پایان نامه بررسی طرح تفکیک پسماندهای جامد شهری از مبدأ و آثار آن بر مدیریت شهری

اختصاصی از فی لوو پایان نامه بررسی طرح تفکیک پسماندهای جامد شهری از مبدأ و آثار آن بر مدیریت شهری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 160 صفحه می باشد.

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A) گرایش: جغرافیا و برنامه ریزی شهری

فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                      صفحه

چکیده

مقدمه ......................................

فصل اول: کلیات تحقیق

• طرح مسأله............................ 2
• ضرورت و اهمیت تحقیق ........................ 3
• اهداف کلی تحقیق............................. 4
• پیشینه تحقیق................................ 4
• سوالات تحقیق................................. 5
• فرضیات تحقیق................................ 5    
• روش و مراحل تحقیق.................... 6
• کاربرد و نتایج تحقیق ................ 7
• تنگناها و محدودیتهای تحقیق........... 7

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2-1)   تعاریف و مفاهیم ..................... 9      

2-1-1) تعریف  پسماند  ...................... 9      

2-1-1-1) تعریف تفکیک از مبدأ پسماند......... 9      

2-1-2) تعریف و مفهوم مدیریت  ............... 9      

2-1-2-1)  برنامه ریزی ...................... 10     

2-1-2-2)  سازماندهی......................... 10

فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                          صفحه

2-1-2-3)  نظارت ............................        10   

2-1-2-4) انگیزش     ............................... 10

2-1-3) تعریف مدیریت شهری.................... 11     

2-1-4) تعریف شهر و مفاهیم آن ............... 11     

2-2)   نظریه های مربوط به پیدایش شهرها...... 13     

2-2-1)  نظریه هیدرولیک (مفهوم مازاد تولید).. 13     

2-2-2)  نظریه اقتصادی (شهر به عنوان یک بازار)       14  

2-2-3)  نظریه شهر به عنوان یک پایگاه نظامی و دفاعی  15  

2-2-4) نظریه مذهبی ، گسترش معابد و عبادتگاه ها      15  

2-3) اشکال شهر .................................... 16       

2-3-1) شهر خطی ............................. 16         

2-3-2) شهر قطاعی............................ 17         

2-3-3) شهر شطرنجی........................... 17         

2-3-4) شهر ستاره ای......................... 18         

2-3-5) شهر چندهسته ای....................... 19     

2-4)  تاریخچه ، طبقه بندی پسماندها و اثرات غیر بهداشتی آن    19  

2-4-1)  تاریخچة مدیریت پسماند............... 19     

2-4-2)  طبقه بندی(پسماندهای جامد مواد زائد جامد) شهریاز نظر منابع تولید 22  

2-4-2-1)  زباله های شهری.................... 22

فهرست مطالب

عنوان                                                                                   صفحه

2-4-2-1-1) زائدات غذائی یا پسماندهای تر..... 22    

2-4-2-1-2)  آشغال یا زباله های خشک(قابل بازیافت)    22  

2-4-2-1-3)  خاکستر................................. 22       

2-4-2-1-4) پسماندهای دفنی و غیرقابل بازیافت. 22

2-4-2-1-5)   پسماندهای مخاطره آمیز................. 23

2-4-2-1-6)   زائدات ناشی از تخریب و ساختمان سازی    23  

2-4-2-1-7)  خاک،نخاله ولجن حاصل از فعالیتهای عمرانی ویارفت و روب ونظافت معابر وانهار................................ 23           

2-4-2-1-8)  سرشاخه و زائدات باغبانی......... 23     

2-4-2-2)  زباله های صنعتی................... 23     

2-4-2-3)  زباله های خطرناک.................. 24     

2-4-2-4)  زباله های بیمارستانی ............. 24     

2-4-2-4-1)  زباله های عفونی................. 25     

2-4-2-4-2)  زباله های پاتوبیولوژیکی......... 25     

2-4-2-4-3)   زباله های داروئی............... 25     

2-4-2-4-4)   رادیو اکتیو.................... 26     

2-4-2-4-5)   سایر موارد..................... 26     

2-4-3)  اثرات بهداشتی و زیست محیطی زباله.... 26     

2-4-3-1)  خطرات ناشی از دفع زباله به طریق غیربهداشتی و آثار آن    28 

فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                     صفحه

 2-4-3-1-1)  حشرات  (مگس)................... 28

 2-4-3-1-2)  جوندگان (موش)  ................ 29

 2-4-3-1-3)  آلودگی آب ..................... 29

2-4-3-1-3-1)  روش مستقیم.................... 30

2-4-3-1-3-2)  روش غیر مستقیم................ 30

2-4-3-1-4)  آلودگی هوا...................... 31

2-4-3-1-5)  آلودگی خاک...................... 32

 فصل سوم: بررسی و شناخت محیطی، فیزیکی، جغرافیایی، طبیعی وانسانی ( شرایط جغرافیائی در طرح تفکیک از مبدأ ) منطقه22 شهر تهران

