جانوران بسیار گوناگونند. توانایی آنها با سازگاری در محیط های مختلف سبب شده است که این موجودات در سراسر کره زمین در شرایط گوناگون محیطی به شکل های متفاوت زندگی کنند. دانشمندان عقیده دارند که هنوز نیمی از انواع جانوران بر روی کره ی زمین شناخته نشده اند.
برای مطالعه گوناگونی جانوران در این فصل از طبقه بندی ساده زیر استفاده می کنیم.
َنرم‌تَنان شاخهٔ بزرگی از جانوران هستند.
در این شاخه رده‌های جانوری شکم‌پایان، دوکفه‌ای‌ها، سرپایان، ناوپایان، گهواره‌های دریایی (کیتون‌ها) و غیره قرار دارند.
۱۱۲ هزار گونه از نرمتنان شناخته شده‌است.
جانوران مهم در رده‌های نرمتنان
رده‌ها و جانوران غیرمنقرض:
جانوران شاخهٔ نرمتنان
رده نمونهٔ جانوران
شکم‌پایان
حلزون | حلزون سیب | لیسه | لیسه دریایی | پروانه دریایی | خاره‌چسب
سرپایان
هشت‌پا | ناتیلوس| سپیداج | سرپاور | سرپاور دم‌کل | سرپاور جهنمی | تانینگیای ایرانی
ناوپایان
عاجک لیز | عاجک نرم‌شیار
سپرپایان
لیمیفوسوریدا | کاذب‌دندان
دوکفه‌ای‌ها
گوش‌ماهی | حلزون دوکفه | صدف خوراکی | صدف مروارید
گهواره‌های دریایی
گهواره دریایی | تونیسیا
بی‌صدفیان
پولک‌پوست | شیارشکم
تک‌پاره‌صدفیان
لاوی‌پیلینا | تک‌صدف‌پوش | نئوپیلینا
بس‌صدفیان
کیتون خاردار | لپیدوپلورینا
بخش نرمتنان یکی از ارکان اصلی بخش بی مهرگان در هر موزه تاریخ طبیعی است. زیرا این جانوران زیبا نه تنها مورد توجه و علاقه جانورشناسان که مورد علاقه افراد غیر علمی نیز می باشد وشاید کمتر کسی را بتوان یافت که بعد از بازگشت از سفر به نواحی دریایی تعدادی از آنها را جمع آوری نکرده باشد.
تنوع در نرمتنان بسیار قابل ملاحظه است. اغلب نرمتنان دارای یک صدف داخلی، یا خارجی، پای عضلانی و بدن نرم و غیر بندبندی هستند. جبه (Mantle) چین خوردگی دیواره بدن است که درون صدف را می پوشاند و کربنات کلسیم و پروتیین سازنده صدف را ترشح می کند. در بعضی جبه گستردگی لوله ای شکلی ایجاد می کند که سیفون نام دارد و آب حاوی مواد غذایی وگازهای تنفسی را به درون جبه می راند. بعضی از نرمتنان با کمک نوار سخت کیتینی با نام رادولا (Radula) که مختص نرمتنان است غذای خود را از روی صخره ها و سنگ ها جمع می کنند. بعضی نرمتنان شکار چی، انگل یا همزیست با کرم های حلقوی، خارپوستان و خرچنگها هستند. بسیاری از گونه های آنها از نظر غذایی و تجاری حایز اهمییت می باشند ویکی از منابع غذایی مهم برای انسان، ماهیان و پرندگان محسوب می شوند و بعضی گونه های آنها در مطالعات فرهنگی گذشته کاربرد دارند.
حدود 80000 گونه نرمتن شناخته شده که آنها را بعد از بند پایان دومین شاخه بزرگ جانوری ساخته است. اندازه آنها از یک ذره شن تا صدف هایی که 5/1 متر عرض دارند متغیر است. اسکویید های غول پیکر بزرگترین بی مهرگان هستند که طول بدن آنها 4 متر و عرض آنها 16 متر است.
