نورالدین عبدالرحمن جامی در خرجرد جام به سال 817 هـ ق متولد شد تخلص جامی هم به مناسبت ولایت جام است و هم به حکم ارادتی است که نسبت به شیخ الاسلام احمد جام داشت.
عبدالرحمن بعدها ملقب به نورالدین گردید. جامی به همراه پدر به هرات رفت و چندی در مدرسه نظامیه آنجا اقامت گزید هرات در آن سالها پایتخت هنر و ذوق و ادب ایران و یکی از شهرهای فرهنگی آباد و پر رفت و آمد آن سامان بود. سلطان حسین بایقرا و وزیرش امیر علیشیرنوایی در آن شهر به تشویق و حمایت هنرمندان و صاحبان ذوق سرگرم بودند. جامی فنون ادب و دانشهای شرعی و دینی را در آن شهر فرا گرفت و پس از آن به حکمت روی آورد، چندی بعد به سمرقند رفت و در آنجا مدتی به کسب دانش پرداخت در همین دوره تحصیل علم به قوت حافظه و توانایی در بحث و استدلال میان همگان مشهور بود. در بازگشت به هرات به تصوف روی آورد و در خدمت سعدالدین کاشغری به طریقت نقشبندی درآمد. پسر سعدالدین موسوم به خواجه کلان دختر خود را به ازدواج وی در آورد این پیوند بر حرمت و منزلت او در نزد اهالی هرات افزود.
جامی در 60 سالگی به زیارت خانه خدا رفت مدتی در بغداد ماند و از آنجا به کربلا و نجف رفت. در راه بازگشت از حج چندی در حلب و دمشق ماند. در حلب و تبریز، پادشاهان از او برای اقامت و ملازمت درگاه خود دعوت نمودند اما وی نپذیرفت و به حلب بازگشت. جامی این عارف بزرگ روز به روز به شهرتش افزوده می شد و آنچنان به شکوه و مرتبه معنوی دست یافته بود که سلطان حسین امیر علیشیر به دوستی با او افتخار می کرد و از دیدن وی خرسند می شد. جامی چنان تاثیری بر شاهان و امرای روزگار خود داشت که اگر وزیری به غضب سلطان گرفتار می شد با شفاعت و وساطت وی شاه او را مورد عفو قرار می داد. با این بزرگی او هیچگاه در مدح و ستایش شاهان و قدرتمندان قلم فرسایی نکرد و همین بلند طبعی و بی نیازی او را بزرگتر می نمود.
مسافرتهای جامی
1- در کودکی از جام به هرات آمده و نزد خواجه علی سمرقندی درس خوانده است.
2- در جوانی در زمان شاهرخ از هرات به سمرقند رفته .
3- مراجعت از سمرقند به هرات و ملاقات با قوشچی و سعدالدین کاشغری.
4- مسافرت به مرو و برای زیارت خواجه عبیدالله احرار.
5- مسافرت دوم و سوم به سمرقند برای زیارت خواجه مذکور.
6- مسافرت به حجاز از خراسان و عبور از همدان، کردستان، بغداد، کربلا، نجف، مدینه، مکه، دمشق، حلب، تبریز این مسافرت طولانی ترین و مهمترین مسافرتهای جامی است.
طبع شعر جامی
به تحقیق در فن شعر و شاعری شهره روزگار و استاد مسلم به زبان پارسی بوده و به حق به خاتم الشعرا لقب یافته است، زیرا دستگاه شعر و شاعری به اسلوب اساتید قدیم خراسان و فارس و عراق با مرگ وی برچیده شد و تا قرن سیزدهم ستاره درخشانی که از قدر اول شمرده شود در افق ادب پارسی طلوع نکرد.
وی در آداب عربی و صنعت ترجمه و احاطه در فنون ادب عربی کمال تبحر داشته و این معنی هم از اشعار وی نمایان است.
تاثیر اساتید سخن در جامی
جامی بدون شک تحت تاثیر اساتید ماقبل خود بوده و از مطالعه سخنان وی به خوبی معلوم می شود که تا چه پایه قوت طبع و کمال شاعری او مرهون مطالعه دواوین و آثار شاعران بزرگ می باشد. خود وی نام بعضی از اساتید شعر را با ادب و حرمت نام برده است.چنانکه غزلسرائی خویش را به اسلوب کمال خجندی منسوب داشته و در پایان یکی از غزلهای خود به آن اشاره کرده:
یافت کمالی سخنش تا گرفت چاشنئی از سخنان کمال
و از خاقانی نیز در قصیده ای چنین یاد می کند.
سخن آن بود کز اول نهاد استاد خاقانی به مهمانخانه گیتی پی دانشوران خوانش
شامل 12 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
دانلود مقاله زندگینامه عبدالرحمن جامی
