نوع فایل: word
قابل ویرایش 95 صفحه
چکیده:
عنوان تحقیق «راهکارهای توسعه نیروی انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزها» است که با روش فراتحلیل (Meta-Analysis) انجام شده است.
هدف فراتحلیل حاضر نیل به نتایج کلی و کاربردی از طریق ترکیب منابع و مطالعاتی است که در داخل کشور در زمینة « توسعه نیروی انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزها» صورت گرفته است.
این فراتحلیل که از طریق بررسی و ارزیابی 48 اثر علمی انجام شد دو بُعد روش شناختی و محتوایی را مد نظر قرار داد. در بُعد روش شناختی نتایج نشان داد که مطالعات مورد بررسی در عین حال که انباشت خوبی از ایده‌های نظری و راهکارهای عملی را ارائه می‌کنند دارای اشکالات و نواقص متعددی هستند از جمله عدم سازگاری بین اهداف، چارچوب نظری، روش تحقیق، نتایج و راهکارها- بدیهی بودن بسیاری از فرضیه‌ها- عدم استفاده از تکنیک‌های پیشرفتة تجزیه و تحلیل- مناسب نبودن حجم نمونه – اتکا به روشهای نظری و …
از جنبة محتوایی نیز این فراتحلیل پس از آسیب شناسی مختصر مطالعات و مشخص نمودن مشکلاتی چون عدم تناسب نتایج با اهداف پژوهش، ضعف ارتباط و تناسب راهکارها با هدف تحقیق و … در جستجوی تئوری مشترک و بنیادین تحقیق برآمد. در این بررسی مشخص گردید 6/39 آثار مبتنی بر تئوری جاذبه- دافعه و 4/37 درصد مبتنی‌بر آموزه‌های نظری مشابه و مرتبط با آن بوده‌اند. در درجه سوم 6/16 درصد آثار به سایر تئوریها تکیه کرده‌اند که آنها نیز عمدتاً تعارضی با گروه اول و دوم نداشته و به دلیل وسعت و قابلیت فراگیری که تئوری جاذبه- دافعه دارد می‌توان از آموزه‌های آنها چون مبحث «چرخش مغزها» به عنوان مکمل بهره گرفت. در زمینة راهکارهای پیشنهادی، این تحقیق نشان داد که 72% از 255 پیشنهاد ارائه شده، غیر شفاف و کلی و تنها 28% آنها قابل اجرا و شفاف‌اند.
سپس این راهکارها به چهار سطح بین‌المللی، ملی (کلان) میانی ( سازمانی) و خُرد (بازیگران) تقسیم گردید. در این میان تأکید اصلی محققان بر راهکارهای سطح ملی (جامعه – کشور- دولت) بوده است. در بخش پیشنهادات تلاش شد ضمن استفاده از پیشنهادات محققان، الزامات اجرایی تئوری محوری تحقیق را در قالب پیشنهاد هفت سیاست و 9 برنامة عملی بیان کنیم.
مقدمه:
در سالهای اخیر گرایشها و اقدامات جدیدی به منظور حفظ سرمایه انسانی نخبگان در کشور ظهور یافته است. از آنجا که نگاه غالب در این موارد نگاه دستگاهی و بخشی بوده است، برنامهریزیها در این زمینه فاقد جامعنگری است. موضوع تحقیق حاضر بررسی راهکارهای توسعه منابع انسانی نخبه و پیشگیری از مهاجرت نخبگان است. در حقیقت هم وجه ایجابی (جذب و توسعه منابع انسانی نخبه) و هم وجه سلبی پدیده (مهاجرت نخبگان) مورد نظر قرار گرفته است. از آنجا که این مسأله دارای ابعاد فرهنگی، اجتماعی سیاسی و اقتصادی و مدیریتی و حقوقی و… است پژوهش حاضر تلاش دارد با نگاهی همه سونگر ضمن بهرهگیری از مطالعات انجام شده در همة حوزههای تخصصی به مجموعهای از راهکارهای معین دست پیدا کند.