نرمتنان به 7 رده گروه بندی شده اند :
• شکم پایان (Gastropods) بزرگترین رده نرمتنان است و شامل حلزون های دریایی، آب شیرین، حلزون های بدون صدف و وابستگان آنها و تمام نرمتنان خشکی زی است. صدف آنها در صورت وجود معمولا" به صورت مارپیچ است. یکی از ویژگی های آنها وجود درپوش آهکی یا شاخی است که به پا متصل است و دهانه را می بندد و در حرکت به جانور کمک می کند.
• دو کفه ای ها(Bivalves) شامل اویسترها، اسکالوپ ها و نرمتنان مروارید ساز و حفار چوب است. یک دو کفه ای معمولا" ثابت است. صدف دو تکه(یا دو کفه) دارد که توسط دندان ها و لیگامان ها به یکدیگر متصل می شوند.
• اسکافوپود ها(Scaphods) صدف های عاج فیلی یا دندانی هستند که دو انتهای صدف آنها باز است. درون لجن ها و ماسه های دریایی را با کمک پای خود حفر می کنند و درون آن فرو می روند.
• اپلاکوفورا (Aplacophora) کرمی شکل، فاقد صدف و دارای خارهای آهکی هستند. منحصرا"دریایی.
• پلی پلاکوفورا(Poly placophora) کیتون ها، دارای پای پهن هستندکه به سطح صخره ها میچسبند و از 8 قطعه صدف که به یکدیگرمفصل شده پوشیده شده اند.
• مونو پلاکوفورا(Monoplacophora)حدود 10 کونه زنده از آنها توصیف شده و عمدتا" بر اساس گزارش های فسیلی شناخته شده اند.
• سرپایان(Cephalopoda) شامل اختاپوس، ناتیلوس، اسکویید و ماهی مرکب است. چشم های بزرگ و بازوهای مجهز به بادکش دارد. به جز ناتیلوس بقیه صدف داخلی دارند.
به دلیل اینکه صدف به خوبی حفظ می شود، نرمتنان در گزارش های فسیلی به فراوانی یافت می شوند و گزارش فسیلی آنها به عصر کامبرین می رسد که نشاندهنده تاریخ زمین زمین شناسی طولانی این شاخه است.
» برنامه ها :
برنامه ها و فعالیت های بخش نرمتنان عمدتا" بر جمع آوری و رده بندی نرمتنان خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر، آبهای داخلی و نواحی مختلف ایران تاکید دارد تا به طریق بتواند بخشی از تنوع زیستی حیرت آور آنها را جمع آوری، مطالعه و در معرض دید مردم قرار دهد.
با گذشت زمان و افزایش روز افزون جمعیت و کمبود مواد غذایی، بخصوص پروتئین با کیفیت بالا، سبب گردیده تا در دهه های اخیر توجه خاصی به منابع خوراکی دریائی مبذول گردد. با توجه به اینکه سه چهارم کره زمین را آب فرا گرفته است، امکان تامین قسمت ناچیزی از این نیاز از طریق منابع طبیعی دریائی وجود داشته و بعلت این محدودیت مردم رفته رفته از شکار و صیادی روی گردانیده وبرای تامین بقیة نیاز خود مجبور به تکثیر و پرورش آبزیان در محیطهای مصنوعی شده اند.آبهای شور، نیمه شور و شیرین جهان زیستگاه انواع بیشماری از ماهیان و سایر آبزیان هستند که صدها گونه از آنها فقط بی مهرگان سخت پوست می باشند که امروزه در صید جهانی جایگاه ویژه دارند(به خصوص Decapoda).
سخت پوستان گروهی موفق و غالب می باشند که به دلیل خصوصیات زیستی و تولید مثلی مختلف در زیستگاههای متفاوت مشاهده می شوند. در این میان میگوها،خرچنگها،شاه میگوها و… از لحاظ بوم شناسی بسیار مهم هستند و منبع غنی از غذا را در سواحل جهان تشکیل می‌دهند. پیشرفت اطلاعات در زمینه شناسایی گونه ای و زیست شناسی این موجودات ارزشمند جهت برنامه‌های مدیریت ذخایر و همچنین پرورش مورد نیاز می باشد.
طی این مطالب سعی در معرفی گونه ای این گروه میشود که امیدوارم مورد توجه واقع شود.
