کلاچ اولین دستگاه انتقال نیرو است و عقب فلایویل (چرخلنگر) قرار دارد و بعد از کلاچ دستگاه جعبه دنده میباشد و از خاصیت اصطکاک در کلاچ استفاده شده است. عمل کلاچ قطع و وصل نیرو بین موتور و جعبه دنده میباشد و بدینترتیب عمل میگردد که هر وقت روی پدال کلاچ فشار دهیم و تا انتها آنرا پائین ببریم موتور از جعبه دنده قطع میگردد و به محض اینکه پا را از روی پدال کلاچ برداریم موتور به جعبه دنده وصل میشود.
● فایدهٔ کلاچ
فایده کلاچ این است که هنگام دنده عوض نمودن بهوسیلهٔ آن میتوانیم نیروی موتور را از جعبه دنده قطع و پس از آن دندهٔ جدید را انتخاب نمودیم وصل کنیم و بهعلاوه وقتی که ترمز مینمائیم کلاچ لازم است و اگر کلاچ نگیریم بمحض اینکه چرخهای اتومبیل توقف کنند بالنتیجه تمام دستگاههایانتقال نیرو که به چرخ وصل هستند بیحرکت میمانند و میل لنگ و بالاخره موتور هم از حرکت میایستد ولی اگر در آخرین لحظات ترمز نمودن، کلاچ بگیریم ضمن اینکه اتومبیل میایستد موتور به حرکت خود ادامه میدهد و کلاچ ارتباط بین موتور و جعبه دنده را قطع مینماید.
● انواع کلاچ
کلاچ انواع متعدد دارد و از آن جمله کلاچ یک صفحهای و کلاچ دو صفحهای کلاچ خشک و روغنی است. چون کلاچ یک صفحهای خشک در بیشتر اتومبیلها متداول است و تقریباً اصول عمل سایر کلاچها هم همین است بنابراین در اینجا از کلاچ یک صفحهای خشک صحبت مینمائیم.
- ساختمان کلاچ
کلاچ یک صفحهای خشک تشکیل شده است از یک قسمت گرداننده که به موتور متصل است و یک قسمت گردنده که به جعبه دنده وصل است و در مواقعی که پای راننده روی پدال گلاچ نیست قسمت گرداننده به قمست گردنده وصل اس و آنرا میگردانند.
● گرداننده
گرداننده یا قسمتهای متحرک کلاچ عبارتند از: سطح عقب چرخ لنگر یا فلایویل ـ صفحهٔ فشار یا دیسک ـفنرهای کلاچ ـ اهرمهای صفحه فشار و پوستهٔ صفحهٔ فشار (کاسه کلاچ)
گردنده: گردنده شامل: صفحه کلاچ که روی آن لنتکوبی شده است و شفت کلاچ میباشد.
● سایر قطعات کلاچ
قسمتهای دیگری که به کلاچ باید افزود عبارتند از بلبرینگ کلاچ که اغلب آنرا زغال کلاچ میگویند و دو شاخه که باعث حرکت بلبرینگ میشود پدال کلاچ و فنر برگشت دهندهٔ آن و بالاخره محفظهٔ کلاچ که کلیهٔ قسمتهای کلاچ باستثناء پدال در آن قرار دارند [۴۸].
کلاچ میان موتور و جعبه دنده قرار دارد و به راننده اتومبیل امکان میدهد تا هر وقت که لازم باشد نیروی موتور را به جعبه دنده منتقل نکند. کلاچ از سه قسمت تشکیل شده است:
۱) پوسته کلاچ ورق فولادی است که توسط پرس شکل داده شده و با پیچ به چرخ لنگر محکم میشود.
۲) صفحه کلاچ یا صفحه مالشی که از فیبر نسوز ساخته شده است و نیرو از چرخ لنگر توسط این صفحه به محور دنده منتقل میشود.
۳) صفحه فشار دهنده، این صفحه توسط فنرهائی صفحه کلاچ را به سطح چرخ لنگر فشار میدهد و باعث انتقال نیرو از چرخ لنگر به محور جعبه دنده میشود.
دستگاهی از اتومبیل که موتور را با چرخهای متحرک مربوط میسازد یا رابطه را قطع میکند.
قدرت بهوسیله کلاچ و قوطی دنده و دیفرانسیل از موتور به چرخهای عقب منتقل میشود. برای به حرکت درآوردن یک اتومبیل ساکن خیلی بیشتر نیرو لازم است تا برای ادامهٔ حرکت یک اتومبیل متحرک.
