دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
مقدمه
سپاس خدایی را که در قالب جهان آفرینش دفتر حسن و زیبایی بنمود و برگ‌های گوناگون آنرا در برابر ادراک و احساس آدمیان بگشود تا پاک بینان از هر ورق آن صول اسرار خوانند و از دریافت هر سری مزه عشق چشند.
هرچه دانش آدمی به مسائل اطراف خود بیشتر باشد، عشق به زندگی و به دیگران بزرگتر است زیرا آن که هیچ نمی‌داند به چیزی عشق نمی‌ورزد و آنکه از عهده هیچ کاری بر نمی‌آید هیچ نمی‌فهمد، آنکه هیچ نمی‌فهمد، بی‌مقدار است، ولی آنکه می‌فهمد، بی‌گمان عشق می‌ورزد و خوبی‌ها را می‌بیند.
بدون تردید آنچه که در رویارویی انسان با اطلاعات اهمیت بسزایی دارد دسترسی سریع و آسان به دریایی از اطلاعات جامع و کامل است، که برای این مهم نیاز به اخذ تدابیری میباشد تا از عهدة این عمل به نحو شایسته‌ای بر آید و طبیعتاً هدف از انجام این کار، برداشتن قدم‌هایی هرچند کوتاه در باب آشنایی با زیباترین دیدنی‌های ایران میباشد، که امیدوارم توانسته باشم تا اندازه‌ای به آن جامه عمل بپوشانم.
در ضمن از زحمات و خستگی‌های استاد محترم جناب آقای مهندس موسوی بی‌نهایت ممنون و سپاسگزارم و به شاگردیشان افتخار می‌کنم. امیدوارم که این نمونه کار مورد قبول ایشان واقع شده باشد.
از مادرم و همچنین از تمامی کسانی که در امر انجام این نمونه متقبل زحمت شدند بسیار متشکرم و از خداوند متعال برای تمامی این عزیزان آرزوی موفقیت دارم.
سمیرا محمدی
مختصری در مورد پیشینه تاریخی شهرستان بروجرد
شهرستان بروجرد در سی و سه درجه تاو پنجاه و سه درجه عرض جغرافیایی و چهل و هفت درجه و سی و شش درجه طول جغرافیایی قرار دارد . ارتفاع آن از سطح دریا 1657 متر میباشد . این شهر از شمال به شهرستان ملایر از جنوب به لرستان و بختیاری از غرب به الشتر و چغلوندی و از شرق به سر بند اراک محدود میشود .
برجرد در روزگار گذشته گاهی داخل لرستان گاهی جزء عراق عجم و زمانی ولایتی جداگانه و مستقل به شمار می آمده این شهرستان داخل دشتی بنام سیلاخور قرار گرفته که از شمال و جنوب به وسیله کوههای بلند محصور از شرق و غرب دارای زمینهای مسطح و حاصلخیزی است که جهت کشاورزی بسیار مساعد میباشد .
در مورد وجه تسمیه شهر بروجرد کمتر کسی نظر قطعی داده است حال آنکه مولفان متاخر خصوصا فرهنگ نویسان تلاش کرده اند وجه تسمیه بروجرد را بیابند . از جمله این نویسندگان رضا قلیخان هدایت مولف فرهنگ انجمن آرای ناصری اصل نام این شهر را فیروز گرد دانسته و در توضیح آن نوشته است « شهریست از بناهای خسرو پرویز اکنون به بروجرد شهرت دارد »
در کتاب گنج دانش نوشته محمد تقی خان متخلص به حکیم الملک بروجرد را به « منوچهر» نسبت میدهد .
دکتر معین به نقل از فرهنگ اعلام می نویسد « بروجرد ساخته شده ارداشک سیزدهم پادشاه اشکانیان است »
استاد دکتر سید جعفر شهیدی که از مشاهیر این دیار است در این باره میگوید : بروجرد تغییر یافته ویروگرد میباشد . ویرو شاهزاده اشکانی دستور ساختن شهر مذکور را صادر نمود این شاهزاده در گوراب «نهاوند » حکومت میکرد .
علاوه بر این شهر به نامهای « بروگرد ولوجرد وروگرد باروگرد»نیز نامیده میشود که استاد سعید نفیسی میگوید : آبادیهایی که در آخر نام آنها پسوند «گرد» آمده است در دوره ساسانیان و حتی قبل از آن ساخته شده اند مانند خسروگرد فیروزگرد … و لذا بنای شهر بروجرد قبل از اسلام حتمی می باشد شهر بروجرد مورد توجه بسیاری از مورخین و سیاحانی که از این شهر دیدن کرده اند قرار گرفته و معمولا در ذکر طبیعت زیبا به تعریف و تمجید آن پرداخته اند از جمله این متون و مکتب میتوان به «مسالک الممالک » تالیف ابواسحاق ابراهیم بن محمد استخری «سوره الارض » تالیف ابن حوقل معجم البلدان تالیف یاقوت حموی (623 هجری – قمری ) « آثار البلاد و اخبار العباد »تالیف ذکریا بن محمود غزنوی ( 764 هجری –قمری ) « نزهت القلوب »تالیف حمد اله مستوفی و بسیاری مقالات و کتب که در این مختصر نمی گنجد اشاره نمود .