سخت پوستان
این گروه از بدن پایان شامل خرچنگهای آب شیرین٬ خرچنگهای دریایی٬ خرچنگهای معمولی و میگوها می شوند. اکثر آنها دارای بدنهایی با 3 قسمت مختلف می باشند. سر-سینه-شکم اما در بعضی از گونه ها سرو سینه به هم متصل هستند. همه آنها در آب زندگی می کنند به استثنا خر خاکیها (شپشه چوب) و خانواده اش.
بزرگترین سخت پوستان جهان٬ خرچنگهای عنکبوتی بزرگ اقیانوس آرام شمالی می باشند. آنها بدن نسبتا کوچکی دارند٬ اما پاهای آنها تا (8 پا) 4/2 متر کشیده می شوند(باز می شوند).
عکسی که در سمت چپ تصویر مشاهده می کنید متعلق به خرچنگ آب شیرین است این خرچنگ هم مثل خرچنگ دریایی دارای 8 پا برای راه رفتن و دو پنجه بزرگ می باشد او برای شنا کردن دمش را تکان می دهد.
میگوهای آخوندکی خرچنگها و حلزونها را بوسیله کوبیدن پاهای چماقی شکل خود بر سر آنها٬ می شکند. میگوهای آخوندکی دارای ضربه های پای خیلی نیرومندی هستند٬ که آنها را به شکننده شیشه آکواریوم معروف کرده است.
در حدود 32000 گونه مختلف از سخت پوستان شناخته شده اند٬ آنها در سراسر دنیا یافت می شوند.در حدود 3/1 تمام سخت پوستان یک پایی هستند. بیشتر سخت پوستان در آب دریاها زندگی میکنند و بعضی از آنها در آبهای شیرین و تعداد محدودی از آنها در خشکی زندگی می کنند.
خرچنگهای معمولی مثل خرچنگهای دریایی ده پایی هستند. بیشتر آنها در آب یا نزدیکی آب زندگی می کنند. بعضی از آنها تا زمانی که تخم گذاری کننند روی خشکی باقی می مانند. اغلب این خرچنگها لاشخور هستند. آنها از راه خوردن حیوانات مرده و گیاهان زنده می مانند.
• خر خاکی
• خرچنگ دریایی رنگ سنگی
• خرچنگ ساحلی
• خرچنگ گوشه گیر قرمز
• کریل
بطور خلاصه گونه ای از سختپوستان آبزی هست که دارای رژیم غذایی همه چیز خوار میباشه
و در آبی با درجه حرارت 17-23 درجه سانتی گراد زندگی میکنندو و انواع و اقسام گوناگونی از نظر اندازه و شکل و رنگ دارند
دارای 5 جفت پا و 2 چنگک میباشند
برای رشد بهتر به آبی با PH6-7.5 نیازمندند
دارای مراحل تکاملی تخم-لارو به بچه کرب و کرب یا خرچنگ ماهی هستند
دوره لاروی حدود 9-10 روز میباشد
کرب ها میتوانند عمری معولا 5-6 سال تا گاهی 100 سال بسته به نوع گونه و طرز و شرایط نگهداری داشته باشند
کرب های معمولی معمولا برای رشد خود پوست اندازی میکنند
با ماهیان گوشتخوار در صورتیکه این ماهیان آنها را نخورند و اندازه قابل قبولی نسبت به کرب فیشها داشته باشند به خوبی سازگاری دارند
تقریبا همه چیز خوار میباشند اما از هر گونه به گونه دیگر کمی رژیم غذایی متفاوت میباشد من به کرب خودم کرم خونی و قلب بدون چربی میدم که 10 دقیقه طول میکشه تا 1 تیکه قلب کوچیکو با آروارهاش بجوه و بخوره راستی مواظب حلزوناتونم باشید
اغلب در طول شب به فعالیت میپردازند
در طول روز اگر بهشون دقت کنید میبینید گاهی ورزش میکنند 1 2 3 4......
دراری 1 مغز 1 قلب و 2 رگ اصلی عصبی میباشند و همچنین دارای چشمانی مرکب با پایه های تلسکوپی هستند
و درای 2 انبر به نامهای پینسر یا chelipeds و کرشر هست در گرفتن یا غذا دادن بهشون دقت کنید
اینم عکس کری فیش بومی کالیفرنیا هستش
This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 800x595.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 16 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله جهان جانوران