فهرست مطالب:
چکیده تحقیق
فصل اول- کلیات وروش تحقیق
فصل دوم- بررسی ادبیات تحقیق
فصل سوم- یافته‌های پژوهشی
فصل چهارم – نتیجه گیری و پیشنهادات
منابع و مآخذ
پیوست‌ها
پیوست 1- تلخیص داده‌های روش‌شناسی و محتوایی
منابع و مأخذ:
- ارشاد، فرهنگ، (1380) - مبانی نظری فرار مغزها برحسب شکل‌های مختلف آن در شرایط کنونی، مقالات دومین همایش مسایل اجتماعی ایران.
- ارشاد، فرهنگ (1380)- مبانی نظری فرار مغزها برحسب شکل‌های مختلف آن در شرایط کنونی، فصلنامه انجمن جامعه‌شناسی ایران- شماره5
- الهیان، علوان – بررسی شیوه‌های جذب و نگهداری جهادگران متخصص- پایان نامه کارشناسی‌ارشد رشته مدیریت
- آراسته ، حمیدرضا (1380) - بررسی رضایت شغلی و عوامل مهاجرت اعضای هیأت علمی فارغ‌التحصیل خارج از کشور و راهکارهای کاهش آن – وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
- آراسته، حمیدرضا (1379)- جمعیت یک تا دو میلیونی مهاجران ایرانی در ایالت متحده آمریکا و جذب نیروهای متخصص- همایش بررسی و شناخت مسایل ایرانیان مقیم خارج ازکشور
- آراسته، حمیدرضا (1378)- عوامل مؤثر در جذب و دفع نیروهای متخصص- مجموعه مقالات همایش بررسی مشکلات و چشم‌انداز اشتغال دانش‌آموختگان آموزش‌عالی- پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی
- ابراهیمی، یزدان (1380)- بررسی تمایل دانشجویان دانشگاههای تهران و صنعتی شریف در رشته‌های برق و کامپیوتر به خروج از کشور – مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی
- ابراهیمی، یزدان (1383)- اقتصاد و خروج دانش آموختگان – نامه آموزش‌عالی شماره2
- احمدی گلشانی، خدیجه (1379)- کنکاشی پیرامون علل و پیامدهای فرار مغزها در ایران- مجموعه مقالات همایش بررسی مشکلات و چشم‌انداز اشتغال دانش آموختگان آموزش‌عالی- پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی
- امیرخانی ، رضا (1384)- نشت نشاء، جستاری در پدیده فرار مغزها- انتشارات قدیانی
- امیرلطفی، الهام و کلاهدوز، سیما (1381) – فرار مغزها- مرکز آموزش فرزانگان گرگان
- افتـخاری، اصغر (1381) – ظهور دانشگاه شبکه‌ای، بررسی ابعاد تحول فرهنگی نخبگان در قرن 21- پژوهشکده مطالعات راهبردی
- اصفهانیان، محمد (1381)- چرا باید با استعدادترین افراد برای شما کار کنند؟ فصلنامه علم و آینده- سال اول – شماره 1
- بپتیـسیت، مییـر و دیگران، مهاجرتهای علمی رویکردی جدید به مسأله فرار مغزها، مترجم فتح‌الله پورموسوی ، فصلنامه مطالعات راهبردی، شمارة 14، زمستان 80.
- تیموری درشکی، عباس (1379)- بررسی و مقایسه نگرش متخصصان تعلیم و تربیت و مجریان «آپ» نسبت به پدیدة نخبـه پـروری پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روان شناسی دانشگاه تربیت معلم
- جان بخش، جواد (1353)- علل مهاجرت پزشکان به خارج از کشور از سال 1321 لغایت 1353- پایان نامه کارشناسی‌ارشد دانشکده بهداشت دانشگاه تهران
- حسین عباسی و همکاران (1380)- بررسی پدیدة فرار مغزها، برآورد ابعاد کمی مهاجرت متخصصان – مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی
- حسن‌زاده، محمد – بررسی عوامل مؤثر بر کسب موفقیت و پیشرفت شغلی کارمندان متخصص- پایان نامه کارشناسی‌ارشد – دانشگاه آزاد اسلامی کرمان
- خسرو خاور، فرهاد و همکاران (1383)- بررسی جامعه‌شناختی کنشگران علمی در ایران- مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
- خدادوست، علی اصغر (1379)- مقوله‌ای در کمک به بازگشت سرمایه‌های ملی- مجموعه مقالات همایش بررسی و شناخت مسایل ایرانیان مقیم خارج از کشور- انتشارات کمیل
- مسی و دیگران، (1364) نظریههای مهاجرت بین‌المللی، بازنگری و ارزشیابی، ترجمه پریدخت وحیدی، گزیدة مسایل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، شمارة 143.
