این مقاله ، مقایسه ای از رویکردهای مدل سازی تصمیم را ارائه می کند . تصمیم مدل سازی شده ، موضوعی است که حسابرسان در واحد مورد رسیدگی در فعالت روزانه اش ، با آن روبرو می شوند . به عنوان مثال ، می توان از ارزیابی ریسک کنترل و ریسک ذاتی در خریدها ، حسابهای پرداختی و چرخة موجودی ها نام برد . موضوع تصمیم ، با استفاده از دو رویکرد متفاوت مدل سازی می شود.
اولاً مدل های پایگاه دانش [1] ، ودوماً مدلی که با استفاده از زبان برنامه ریزی شده با یک روش رسمی ( مبتنی بر روش )[2] ایجاد شده است .
هر دو مدل قبل از مقایسة آنها درجهت تعیین اینکه آیا رویکرد ارائه شده به وسیله مدل مبتنی بر روش ، به قدر کافی با مسئله تصمیم در زمینه ریسندگی ، سروکار دارد یا خیر و آیا انعطاف پذیری بیشتری که بوسیلة رویکرد پایگاه دانش ، ارائه شده ، ضروری است یا خیر ، مورد آزمون قرار گرفته اند .
این مقایسه ، نتایج مثبت زیادی در بر دارد ، مدل مبتنی بر روش قادر است تابه طور رضایت بخشی ، به صورت همانند نتایج تصمیم گیرندگان انسانی ( افراد تصمیم گیرنده ) و مدل پایگاه دانش را ایجاد نماید .
1)مقدمه و حرکت
این مقاله در صدد است تا مقایسه ای از کاربرد رویکردهای متفاوت مدل سازی تصمیم در یک موضوع حسابرسی ، ازجمله ارزیابی ریسک ذاتی و ریسک کنترل در خریدها، چرخة موجودی ها وحسابهای پرداختی راارائه دهد . دو مدل کمک به تصمیم ، یعنی مدل پایگاه دانش (مدل خبره )و مدل مبتنی بر روش ، برای موضوع تصمیم بکار گرفته می شوند و نتایجی که آنها ایجاد می کنند ،مورد مقایسه قرار می گیرد .
زمان برای تصمیم گیرندگان کمیاب است و منابع گران و پرهزینه هستند . توانایی بکارگیری کامپیوترها برای موضوعات تصمیم گیری ، مزایای بالقوة زیادی در بردارد . جایی که مسائل ، نسبتاً خوب بنیان یافته اند ، رفع امر تصمیم گیری از تصمیم گیرندگان انسانی ، آنها را برای پذیرش و درخواست بیشتر مشاغل ، آزاد خواهد ساخت .
اجرای موفق کار مدل سازی تصمیم ، به انتخاب صحیح ابزار برای کامل نمودن این وظیفه ، بستگی دارد مقاله های قبلی از جمله (Delisione tall (1994) ,Bharadwjetal (1994) , Peters(1989) رویکرد پایگاه دانش را به عنوان روشی مناسب برای ارزیابی ریسک حسابرسی برگزیده اند ، این مقاله درصدد است بررسی نماید که آیا این انتخاب صحیح است یا خیر .
( Weber(1997 به تمایل محققان سیستمهای اطلاعاتی اشاره می کند ، تا توجه آنها را به قدیمی ترین تکنولوژی در دسترس و خسارات رویکردهای توسعه یافته اخیر و امکان بروز زیان در صورت پشتیبانی تئوریکی از کارهایشان ، جلب کند ، بنابراین مطلوبست تاقبل از توجه به پروژة مدل سازی تصمیم گیری ، به رویه های مدل سازی منتشر شده توجه کنیم .
ا ستفاده از کامپیوترها به طوری کلی و مدلهای مبتنی بر سیستمهای پایگاه دانش به طور اخص ، به عنوان یک بخش جدایی ناپذیر از فرآیند حسابرسی ، بیشتر معمول رایج است ، مدارکی بر این روند می توان از طریق منابع و مأخذ اکثر متنهای حسابرسی اخیر و مقاله هایی که به طور خاص با این نکته سروکار دارند ، بدست آورد .
