارد هر دو منظور فوق ممکن است مد نظر باشد.
تحقیق در مورد گودبرداری و پی کنی
