پیشگفتار:
سالیان سال، یکی از مهمترین نگرانیهای من این بوده است که مردم چگونـه مـیتواننـد جلـوی بـه وجـود آمـدن
دیکتاتوریها را بگیرند یا دیکتاتوریهای موجود را از میان ببرند. این علاقه ناشـی از ایـن عقیـده اسـت کـه هـیچ
انسانی نباید تحت تسلط انسانی دیگر زندگی کند و یا توسط حکومتهای دیکتاتوری، از میان برداشـته شـود. ایـن
عقیده با مطالعه درباره لزوم آزادی نوع بشر، با تحقیق درباره ذات حکومتهای دیکتاتوری ) از نظرات ارسطو گرفته
تا تحلیل حکومتهای تمامیتخواه ( و با بررسی تاریخی حکومتهای دیکتاتوری ) بخصوص آلمان نـازی و روسـیه
استالینی ( در من رشد یافته است.
در طول سالها، فرصت شناخت انسانهایی را داشتهام که تحت حکومت نازیها زندگی کرده و رنج کـشیدهانـد. در
میان آنها اشخاصی نیز وجود داشتند که از اردوگاههای کار اجباری آلمان جان سالم به در برده بودند. در نـروژ، بـا
مردمی ملاقات کردم که با حکومت نازی مبارزه کرده و زنده مانده بودند، و درباره مردمی شنیدم که از میـان رفتـه
بودند. با یهودیانی که از چنگال نازیها گریخته و همیطور با انسانیهایی که برای زنده ماندن به آنها کمـک کـرده
بودند، صحبت کردم.
وحشت حکومت استالین، در اکثر کشورها بیشتر از طریق کتاب شناخته شده است تا از طریق تمـاسهـای فـردی.
این وحشت برای من تلختر و گزندهتر بود چرا که با نام آزادی و رها شدن از ظلم و استثمار به مردم تحمیـل شـده
بود.
در دهههای اخیر از طریق دیدار با افرادی از کشورهایی با حکومتهای استبدادی هماننـد پانامـا، لهـستان، شـیلی،
تبت و برمه، حقایق دیکتاتوریهای امروز ملموستر شده است. با مـشاهده تبتـیهـایی کـه علیـه مهـاجمین چـین
کمونیست جنگیدند، روسهایی که کودتای ۱۹۹۱را خنثی کردند و تایلندیهایی کـه بـدون توسـل بـه خـشونت،
بازگشت به حکومتی نظامی را غیر ممکن ساختند دیدگاههای رنجآگینتری از طبیعت دسیسهآمیز دیکتاتوریها به دست آوردم.
گاه به گاه با مشاهده مکانهایی که هنوز خطرناک بودند و مقاومت در آنها جریـان داشـت، احـساس تـرحم بـرای
مردم و خشم نسبت به وحشیگیریها، به همراه تحسین قهرمانیهای آرام مردان و زنانی بـا شـجاعتهـایی مـافوق
تصور، در من افزایش مییافت. این مکانها شامل پانامای تحت حکومت نوریهگا، ویلنیوس در لیتوانی زیر سـرکوبی
مستمر شوروی، میدان تیانانمن در پکن به هنگام تظاهرات برای آزادی و بخصوص در لحظـه ورود اولـین نیروهـای
زرهی در آن شب شوم و مراکز فرماندهی مستقر در جنگل نیروهای دموکرات در مانرپلاو در » برمه "آزاد « بود.
گاهی از مناطق شکست خورده بازدید میکردم. مثل برج تلویزیون و قبرستان ویلنیـوس، پـارک عمـومی ریگـا کـه
انسانها در آن کشتار شده بودند، مرکز فرارا در ایتالیای شمالی که فاشیستها در آنجا مقاومت کنندگان را به خـط
کرده، گلوله باران نموده بودند و قبرستان سادهای در مانرپلاو که از جسدهای مردانی که برای مـردن هنـوز جـوان
بودند انباشته بود. این حقیقتی ناراحت کننده است که ردپای استبداد، ویرانی و مرگ است.
