مقدمه
صنعت چاپ در جامعه امروزی نقش بسزایی یافته و برهمگان آشکار است که این صنعت عظیم که بزرگترین و مهمترین فرهنگ و هنر دانش بشری است،تاثیر بسیاری بر آگاهی و فهم مردم گذارده است با همه ارزشی که چاپ وچاپخانه در دنیا دارد ،متاسفانه ایران به این امر مهم توجه چندانی نداشته است.تاریخ چاپ علاوه بر این که معرف کوشش ها و فعالیت های فضلا ودانشمندان است،خود،فی نفسه تاریخ مستقلی است و جا دارد که جداگانه درباره آن کتابها تدوین شود به واسطه همین اهمیت موضوع بود که از چند سال پیش تلاش بسیاری برای گرد آوری مدارک در رابطه با تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران انجام گرفته که تاریخ چاپ وچاپخانه درایران نمونه ای گرد آوری این مدارک است.
چاپ چنین آغاز شد
ساخت مهر را نخستین اقدام برای چاپ می دانند.این مهرها را که برای تائید فرامین و احکام پادشاهان و حکام ایرانی به وجود آمده روی نگین انگشتری و سنگهای عقیق و در و زمردو یاقوت حک می کردند و با مرکب مخصوصی روی طومارها وکاغذ های فرامین و احکام می زند. پس از اعیان واشراف درباری وسایر مردم با تقلید از شاهان و حاکمان مهرهایی برای خود تهیه کردند که روی کاغذهای معمولی آن دوره می زند.
یکی از مدارک بدست آمده در انبار زمینه،مهرداریوش ،پادشاهان هخامنشی است که هم اکنون در موزه لندن نگهداری می شود.در ایران،در موزه ایران باستان،مهرهای استوانه شکلی است که روی آن ها نقش هایی از حروف و کلمات مربوط به دوره های گذشته وجود دارد.این مهرها به (سول) معروف است.از اینها برای نوشتن روی خشت و موم وغیره استفاده می شده است.
لوحه های گلی اسناد و مدارک مربوط به مخارج بنای تخت جمشید،نمونه هایی از این مهره های استوانه کرد در کار و کاوشهای باستان شناسی به دست آمده است.نمونه های دیگر چاپ ،چاپ انواع پارچه های ابریشمی و نخی بوده که با قالب روی پارچه ساده و رنگین صورت می گرفته و به«قلککار»معروف بوده است.
استفاده از گراور روی چوب نیز سابقا در ایران رایج بوده است.مهر واسامی شاهان مغول در ایران یک نوع گراور روی چوب بوده که روی قطعات چوبی 20×20 سانتیمتر و حتی بزرگتر تهیه می شد و برسطح برجسته آن مرکب مخصوصی قرار می گرفت «مانند استامپ»که زیر طومارها و فرمانها می زده اند.اما وا‍ژه ای که امروزه در ایران به نام چاپ می شناسیم،در اواخر قرن هفتم هجری قمری به صورت«چاو»به زبان فارسی وارد شده است.
نخستین چاپخانه و چاپ اولین کتاب ایران
در زمان صفویان عده ای از مبلغان مذهبی وکشیشان فرقه«کرملیت» در محوطه کلیسا ونماز خانه خود در میدان میر اصفهان چاپخانه ای با حروف سربی وعربی به دو زبان عربی و فارسی چاپ کردند.
در سال1050قمری پس از آن که ارامنه ارمنستان را شاه عباس صفوی به اصفهان کوچ داد،در کلیسای «وانک»یا کلیسا یسن سور واقع در جلفای اصفهان اسقفی به نام خاچاطور گیساراتسی چاپخانه ای دایر کرد که برای اولین مرتبه در ایران با حروف و وسایل ابتدایی توسط کشیشان ساخته شده بود در این چاپخانه ای دایر کرد که برای اولین مرتبه در ایران با حروف و وسایل ابتدایی توسط کشیشان ساخته شده بود در این چاپخانه کتاب به زبان ارمنی ساغموس یا چاپ زبور داوود چاپ کردند در حدود سال 1113 قمری نیز یکی از کشیشان ارمنی به نام آسادور چاپپخانه ای را در اصفهان دایر کرد که حروف آن چوبی بوده در سال 1259قمری یکی از بزرگان ارمنی اهل جلفا به نام مانوک هورمتانیان که در جاده سکونت داشته،یک ماشین چاپ خوب کهبه جدید ترین وسایل مجهز بود به کلیسای وانک هدیه کرد.اما در آن تاریخ کسی که از فن ژاپ اطلاع داشته باشد در جلفا نبود و این ماشین نو مجهز حدود40سال در انبار کلیسا ماند و معلوم نیست بعدا مورد استفاده قرار گرفت یا نه؟این دستگاه چاپ هم اکنون به عقاب معروف است.
شامل 17 صفحه word
دانلود تحقیق صنعت چاپ