باید موتور را همانطور که کار میکند به چرخهای عقب که ساکن هستند منتصل کنیم. این عمل با کلاچ انجام میگیرد. کلاچ معمولاً دو دستصفحات اصطکاکی دارد. یکی از صفحات به محور میللنگ موتور متصل است و هنگامیکه موتور کار میکند در گردش است. صفحه دیگر به محوری متصل است که با جعبه دنده میچرخد ـ این هر دو صفحه بهوسیلهٔ فنرهائی محکم به یکدیگر مربوط میشوند. راننده با پائین زدن رکاب کلاچ دو صفحه را از یکدیگر دور میکند. درینصورت قدرت موتور به جعبه دنده یا چرخهای عقب منتقل نمیشود. حال چون آهسته پا را از روی رکاب بردارد فنرهای دو صفحه را به یکدیگر میچسبانند و اتومبیل شروع به حرکت میکند. بعضی اتومبیلهای جدید رکاب کلاچ ندارند. در عوض دوچرخ پرهدار چسبیده به یکدیگر در یک ظرف تقریباً پر از روغن قرار دارند. قدرت یکی از چرخهای گردنده بهوسیله روغن به پرههای دیگر منتقل میشود و باعث گردش آن میگردد.
کلاچها، اجزایی از ماشین هستند که هنگام نیاز ارتباط یک محور را به محور دیگر، بر قرار و یا قطع می کنند و سرعتهای آن دو محور را به یک سرعت تبدیل می نمایند. همچنین با گشتاور ایجاد شده، انرژی را منتقل می کنند.
انواع کلاچ:
- کلاچهای مکانیکی: این کلاچها در مواقع دلخواه، حرکت بین دو محور محرک و متحرک را قطع و وصل می کنند.
- کلاچهای خشک قفلی: مکانیزم این نوع کلاچها خیلی ساده بوده و به شکلهای پنجه ای و دنده ای ساخته می شود.
- کلاچهای اصطکاکی: در کلاچهای اصطکاکی، حرکت محور محرک به محور متحرک، با اصطکاک امکان پذیر است.
- کلاچهای یک صفحه ای: کلاچ یک صفحه ای در صنعت اتومبیل، بیشترین کاربرد را دارد. این کلاچها، با خار یا هزار خار بر روی محور تثبیت می شوند.
- کلاچهای چند صفحه ای: این نوع کلاچها از نظر ساختمان نظیر کلاچهای یک دیسکی هستند. با این تفاوت که در اینجا به بدنه محور محرک و همچنین به گلویی محور متحرک، دیسکهای زیادی بسته می شود. از طرف دیگر دیسکها بدون پوشش بوده، از فولادهای سخت کاری شده ساخته می شوند.
- کلاچهای مخروطی: با کلاچهای مخروطی یک صفحه ای می توانیم گشتاورهای کوچک را انتقال دهیم.
- کلاچهای سانتریفوژ: این کلاچها در یک سرعت مشخص، ارتباط بین دو محور محرک و متحرک را به طور اتوماتیک برقرار می کنند.
- کلاچهای یک جهته: این کلاچها حرکت را فقط در یک جهت با توجه به یک جهت چرخشی محور محرک انتقال می دهند.
تعمیرات کلاچ
تعمیر و نگهداری کلاچ
تعمیرات عمدة کلاچ عبارتند از تعویض بلبرینگ و دوشاخة کلاچ ، تعویض کلاچ و تعویض چرخ لنگر . خودروها که میله بندی کلاچ هیدرولیکی دارند ، ممکن است به بازسازی یا تعویض پمپ پایین کلاچ نیز نیاز پیدا کنند .
تنظیم میله بندی کلاچ
برای جبران ساییدگی صفحه کلاچ ، گاه وبیگاه تنظیم دستی میله بندی کلاچ ضرورت پیدا می کند . در بعضی اتومبیلها ، نقاط خاصی از میله بندی یا تکیه گاه کلاچ نیازمند روغنکاری اند . در شکلها یک میله بندی کلاچ نشان داده شده که نیازمند تنظیم دستی است . با تغییر و ضعیت تنظیم میله بندی کلاچ ، مقدار خلاصی پدال کلاچ تغییر می کند . برای اطلاع از نیاز میله بندی کلاچ به تنظیم وارسی می کنیم که :
شامل 20 صفحه فایل word قابل ویرایش به دوزبان فارسی ولاتین
دانلود مقاله تعمیرات کلاچ خودرو