این مسائل و این تجربیات عقیدهای را در من تقویت کرد مبنی بر اینکه شاید جلـوگیری از ایجـاد و ادامـه حیـات
دیکتاتوریها امکانپذیر باشد. فکر میکردم باید راهی باشد تا بتوان از طریق مبارزههایی موفق و با کمتـرین میـزان
کشتار متقابل، دیکتاتوریهای فعلی را متلاشی کرد و جلوی برخاستن دیکتاتوریهای جدید از میـان خاکـسترهای
آن را گرفت.
من تلاش نمودهام با دقت به کاراترین روشها برای شکست دادن دیکتاتوریها بیاندیـشم. روشهـایی کـه تـا حـد
امکان کمترین رنج را به افراد وارد کند و تا حد ممکن باعث از میان رفتن جان انسانهـا نـشود. در ایـن تـلاش بـه
سالها مطالعهام درباره دیکتاتوریها، نهضتهای مقاومت، انقلابها، افکار سیاسی، سیستمهای حکومتی و بخصوص
مبارزات واقعبینانه بی‐خشونت توجه نمودهام.
نوشته حاضر حاصل این تلاش است. البته مطمئن هستم که تـا کمـال راه بـسیاری بـاقی اسـت، امـا شـاید بتوانـد
راهنمای برنامه ریزی حرکتهای آزادیگرایانهای باشد که از همیشه موثرتر و قدرتمندتر عمل کنند.
بنا به ضرورت و همچنین انتخاب آگاهانه، تمرکز ایـن کتـاب بـر روی روشهـای عمـومی مبـارزه بـا دیکتـاتوری و
جلوگیری از به وجود آمدن حکومتهای استبدادی جدید است. من صلاحیت تحلیل موشکافانه و تجویز نسخههـای
مبارزه برای کشورهای خاصی را دارا نیستم. اما به هر حال آرزویام این است کـه ایـن تحلیـل عـام بـرای مـردم ‐
متاسفانه ‐ بسیاری که تحت حکومتهای استبدادی زندگی و مبارزه میکنند مفید واقع شود. لازم است کـه آنهـا
اعتبار این نظریات را در کشور خود بیازمایند و با گسترش این نظریات آنها را برای موقعیتها و شرایط ویژه خـود
قابل اجرا سازند.
در نوشتن این کتاب، مدیون افراد زیادی هستم. بروس جنکینز، دستیار ویژهام که برای تشخیص ایرادات در محتوا و
ارائه مطالب، همکاری ارزشمندی داشت. وی در عین حال پیشنهادهای ارزندهای برای سـاختاربندی دوبـاره کتـاب،
بازبینیهای نوشتاری و سادهسازی بعضی از مطالب دشوار ارائـه داد. همچنـین سپاسـگذار همیـاریهـای نوشـتاری
استفان کودی هستم. دکتر کریستوفر کروگلر و روبرت هلوی انتقادها و پیشنهادهای بسیار مفیدی ارائه دادند. دکتر
هازل مکفرسون و دکتر پاتریشیا پارکمن به ترتیب اطلاعاتی درباره منازعات در آفریقـا و آمریکـای لاتـین بـه مـن
دادند. هرچند که این اثر از کمکها، حمایتها و محبتهای بسیاری از افراد استفاده برده است، مـسوولیت تمـامی تحلیلها و نتیجهگیریهای موجود در آن با اینجانب است.
در هیچ کجای این اثر تصور نشده است که مبارزه بـا دیکتاتورهـا تلاشـی سـاده و بـیهزینـه اسـت. هـر مبـارزهای
پیچیدگی و هزینههای خاص خود را دارد. مبارزه با دیکتاتورها هم، مطمئنا صدماتی خواهد داشت اما امید من ایـن
است که این تحلیل رهبران مقاومت را به طراحی استراتژیهایی برانگیزد که در عین دارا بـودن بیـشترین قـدرت و
بیشترین تاثیرگذاری، کمترین صدمات را نیز موجب شوند.
