گسترش متدولوژی افزایش ایمنی جاده ها با رویکرد آموزش و اجرای قوانین
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:209
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد "M.Sc"
مهندسی عمران – برنامه ریزی حمل و نقل
فهرست مطالب :
فصل اول: مقدمه و معرفی
۱-۱-تعریف مساله و اهمیت آن
۱-۲- نتایج مهم پژوهش
۱-۳- فصل‌های پایان‌نامه
فصل دوم: اصول و پارامترهای تاثیرگذار بر ایمنی جاده ها
۲-۱- تصادفات ترافیکی در سامانه حمل‌ونقل جاده ای ایران
۲-۲- رابطه بین ایمنی و تحرک
۲-۳- عوامل ایجاد تصادفات جاده ای
۲-۳-۱- عامل انسانی
۲-۳-۲- عامل راه
۲-۳-۳- عامل وسیله نقلیه
۲-۳-۴- عوامل محیطی
فصل سوم: مروری بر مطالعات پیشین
۳-۱- آموزش ایمنی راه توسط تورهای تئاتری
۳-۲- آموزش ایمنی راه در مدارس
۳-۳- اعمال مقررات بر کاهش تصادفات جاده‌ای در برخی کشورهای اروپایی
۳-۴- نقش و تبیین نکات محوری آموزش موتورسیکلت‌رانان با هدف افزایش ایمنی
فصل چهارم: بررسی روشهای آموزش قوانین و رانندگی
۴-۱- بررسی اصول وروشهای آموزش ترافیک و قوانین درکشورآلمان
۴-۱-۱- گواهینامه برای هدایت وسائط نقلیه موتوری
۴-۱-۲- طبقه بندی مجوزهای رانندگی (انواع گواهینامه های رانندگی) در آلمان
۴-۱-۳- تمرینات وامتحان رانندگی یک متقاضی دریافت گواهینامه
۴-۱-۳- آشنایی وآموزش ضوابط ومقررات وقوانین عمومی
۴-۲- روشهای آموزش رانندگی درکشورآمریکا
۴-۲-۱- انواع گواهینامه رانندگی
۴-۴- روشهای آموزش رانندگی در ژاپن
۴-۴-۱- عناوین برنامه های آموزشی
۴-۳-۲- تدابیر ایمنی ترافیک در سطح کشور ژاپن
۴-۳-۳- آموزش ایمنی رانندگی درمؤسسه آموزش مرکزی ژاپن
۴-۳-۴- صدورگواهینامه در ژاپن
۴-۴- روشهای آموزش رانندگی وکسب گواهینامه رانندگی درایران
۴-۴-۱- مراحل آموزش هنرجویان درآموزشگاههای کشور
۴-۴-۲- آزمایشات رانندگی
۴-۴-۳- منابع آموزشی
۴-۴-۴- صدورگواهینامه رانندگی
فصل پنجم: بررسی متدولوژی آموزش ایمنی راه
۵-۱- بررسی متدولوژی آموزش ایمنی
۵-۱-۱- مفهوم آموزش ایمنی راه
۵-۱-۲- آموزش مستمراصول ایمنی راه
۵-۲- اعمال قوانین و مقررات
۵-۲-۱-تعیین عوامل و پارامترها مؤثر در نحوه اجرای اعمال قوانین ومقررات
۵-۲-۲- اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی و نظارت براجرای آنها
نمونه موردی آمارگیری انجام شده در زمینه نقش آموزش و اجرای قوانین در فرهنگ عبور و مرور
دور نمای آینده تصادفات و راه های برون رفت
مقدمه
بخش اول: وضعیت عمومی محیط ترافیکی کشور
۱-۱: وسیله نقلیه
۱-۲: انسان
۱-۳: راه
۱-۴ مدیریت ترافیک
۱-۵ خسارات عمومی ناشی از ترافیک در کشور
۱-۶ چالشهای عمومی محیط ترافیکی کشور
بخش دوم
۲-۱ وضعیت تصادفات کشور از نگاه آمار (۸۳-۸۷)
۲-۲-۱ شاخص شدت تصادفات
۲-۲-۲ شاخص نسبت تعداد تلفات به مجموع تعداد تلفات و مجروحین
۲-۲-۳ شاخص ریسک ترافیک
بخش سوم : مقایسه با سایر کشور
مقایسه شدت تصادفات
بخش چهارم: مقایسه پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و روانی تصادفات جاده ای
۴-۱ پیامدهای اقتصادی
۴-۲ پیامدهای تلفات انسانی
۴-۳ پیامدهای اجتماعی و روانی
بخش پنجم: راههای برون رفت
۵-۱ : راه برون رفت از این معضل اجتماعی در جمله زیر خلاصه می شود
۵-۲ :رویکردها و راهبردها
فصل ششم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۶-۱- خلاصه و نتیجه‌گیری
۶-۲- پیشنهادات برای ادامه تحقیق
منابع و مآخذ
فهرست منابع فارسی
فهرست منابع لاتین
چکیده :
فصل اول: مقدمه و معرفی
با بررسی نظام های اصلی حمل و نقل و مقایسه آن ها، اهمیت پرداختن به موضوع
حمل و نقل جاده‌ای مشخص می‌گردد. حمل و نقل جاده ای سهم عمده ای را در جابجایی مسافرین و کالاها به خود اختصاص می‌دهد. با توجه به لزوم جابجایی و سهم حمل و نقل جاده‌ای، در این میان معضلات و مشکلات این سیستم حمل و نقل نیز نقش مهمی را در از بین بردن فواید و محسنات این سیستم ایفا می‌کنند[1].