سخن کوتاه در عصر فتحعلی شاه قاجار شاهزاده محمد تقی میرزا احسام السلطنه حاکم خوزستان لرستان و بروجرد بوده و بروجرد را مرکز حکومت خود قرار داد به دستور وی بازار شهر را مرمت کردند و بنای مسجد سلطانی (امام خمینی ) را به اتمام رساندند .ابراهیم بیگ در سیاحتنامه خود مینویسد : از چیتهای بافت بروجرد در ولایت روسیه و تفلیس و خانه های رجال کشور دیده میشود .
مرحوم حسین حزین بروجردی در کتاب دورنمایی از شهر بروجرد آورده است « این شهرستان از دوران پیش تا اواسط دولت قاجار دارای 1400 دستگاه پارچه بافی بوده و دهکده کارخانه در کنار رودخانه سیلاخور مربوط به کارگران چیت سازی بوده است » و همچنین آورده است « کریم خان زند از پارچه های بافت بروجرد برای خود پیراهن تهیه میکرد .
علاوه بر صنایع معروف چیت بافی و ورشو سازی و هنرها و فنون تکمیلی این شهر که از شهره خاصی برخوردار بوده است بلحاظ اقلیم طبیعت زیبا و مرکزیت شهری از دیرباز پرورش دهنده صنایع و هنرهایی بوده که امروزه نیز صنایع و هنرهای دیگری به آن وارد شده و برخی به علل مختلف به دست فراموشی سپرده شده اند .
شهر تاریخی بروجرد
بروجرد به عنوان یکی از شهرهای باستانی و با سابقه کشور از ارزشهای بسیار زیادی به لحاظ تاریخی – فرهنگی بهرمند می باشد تاریخ دقیق پیدایش این شهر کماکان از موضوعات مورد سئوال ولی آنچه قدر مسلم است براساس شواهد و مدارک مختلف زمان پیدایش آن به دوران پیش از اسلام بر می گردد .
به لحاظ سیستم شهر سازی دارای شیوه ارگانیک (خود شکل گیرنده ) و از نظر کالبدی واجد خصوصیات معماری و شهرسازی ایرانی –اسلامی می باشد .
شهر در قالب کلی خود دارای دیوار و باروی یکپارچه و از نظر تقسیمات شهری دارای چهار محله اصلی شامل : دودانگه –صوفیان-یخچال و رازان وبروا بوده است که هر کدام از محلات نیز دارای زیر محلات جزئی تری در داخل پیکره خود می باشد . علاوه بر بافت و پیکره شهری عناصر معماری متعددی در آن وجود داشته و دارند که از آنجمله می توان به مسجد جامع-مسجدامام-امامزاده جعفر-مدرسه حجتیه-دبیرستان امام-مسجد رنگینه-مسجد قلعه-مسجدسید-مجموعه خانه های قدیمی و … اشاره نمود که در این بین مسجد جامع از درجه اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار می باشد .
مسجد جامع
این مسجد در خیابان جعفری در مرکز قدیمی ترین محله و هسته اولیه شکل گیری شهر (محله دودانگه ) و در کنار بافت قدیم تجاری واقع شده است . این بنا با سابقه بیش از هزارسال یکی از مساجد اولیه اسلامی در ایران است . بسیاری از مردم بر این باورند که مسجد برروی آتشکده ای پیش از اسلام ساخته شده ولی بر اساس مطالعه بررسیهای انجام شده شواهد و مدارکی در این زمینه یافت نشده است . قدیمی ترین آثار یافت شده در آن مربوط به اواسط قرن چهارم هجری یعنی دوره آل بویه می باشد .البته نشانه هایی از وجود مسجد قدیمی تر از نوع مساجد ستون دار اولیه یافت شده که نیاز به بررسی و مطالعه بیشتری دارد . قدیمی ترین بخش بنا فضای زیر گنبد خانه که مربوط به اواسط قرن 4 ه-ق است و شواهد آن در عمق 180 سانتی متری از کف فعلی یافت شده . در دوره بعد یعنی زمان سلجوقیان بنا آباد و از اعتبار کافی برخوردار بوده و تزئیناتی به آن افزوده شده که کتیبه آجری باقیمانده به خط کوفی در دیوار جنوبی گنبد و بالای محراب گواه این مطلب می باشد . متن کتیبه فوق چنین است «بسم اله الهم اغفر امر هذه القبه الصدر الاجل مجد الدین جمال الاسلام عز الملک ابوالعز محمد بن طاهر بن سعید اطااله بقائه » بعد از آن در دوره ایلخانی بنا ظاهرا به دلایل مختلف دچار رکود و ویرانی می شود . در دوره تیموری بنا دوباره تعمیر و بازسازی و بخشهایی به آن افزوده شده است . همچنین در دوره صفوی زندیه و قاجاریه نیز تعمیرات و الحاقی داشته است .
