14 و 13 ص
سَنگواره یا فُسیل به بازماندههای کانیشده جانوران و گیاهان یا بازماندههای دیگر مثلآ ردپا گفته میشود. فرآیند سنگوارهشدن فرایندی کماتفاق است زیرا کانیهای طبیعی معمولاً تجزیه شده و دوباره وارد چرخه مواد میگردند. برای اینکه یک سازواره (ارگانیسم)، سنگواره شود میبایست روی آن هرچه سریعتر با مواد رسوبی پوشیده شود. سنگوارهها و روند سنگوارگی انواع گوناگونی دارند. سنگوارهها معمولاً از خود مواد بازمانده از سازواره تشکیل شدهاند، ولی هستند سنگوارههایی که تنها شامل اثر و رد یک سازواره مثلآ رد پای یک دایناسور یا خزنده میشوند. به اینگونه سنگوارهها، سنگوارههای ردّی میگویند. دانش بررسی سنگوارهها دیرینشناسی نام دارد.
از مناسبترین مکانهابرای تشکیل سنگوارها میتوان به "حاشیه دلتاها" و "اطراف کوههای آتشفشانی قدیمی که خاکستر از آنها متصاعد میشود" و "دریاهای کم عمق" و "یخچالها" و "باتلاقها" نام برد. از آثار سنگوارها برای اثبات نظریههای زمینساخت ورقهای و تکامل تدریجی استفاده شده است. در علم زمینشناسی مطالعه دانشگاهی فسیلها در دو مبحث (درس) میکروفسیل و ماکروفسیل صورت میپذیرد.
ردهبندی فسیلها
موجودات زنده را بر اساس برخی ویژگیهای ظاهری طبقهبندی مینمایند. در طبقهبندیهای استاندارد بر اساس میزان شباهتهای موجودات آنها را در گروههایی به نام تاکسون قرار میدهند و هفت تاکسون مهم و اصلی به شرح زیر معرفی مینمایند.
فسیل