از جمله این معضلات، تصادفات ترافیکی هستند. تصادفات ترافیکی از عوامل بسیار مهم مرگ و میر و صدمات شدید جانی و مالی بوده و آثار سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن، جوامع بشری را به شدت مورد تهدید قرار داده است. شدت این صدمات در کشورهای در حال توسعه بیشتر بوده و تعداد و شدت تصادفات در کشورهای مزبور در مقایسه با کشورهای توسعه یافته
چندین مرتبه بالاتر است. در این میان، تصادفات جاده ای (برون شهری) دارای ضایعات سنگین تری نسبت به تصادفات درون شهری است، تصادف جاده ای به علت سرعت بالای وسایل نقلیه اغلب منجر به خسارات بسیار سنگین جانی و مالی می شود. آمار مرگ و میر نشان می دهند که تصادفات جاده ای حتی در کشور های توسعه یافته صنعتی، در صدر علل مرگ و میر بوده و خصوصاً در رده های سنی 15 تا 25 بیش از هر عامل دیگر باعث تلفات مردم می شود [2]. شکل 1-1 نمودار تصادفات در آسیا، آفریقا و کشورهای توسعه یافته را در مقابل مرگ و میرها نشان می‌دهد.
در کشورهای توسعه‌یافته صنعتی تلاش، تحقیق و برنامه‌ریزی برای کاهش تصادفات و ضایعات اقتصادی شدت یافته و آثار مثبت آن نیز نصیب کشورهای مذبور شده و می‌شود. بطور مثال در آمریکا در مدت سی سال شاخص "تعداد تصادفات تقسیم بر حاصلضرب تعداد وسایط نقلیه در طول مسافت پیموده شده" از حدود 30 به 68/2رسیده، یعنی بیش از ده برابر کاهش یافته است[3].
در تحقیقات مربوط به تصادفات جاده‌ای در کشورهای در حال توسعه نیز ثابت شده است که[4]:
- تصادفات جاده‌ای در بسیاری از کشورهای در حال توسعه دومین عامل مرگ و میر محدوده سنی افرادی است که از جهت اقتصادی فعال به حساب می‌آیند.
- ارزش اقتصادی از دست رفته در نتیجه تصادفات جاده‌ای معمولاً در محدوده یک تا دو درصد تولید ناخالص ملی است.
- نسبت تصادفات به ازای "وسیله نقلیه- کیلومتر " طی شده، بسیار بیشتر از کشورهای توسعه یافته است (ده تا پانزده برابر).
تحقیقات اخیر در ایران نشان می دهد که هم اکنون 25% تلفات ناشی از مرگ و میر های
غیر طبیعی، ناشی از تصادفات ترافیکی است [5]. بررسی آمار مربوط به حوادث رانندگی در کشور، نشان می‌دهد که تعداد سوانح رانندگی برون شهری از سال1366 تا 1371 در حدود 25 درصد افزایش داشته است. این عدد در سال 1376 از 50 درصد نیز فراتر رفته است که به نظر می‌رسد در دنیا بی‌سابقه باشد. همچنین طبق آمار منتشره در سال 1380 حدود 20000 نفر تلفات ناشی از تصادفات جاده‌ای در ایران ثبت شده است. این آمار در سال 1381 به 21800 نفر رسیده است و در شش ماهه دوم سال 1382 میزان تصادفات فوتی 13570 نفر گزارش شده است.آمار منتشر شده توسط سازمان پزشکی قانونی جمهوری اسلامی ایران نشان‌دهنده رشد قابل توجه تعداد کشته‌ها و مصدومین ناشی از تصادفات در سالهای 1373 تا 1378 است. در جدول 1-1 آمار تصادفات، تلفات، مجروحین، شاخص شدت تصادفات و درصد تغییر هر یک طی سالهای 78 تا 83 آمده است.