امام زاده جعفر
این بنای مذهبی-تاریخی در انتهای خیابان جعفری و در کنار یکی از قدیمی ترین محلات شهر ساخته شده که در میان عامه مردم از احترام و اعتبار قابل توجهی برخوردار است
«شخص مدفون در این محل را از نوادگان امام موسی کاظم (ع) ذکر کرده اند اما در کتاب جغرافیای بروجرد به نقل از منتقل الطالبین آمده «ابوالقاسم جعفر بن حسین بن علی بن حسن المکفوف ابن حسن الافطس ابن علی بن زین العابدین » که جد ششم آن را حضرت سجاد (ع) امام چهارم شیعیان می داند »
بنای امام زاده جعفر دارای سه دوره متفاوت تاریخی و معماری است که متعلقات آن شامل سر در ورودی حیاط ایوان رواق شبستان و فضای گنبد خانه می باشد . قدیمیترین بخش بنا فضای گنبد خانه و مقبره است که احتمالا بر روی بنای قدیمی تر مربوط به دوره قبل ساخته شده و زمان ساخت آن قرون 7و 8 ه.ق یعنی دوره ایلخانی می باشد . این قسمت که در ابتدا به صورت منفرد بوده شامل یک ایوان ورودی با دو حجره کوچک در طرفین آن است . بخش گنبد خانه و مقبره به صورت هشت ضلعی است که در تمامی اضلاع هشتگانه آن ورودی هایی وجود دارد که به یک اتاق کوچک راه پیدا می کند .بالای درگاه هر کدام از درها نیز یک فضای غلام گردش وجود دارد . شاخصه اصلی بنا گنبد آن است که به صورت دو پوسته و از نوع رک پله پله (اورچین) شبیه به گنبد دانیال نبی در شوش می باشد .
این بنا در دوره صفویه الحاقات و تعمیراتی داشته که از جمله ورودی اصلی بنا و شبستانی که در شرق و شمال قسمت گنبد خانه می باشد می توان اشاره نمود . بنای مذکور در اوایل دوره قاجار و در زمان محمد تقی خان رازانی حاکم وقت بروجرد نیز تعمیر و الحاقاتی داشته که یک کتیبه سنگی در کنار ایوان ورودی مقبره در این رابطه نصب شده است . از جمله الحاقات این دوره ساختن چهار ایوان صفه مانند که (احتمالا نوعی محل برای استراحت زائرین بود )در طرفین ایوان ورودی بنا و جهات شمالی و جنوبی حیاط می باشد که پوشش سقف و جنس ستونهای آن چوبی است.لازم به ذکر است که بنا دارای دو در منبت کاری بسیار نفیس منفور به تاریخهای 937و1203ه.ق در قسمت گنبد خانه می باشد .
دبیرستان امام (ره)
ارتباط بین ایران و کشورهای اروپایی از سالهای قبل از حکومت قاجار وجود داشته.اما از اواسط دوره قاجار این ارتباطات افزایش چشمگیری یافت . با گسترش رفت و آمد بین ایران و فرنگ و تحصیل عده ای از ایرانیان در کشورهای مختلف اروپایی زمینه جهت تاثیر پذیری در بسیاری از مسایل از اروپا فراهم شد از جمله می توان به جنبه های مختلف معماری هنری علمی و آموزشی و تدریس علوم جدید در بسیاری از مدارس ایران رواج یافت این روند در دوره پهلوی و به علت تغیر وتحولاتی که در گرایش بیشتر به غرب و نیاز به تدریس علوم جدید در ایران تشدید شد به طوری که مدارس زیادی به شیوه غربی در ایران شکل گرفت .
از جمله بناهایی که در اوایل دوره پهلوی که با تلفیقی از معماری سنتی ایران و سبک و سیاق اروپایی در شهر بروجرد ساخته شده بنایی است معروف به دبیرستان پهلوی (امام خمینی فعلی ) که با وسعتی در حدود 14000 متر مربع ساخته شده و به عنوان نمونه شاخصی از معماری دوره پهلوی در شهر محسوب می شود .
این بنا شامل یک ساختمان دو طبقه به عنوان فضای آموزشی و کلاسهای درس سالن آمفی تئاتر (اجتماعات) و فضای وسیع حیاط می باشد .
ساختمان کلاسهای آموزشی در دو طبقه و به صورت یک بنای مستطیل شکل می باشد که در سمت جنوب و در پشت کلاسهای درس آن یک ایوان با 12 ستون آجری قرار دارد و در طرف ایوان دو ایوان پیشرفته دیگر به صورت نیم دایره و ستونهای آجری ساخته شده است .
