به طور کلی سه روش برای اندازه گیری پارامترهای تعیین کننده کیفیت علوفه وجود دارد، (نظری سامانی، 1378):
- روشهای آزمایشگاهی (In-Vitro)
- میکروبیولوژی (In-Siro)
- بیولوژی (In-Vivo)، (روش مستقیم).
در روش مستقیم با حضور دام و خوراندن علوفه به آن کیفیت مورد ارزیابی قرار می گیرد آماده سازی و دورة آزمایش وقت گیر و پرهزینه است، از سوی دیگر روش میکروبیولوژی مستلزم امکانات ویژه است لذا روشهای آزمایشگاهی را معمولاً بعنوان کاراترین روشها مورد استفاده قرار می دهند. در این روش مقدار کمی علوفه جهت انجام آزمایشات و تعیین پارامترهای تعیین کننده کیفیت علوفه مورد نیاز است. باید توجه داشت که در روشهای آزمایشگاهی اندازه گیری کلیه ترکیبات شیمیایی پرهزینه و وقت گیر است لذا باید فاکتورهایی را مد نظر قرار داد. که از یک سو هزینه و زمان کمتری برای انجام آن صرف گردد و از سوی دیگر برآورد خوبی از کیفیت علوفه ارائه دهد، فاکتورهای مورد توجه در این راستا عبارتند از:
1-4-2-1- پروتئین خام (CD)[1]
پروتئین ها نخستین ماکرو مولکولهای حیاتی هستند که مورد شناسایی قرار گرفته اند و متنوع ترین پلی مرهای زیستی در طبیعت را نیز شامل می شوند که بیش از 50 درصد وزن خشک سلولها را تشکیل می دهند.
پروتئ ین خام مجموع پروتئین های واقعی و نیتروژن غیر پروتئینی است. در واقع برای اندازه گیری پروتئین خام ابتدا مجموع نیتروژن در گیاه محاسبه شده و با حاصلضرب آن در عدد 25/6 مجموع پروتئین خام به دست می آید، (جی می، 1996). «N% × 6.25 = CP%»
میزان پروتئین خام در مراحل مختلف رشد گیاه متغیر است و بطور کلی با افزایش سن گراس ها و لگومها از میزان پروتئین خام علوفه آنها کاسته می شود ولی بر میزان فیبر افزوده می گردد و لذا زمان برداشت علوفه بر میزان پروتئین خام تأثیر زیادی دارد. در گراسها حداکثر پروتئین خام در ظهور خوشه و در گلومها هنگامی است که 15-10 درصد به گل نشسته اند، (ارزانی، 1377).
1-4-2-2- قابلیت هضم ماده خشک گیاهی (DMD)[2]
هضم عبارتست از مجموعه ای از اعمال حیاتی شامل فعالیتهای مکانیکی، شیمیایی و میکروبی برروی مواد غذایی مصرف شده که سبب شکسته شدن مولکولهای بزرگ مواد غذایی به مواد ساده تر شده و منجر به قابل جذب شدن آنها می گردد. بنابراین هضم پذیری عبارتست از تفاضل بین مقدار مادة مغذی در خوراک و مقدار مادة مغذی در ضایعات دفعی حیوانات؛ حال اگر مقدار هضم شده نسبت به مقدار خورده شده سنجیده شود قابلیت هضم آن ماده به دست می آید، (قابلیت هضم ظاهری). هضم پذیری علوفه رابطه مستقیمی با ویژگیهای دیواره سلولی دارد چرا که ساختار شیمیایی دیواره سلولی با رشد گیاهان تغییر نموده و با کهولت گیاه محتویات فیبر در کل گیاه افزایش می یابد، (پینکرتون، 1996). دیواره سلول در ابتدای تشکیل بسیار نازک است ولی با رشد سلول و تشکیل لایه های جدیدی از مادة دیواره ای بتدریج بر ضخامت آن افزوده می شود،
دانلود مقاله اندازه گیری کیفیت علوفه