3-1)  مطالعات جغرافیای طبیعی................ 35

3-1-1)  موقعیت جغرافیایی.................... 35

3-1-2)  زمین شناسی.......................... 37

3-1-3)  زلزله............................... 37

3-1-3-1)  راندگی (گسله) شمال تهران  ........ 38

3-1-4)  ژئومورفولوژی........................ 38

3-1-5)  وضعیت توپوگرافی و شیب بندی منطقه.... 39

3-1-6)  جریانهای آب و هوائی مؤثر بر منطقه... 40

3-1-7)  وضعیت شاخص های اقلیمی............... 40

فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                       صفحه

3-1-7-1)  دما (درجه حرارت).................. 40

3-1-7-2)  بارش.............................. 44

3-1-7-3)  رطوبت نسبی........................ 45

3 -1-8)  باد................................ ...... 46  

3-1-9)  منابع آب............................ 48

3-1-9-1)  منابع آب سطحی..................... 48

3-1-9-1-1)  رودخانه کن...................... 48

3-1-9-1-2)   رودخانه (مسیل) چیتگر........... 49

3-1-9-1-3)   رودخانه (مسیل) وردآورد   ...... 49                   

3-1-9-2)  منابع آب در سازند سخت............. 50

3-1-9-3)  منابع آب در آبخوان های آبرفتی..... 50

3-1-10)  خاک....................................... 50       

3-1-11)  پوشش گیاهی......................... 50     

3-1-11-1)  مراتع............................ 50         

3-1-11-2)  پارکهای جنگلی.................... 51     

3-1-11-2-1)  پارک جنگلی چیتگر .............. 51     

3-1-11-2-2)  پارک جنگلی خرگوش دره........... 51    

3-1-11-2-3)  فضای سبز و پارکها.............. 51     

3-1-12)  پوشش جانوری............................... 52

فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                         صفحه 

3-1-13)  ویژگی های زیست محیطی منطقه 22...... 53     

3-2)  مطالعات کالبدی منطقه 22............... 53     

3-2-1) شرایط منطقه22 .............................. 53

3-2-2)گونه شناسی فضای شهری و معماری (تحلیل تیپولوژیک وضع موجود)   54

3-2-2-1) تیپ یک: الگوی متعارف شهرک گلستان ( راه آهن )    54  

3-2-2-2) تیپ دو : شهرک چشمه........................ 54  

3-2-2-3) تیپ سه : شهرک دهکده المپیک......... 55     

3-2-2-4) تیپ چهار:شهرک لاله......................... 56  

3-2-2-5) تیپ پنج: شهرک دانشگاه شریف......... 57     

3-2-3)مطالعات اکولوژیک وفضای کالبدی......... 58     

3-2-4) زمینه های اجرائی در مطالعات کالبدی... 63    

3-3)  مطالعات جغرافیای انسانی منطقه 22...... 63     

3- 3- 1)  بررسی جمعیت منطقه و تحولات آن...... 64    

3- 3- 2)  تحولات بعد خانوار و ساختارسنی- جنسی جمعیت  65  

3- 3- 3)  جمعیت وپراکندگی آن....................... 68

3- 3- 4)  سواد و آموزش............................. 70

3-3 - 5)  میزان فعالیت (اشتغال).................... 70

3-3 - 6)  رشد طبیعی ، میزان مهاجرت و مبدأ مهاجرت به منطقه22   71  

3-3 - 7)  برآورد جمعیت منطقه 22 در آینده و پیش بینی آن   72

فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                      صفحه 

3- 3- 8)  وضعیت اقتصادی منطقه 22 ........... 74

4)فصل چهارم : بررسی روند طرح تفکیک پسماند‌های جامد شهری از مبدأ ونقش و جایگاه آن در مدیریت مواد زائد شهری