ورودی اصلی بنا در سمت غرب قرار گرفته . ساختمان در سمت شمال شرقی و شمال غربی دارای ورودی و خروجیهای دیگری نیز می باشد .
داخل ساختمان شامل یک راهروی اصلی که ورودی کلاسها به این راهرو باز می شود و در جهت شمال کلاسها احداث گردیده است . سقف بنا در طبقه اول با تیرهای چوبی و در طبقه دوم به صورت شیروانی و فلزی می باشد که زیر قسمت شیروانی را به صورت سقف کاذب با استفاده از چوب کلاف کشی و ساخته اند .
سالن اجتماعات بنا در سمت شمال غربی ساختمان کلاسها و چسبیده به آن احداث شده این قضا شامل یک ایوان ورودی تزئینی در سمت غرب و فضایی شیب دار جهت مشایعت نمایش و سن می باشد.
مسجد جامع
این مسجد در خیابان جعفری در مرکز قدیمی ترین محله و هسته اولیه شکل گیری شهر در کنار بافت تجاری واقع شده است . این بنا با سابقه بیش از 1000 سال یکی از مساجد شاخص اولیه اسلامی در ایران است که در طول تاریخ هزار ساله خود تعمیر و مرمت شده است . بنا در گذشته به صورت یک مجموعه شامل مسجد حمام آب انبار ساختمان غریب خانه (آبریزگاه ) میدان و سایر متعلقات بوده که امروزه بعضی از این آثار از بین رفته اند . بسیاری از مردم بر این باورند که مسجد بر روی آتشکده ای پیش از اسلام ساخته شده اما بر اساس مطالعه و بررسیهای انجام شده تا کنون شواهد و مدارکی در این زمینه یافت نشده است و قدیمی ترین آثار یافت شده در آن مربوط به اواسط قرن چهارم هجری یعنی دوره آل بویه می باشد البته نشانه هایی از وجود مسجدی قدیمی تر از نوع مساجد اولیه ستوندار ( احتمالا قرن سوم هجری همانند مسجد جامع اصفهان ) یافت شده که نیاز به بررسی و مطالعه بیشتری دارد.
بنای مسجد جامع از نظر فرم از نوع مساجد تک ایوانی است که دارای دو در ورودی در جهات شرق و غرب است و بنا شامل یک حیاط مرکزی مستطیل ایوان فضای گنبد خانه و شبستانهای اطراف آن و یک شبستان وسیع زمستانی در طرف شمال حیاط مرکزی می باشد . قدیمی ترین بخش بنا فضای زیر گنبد خانه است که مربوط به اواسط قرن 4 هجریست و شواهد آن در عمق 180 سانتیمتری از کف فعلی مسجد به صورت سالم یافت شده . این فضا احتمالا به صورت منفرد و در خارج از مسجد ستون دار اولیه ( مانند گنبد نظام الملک در مسجد جامع اصفهان ) ساخته شده است .
در دوره بعد یعنی زمان سلجوقیان این بنا آباد و از اعتبار کافی برخوردار بوده و تزئیناتی به آن افزوده شده که کتیبه آجری باقیمانده به خط کوفی در دیوار جنوبی گنبد خانه و بالای محراب گواه این مطلب می باشد متن کتیبه فوق چنین است « بسم الله الهم اغفر امر هذه القبه الصدر الا اجل مجد الدین جمال الاسلام عزالملک ابوالعز محمد بن طاهر بن سعید اطا اله بقائه »بعد از آن یعنی در زمان ایلخانی بنا دارای یک دوره رکود و فترت می شود که دلیل آن شاید مربوط به حملات ویرانگر مغول و زمین لرزه ای است که در سال 715 ه در منطقه به وقوع پیوسته و باعث ویرانی حدود 70 درصد شهر و بخشهایی از مسجد می شود . بنا در دوره بعد یعنی زمان جانشینان تیمور دوباره احیاء و بخشهایی به آن افزوده می شود این دوره شامل تعمیر گنبد ریخته شده دوره قبل و احداث ایوان و شبستانهای شرقی غربی و شمالی می باشد . طبق کتیبه های سنگی موجود در قسمتهای مختلف بنا در زمان صفویه در سالهای 1022 –1023-1091 ه شده است . سرانجام در دوره های زندیه و قاجاریه نیز تعمیرات و الحاقی از جمله اضافه نمودن دو مناره در طرفین ایوان که تاریخ ساخت آن 1209 می باشد اشاره نمود .
