گیتار چیست ؟
به نظر می رسد که جد بزرگ تمام سازهایی که ما به عنوان کوردوفون از آنها یاد کردیم یک کمان موسیقی باشد که تنها یک سیم ساده به دو سر آن متصل بوده است که با کشیدن و رها کردن سیم صدایی در کمان ایجاد میشده که این صدا بوسیله یک تقویت کننده صوت که به آن متصل بوده تقویت میشده است.از آنجائیکه این سیم تنها یک صدای ساده ایجاد میکرده برای داشتن چندین صدا ابتدا یک سیم دیگر و سپس چندین سیم به اندازه های کوتاهتر به کمان بسته شده و از این طریق چندین صدا تولید گردیده.
ازدیاد این سیمها و افزوده شدن یک جعبه تشدید صوت منجر به اختراع چنگ کمانی Harp Arqueeگردید. سپس سازی متشکل از مجموعه ای از سیمها به نام لیر ظهور کرد که در آن سیمهایی به طول مساوی کار گذاشته شد.
یونانیها دو نوع لیر داشتند ، یکی به نام لیرا و دیگری به نام کیتارا، کیتارا بوسیله رمیها تغییر شکل یافت و نام گیتار نیز از همین کلمه گرفته شده است .
ساخت گیتار:
تهیه چوب:
به طور کلی چوب آلات مورد استفاده در بخش آلات موسیقی باید دارای ویژگی های زیر باشند:
1. از مهمترین ویژگی های آن داشتن صدای با طنین ( قابلییت پخش صدا ) است. معمولا چوبهایی که دارای بافتهای ریز هستند این عمل را انجام میدهند مانند گردو.
2. داشتن نقوش زیبا :درساخت ساز های موسیقی به منظور جلوه دادن به کار از چوبهای با نقوش زیبا استفاده میکنند.
3. بسته به نوع ساختمان یا محل قرار گرفتن با توجه به کاربرد چوب باید به مقاومت آن توجه کرد و از چوب مورد نظر استفاده کرد مثلا مقاومت کششی ،فشاری، سختی
4. مقاوم بودن در برابر حمله قارچ، بید، باکتری
5. نشان دادن عکس العمل خوب در برابر رنگ و چسب
ابتدا چوبهای مورد استفاده در گیتار را تهیه نموده که معمولا در ساخت دسته از چوبهایی نظیر گردو،فوفل،کیکم و...و در ساخت صفحه معمولا از چوب ساج استفاده میکنند. چوبها باید عاری از هرگونه خوردگی ،ترک ،شکاف ،پوسیدگی و گره باشند زیرا هر یک از این عوامل به نحوی در انتفال صدا اختشاش ایجاد میکنند.
برای ساخت صفحه ابتدا دو چوب به ضخامت 5 میلی متر، عرض 25 و طول 65 سانتی متر، تهیه و پس از پرداخت کامل آن، آنها را بصورت قرینه برش می دهند به نحویی که الیاف کاملاٌ بصورت قرینه قرار بگیرند زیرا در غیر اینصورت صدا به خوبی انتقال نمی یابد.
تفاوت صفحه رو و زیر در فشار و وجود سوراخ تولید صدا است.
در ساخت صفحه رو باید مقاومت به فشار در نظر گرفته ، زیرا هنگامی که سیم گیرروی صفحه قرار می گیرد فشارکششی نسبتاٌ زیادی در حدود 90 کیلو گرم به صفحه وارد می کند چون هیچ چوبی به ضخامت 5 میلی متر قدرت نگهداری همچنین کششی را ندارد پشت صفحه ها از پل هایی استفاده می شود.