4-1)   نقش فرهنگ و آموزش در توسعه سیستم‌های تفکیک پسماندهای جامد شهری  78  

4-1-1)  توسعه فرهنگی وآموزشی شهروندان جهت تفکیک پسماندهای جامدشهری ازمبدأ

                                             79                

4-1-2) توسعه فرهنگی وآموزشی طرح تفکیک ازمبدأ پسماندهای جامدشهری برای انجمن های مردمی............................. 82         

4-1-3) برنامه های آموزشی طرح تفکیک ازمبدأ پسماندهای جامدشهری ویژه مسؤلین و مدیریت شهری ....................... 84         

4-1-4)  نحوه انجام تبلیغات و پیش بینی برنامه های تشویقی مناسب 85

4-1-5)کمک به اقتصادکلان جامعه(منافع اقتصادی ناشی ازتفکیک مواددرمنطقه22) ............................. 86

4-1-5-1) روش های ارزیابی هزینه ها و منافع محیط زیست 87  

4-1-5-1-1) روش تحلیل هزینه - فایده  ........ 88     

4-1-5-1-2) روش تحلیل هزینه – مؤثر........... 89     

4-2)  مدیریت مواد زائد جامد................. 90     

4-2-1)  ضرورت توجه به استراتژی در مدیریت مواد زائد جامد  91  

4-2-1-1)  اجتناب از تولید زباله............. 93

فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                        صفحه..............................................

4-2-1-2)  کاهش تولید زباله.................. 93     

4-2-1-3)  استفاده مجدد...................... 94

4-2-1-4)  بازیافت.................................. 94       

4-2-1-5)  بازیابی (استحصال)................. 95     

4-2-1-6)  تصفیه و دفع....................... 96     

4-2-2)  عناصر موظف و مؤثر در سیستم مدیریت مواد زائد جامد شهری 96

4-2-2-1)  تولید.................................... 97       

4-2-2-1-1) عوامل موثر در تولید زبانه........ 98     

4-2-2-2)  ذخیره، پردازش و اداره در محل...... 100   

4-2-2-3)  جمع‌آوری........................... 101        

4-2-2-3-1) وضعیت موجود جمع آوری در شهر تهران 102   

4-2-2-4)  حمل و نقل (انتقال)................ 105    

4-2-2-5)  بازیافت و پردازش.................. 105    

4-2-2-5-1)  تفکیک از مبدأ و نقش آن در بهداشت جامعه  107 

4-2-2-5-2 )  تفکیک از پسماندهای جامد شهری در مقصد   108 

4-2-2-6)  دفع مواد زائد جامد................ 109    

4-2-2-6-1)  سوزاندن......................... 110    

4-2-2-6-2)  دفن بهداشتی و روش های آن........ 112   

4-2-2-6-3)  کمپوست به عنوان روش دفع......... 114   

فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                         صفحه                                                                                      

4-2-3)  نقش کاهش زباله در مبدأ و اثرات آن در مدیریت پسماندهای جامد شهری

                                             115

4-2-3-1)  شیوه‌های کاهش زباله در مبدأ تولید......... 115

4-2-3-1-1)  استفاده مجدد از کالا و محصول..... 115   

4-2-3-1-2)   افزایش دوام اجناس تولیدی....... 116   

4-2-3-1-3)   مصرف مواد با توجه به بسته‌بندی کالاها    116 

4-2-3-1-4)  کاهش میزان سمیت در ترکیب زباله.. 117   

4-3) ویژگی های نظام فنی و اجرائی جمع آوری پسماندهای جامد شهری (خشک) از مبدأ درشهرداری تهران(منطقه22). .......... 117    

فصل پنجم : جمع بندی و نتایج (آزمون فرضیه ها و ارائه پیشنهادات)

5-1) آزمون فرضیات تحقیق..................... 120    

5-1-1) بررسی فرضیه اول...................... 120    

5-1-2) بررسی فرضیه دوم...................... 121

5-1-3) بررسی فرضیه سوم...................... 122    

5-2) نتیجه گیری.................................... 123 

5-2-1) شناسائی مشکلات........................    124
فهـرسـت مـطالـب

عنوان                                                                           صفحه 