با در نظر گرفتن اطلاعات تصادفات و استفاده از روش مدل‌سازی رگرسیون و برازش مدل خطی می‌توان پیش‌بینی کرد (با 97/0 R2 = ) تعداد کشته‌های تصادفات در سال 1400 در حدود 66000 نفر خواهد بود.
با توجه به اطلاعات ارایه شده در جدول1-1 مشخص می‌شود در بررسی تصادفات جاده‌ای علاوه بر این که باید به تعداد تصادفات نظر داشت، شدت تصادفات نیز پارامتر بسیار مهمی است که باید با دقت مورد بررسی و تأمل قرار گیرد. به عنوان مثال، برخوردهای جلو به جلو وسایل نقلیه از لحاظ تعداد، کمترین مقدار آمار را در بین سایر نحوه های برخورد دارد، اما هنگامی که از دید شدت تصادفات به آمارها نظر اندازیم متوجه می‌شویم که برخوردهای جلو به جلو وسایل نقلیه بیشترین آمار تلفات و صدمات را در بین دیگر وضعیت‌های برخورد، به خود اختصاص می‌دهند. اینجاست که اهمیت توجه به شدت تصادفات به خصوص در جاده های برون شهری مشخص می‌گردد.
اولین گام برای کاهش تعداد و میزان شدت تصادفات جاده‌ای شناخت عوامل و پارامترهای تاثیرگذار بر سوانح جاده‌ای و به دست آوردن حدود مجاز مربوط به هر یک می‌باشد. عوامل تأثیرگذار بر تصادفات جاده‌ای را می‌توان چهار گروه کلی تقسیم بندی نمود که عبارتند از:
عامل انسانی، عامل وسیله نقلیه، عامل راه، و عامل محیطی.
البته مشخص است که در بیشتر تصادف جاده ای یک عامل به تنهایی نمی تواند تعیین کننده باشد و هنگام وقوع تصادف، 2 یا چند عامل با یکدیگر دست به دست هم می دهند تا سانحه محقق گردد. بحث افزایش ایمنی راهها جنبه‌های گوناگونی دارد که به صورت کلی اقدامات اصلاحی که در این رابطه می‌توان اعمال نمود عبارتند از[7]:
الف- وضع قوانین
ب- اجرای قانون
ج- آموزش
د- طرح هندسی
1-1-تعریف مساله و اهمیت آن
با توجه به آمارهای تصادفات جاده‌ای و تأثیرات منفی بسیار بالایی که این رویدادها بر مسائل اجتماعی، اقتصادی، و خانوادگی افراد می‌گذارد، اهمیت پرداختن به موضوع تصادفات را روزافزون می‌کند. تأثیرات منفی و معضلات تصادفات، به دلیل این که بطور آنی (مانند سقوط هواپیما) صدمات قابل ملاحظه‌ای را وارد نمی‌نماید، کمتر مورد توجه و بررسی قرار گرفته، حال آن که تداوم این تأثیرات منفی در دراز مدت تأثیراتی به مراتب بیشتر از سوانح سقوط هواپیما، خروج از خط قطار و یا حتی جنگ می‌باشد. لذا بررسی این رویدادهای جاده‌ای کمک بزرگی را در صرفه جویی اقتصادی برای افراد و در نهایت برای جامعه به همراه دارد. به همین منظور و جهت نیل به این هدف، بشر از کلیه امکانات و توانائی های موجود استفاده می‌نماید تا با ارائه یک راهکار موثر، بر مدیریت، تحلیل و
پیش‌بینی وقایع تسلط یابد [1].
در مطالعات سازمان بهداشت جهانی که با همکاری اتحادیه کشورهای صنعتی جهان صورت گرفته است، خطاهای مربوط به عامل انسانی به خطاهای فنی از قبیل سرعت زیاد، سرعت غیر مجاز، سبقت نامناسب و خطاهای شخصی مانند عدم احساس مسئولیت، بی توجهی و عدم احتیاط و حالات تهاجمی و غیره تقسیم می شوند. از مجموع 243 مورد تصادفی که عوامل انسانی در آن دخیل بود، بیشتر خطاها فنی بودند و تنها 2 درصد کل آن به تهاجمات عمدی یا رفتارهای غیر مسئولانه نسبت داده اند. در مورد جنس رانندگان مقصر در تصادفات، یافته های سازمان بهداشت جهانی در کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که تعداد زنان و مردان مقصر در رانندگی جاده ها در مقایسه با میزان رانندگی و مسئولیت آنها در ایجاد تصادفات تقریباٌ مساوی است. در تصادفاتی که مردان درگیر هستند بیشترین خطاهای معمول، سرعت زیاد، سبقتهای غیر مجاز و در برخی کشورها رانندگی تحت تاثیر الکل است. در تصادفاتی که زنان درگیر هستند کمی تجربه در رانندگی، اشکال در مانورهای سریع و به موقع و عدم تسلط عمده خطاهای آنان به شمار می‌آید. این تفاوتها در نوع خطا می تواند مبنایی برای تنظیم برنامه های آموزشی و فرهنگی مربوط به هر یک از دو جنس باشد.