ساخت صفحه زیر معمولاٌ از همان چوبی که در ساخت بین دو صفحه استفاده می شود در نظر گرفته می شود بسته به نوع مدل گیتار از پل های مخصوص استفاده شده و در راه عرض صفحه با چسب چوب یا فنل می چسبد
برای ساخت کناره گیتار (بین دو صفحه) از چوب با مقاومت خمشی و کششی استفاده می شود و الیاف چوب باید در راه طول آن به کار رود0 به دو علت باید این چوب با حرارت پخته یا بخار داده شود
1- اعمال فشار بسیار زیاد به چوب برای خم کردن چوب در صورت عدم استفاده از بخار آب که احتمال شکستن چوب وجود دارد
2- تغییر شکل راحتر و استفاده از زمان کمتر هنگامی که چوب بخار داده شود و اصطلاحاٌ پخته شدن آن را آرام آرام خم کرده و در پرس مخصوص قرار داده تا خشک شود خشک شدن باید در زمان زیاد و درجه حرارت کم انجام شود تا احتمال بروز معایب کم شود
سنتور چیست ؟
از سازهای اصیل ایرانیست . این ساز از جعبه ای ذوزنقه ای شکل تشکیل شده است که اضلاع آن عبارتند از:
بلندترین ضلع نزدیک به نوازنده - کوتاه ترین ضلع و موازی با ضلع قبلی و دور از نوازنده – و دو ضلع جانبی با طول برابر که دو ضلع قبلی را بطور مورب قطع می کند . ارتفاع سطوح جانبی 8 تا 10 سانتیمتر است . تمام سطوح جعبه سنتور چوبی است . بر روی سطح فوقانی دو ردیف خرک قرار دارد .ردیف راست نزدیکتر به کناره راست ساز است و ردیف چپ کمی بیشتر با کناره چپ فاصله دارد . ( فاصله بین هر خرک ردیف چپ تا کناره چپ را " پشت خرک " می نامند .) . از روی هر خرک چهار رشته سیم هم کوک عبور می کند ولی هر سیم به گوشی معینی پیچیده می شود .
گوشی ها در سطح جانبی راست کار گذاشته شده اند . سیمهای سنتور به دو دسته سفید (زیر) و زرد (بم) تقسیم می شوند . دسته سیمهای سفید بر روی خرک های ردیف چپ و سیم های زرد بر روی خرک های ردیف راست به تناوب قرار گرفته اند . طول قسمت جلوی خرک در سیم های سفید دو برابر طول آن در قسمت پشت خرک است و می توان در پشت خرک نیز از سیمهای سفید استفاده کرد . ( صدای آن به نسبت عکس طول – یک اکتاو نسبت به صدای قسمت جلوی خرک بالاتر است .) . همچنین هر سیم زرد یک اکناو بم تر از سیم سفید بلافاصله بعد از آن صدا می دهد . اصوات سنتور در قسمتهای سه گانه ساز (سیم های زرد – سیم های سفید و قسمت پشت خرک) به این ترتیب است
بطوریکه در مثال بالا دیده می شود وسعت صدای سنتور 9 خرکی (سنتورهای 11 و 12 خرکی هم گاهی ساخته شده و مورد استفاده قرار گرفته .) کمی بیش از سه اکتاو است . اما این ساز فاقد تمام فواصل کروماتیک مخصوص موسیقی ایران است و نوازنده مجبور است در اجرای دستگاه دیگر کوک ساز را تغییر دهد ( یا در پاره ای موارد خرک ها را جلو و عقب ببرد – که این عمل به نوبه خود نسبت طولی قسمت پشت و جلوی خرک را در سیمهای سفید به هم می زند – در نتیجه این دو قسمت نسبت به هم فاصله اکتاو را از دست می دهند ) .
سنتور کروماتیک و سنتور کروماتیک بم :
به منظور تکمیل فواصل کروماتیک بین اصوات و نیز به قصد تامین اصوات بم دو نوع سنتور دیگر با تعداد زیادتر خرک ساخته شده است . (سنتور کروماتیک و کروماتیک بم به پیشنهاد حسین دهلوی – در زمانی که ریاست هنرستان عالی موسیقی ملی را به عهده داشت – ساخته شده است .) . سنتور کروماتیک با همان میدان صدای سنتور معمولی - ولی با خرک ها ( و اصوات کروماتیک ) بیشتر – ساخته شده است . ( 23 خرک بزرگ و 7 خرک کوچک ) .
شامل 78 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت ساخت گیتار و سنتور