- راجرز دانیل سی. و راچلین هرش اس. (1370) اقتصاد آموزش و پرورش. ابوالقاسم حسینیون، آستان قدس رضوی.
- رشنو، نبی‌ا… (1382)- ژئوپولتیک نخبگان- انتشارات کویر
- زارع، بیژن (1380)- فرار مغزها و چگونگی جذب مجدد آنها- د انشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم
- زلفی گل، محمد (1383)- مهاجرت ژنها- فصلنامه رهیافت – شماره 24
- زند ، حبیب اله (1374)- اجتماع علمی- فصلنامه راهبرد- شماره 8- مرکز تحقیقات استراتژیک
- هیکس ان ال (1380)- آموزش و درآمد. پریدخت وحیدی. در عبدالحسین نفیسی، دانشنامه اقتصاد آموزش و پرورش، ج اوّل، پژوهشکدهی تعلیم و تربیت.
- هسلبین، فرانسیس و گلداسمیت، مارشال (1996) سازمان فردا، جلد دوم، مترجم، فضل الله امینی، نشر فرا، 1378.
- دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی (1380)- علل مهاجرت نخبگان به خارج
- داوری اردکانی، رضا (1382)- مهاجرت دانشمندان بی‌اهمیت نیست- نامة فرهنگ- شماره 48
- دلاور، علی (1374)- مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی – انتشارات رشد
- ذاکرصالحی، غلامرضا (1379)- مهاجرت نخبگان، دفتر مطالعات فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری.
- ریتزر، جورج (1379)- نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر به انضمام دو فصل تازه. ترجمهی محسن ثلاثی، علمی.
- سبحانیان، محمد (1381)- چگونه از پدیده جریان معکوس استعدادها استفاده کنیم. مجموعه مقالات اولین همایش ملی استعدادهای درخشان- دانشگاه شیراز
- سرگزی ، حمیدرضا ((1376)- بررسی عوامل مؤثر در جذب و نگهداری نیروهای انسانی متخصص در سازمان جهاد سازندگی – پایان نامه کارشناسی ارشد- دانشگاه آزاداسلامی کرمان
- سهراب پور، سعید و دوامی، پرویز (1380)- نقش توسعه علمی در جلوگیری از مهاجرت نخبگان- مجموعه مقالات چهل و چهارمین نشست رؤسای دانشگاهها و مراکز علمی تحقیقاتی کشور
- شارعپور، محمود (1380) فرسایش سرمایه اجتماعی و پیآمدهای آن، نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، شماره 3
- شعبانلو، رحیم (1380)- بررسی گرایش دانشجویان به مهاجرت از کشور – پایان نامه کارشناسی‌ارشد – دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس
- صانعی ، احمد (1375)- بررسی مشکلات روشهای جذب و نگهداری نیروی انسانی متخصص در بخش عملیات پرواز هواپیمایی جهوری اسلامی – پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اداری دانشگاه تهران
- صادقی، عباس و افقی، نادر (1383)- نقش دانشگاهها در کاهش مهاجرت نخبگان – گروه علوم تربیتی دانشگاه گیلان
- صدیق سروستانی، رحمت‌الله (1380)- هم پژوهی و هم نویسی در ایران- فصلنامه نامة علوم اجتماعی- شماره 18 – دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
- طایفی، علی و فراهانی راد، مجید (1380)- بررسی علل خروج نیروهای متخصص از کشور و راهکارهای کاهش آن – وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
- طباطبایی، سیدمحمد (1382)- فرار مغزها تهدید یا فرصت- فصلنامه علم و آینده- شماره 6
- طیبی نیا، موسی (1380)- بررسی نگرش اعضای هیأت علمی نسبت به مهاجرت مغزها مطالعه موردی دانشگاه شیراز – پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز
- فاضل، ایرج (1379)- فرار مغزها- مجموعه مقالات همایش بررسی و شناخت مسایل ایرانیان مقیم خارج از کشور- انتشارات کمیل
- فریدمن میلتون ورز (1368)- آزادی انتخاب. حسین حکیمزاده. جهرمی، پارسی.