مسجدامام (ره)(سلطانی)
در مرکز بافت تجاری قدیم بروجرد مسجدی بزرگ با وسعتی متجاوز از شش هزار متر مربع احداث شده این مسجد گویا با بر روی مسجدی قدیمی تر (احتمالا جامع حدیث ) ساخته شده که به استناد کتیبه گچی موجود در ایوان غربی سال اتمام دو ایوان شرقی و غربی را شعبان سنه 1209 هجری قمری ذکر مینماید متن کتیبه چنین است «عمل استاد اسکندر تبریزی این دو طاق مقرنس بتوسط جناب مستطاب میرزا معصوم اتمام پذیرفت سنه شعبان المعظم 1209 » این تاریخ در چند جای دیگر از جمله آزاره هایی سنگی ایوان شمالی نیز دیده می شود این بنا دارای سه ورودی در جهات شرق غرب و شمال می باشد که با توجه به احداث خیابانهای جعفری و صفا در دو جهت غرب و شمال درشصت سال اخیر بافت معماری این دو جناح و شاید بخشی از متعلقات مسجد تخریب شده در صورتی که قبل از احداث خیابانهای مذکور بنا در مرکز بافت تجاری و از سه طرف مرتبط به آن بوده که از ویژگیهای بارز این بنا می باشد .
مسجد امام از نظر فرم از نوع مساجد چهار ایوانی و از نظر پلان شبیه به مسجد امام تهران و قزوین بوده با این تفاوت که ازآنها بزرگتر است . سه ورودی مذکور در پشت ایوانهای شمالی شرقی و غربی واقع شده که پس از عبور از یک هشتی به فضای حیاط راه می یابند ایوان جنوبی و فضای گنبد خانه مهم ترین بخش بنا است که دو شبستان با ستونهای سنگی ظریف در طرفین آن احداث شده است . در قسمت جنوب ایوان غربی شبستان زمستانی که حدود 5/1 متر در کف حیاط پائین تر است با پوشش طاق و تویزه احداث گردیده است. عمده تزئینات بنا کاشیهایی خشتی با نقوش اسماء ائمه اطهار با خط کوفی بنایی (خطوط زاویه دار ) و کتیبه های گچی که عموما از احادیث پیامبر اکرم (ص) می باشد در سال 1293 هجری قمری تعمیرات اساسی در بنا صورت پذیرفته و تزئیناتی به آن اضافه شده است از جمله یک در منبت کاری که تاریخ 1293 روی آن منقوش است و بر روی ورودی شمالی مسجد نصب شده قابل مشاهده است . قدر مسلم این که ساخت مسجد در اوایل حکومت قاجار پایان یافته که قدمت آن از مساجد امام تهران و قزوین بیشتر و شاید الگویی برای ساخت آنها بوده است .
تکیه مرحوم موثقی
سابقه ساختن فضاها و بناهایی در داخل محوطه باغها جهت تفریح و استراحت در ایران به سالهای طولانی بازمیگردد . اینگونه بناها که از آنها به عنوان «کوشک» نام برده میشود معمولا در داخل باغهای مفرح و زیبا احداث می شد به افراد مهم حکومتی یا اشخاصی که دارای تمکن مالی و موقعیت اجتماعی بودند تعلق داشت . و به شیوهای طراحی می شدند که از تمام جهات به فضای بیرون اشراف داشته و محل مناسب و دلگشایی جهت استراحت باشد . به اینگونه تک بناهای ساخته شده در محوطه باغها اصطلاحا در منطقه بروجرد تکیه گفته می شود . امروزه بیش از 20 واحد از این گونه بناها در سطح و خارج از شهر بروجرد وجود دارد که از نمونه خانه های ویلایی گذشته محسوب می شوند .
تکیه موثقی از جمله این بناهاست که در داخل باغی به همین نام قرار داشته و امروزه به صورت یک بنای منفرد در کنار خیابان می باشد . این بنا در گذشته دارای حیاط و دیوار پیرامون آن بوده که در حال حاضر آثاری از آن وجود ندارد.
بنای مذکور شامل سه طبقه ساختمان با مساحت 270 متر مربع در هر طبقه که هر طبقه جهت کار و یا فصل خاصی مورد استفاده بوده است . طبقه اول با سقفی به فرم طاق سیزی به عنوان انبار و اسطبل حیوانات طبقه دوم با سقف کوتاه و به صورت کاملا درون گرا به عنوان نشیمنگاه زمستانی و طبقه سوم که به عنوان استراحتگاه تابستانی محسوب می شده شامل یک هشتی بسیار زیبا به عنوان ورودی و چند اتاق و ایوان می باشد . راه ارتباطی طبقات و پشت بام از طریق راه پله و یک فضای هشت ضلعی به نام کلاه فرنگی امکان پذیر است . نمای بنا در خارج دارای آجر چیتی بسیار زیبا و ظریف و یازده طاقنمای نسبتا بزرگ در قسمت مربوط به طبقه اول می باشد . قدمت بنای فوق مربوط به اوایل دوران قاجار و یا شاید قبل از آن باشد.