از آنجایی که آموزش و اجرای مقررات راهکار مهم سیاست ایمنی جهت جلوگیری و کاهش عوامل انسانی سوانح رانندگی می باشد، توجه به آن ضروری است. آموزش ایمنی راه دارای زمینه وسیعی از فعالیت های گوناگون است که دامنه آن از آموزشهای فردی تا آموزشهای جمعی را در بر می گیرد. برای مثال آموزش فردی ممکن است شامل مهارت های مربوط به عبور از عرض راه و آموزش جمعی ممکن است شامل کاربرد برنامه های تبلیغاتی بر روی گروه های مختلف استفاده کننده از راه باشد. بطور بالقوه آموزش ایمنی راه با استفاده از تاثیراتی که بر روی استفاده کننده از راه می گذارد موجب کاهش احتمال خطاهای انسان می شود. این تاثیر تغییر در ادراکات، شناخت‌ها، گرایش ها، مهارت ها و رفتار انسان را شامل می‌شود. بررسی کارشناسان در زمینه فعالیت های انجام شده ایمنی، این موضوع را روشن می‌سازد که می‌توان با بکارگیری روشهای علمی اهمیت دادن به موضوع ایمنی بخش قابل توجهی از تلفات را کاهش داد. در این زمینه فرهنگ عبور و مرور کشور ما و کشورهای موفق در ایمنی ترافیک تفاوتهای فاحشی دارد، اما مساله آموزش و اجرای قوانین میتواند دقیقاً همان چیزی باشد که در آنجا انجام شده است و می‌توان از تجربیات کشورهای موفق در امر ایمنی ترافیک استفاده نمود. نکته قابل ذکر این است که تلاش در جهت ایمن کردن راه ها و کاستن تلفات ، بدون توجه به آموزش عمومی بخصوص آموزش پایه در مدارس نتیجه موثر را در پی نخواهد داشت، چرا که هیچ کاری سخت تر از تغییر طرز تفکر انسانها نیست. با توجه به تعدد مراکز مسئول ایمنی در راه، این مهم نیازمند نهادی با اختیارات لازم جهت هماهنگ نمودن مراکز ذیربط در کشور است. در کشور ما آموزش در ارتقای فرهنگ ترافیک موثر است اما در برخی موارد کارایی آن توسط کسانی که خود قوانین را وضع می کنند زیر سوال می رود [8].
از طرف دیگر عدم رعایت قوانین ترافیکی یکی از مشکلات فوق العاده اساسی مدیریت ترافیکی کشور می‌باشد که نه تنها موجب افزایش تصادفات، کاهش ظرفیت شبکه‌های شهری و بین‌شهری، افزایش زمان سفرها و آلودگی محیط زیست می‌شود، بلکه عدم پایبندی به قانون را در جامعه گسترش داده و چهره زشتی از وضعیت عبور و مرور را در دید عموم به نمایش می‌گذارد. البته مقابله با این معضل اجتماعی نیاز به عزم ملی در جامعه و برنامه‌ریزی دراز مدت متمرکز در مدیریت کشور دارد. متاسفانه در کشور ما علاوه بر اینکه به صورت اصولی و پایه‌ای به آموزش قوانین رانندگی پرداخته نمی‌شود، فرد متخلف نیز از دیدگاه عموم مجرم شناخته نمی‌شود و این مساله به کاهش میزان احترام به قانون در جامعه منجر می‌شود[9].
با در نظر گرفتن اهمیت مسائل آموزش و اعمال قوانین و مقررات رانندگی در ایمنی جاده‌های کشور در این پژوهش به بررسی افزایش ایمنی در راههای بین شهری با رویکرد آموزش و اجرای قوانین پرداخته می‌شود.
و...
دانلود پایان نامه گسترش متدولوژی افزایش ایمنی جاده ها با رویکرد آموزش و اجرای قوانین