گستردگی دو رشته ارتفاعات کپه داغ و آلاداغ در شمال و جنوب این شهرستان، از پهنه دشت قوچان و پای کوههای آن گرفته تا ارتفاعات سربه فلک کشیده آلاداغ ( شاه جهان) وکپه داغ( هزارمسجد) در پس آیند خود، موجب تنوع در اقلیم ، پوشش گیاهی شده، که به نوبه خود توانسته جذب جمعیت را در پهنه دشت ( شهر قوچان ) بوجودآورد.
آب :
آب از پراهمیت ترین عامل در ایجاد اغلب شهرهای دنیا به خصوص نواحی خشک و نیمه خشک می باشد . جاری بودن رودخانه اترک در شهرستان قوچان و همچنین بالابودن بالنسبه سطح سفره های آب های زیرزمینی، وجود چشمه های فراوان موجب جذب جمعیت و رونق اشتغال و فعالیتهای اقتصادی در این ناحیه ( شهر و روستا) گردیده، چنان که لردکروزن در این زمینه چنین نوشته است « در سرتاسر شمال ایران محل حاصل خیزتر و پرآب تر از جلگه قوچان نیست ».(1)
حاصلخیزی خاک:
حاصلخیزی خاک یکی از مهمترین عوامل ایجاد و اهمیت این شهر بوده است . با نگاهی به تاریخ گذشته، درمی یابیم که پایه اقتصاد اغلب شهرهای قدیم از فرآورده های کشاورزی و دامداری را تشکیل می داده اند. بر این اساس وجود خاک های حاصلخیز و مستعد در اطراف رودخانه اترک توانسته عامل جذب و تجمع جمعیت را در این شهر به وجود آورد، چنان که دشت قوچان از مهمترین دشتهای حاصلخیز خراسان بوده و بنام انبار غله خراسان شهرت گرفته است (2). در حال حاضر نیز دشت مذکور یکی از مهمترین و حاصلخیزترین دشتهای خراسان محسوب می شود و مطالعات خاکشناسی و بررسی استعدادهای آن از سال 1348 به بعد، طی چندین گزارش منتشر شده است، بیان کننده این مدعاست.
پوشش گیاهی :این ناحیه ( قوچان ) به صورت بامی نسبت به سایر نواحی همجوار خود توانسته نقش ییلاقی را جهت جذب جمعیت، چه به صورت جمعیت های ساکن و چه به صورت جمعیت های غیر ساکن، فراهم کند و همه ساله در فصل بهار و تابستان دامداران زیادی را به سوی خود فرا می خواند. به عبارتی پوشش گیاهی انبوه همراه با ییلاقی بودن قوچان خود عاملی جهت جذب جمعیت و عامل وجودی شهر بوده است ، چنان که عده ای از محققین، قوچان را به معنای کوچان ( محل کوچ در فصل گرم سال ) دانسته اند.
موقع جغرافیایی:موقع جغرافیایی شهر قوچان به جهات مختلف درخور اهمیت است، از مهم ترین آنها می توان به موقع استراتژیکی قوچان اشاره کرد، چرا که ارتفاعات کپه داغ و آلاداغ در این ناحیه همانند بامی بر سر نواحی همجوار خود می باشد. حائل بودن این ارتفاعات از طرف جنوب به نواحی داخل ایران و از طرف شمال به آسیای مرکزی و اقوام آن ناحیه ( ترکمنها، ازبکها، قرقیزها، قزاقها و غیره) که در طول تاریخ ، شهرهای کشور ما را مورد چپاول قرار می داده اند، بر اهمیت موضوع افزوده است ، بطوری که شاه عباس صفوی برای تحکیم بخشیدن به این موقعیت حدود 40 هزار خانوار از اکراد را از غرب کشور به این ناحیه گسیل داشته است(3).
عوامل جغرافیایی:
تنوع ناهمواریها:
آب :
حاصلخیزی خاک:
عوامل انسانی :
مقر و موقعیت شهر کنونی قوچان:
ناحیه بندی و نظام کاربری اراضی شهری:
رشد و گسترش فضای کالبدی شهر :
مکان هسته اولیه شهر :
وجه تسمیه :
4- 4 سیرتاریخی شهر :
4-4-1 قوچان در قبل از اسلام ( ورود اقوام آریایی):
4-4-3-قوچان از صفویه تا عهد حاضر ( ورود اقوام کرد):
خلاصه و نتیجه گیری :
از وقوع سیل 1355 ه . ش تا تصویب طرح جامع قوچان ( 1366):
مرحله پنج ساله اول طرح جامع قوچان ( 1363-1368):
مرحله پنج ساله سوم طرح توسعه قوچان ( 1373 تا 1378):
مرحله پنج ساله دوم طرح جامع قوچان (1368 تا 1373):
مهمترین موانع تنگناهای رشد توسعه شهری در آینده
خلاصه و نتیجه گیری:
شامل 31 صفحه فایل word
دانلود مقاله قوچان شناسی