خانه قدیمی مرحوم افتخار الاسلام نبوی طباطبائی
از آنجایی که در بخشهای مسکونی بافت قدیم شهر بروجرد خانه های قدیمی و با ارزش معماری و فرهنگی قابل توجهی وجود دارد که یکی از بخشهای نسبتا سالم آن مجموعه خانه های مربوط به سادات طباطبایی در محله صوفیان است و شامل چندین خانه قدیمی حمام مسجد و مقبره بزرگان سادات طباطبایی می باشد از جمله ویژگیهای مهم این بناها می توان به وجود حیاطهای نسبتا وسیع با باغچه های پرگل و درختان تنومند اندرونی و بیرونی تالارها و پس تالارها پستوخانه ها یخچالهای تعبیه شده در کف حیاط و بعضا حوضخانه و حمام شخصی اشاره کرد . وجود هنرهای تزئینی مختلف مانند کاشی کار نقاشی آجرکاری نجاری و منبت کاری گره چینی و حجاری نیز از خصوصیات قابل توجه و مهم این بناها می باشد .
خانه مرحوم حاج افتخار الاسلام نبوی طباطبایی با وسعتی حدود 1550 متر مربع از جمله این بناها است که در کوچه آقا از محله صوفیان احداث گردیده است .این خانه در گذشته شامل اندرونی و بیرونی بوده که قسمت بیرونی آن سالها پیش تخریب و نوسازی شده است . در حال حاضر عمارت مذکور شامل یک سر در ورودی زیبای کاشیکاری همراه با هشتی ورودی حیاط با طاقنماهای زیبای دایره ای با تزئینات کاشی و آجر قسمت اندرونی و بهار خواب حیاط خلوت و حمام بنا که ورودی آن به لحاظ فرم و تزئینات قرینه هشتی ورودی می باشد و قسمت اصلی بنا که در واقع اندرونی آن محسوب می شود در شمال حیاط قرار گرفته و به صورت دو طبقه احداث گردیده است . طبقه اول ( همکف ) کمی از سطح حیاط پائین تر واقع شده و مشتعمل بر چند اتاق است که پوشش سقف آنها به شیوه طاق ضربی اجرا گردیده است . طبقه دوم از طریق دو پله کان که نمای فوقانی آنها بوسیله کاشی کاری مزین گردیده قابل دسترسی می باشد . این بخش نیز شامل دو اتاق قرینه در طرفین و یک تالار هفت دری با پنجره های اورسی و دو پس تالار است که سقف آنها با قاب بندیهای چوبی پوشیده و مزین گردیده است .
قسمت شرقی حیاط نیز شامل چند اتاق و حمام عمارت است که از سه بخش تشکیل و مشتعمل بر یک حمام سرد با چهار طاق چشمه (رخت کن )در چهار طرف که با کاشی ها ساده فیروزه ای تزئین شده قسمت میاندر و حمام گرم بنا که شامل چند طاق چشمه و خزینه حمام می باشد .
سرای حافظی
سابقه ایجاد بازار در ایران به سالهای طولانی و قبل از اسلام میرسد . و دوره اسلامی گسترش شهرها و افزایش ارتباطات و تبادلات اقتصادی موجب شکل گیری و توسعه فضاهای بازرگانی موسوم به بازار شد . بازارها که محور اصلی اقتصادی هر شهر بودند نقش مهمی در وضعیت معیشتی مردم بازی می کردند و معمولا در مسیر شهر ساخته می شدند . هر بازار معمولا شامل یک یا چند راسته اصلی و راسته های فرعی بوده و در هر راسته کالا و خدمات خاصی را عرضه می کردند . فضای سراها و کاروانسراهادر پشت دکانهای بازار اصلی بودند و کار خدمات رسانی به بازار اصلی را انجام می دادند.معمولا دارای حیاط و به صورت دو طبقه ساخته می شدند .بازار بروجرد از گذشته دارای یک راسته اصلی سر پوشیده به همراه چهار سوق و راسته های فرعی و کارانسراها و سراهای تجاری بوده که متاسفانه در طول سالهای اخیر به خصوص در زمان جنگ تحمیلی به علت اصابت بمب به بازار اصلی فضای معماری سنتی بازار به طور کلی از میان رفته و به جزء تعداد معدودی سرا و راسته های فرعی که شکل سنتی خود را حفظ کرده اند بقیه به صورت نوساز در آمده اند .
سرای حافظی در کنار راسته اصلی بازار قدیم بروجرد واقع شده است . دارای سه در ورودی در شرق غرب و جنوب می باشد که به صورت دو طبقه ساخته شده و دارای حیاط مرکزی انبار و محل بارانداز می باشد .دکانهای طبقه اول همه به صورت طاق تویزه و یا طاق آهنگ هستند و فضاهای طبقه دوم که از طریق چند راه پله دالانهای ورودی امکان پذیر است یا تیرهای چوبی و به صورت سقف مسطح و یک ایوان با ستونهای چوبی ساخته شده اند . قدمت سرای فوق مربوط حدود اواسط دوره قاجار می باشد .
