مشخصات این فایل
عنوان: قوچان شناسی
فرمت فایل :word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 31
این مقاله درمورد قوچان شناسی می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات هر تیتر از مقاله قوچان شناسی
عوامل انسانی :
تعلق داشتن اراضی شهر به شخص حاکم :
شهر قوچان در پی زلزله های متوالی که در قرن گذشته اتفاق افتاده ( خصوصا زلزله های سال 1311و 1312 هجری قمری ) قوچان عتیق به کلی ویران شده و شهر جدید به منظور رهایی و فرار از مصائب زلزله به عنوان یک عامل طبیعی و از طرف دیگر تعلق داشتن زمینهای نظرآباد به حاکم وقت محمد ناصرخان شجاع الدوله و با همکاری دولت وقت مرکزی ( ناصرالدین شاه قاجار) در فاصله 12 کیلومتری جنوب شرقی قوچان ساخته شد(4).
مکان هسته اولیه شهر :
قوچان عتیق را در متون تاریخی، به عنوان اولین خاستگاه اشکانیان دانسته اند و عقیده دارند که اشک اول در 250 سال قبل از میلاد در این شهر تاج شاهی بر سر نهاده است (5).
لسترنج مکان و هسته اولیه شهر را « در جلگه باتلاقی که رود اترک از آنجا بر می خیزد و به سمت باختر جاری شده و .....(ادامه دارد)
قوچان از اسلام تا صفویه (ورود اقوام ترک ):
در سال 31 هجری ابن عامر (بر نیشابور، قیس بن هیثم سلمی را گماشت و لشگری به ابیورد فرستاد که آنرا با آشتی بگشود )(36). همانگونه که قبلاً بیان شد تخاصم بین پادشاهان ساسانی با پارتیان منجر به تحلیل رفتن این شهر شده بود لذا در زمان حکام اسلامی، قوچان حد واسطی بین شهر و روستا شده بود و در ردیف شهر های کم اهمیت محسوب است . دانشمندان اسلامی از قوچان با نامهایی مثل استوا،خبوشان ،کوشان ،خوشان و.... یاد می کنند ودر بیان اوصاف این شهر بیشتر از سرسبزی و آبادانی مراتع و مزارع پرداخته و گاهی نیز صحبت از دانشمندان این خطه به میان می آورند .لسترنج در جغرافیای تاریخی در سرزمین های خلافت شرقی چنین آورده است ( درقرون وسطی آن را خبوشان و خوجان می گفتند و جغرافی نویسان عرب روستای آنرا( استوا )نامیده و خرمی و حاصل خیزی آن را ستوده اند .
می گوینداستوا به معنی سرزمینی بلنداست.درخاور استوا ولایت نساء واقع است،یاقوت میگوید، در زمان اوکرسی آن ولایت را خوشان می گفتند و مشتمل بر نود وسه قریه بود(37) . ابن حوقل در صوره الارض در بیان نیشابور و حدود .....(ادامه دارد)
خلاصه و نتیجه گیری :
آنچه که از سوابق و گذشته تاریخی این ناحیه نمایان است ، این که به سبب استعدادهای مختلف طبیعی خود که در مبحث علت وجودی شهرآوردیم منجمله، وضعیت توپوگرافی و ارتفاعات کپه داغ و آلاداغ که همانند بامی نسبت به نواحی مجاور خود عمل کرده است ، وجود رودخانه اترک و چشمه های متعدد آن، دشت گسترده قوچان و حاصل خیزی خاک، پوشش گیاهی انبوه ارتفاعات ( ییلاقات) ، موقع جغرافیایی ( موقع نسبی و حائل بودن در بین نواحی اقوام، آسیای میانه و فلات ایران، موقع ارتباطی، موقع اقتصادی و تجاری) باعث شده که در طول تاریخ مورد توجه و جذب اقوام داخلی و خارجی قرار بگیرد، و لذا تاریخ این ناحیه را پر حادثه نموده است .
در این بخش (جغرافیای تاریخی ناحیه) مباحثی همچون وجه تسمیه شهر، علت وجودی شهر مقر و هسته اولیه شهر، و پیشینه تاریخی ناحیه قوچان را مورد بررسی اجمالی قرار دادیم همه این مباحث به گونه ای بازگوکننده مساعدت زیر .....(ادامه دارد)
نقشه و بافت فیزیکی شهر :
به دنبال جابجایی شهر در سال1274(3) هجری شمسی، نقشه و بافت فیزیکی شهر از شکل نامنظم و درهم خود ، که از مشخصات عمده بافتهای قدیمی شهرهای ایران بوده، درآمده و قوچان به عنوان اولین شهر در ایران از بافت و نقشه ای منظم و منسجم و از پیش طراحی شده به شکل شطرنجی مبدل شده است .
