فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تغییر پرشتاب پارادایم ها و تحولات تکنولوژیک، در نیم قرن اخیر، جهان را وارد عصر جدیدی کرده است که یکی از ویژگی های برجسته آن ظهور گردشگری جهانی بصورت امروزی از قلب این تحولات تکنولوژیکی، در نتیجه کاهش سریع فاصله های زمانی و مکانی است.
گردشگری با تمام پیچیدگی هایش در کنار سایر ویژگی های این عصر، همچون ادغام فزاینده نظامهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و رشد خیره کننده تولید و مصرف، چهره بسیار متمایزی از خود در عرصه فعالیت های بشری به نمایش گذاشته است.
پیچیدگی گردشگری ناشی از پویایی او است. پویایی گردشگری جهانی علاوه بر ایجاد تغییر در ساختارهای اقتصادی، سیاسی و مناسبات اجتماعی، پروسه های تولید، توزیع و مصرف را نیز دگرگون کرده است و تخصصهای گوناگونی را بصورت مستقیم و غیرمستقیم به خدمت گرفته است که خود موضوع جداگانه¬ای است و جای بحث ویژه¬ای دارد.
از نگاه دیگر، روند گردشگری جهانی، نقشه جغرافیای اقتصادی جهان را دگرگون کرده است که شناخت مکانیزم های این روند، نیروها و عوامل عمده آن و تأثیری که اینان بر زندگی مردم جهان، بخشهای دولتی و خصوصی فعال در آن می گذارند، حائز اهمیت است.
در دنیای امروز گردشگری جهانی، حقیقتاً یک شانس و یک فرصت است. فرصتی نسبتاً کوتاه که برای کشورهای گوناگون مهیا می کند که از آن بهره گیرند و خود را با شرایط آن تطبیق دهند که اگر نتوانند، دچار عقب افتادگی ناشی از غفلت خود می گردند. چرا که هر چند اهمیت اجتماعی و اقتصادی جهانگردی درجهان بصورت واقعیتی روشن و چشمگیر در آمده است، این اهمیت را، همیشه همه کسانی که با آن در ارتباط مستقیم هستند، درک نمی کنند.
... و اما در صورت بهره¬برداری مناسب، می تواند موجبات توسعه اقتصادی و سیاسی گسترده کشورشان فراهم گردد.
رونق درخشان گردشگری در کشورهای پیرامون ایران، به ویژه کشور ترکیه در شمال غربی و امیرنشین امارات متحده عربی، همجوار ایران در جنوب، که سالانه مقادیر هنگفتی از این رهگذر توشه بر می گیرند، نشان از بهره برداری مناسب و تشخیص به موقع فرصت ها در ادوار گذشته و بویژه در دهه اخیر (1997-2006) این کشورهاست و در مقابل ناکامی و عقب ماندگی ایران در این حوزه مهم جای تفکر و تأمل دارد.
گردشگری در ایران با وجود امکانات طبیعی، تاریخی و انسانی فراوان هنوز اندر خم کوچه های تنگ و تاریک ناآگاهی و ندانم کاری ، سیاسی کاری، عدم انسجام و فقدان یک سیاست جامع، گویا و روشن گرفتار است. و تا همین لحظاتی که این سطور رقم می خورند، آن فرصت طلایی از دست رفته است.
«ایران می تواند یکی از پیشرفته ترین کشورها در زمینه جهانگردی باشد» و یا «ویژگی ها، استعدادهای طبیعی، انسانی، فرهنگی و تاریخی، ایران را جزو ده کشور برتر جهانگردی دنیا درآورده است»...
این جملات از شعارها و گفته های بزرگان و سکانداران سیاست و اقتصادکشور است . که قبل از آنکه مرهم و درمان باشد، تشدید افسوس و حسرت از دست رفتن فرصت هاست. ضرب المثل های عبرت آمیز فارسی با بیانی شیوا چنین می گویند: «عالم بی عمل چون درخت بی ثمر است» ویا «دوصد گفته چون نیم کردار نیست.»
کشور ترکیه به لحاظ موقعیت های طبیعی و جغرافیائی، وجوه اشتراک نسبتاً زیادی با ایران دارد و می توان با مطالعه راهی که آنان پیموده¬اند، پی به دلایل توفیق آن کشور برده و از طرفی با مطالعه و مقایسه رفتار خودبا آن مردمان، ضعف هارا شناسایی و با شناخت درد خویش به شیوه مداوا پی ببریم که این شناسایی از دو منظر قابل بررسی است:
1- از حیث وظایف سازمانی
2- از حیث غفلتهای گذشته
1- بررسی از حیث وظایف سازمانی.