5-2-1-1) مشکلات مربوط به مدیریت پسماندهای خشک 125   

5-2-1-2) مشکلات مربوط به مشارکت شهروندی ..... 125   

5-2-1-3) مشکلات موجود در همکاری بخش خصوصی وکاهش تصدی گری شهرداری

                                             126   

5-2-2) ارا ئه پیشنهادات..................... 126    

5-2-2-1) کاهش در مبدأ....................... 127    

5-2-2-2) بهبود روشهای ساختاری و مدیریت...... 128    

5-2-2-3) مشارکت شهروندان.................... 129    

5-2-2-4) توسعه بخش خصوصی و کاهش تصدی گری.... 130   

فهرست منابع................................. 131        

پیوست                                        ...... 135 

چکیده

خلاصه : این پایان نامه شامل 5 فصل می‌باشد که درطی این‌ فصول به بررسی طرح تفکیک پسماندهای جامد شهری از مبدأ و آثار آن بر مدیریت شهری با مطالعه موردی بر روی منطقه 22 شهرداری تهران پرداخته ودرعین‌حال تأثیرات مختلف آن بر زیست شهری ونقش مردم و مدیریت شهری نیز مورد توجه قرار گرفته و در نهایت به ارائه راهکارهایی که در تقویت و بهبود وضعیت این فرایند کمک می‌نماید پرداخته است.

اهداف تحقیق: 1 ) شناخت فرایندهای حاکم برطرح تفکیک از مبدأ .

2) ضرورت شناخت هرچه بیشتر نحوه مشارکت شهروندان با مدیریت شهری .

3) شناخت وبررسی عملکردمدیریت شهری وهمچنین مجریان امرتفکیک وبازیافت.

4)شناسایی مشکلات و ارائه پیشنهادات وراهکارهای مدیریتی جهت افزایش کارآیی طرح تفکیک درمبدأ.

روش های اجرا : توصیفی- تحلیلی،نوع تحقیق کاربردی- توسعه‌ای است ومحدوده مورد مطالعه منطقه 22 شهرداری تهران می‌باشد. نتایج حاصله یکی این که میزان پسماندهای جمع‌آوری شده که به‌صورت تفکیک و جداسازی شده نیتجه: به‌علت آموزش‌های شهروندی مناسب، تعامل و هماهنگی بین شهروندان، مجریان و مدیریت شهری به نسبت جمعیت، خانوار و ساکنین در این منطقه افزایش چشمگیر و قابل توجهی داشته است.همچنین از نتایج دیگری را حاصل شده است است بر اجرای که این روند رو به رشد تفکیک وجمع‌آوری پسماندهای جامد می‌بایست با تداوم آموزش‌ وفرهنگ‌سازی واطلاع‌رسانی به صورت گرفته است ، متاسفانه میزان تولیدپسماندهای جامد شهری به‌صورت تفکیک شده از مبدأ کاهش نیافته است ، اما که راه‌کارهای آن نیز ارایه خواهد شد.

واژه های کلیدی:1- تفکیک از مبدأ،2- پسماند،3- مدیریت 4- شهر5- مدیریت شهری

مقدمـه

  با رشد جمعیت و ازدیاد تراکم انسان‌ها در مناطق مسکونی به حجم مواد زائد افزوده شد و طبیعت هم به آسانی گذشته نمی‌توانست این مواد را در خود استحاله کند لذا لازم بود که این مواد از محیط زندگی دور شود. بعد از انقلاب صنعتی و رشد سریع مصنوعات بشر و تولید مواد شیمبایی، کیفیت مواد زائد تغییر کرد، مواد زائد پایدارتر و همچنین غیر قابل تجزیه بیولوژیکی به زائدات شهری افزوده شد از این‌رو بر خورد با زائدات به توجه بیشتری نسبت به قبل نیاز داشت و باید در مدیریت مواد زائد جامد شهری تحولی ایجاد می‌شد.

تاریخ تحول مدیریت مواد زائد جامد شهری در کشورهای صنعتی به دهه 1930 برمی‌گردد، در آن زمان علاوه بر جمع‌آوری و حمل و نقل زباله به خارج از شهرها، دفن زباله در زمین و پوشاندن آن با خاک مطرح شد. تا قبل از دهه 1970 به زباله به‌عنوان دور ریز نگاه می‌شد که باید از محیط شهری دفع می‌گردید، بعد از بحران ‌نفتی اعراب درسال 1970 و کنفرانس سران درسال 1972 در استکهلم سوئد که به موضوع محیط‌زیست اختصاص داشت صرفه‌جویی در مصرف مواد و انرژی و همچنین بازیافت مواد از زباله‌های شهری مورد توجه کشورهای صنعتی و مجامع بین‌المللی  قرار گرفت بنابراین بازیافت مواد جایگاه ثابتی در سیستم‌های مدیریت مواد زائد جامد پیدا کرد.