- فراستخواه مقصود (1380)- اصلاحات و سنگلاخهای ساختاری، در همایش آسیبشناسی فرایند اصلاحات از نظر جامعه‌شناسی. دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی
- فراستخواه مقصود (1382) بررسی افزایش دسترسی به آموزش عالی. وزارت علوم، تحقیقات و
فنّاوری، مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
- فرار مغزها، انتقال معکوس تکنولوژی، عسکری، کامینگز، شیائوهانگ، هابرس و … (1376) ترجمه مجید محمدی، انتشارات قطره ، 1376
- فکور، بهمن (1383)- حفاظت و مدیریت دارایی فکری- فصلنامه رهیافت- شماره 33
- قاسمی، معصومه (1378)- سیستم نگهداشت نیروی انسانی متخصص دانشگاه تهران و بهسازی آن – پایان نامه کارشناسی‌ارشد – دانشگاه تهران
- قانعی‌راد، محمد امین (1383)- توسعه ناموزون آموزش‌عالی، بیکاری دانش آموختگان و مهاجرت نخبگان – مرگز تحقیقات سیاست علمی کشور
- قانعی‌راد، محمدامین (1381)- نهادینه شدن علم، نگهداری و استقرار مغزها- فصلنامه رهیافت- شماره 28
- قلی‌زاده، احد- دولت و قوانین مربوط به نخبگان – فصلنامه رهیافت- شماره 24
- کاظمی پور،شهلا (1379)- زمینه‌ها و بسترهای علمی فرار مغزها، بررسی آثار و پیامدهای آن- مجموعه مقالات همایش بررسی مشکلات و چشم‌اندازاشتغال دانش آموختگان – پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی
- کارنوی ام (1380)- دانشنامهی اقتصاد آموزش و پرورش. مرتضی امینفر، پژوهشکدهی تعلیم و تربیت.
- کوشکی، محمد صادق (1376)- نخبگان از دیدگاه امام خمینی (ره)- پایان نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه امام صادق (ع)
- لهساییزاده، عبدالعلی (1368)- نظریات مهاجرت، انتشارات نوید شیراز
- محسنی، رضاعلی (1381)- پدیدة مهاجرت و فرار مغزها، علل و جنبههای آسیبشناختی آن، اطلاعات سیاسی اقتصادی شماره 176-175.
- مشرف جوادی، محمدحسین (1382)- فرار مغزها ماهنامه تدبیر- شماره 132
- محمدی، علی (1373)- جذب و نگهداری نیروی انسانی متخصص در شرکت منطقه‌ای گیلان- پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت- دانشگاه تهران
- مرجایی، سیدهادی (1383)- نقش محوری سرمایه و شرایط اجتماعی در حفظ و نگهداشت نخبگان، منوگراف
- منصوری، رضا، (1375) – توسعه علمی ایران
- وقوفی، حسن (1380)- فرار مغزها ، بررسی مهاجرت نخبگان از زوایای گوناگون- انتشارت زهد
- وود هال ام (1380)- گذشته و حال اقتصاد آموزش و پرورش. ترجمه مرتضی امینفر. در عبدالسین نفیسی، دانشنامهی اقتصاد آموزش و پرورش. ج اوّل. پژوهشکدهی تعلیم و تربیت.
- نایبی، محمدمهدی و برقعی فاطمه (1381)- مهاجرت مغزها و اثر عوامل فرهنگی و سیاسی- مجموعه مقالات اولین همایش ملی استعدادهای درخشان – دانشگاه شیراز
- نراقی، احسان، (1356) جامعه، جوانان، دانشگاه، شرکت سهامی کتابهای جیبی، چاپ سوم.
پروژه بررسی راهکارهای توسعه نیروی انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزها. doc