اجزاء تشکیل دهنده صنعت گردشگری به ترتیب ورود به صحنه و نقشی که ایفاء می کنند عبارتند از:
الف) سازمان متولی دولتی
ب) آژانس های گردشگری
ج) حمل و نقل
د) شبکه خدمات حمایتی
ح) جاذبه ها
در نخستین بخش دولت واقع شده است، که با ظرافت خاصی امور گردشگری را به عهده دارد. جهت گیریها را با توجه به پتانسیل ها مشخص می سازد و با بهره گیری از ابزارهای سیاسی و سازمانی خاص، زمینه را جهت توسعه جهانگردی آماده ساخته، قوانین و مقررات مرتبط را تدوین، مجوزهای لازم برای سایر بخشها را صادر و بر کلیه امو نظارت می کند.
در مرحله بعدی آژانس های گردشگری قرار دارند که نخستین بخش اجرایی بوده که وارد عمل شده و سیاست های سازمان متولی دولتی را عملیاتی نموده و با ایجاد تمایل در جهانگردان آنان را جذب و به سوی جاذبه های گوناگون کشور ماهرانه هدایت می نمایند. طبیعی است که در پیامد این دو بخش سایر بخشها مانند بخشهای حمل و نقل، اقامتگاه ها و هتلها، اغذیه واشربه و بخش جاذبه ها و سایر عوامل دخیل در امر گردشگری فعال می شوند.
با توجه به اینکه گردشگران بین المللی ایران را به عنوان مقصد انتخاب نمی کنند به نظر می رسد که ما در نخستین و یا همان بخشهای نخست مشکل داشته باشیم و اشکالاتی هم که در سایر بخشها به چشم می خورد، عطف به ما سبق بوده باشد و دلیل انتخاب این عنوان برای تحقیق و پژوهش همین مسئله است.
«مطالعات تطبیقی سازمان ها و آژانس های توریستی ایران و ترکیه در یک دهه اخیر
(1997-2006)»
در ادامه به نقطه¬ای می رسیم که با دیدی موشکافانه، جویای مجهول و یا مجهولاتی می شویم که کدامیک از این دو بخش پیش قراول، یکی در حوزه سیاستگزاری و آن دیگری در حوزه اجرایی ناتوانند و سبب عدم توفیق گردشگری در کشور شده¬اند.
شناسایی موانع و عوامل بازدارنده در کشور از یکسو و در نقطه مقابل دلایل رونق و توسعه توریسم در کشور ترکیه و آگاهی حاصل از پژوهش این دو مقوله در کنار هم و همچنین استفاده از تجارب ترکیه و سایر کشورهای جهان، در این زمینه، مطمئناً ذهنیت های تاریک و یا مزاحم را در مقابل ضمیر ما روشن و سبب دگرگونی در نوع پندار و کردار ما می گردد.
2- از حیث غفلت های گذشته
در همان نگاه اولیه به موقعیت گردشگری کشور در دهه های اخیر، به نوعی طبقه بندی گردشگری کشورهای جهان و جای دادن ایران در منطقه آسیای جنوبی در کنار کشورهایی بر می خوریم که نه به لحاظ تاریخ و تمدن، نه به لحاظ قومی و ویژگی های فرهنگی، نه به لحاظ وسعت سرزمین و ویژگی های اقلیمی و نه به لحاظ موقعیت جهانی و استراتژیکی هیچگونه سنخیتی با آنها نداریم. لطفاً به مطالبی به نقل از سازمان جهانی جهانگردی در «کتاب گردشگری بین المللی» توجه بفرمایید.
... آسیای جنوبی، شامل کشورهای افغانستان، بنگلادش، بوتان، ایران، هندوستان، جزایر مالدیو، میانمار، نپال، پاکستان و سریلانکا است. که این منطقه از سایر مناطق جهان عقب مانده تر است. سهم آسیای جنوبی از کل میزان ورود گردشگر بسیار پایین تر بوده و در حد 7% است. مقصدهای اصلی سفر در این منطقه (آسیای جنوبی) به ترتیب عقب ماندگی به سه دسته تقسیم می شوند:
الف) کشورهایی که به علت مشکلات نظامی یا سیاست های داخلی شامل: هیچ یا تعداد کمی گردشگر دارند افغانستان، بنگلادش، بوتان، ایران و میانمار (برمه)
ب)کشورهاییکه که متعهد به گردشگری شده اند وتوریسم درسیاست توسعه عمومی آنها نقش مهمی دارد.مانند: مالدیو،نپال وسریلانکا.
ج) کشوهاری هندوستان و پاکستان نزدیک به دو سوم گردشگران را جذب می کنند بویژه هندوستان با 53% از ورود گردشگر و 68% از کل درآمداولین کشور گردشگری منطقه است.
تحقیق مطالعات تطبیقی سازمان ها و آژانس های توریستی