مساجدامیرالمومنین-رنگینه و قلعه
بافت معماری و شهر سازی بروجرد به دلیل شرایط اجتماعی خاص آن در گذشته به نحوی است که از هسته های معماری کوچک مشتمل بر مسجد حمام آب انبار یخچال و… تشکیل که از پیوستن چند هسته گذر و از چند گذر و از چند گذر محله تشکیل میشود و کلا چهار محله از ادوار گذشته در این شهر وجود داشته که عبارتند از :محله دودانگه (احتمالا از امتیازات شهری را دارا بوده و به همین علت دودانگه نامیده شده)صوفیان یخچال و بروا ورازان که هر کدام بطور خود کفا برای خود بازار و بازارچه و قبرستان و دیگر نیازهای شهر را داشته اند این محله ها طی سالهای گذشته بالاخص با پیشرفت تکنیک و دگرگون شدن شرایط زندگی تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی گسترش یافته و به دلیل تغیر معیارهای زندگی امروز نسبت به قرون قبل احداث خیابانهای عریض و طویل بافت های معماری قبلی از بین رفته و گسستگی زیادی در بافت شهری ایجاد شده که نهایتا موجب از بین رفتن خط و مرزهای قبلی بین محلات گردیده و از هسته های فوق الذکر امروز تعداد معدودی باقی است که در اکثر آنها بجز مساجد بقیه اجزاء معماری از بین رفته است از اهم این بنا ها می توان مساجد امیرالمومنین قلعه و رنگینه را ذکر نمود که به دلیل مورد توجه قرار داشتن مردم این بخش از بافت های قدیمی حفظ و به دلیل تعمیرات متوالی به مقدار زیاد شکل یافته اند که چنانچه مورد مطالعه و شناسایی و نهایتا کاوشهای باستانشناسی قرار گیرند به احتمال قریب یه یقین مشخص خواهد شد که بناهای فعلی برروی بناهای قدیمی تر ساخته شده اند .
لذا با عنایت به مطالب فوق ضمن تهیه پاره ای مدارک از بناهای مذکور به نظر رسید ارسال آنها جهت ضبط در آرشیو سازمان فوق الذکر که در این شهرستان بسیار زیاد است می توان به مساجد امیرالمومنین مسجد رنگینه و مسجد قلعه اشاره نمود . بدیهی است در صورت امکان عکس و نقشه و دیگر مدارک مورد نیاز نیز از مساجد و بناهای دیگر نیز تهیه خواهد شد .
خانه حاج آقا کمال طباطبایی
بافت معماری و شهر سازی قدیم دارای ویژگیهایی است که مطابق با شرایط اقلیمی اجتماعی مذهبی خاص هر منطقه و شهر شکل گرفته است . از جمله بخشهای هر شهر بافت مسکونی آن است که با شرایط خاص هر منطقه به وجود آمده است . بخشهای مسکونی شهر بروجرد دارای خانه های قدیمی با ارزش است که نمونه های بارز و زیبایی معماری خانه های مسکونی گذشته محسوب می شود . این خانه های قدیمی در قسمتهای مختلف بافت قدیم شهر پراکنده است . یکی از بخشهای نسبتا سالم مجموعه خانه های مربوط به سادات طباطبایی از محله صوفیان است که شامل چندین خانه قدیمی قبور و مقبره بزرگان سادات طباطبایی می باشد .
خانه موسوم به حاج آقا کمال طباطبایی به وسیله مرحوم حاج میرزا ابوتراب یکی از نوادگان حضرت آیت الله سید محمد طباطبایی (جد بزرگ سادات طباطبایی بروجردی)
برای فرزند مرحوم حاج آقا اسحق نبوی طباطبایی (حاج آقا کمال ) از شخص زرگری خریداری شد.
بنا شامل سه طبقه ساختمان حیاط اندرونی و دارای حیاط ورودی حیاط است که تمامی طبقات به صورت قرینه می باشد هر طبقه شامل یک تالار بزرگ پنج دری در وسط و در اتاق در پشت این تالار به عنوان پس تالار است . دو اتاق دیگر در طرفین تالار به همراه فضای راه پله و زیر پله وجود دارد که اصطلاحا به این دو اتاق در طبقه سوم شاه نشین گفته می شود تزئینات بنا شامل نقاشیهای زیبایی در سقف و قسمتهای مختلف در دوم و تزئینات کاشی در نمای ورودی بنا و طاقهای حیاط می باشد.
پل چالانچولان
پلها و آب بندها از بناهایی هستند که ادوار گذشته در مسیر جاده های کاروانی راهها و روی رودخانه ها بنا شده اند به همین خاطر مهمترین پلها در مسیر راههای کاروانی مهم و جاده هایی بوده که طغیان آب رودخانه ها غیر قابل کنترل بوده است .
