این ویروس دارای دامنه میزبان وسیعی است و در تمام دنیا گسترش دارد . صدها گونه گیاهی و تقریباً 50 خانواده بعنوان میزبان آن گزارش شده اند . تمام کدوئیان به این ویروس حساس می‌باشند . مانند کدو ، هنئوانه ، طالبی ، خربزه ، انواع گیاهان زینتی نیز مورد حمله این ویروس واقع می‌شوند.
این ویروس در فارس ، یاسوج و ممسنی در خیار بسیار مهم و خسارت زا است . در کل ایران نقشی درجه دوم در محصولات جالیزی دارا می‌باشد .
مشخصات ویروس:
ویروسی است ایزومتریک به قطر nm 28 در محیط خارج کم ثبات است ، زیرا اجزاء Protein پوششی ویروس به هم نچسبیده و به راحتی آنزیمهای ریبونوکلوئاز قادرند نوکلئیک اسید را تجزیه کنند . ژنوم آن RNA تک رشته‌ای و سه قسمتی است . انتقال مکانیکی آن به راحتی امکان پذیر است . انتقال طبیعی آن با شته مانند :شته سبز هلو و شته سبز پنبه صورت می‌گیرد. رابطه ویروس با شته به صورت ناپایاست . این ویروس در کدوئیان بذر زاد نمی‌شود .
پایداری : پایداری این ویروس در علفهای هرز بسیار مهم است. در بدن شته ناقل نمی‌تواند پایداری کند زیرا رابطه آن با ویروس ناپایاست. گیاهانی مانند چغندرقند که در فصل زمستان در مزرعه هستند می‌توانند ویروس را انتقال دهند.
عامل بیماری : سی- ام - وی
میزبانان : خیار – کدو خورشتی – طالبی – گوجه فرنگی – بادمجان – کرفس – کدو – پیاز – توتون وگلهای زینتی .
علائم : لین بیماری بر روی برگها به صورت لکه های زرد متمایل به سبز به ابعاد مختلف ظاهر می شود و گاهی اوقات زود هنگام سبب خشکاندن برگها می شود. میوه های آلوده ناصاف ، نامنظم دارای لکه های زرد خواهند بود که این لکه ها عامل بیماری کاهش ارزش تجاری آنان می باشد. رشد میزبان در اثر بیماری کاهش یافته و محصول کمتری تولید می کند . عامل انتشار بیماری توسط باد و باران به مناطق مختلف انتقال می یابند.
چگونگی انتقال ویروس موزاییک خیار :
ویروس زمستان را روی میزبان های واسط با ریشه های علف های هرز دائمی پایدار
می ماند (عروسک پشت پرده،تلخه سفید، داتوره،گزنه،نعنا آبی،یونجه باغی و غیره (
انتقال و گسترش ویروس موزاییک خیار از طریق مایه زنی مکانیکی،بذر،سس،و حشرات ناقل صورت می گیرد
حدود 63 گونه از شته ها قادرند این ویروس را منتقل کنند
شته سبز هلوMyzus persicae و شته جالیزAphis gossypii از ناقلین مهم ویروس موزاییک خیار هستند
کنترل : پس از مشاهده علائم از سموم تیرام – زیرام به فاصله 10-7 روز تا زمانی که شرایط آلودگی وجود دارد استفاده شود . بذر می تواند با بنومیل – تیوفانات – متیل یا یکی از سموم بالا ضد عفونی شود . ضد عفونی گلخانه با تناوب زراعی 2ساله پیشنهاد می گردد.
کنترل حشرات ناقل :بیش از 63کونه شته،سوسک دوازده نقطه ای خیار ،سوسک راه راه خیار و بعضی از ملخ ها CMVرااز بیرون به داخل مزرعه انتقال می دهند و هنوز سمی ساخته نشده که شته را قبل از تغذیه نابود کند ، پس کنترل بسیار مشکل می باشد
انتخاب بذر عاری از ویروس
کنترل علف های هرز
شامل 27 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت ویروس موزائیک خیار و کدو