علاوه بر این نباید از این تحلیل برداشت شود که با سرنگونی یک دیکتاتور ، تمامی مشکلات دیگر نیز حل خواهـد
شد. سقوط هیچ رژیم تمامیتخواه به مدینه فاضله نمیانجامد بلکه تنهـا راهـی را مـیگـشاید کـه مـردم از طریـق
سختکوشی و تلاشهای طولانی بتوانند روابط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جدیـدی برقـرار کننـد و ایـن روابـط
جدید به نوبه خود بتوانند بیعدالتیها و جور را نابود سازند. امید من این است که این تحلیل مختصر از روشهـای
مبارزه با رژیمهای استبدادی و چگونگی متلاشی کردن این حکومتها برای مردم تحـت انقیـادی کـه امیـد آزادی
دارند مفید واقع شود.
جین شارپ
۶اکتبر ۱۹۹۳
فصل اول
مواجهه واقعبینانه با دیکتاتوریها
در سالهای اخیر بسیاری از دیکتاتوریها ‐ با ریشههای داخلی یا خارجی ‐ در مواجهه بـا مبـارزات سـازمان یافتـه
مردم سقوط کرده و یا متزلزل شدهاند. حتـی مـشاهده شـده اسـت کـه دیکتـاتوریهـای بـسیار قدرتمنـد، ظـاهرا
رسوخناپذیر و دارای بیشترین نیروی محافظ در برابر مقاومت مسالمت آمیز هماهنگ سیاسی، اقتصادی و اجتمـاعی
مردم تسلیم شدهاند.
از دهه ۱۹۸۰دیکتاتوریهای بسیاری در استونی، لاتویا و لیتوانی، لهستان، آلمان شـرقی، چکـسلواکی و اسـلوونی،
ماداگاسکار، مالی، بولیوی و فیلیپین در برابر جنبشهای مردمی بیخشونت تسلیم شدهاند. مبـارزه بـیخـشونت در
نپال، زامبیا، کره جنوبی، شیلی، آرژانتین، هائیتی، برزیل، اروگوئه، تایلند، بلغارسـتان، مجارسـتان، زئیـر، نیجریـه و
بخشهای بزرگی از کشورهای تازه استقلال یافته از شوروی سـابق ) بخـصوص در خنثـی کـردن کودتـای نظـامی
آگوست ( ۱۹۹۱نیز به پیشروی جنبشهای دموکراسی خواهانه یاری رسانده است.
علاوه بر اینها، در سالهای اخیر مبارزهطلبیهای تودهای سیاسی در چین، برمه و تبت نیز شکل گرفتهاند، هرچند
که این منازعهها به پیروزی نهایی نرسیدند و باعث سقوط دیکتاتورهای حاکم یا اشغالگران نشدند اما چهره بیرحـم
این رژیمهای سرکوبگر را برای جامعه جهانی به نمایش گذاشتند و در عین حال برای مردم نیز تجربهای ارزشمند از
مبارزات بیخشونت بر جای نهادند.
مطمئنا سقوط دیکتاتوری در کشورهای نام برده باعث از بین رفتن تمامی مشکلات دیگر این جوامـع نـشده اسـت.
فقر، جنایت، ناکارآمدی بوروکراسی و تخریب محیط زیست میراث رژیمهای استبدادی حیوان صفت هستند. اما بـه
هر حال، سقوط این حکومتها برای حل مشکلات مردمی که تا به امروز تحت ستم بـودهانـد، جامعـهای بـا سـطح
دموکراسی سیاسی بالاتر، آزادیهای شخصی بیشتر و عدالت اجتماعی گستردهتری فراهم میکنند.
شامل 70 صفحه pdf
دانلود تحقیق از دیکتاتوری تا دموکراسی چارچوبی نظری برای کسب آزادی