معرفی درس بررسی مسائل اجتماعی ایران:
بررسی مسائل اجتماعی ایران از دروس اصلی و الزامی رشته علوم اجتماعی است. پیش نیاز این درس روش تحقیق و نظریه های جامعه شناسی 2 است. در این درس دانشجو با نحوه طرح مسئله در حوزه اجتماع آشنا می گردد. همچنین برخیش از عمده ترین مسائل اجتماعی جامعه ایران مطرح می شود و از این طریق دانشجو شاهد کاربرد بحث های نظری رشته جامعه شناسی در تحلیل مسائل جامعه خود خواهد بود.
مقاله 1: طرح مسائل اجتماعی در ایران
محمد عبدالهی
محمد عبدالهی
اهداف مقاله:
.1شناخت راههای تشخیص مساله اجتماعی
.2بررسی ویژگی های مسئله اجتماعی
.3نحوه طرح مساله اجتماعی
شناسایی مسئله اجتماعی:
مسئله اجتماعی از سه طریق شناسایی می شود:
مسئله ای که مانعی بر سر راه توسعه باشد.
مسئله ای که اندیشمندان اجتماعی آن را مانع توسعه بدانند.
وفاق جمعی آن را مسئله تشخیص دهد.
مفاهیم مسئله اجتماعی:
1 - وجوه توسعه :
توسعه دارای دووجه است وجه ارزشی و وجه اثباتی. شناخت مسائل اجتماعی موکول به این دو وجه است.
وجه ارزشی هنجاری در پی اهداف و کمال مطلوب ها است.
وجه اثباتی و واقعی در پی رسیدن به هدف است.
2 – اهداف توسعه :
الف . اهداف عام منبعث از ارزش های عام و فراگیر چون دانایی ، خردگرایی ، صداقت و عدالت که در بین همه مشترک است.
ب. اهداف خاص مرتبط با ارزش های خاص گروهها ، طبقات ، شهر و روستا متفاوت است.
شناخت مسائل اجتماعی موکول به شناخت نظام ارزش ها و اهداف توسعه و موانع تحقق این اهداف است.
الف. ویژگی های مسئله اجتماعی:
اجتماعی بودن : مسئله اجتماعی محصول حیات اجتماعی شامل طبقات، ایل ، قشر ، شهر ، روستا و غیره است.
عمومی بودن : در همه جوامع با کمیت و کیفیت متفاوت این مسائل مشاهده می شود.
تاریخی : طی یک فرایند تاریخی به وجود می آیند و ابتدا به ساکن نیستند.
واقعی بودن: طبق تجربه می توان به وجود آن پی برد. مسئله یابی با مسئله آفرینی فرق دارد. مسئله یابی موضوعی است که قبلا رخ داده است اما مسئله یابی در آینده ممکن است مسئله شود.
مسئله اجتماعی با آسیب اجتماعی فرق دارد. اعمال خلاف قانون و اخلاق جزء آسیب های اجتماعی تلقی می شوند.
بعد کیفی و ربط ارزشی داشتن: هوارد بکر به تعاریف ذهنی از شرایط عینی اشاره می کند. پس باید محقق به افراد مراجعه کند . زیرا دولت ها و طبقات مسلط معمولا عوامل تهدید کننده منافع خود را به عنوان مسائل اجتماعی مردم معرفی می کنند.
راه حل انتخاب جامعه به عنوان واحد تحلیل است.
متغیر و نسبی : مسائل اجتماعی بر حسب زمان و مکان فرق دارند. هر چه از واحد بزرگتر به سمت واحد کوچک تر می رویم مسئله خاص تر می شود.
تکثر و تنوع : در ابعاد مختلف فرهنگی – اجتماعی ، سیاسی ، زیست محیطی ، دینی، هنری و غیره می توان مسائلی را یافت.
کثیر الابعاد : ریشه در سطوح مختلف خرد و کلان و یا در فرهنگ ، اجتماع، سیاست و حتی نظام جهانی ریشه دارد و یافتن راه حل نیز نیازمند همکاری افراد مختلف از دسته های مختلف است.
قابل کنترل بودن: قابل اصلاح هستند به شرط شناخت ریشه ها و برنامه ریزی کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت . چنانچه برخی از مسائل اجتماعی ذاتی نظام اجتماعی غالب باشد مردم به انقلاب و تحول نظام موجود گرایش پیدا می کنند.
ب- شرایط و استلزامات تشخیص مسائل اجتماعی
(1 - وجود یک واحد تحلیل اجتماعی مشخص):
(1 - وجود یک واحد تحلیل اجتماعی مشخص):
وجود یک واحد تحلیل اجتماعی مشخص به عنوان واحد تحلیل که می تواند یک گروه ، قشر ، طبقه و یا اجتماع ملی و بین المللی باشد. اعضای هر واحد دارای اهدافی مشترک هستند . اگر برای رسیدن به اهداف با مانع روبرو شوند مسئله ایجاد می شود.مسائل اجتماعی بر اساس واحدهای اجتماعی متغیرند . همبستگی قومی برای یک قوم عادی است اما برای کل جامعه می تواند مانع انسجام باشد.
ب- شرایط و استلزامات تشخیص مسائل اجتماعی
(2 - محقق آشنا با بینش های جامعه شناختی):
(2 - محقق آشنا با بینش های جامعه شناختی):
وجود محقق آشنا با بینش و روش های جامعه شناختی.
دارندورف: فلسفه پیدایش جامعه شناسی پاسخ گویی علمی به مسائل اجتماعی از جمله نابرابری های اجتماعی است. یکی از مشکلات اساسی بشر نداشتن تصویری روشن از آینده ، عدم ارزیابی دقیق مقدورات و محدودیت های گذار از وضع موجود به مطلوب است.
شامل 260 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت بررسی مسائل اجتماعی ایران (گروه علوم اجتماعی) 3 واحد نظری