به عنوان مثال ، نشانة‌اخیر از میزان اهمیتی که دانشگاه وحرفه به سیستم خبره ( مدل پایگاه دانش ) داده اند را از (1995)White می توان دریافت . این مقاله 105 سیستم حسابداری آکادمیک را در سطح ایالات متحده بررسی کرد . از این تعداد 96 درصد ، نقش هوش مصنوعی و سیستم خبره را درحسابداری و حسابرسی واحد مورد رسیدگیشان ، پنهان نمودند و 46 درصد به طور مستقیم کاربرد سیستمهای خبره را لمس کردند .
این نوشته جات و آثار چاپی ، مزایای رویکرد پایگاه دانش در مدل سازی تصمیم را افزایش داد Wateman(1986) ، ویژگیها و مزایای زیر را به عنوان مزایای بالقوة سیستمهای خبره نسبت به افراد تصمیم گیرنده (تصمیم گیرندگان انسانی ) ، مشخص نمود :
اظهار عقیدة مصنوعی ( سیستم خبره )
اظهار عقیده کارشناسان ( تصمیم گیرندگان انسانی )
دائمی
انتقال آسان
مستند سازی آسان
از بین رفتن
انتقال مشکل
مستند سازی مشکل
Consistent
غیر قابل پیش بینی
قابل تهیه ، مقرون به صرفه
گران ، پرهزینه
مزایای سیستم خبره نسبت به افراد تصمیم گیرنده
این روشن نیست آیا این مزایا مختص استفاده از سیستم خبره می باشد ، یا خیر ؟ در جهت متتنوع نمودن درجات این سیستم ، به نظر می رسد که در هر نوع کامپیوتری برای کمک به تصمیم گیری قابل کاربرد هستند وسعت این مزایا بسیار وسیع و متنوع است . به عنوان مثال ؛ مسائل تصمیم گیری را رفع نماید . وقوع مکرر ابهام در مسئله تصمیم گیری نسبت به یک مورد قطعی و مطلق ؛ یک سئوال است ، این ممکن است یک گزینة ساده تر باشد . کافی است تا رویکردها بعضی از طبقات و درجات مسائل تصمیم گیری را که میتوان درجه ای از ابهام را در آنها تصور ساخت ، نشان دهند .
Simon(1973) مسئله کاملاً سازمان را به یک موضوعی که می توان در الگوریتم [3] تصمیم گیری به آن استفاده نمود . تعریف کرد و این گونه می توان تعریف را دنبال نمود که تعیین و شناسایی چنین مسائل سازمان یافته ای ممکن است در طول زمان تغییر یابند . بنابراین برای فهم ما از فرآیند تصمیم گیری ، الگوریتم باید متناسب با این تغییر و تحول ، رشد و نمو یابد . بدین ترتیب الگوریتم توصیفی به طور کامل قادر می شود تا بر ابهام ذاتی در تصمیم گیری های خاص ، فائق آید .
[1]- پایگاه دانش ، حاوی حقایقی دربارة یک زمینة خاص و مجموعه قواعدی که از آن حقایق استفاده می کند .آنها ممکن است اشیاء را توصیف کرده ، روابط را معین کرده یا قواعد سرانگشتی ایجاد کنند که سیستم خبره از طریق تجربه کسب کرده است . نوعاً هر قاعده حاوی یک شرط و یک اقدامی به شکل« 1fx پس y» می باشد . این بدان معناست که هر گاه شرط x ، صحیح باشد ، پس سیستم خبره اقدام Y را از آن نتیجه می گیرد . این حقایق و قواعد از طریق مصاحبه با اشخاص خبره تعیین می شود .
[2] -مدل مبتنی بر روش : رویکردی است که صرف نظر از سطوح متنوع ریسک ، از برنامه های استاندارد استفاده می‌کند .این رویکرد در محیط حسابرسی امروزین یک رویکرد قابل قبول محسوب نمی شود .
دانلود مقاله مدل سازی ارزیابی ریسک حسابرسی