« نقشه شهر معرف بافت شهر است. بافت شهر تنیده ای است از خانه ها که به تبع شرایط طبیعی و به ویژه توپوگرافی شهری، به طور فشرده و یا غیر فشرده و با نظم خاصی در محدوده کوچکترین واحد تقسیمی شهر، یعنی بلوک ها و محله های شهری، جایگزین شده و در جمع سیمای جغرافیایی ویژه ای به شهر داده است »(4).
نقشه شهر قوچان، آگاهانه و به کمک مهندسین روسی و توسط مهندس سرتیپ عبدالرزاق خان، ابتدا به صورت کامل و به سبک شطرنجی تهیه شده بود. این نقشه پس از زلزله 1312 قمری و جابجایی کلی شهر در محل فعلی خود ( اراضی .....(ادامه دارد)
رشد و گسترش فضای کالبدی شهر :
از مرحله جابجایی تا اصلاحات اراضی:
هم چنان که در بخشهای قبلی اشاره کردیم، شهر جدید قوچان بعد از زلزله سال 1274 هجری شمسی ( 1895 میلادی – 1312 هجری قمری ) در محل فعلی آن معروف به اراضی نظر آباد که متعلق به حاکم وقت قوچان محمد ناصرخان شجاع الدوله بود، با مساعدت دولت مرکزی( ناصرالدین شاه قاجار) و نقشه ای که با کمک مهندسین روسی تهیه گردید، توسط مهندس سرتیپ عبدالرزاق خان بناء گردید.
در ابتدا این شهر را ناصریه نامیدند که یک لفظ بود به جای دو معنی، یکی آن که نام ناصر الدین شاه را در بر می گرفت و دوم اینکه نظر به محمد ناصرخان شجاع الدوله بوده است. ولی این اسم دیری نپایید و به همان اسم قوچان باقی ماند. .....(ادامه دارد)
مهمترین موانع تنگناهای رشد توسعه شهری در آینده
در حال حاضر اطراف و جهات مختلف شهر همانگونه که نقشه نشان میدهداز سمت شمال به اراضی زراعی دیم ختم می شود.در فاصله تقریبا"100متری از منتهی الیه شمال آماده سازیهای اراضی هی هی امکان افزایش محدوده توسعه شهروجود خواهد داشت ولی با عبور کمربندی شمالی از شمال شهر امکان توسعه کالبدی از سمت شمال محدود خواهد شد.در شمال غرب شهر قوچان پادگان ارتش واقع شده است .هر چند طبق ضوابط ومقررات این پادگان باید به خارج از محدوده استحفاظی شهر منتقل گردد.اما از آنجائیکه تحقق این امر در طول دوره طرح ضعیف به نظر می رسد لذا این پادگان بعنوان یک مانع توسعه تا ده سال آینده در نظر گرفته شده است .اراضی بخش غربی قوچان راتماما"زمین های زراعی تشکیل می دهد.در این اراضی که از نوع مرغوب ودرجه یک می باشدبصورت آبی محصولات زراعی کشت می شوند.به منظور حفظ این اراضی وادامه کشت و زرع در آنها بعنوان مانع توسعه در غرب محسوب شده است .در جنوب .....(ادامه دارد)
بخشی از فهرست مطالب مقاله قوچان شناسی
عوامل جغرافیایی:
تنوع ناهمواریها:
آب :
حاصلخیزی خاک:
عوامل انسانی :
مقر و موقعیت شهر کنونی قوچان:
ناحیه بندی و نظام کاربری اراضی شهری:
رشد و گسترش فضای کالبدی شهر :
مکان هسته اولیه شهر :
وجه تسمیه :
4- 4 سیرتاریخی شهر :
4-4-1 قوچان در قبل از اسلام ( ورود اقوام آریایی):
4-4-3-قوچان از صفویه تا عهد حاضر ( ورود اقوام کرد):
خلاصه و نتیجه گیری :
مرحله پنج ساله اول طرح جامع قوچان ( 1363-1368):
مرحله پنج ساله دوم طرح جامع قوچان (1368 تا 1373):
مهمترین موانع تنگناهای رشد توسعه شهری در آینده
خلاصه و نتیجه گیری:
دانلود مقاله قوچان شناسی