لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه17
فهرست مطالب
3-4:قواعد شرعی مورد اجماع
1-3-4:قواعد اصولی
قاعده ملازمه شرع و عقل
قاعده عدم اختلال در نظام
2-3-4:قواعد فقها
قاعده اهم و مهم
قاعده لاضرر
قاعده یسر
قاعده تقیه
پیشینه مصلحت در فقه شیعه
مکاتب و مصلحت
مقدمه :
الف : رویکرد گذشته نگر یا عطف یا سبق کننده:
ب)- رویکرد اینده نگر یا غایت گرا
ج)- رویکرد التقاطی
گفتار سوم:نقش مصلحت در تئوری های فلسفه حقوق
الف : مکتب « اصالت نفع»
ب ) – نظریه مصلحت گرایی یا «پراگماتیسم»
گفتار چهارم:منابع و پایه های مصلحت
برای اثبات این امر که شریعت مصالح آدمیان را لحاظ می کند می توان از کتاب، سنت، قواعد شرعیه و عقل ادله ای را به تفکیک ذکر کرد.
1-3:قرآن
از جلمه دلیل هایی که دلالت بر وجود مصلحت می نماید، آیات شریفه قرآن است که صریح ترین آنها آیه نسخ است. در آیه نسخ آمده است: « ما ننسخ من آیه او ننسها نات بخیر فیها او مثلها الم تعلم ان الله علی کل شی قدیر1» نسخ حکم شرعی در شریعت اسلامی امری مسلم است ونسخ دلالت برآن دارد که حکم منسوخ، دارای مصلحت موقت بوده که با پایان آن، حکم نیز به انتها رسیده است. روایتی که از حضرت رضا(ع) رسیده بر این مطلب دلالت دارد: « انا لا ننسخ و لا تبدل الاوغرضنافی ذلک مصالحکم2»
از موارد دیگر، تغییر قبله از سمت بیت المقدس به سوی مکه معظمه و کعبه است که در این تغییر مصالحی مدنظر بوده است که از جمله آن، عدم دلیل یهود بر علیه امت اسلام است. « و من حیث خرجت فول وجهک شطر المسجد الحرام و حیث ما کنتم فولوا وجوهکم شطره لئلا یکون للناس علیکم حجه الا الذین ظلموا منهم فلا تخشوهم و اخشونی و لا تم نعمتی علیکم و لعلکم تهتدون3»
گذشه از موارد فوق، آیات بسیاری در قران کریم وجود دارند که در مقام بیان علت برخی از احکام شرعی هستند و تماما در نهایت مصلحت مردم را به عنوان یک دلیل مهم مدنظر دارند:
« خداوند برای شما آسانی و نه سختی و صعوبت را می خواهد4»
« خداوند نمی خواهد که شما در سختی افتید و لکن می خواهد شما را پاک گرداند و بدین سان نعمت اش را بر شما تمام کند5»
« ای صاحبان اندیشه و نظر، همانا آگاه باشید که قصاص برای حفظ حیات شماست باشد تا پرهیزگار شوید6»
« از تو ای پیامبر دوباره حکم شراب و قمار سوال می کنند، بگو که در انها اگر چه منافعی برای مردم وجود دارد، اما مایه گناه بزرگی هستند و البته گناه آنها از نفع شان بیشتر است1».
«همانا شیطان برآن است تا با شراب و قمار در میان شما بذر دشمنی و کینه را بپاشاند و شما را از یاد خدا و نماز باز دارد پس آیا شما از این گناهان دست می شویید2».
براین اساس، رفع سختی و دشواری از مردم و مکلف کردن آنان به انجام احکام اسلامی از آن حیث در شریعت اسلامی معنا پیدا کرده که این احکام اساسا مطابق با مصالح و برای سعادت انسان هستند، والا اگر این معیار مدنظر نبود، چه بسا که به هیچ وجه سختیهاو دشواریها از ایشان برداشته نمی شد. نتیجه اینکه خداوند حیاتی را برای مردمان در شریعت اش مدنظر دارد که در آن آدمیان در کنار یکدیگر در آرامش و ایمنی کامل روزگار را سپری کنند. پس چیزی که این حالت را به هم زند و در آن فساد ایجاد کند. همچون گناهانی از قبیل نوشیدن شراب برخلاف نفع اند و فساد بزرگی برآن مترتب
تحقیق در مورد منابع و پایه های مصلحت