با گذشت زمان و پیشرفت در اقدامات بازیافت مواد کم کم پردازش هم به این سیستم افزوده شد، امروزه به پردازش و بازیافت علاوه بر دارا بودن جایگاه ثابت در سیستم‌های مدیریت مواد زائد به‌صورت مستمر از ابتدا تا انتهای این سیستم‌ها در جریان بوده و روح حاکم بر این سیستم‌ها پردازش و بازیافت است. همچنین با گذشت زمان آگاهی‌های زیست‌محیطی به‌دلیل رشد علوم و فناوری  افزایش پیدا کرد و رابطه بین محیط‌زیست و سلامت مردم مشخص‌تر شد، از طرف دیگر محدودیت مواد و منابع زمین به‌دلیل رشد جمعیت و بهره‌برداری‌های بی‌رویه مشخص‌تر شد و دریافتند زباله‌سوزی و دفن در زمین که روش‌های رایج مدیریت مواد زائد خانگی بود (البته به دفن زباله‌های صنعتی توجه زیادی نمی‌شد) آثار زیست‌محیطی زیان‌بار زیادی را به‌همراه می‌آورد و در عین حال زباله‌سوزی و دفن در زمین نمی‌تواند مشکلات و حجم عظیم زباله تولیدی را مرتفع سازد، در نتیجه مفهوم و مدیریت مواد زائد جامد به‌تدریج شکل گرفت و مشخص شد که می‌توان از روش‌های دیگر نظیر کمپوست، و بازیافت هم برای مدیریت مواد زائد جامد استفاده کرد.

تجربه 40 ساله اخیر کشورهای صنعتی در زمینه بازیافت مواد از زباله‌های شهری نشان داده است که یکی از موفق‌ترین راه‌هکارها اجرای روش تفکیک از مبدأ یا محل تولید است، در حقیقت اقتصادی‌ترین و بهداشتی‌ترین روش بازیافت زباله‌های شهری، جداسازی زباله در محل تولید زباله‌هاست، یعنی اجزای زباله به‌صورت جداگانه در ظروف مختلف ذخیره شده و جداگانه جمع‌آوری و حمل گردند.

روش‌ها و برنامه‌های تفکیک از مبدأ از یک شهر به شهر دیگر و حتی از یک منطقه در داخل مکان شهری نظیر تهران با منطقه دیگر متفاوت است. در عین حال باید توجه داشت که جهت اجرای برنامه‌های بازیافت و تفکیک از مبدأ باید راهی را طراحی و مشخص کرد که در این طراحی فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت مردم بسیار حائز اهمیت است. در این رابطه مدیریت شهری به‌طوری برنامه‌ریزی نماید که با جلب اعتماد در همکاری مردم در اجرای موفقیت‌آمیر طرح تفکیک از مبدأ تلاش نماید. این برنامه نمی‌تواند الگوی مشخص و از قبل تعیین شده‌ای برای تمام مناطق کشور و یا حتی در شهر تهران داشته باشد حتی ممکن است در یک منطقه از محله‌ای به محله‌ای دیگر برنامه‌ها متفاوت باشد. بنابراین شناخت محیط اجتماعی و فرهنگی، شرایط اقتصادی، سطح تحصیلات و جو حاکم بر جامعه، هنجارها و باورها و تعیین میزان اثر بخشی اجزاء و عناصر برنامه‌های تفکیک زباله از مبدأ از جمله عوامل بسیار مهم می‌باشد.

از سال 1374 تاکنون طرح‌های متعددی توسط سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری تهران با همکاری شهرداری‌های مناطق شهر تهران به منظور ساماندهی امر تفکیک زباله‌های شهر تهران به‌اجرا درآمد که برخی از این طرح‌ها به‌دلایل متعدد با عدم موفقیت همراه بوده است، از سال 1383 با استفاده از تجربیات موجود و رفع نقاط ضعف طرح و تصویب قانون مدیریت پسماندها، طرح تفکیک از مبدأ زباله‌ها با برنامه‌ریزی جدید به اجرا درآمد، وهمچنین از فروردین ماه سال1385، طرح‌های جدید با رویکرد مشارکت پذیری در مناطق شهری تهران خصوصاً در منطقه 22 آغاز شده است.