پل چالانچولان در دشت حاصلخیز و گسترده سیلاخور در مسیر جاده قدیمی بروجرد به خوزستان و اصفهان بر روی رودخانه سزار احداث گردیده است این پل در زمان صفوی و بر روی شالوده پلی از زمان ساسانی ساخته شده طول پل مذکور متر که دارای 6 طاق چشمه آجری است که پایه های آن تا ارتفاع یک متری از سنگ احداث گردیده .
موج شکنهای پل با توجه به مسیر آب در سمت شمال غربی شل قرار گرفته و در دو طرف باند عبور پل نیز دو دیواره آجری به ارتفاع 90 سانتی متر جهت امنیت و ممانعت از سقوط عابرین از روی پل ایجاد گردیده .
پل قلعه حاتم
پلها از جمله بناهای هستند که در ادوار مختلف تاریخی و به منظورهای متعددی در مسیرهای مهم جهت رفع نیاز انسان ساخته شده اند. بیشتر کاربرد پلها جهت عبور و مرور بوده که در صورت نیاز به گونه ای طراحی و ساخته می شوند که کاربریهای دیگری نیز داشته باشند. پل قلعه حاتم بروجرد در شمال غربی شهر بروجرد و در جنوب غربی روستای قلعه حاتم به منظور عبور جریان آن از روی پل و انتقال بخشی از آب رودخانه گلرود(ونایی) به بروجرد ساخته شده است.
این پل که از نوع پلهای چوبی است در اوایل دوره پلوی (1313) بر روی رودخانه باغ شده (یکی از شاخه های سزار) احداث گردیده است.
طول پل 261 متر و عرض آن 5/2 متر است که دارای 14 طاق چشمه آجریست عرض دهنه طاق چشمه ها در محل عبور جریان آب بیشتر و به طرفین کمتر می شود. طاق چشمه های پل با استفاده از آجر و سایر قسمتها اعم از پایه ، بین طاقها و سطح گذر با سنگهای آهکی به صورت سنگ چین ساخته شده است.
مقدمه ای بر HTML
در این درس با ویژگیهای فایلهای HTML یا اچتمل و نحوه ایجاد یک فایل ساده و نمایش آن در صفحه مرورگرتان آشنا خواهید شد.
یک فایل HTML چیست؟
• HTML را "اچ تی ام ال" و یا اچتمل بخوانید.
• HTML برگرفته از حروف اول Hyper Text Markup Language میباشد.
• یک فایل HTML فایلی از نوع text میباشد که متشکل از markup tag ها میباشد.
• مرورگر یا Browser از روی markup tag ها می فهمد که چگونه باید صفحه را نمایش بدهد.
• یک فایل HTML باید دارای انشعاب htm و یا html باشد.
• یک فایل HTML فایلی از نوع text میباشد که با هر ادیتور ساده ای قابل ایجاد است.
• وظیفه اصلی تگ های اچتمل ( markup tags ) بیان چگونگی نمایش اطلاعات میباشد.
________________________________________
میخواهید که یک فایل اچتمل بسازید؟
اگر از ویندوز مایکروسافت استفاده میکنید، Notepad را باز کرده (Mac کارها از SimplaeText استفاده کنند. ) و متن زیر را در آن تایپ کنید:
<html>
<head>
<title>Title of page</title>
</head>
<body>
This is my first html page. <b>This text is bold</b>
</body>
</html>
سپس فایل را با نام مثلا test.html در درایو c:\ ذخیره کنید.
برای دیدن فایل اچتمل بالا در مرورگر یا Brower تان ( معمولا اینترنت اکسپلورر و یا نتسکیپ نویگیتور ) کافی است که از روی منوی File/Open file فایل بالا را از روی محل ذخیره شده بخوانید. ( به آدرس فایل در قسمت Address توجه کنید، مثلا c:\test.html)
یکی از مهمترین وظایف مرورگرها نمایش صفحات اچتمل میباشد، چه این صفحات روی کامپیوتر شما ذخیره شده باشند و یا اینکه از اینترنت خوانده شوند. با کلیک روی این لینک فایلی شبیه فایل ذخیره شده توسط شما از روی وب سرور توسط مرورگرتان خوانده شده و سپس نمایش داده خواهد شد!!! ( به آدرس فایل در قسمت Address توجه کنید، مثلا http://www.khaterat.com/html/dars/test.html )
________________________________________
توضیح مثال بالا
اولین تگ مثال بالا تگ <html> میباشد. از روی این تگ، مرورگر نوع متن یعنی اچتمل بودنش را یافته و از روی <html/> انتهای متن اچتمل را میبابد.
متن بین تگ <head> و تگ <head/> اطلاعات شناسنامه ای یا "Header information" متن اچتمل بوده و نمایش داده نخواهند شد. در این مثال با کمک تگهای <title> و <title/> تیتر و یا Title صفحه که در این مثال عبارت "Title of page" میباشد در بالای مرورگر نمایش داده خواهد شد.
متن بین تگ <body> و انتهای آن یعنی تگ <body/> تنها اطلاعاتی است که توسط مرورگرنمایش داده خواهند شد.
متن بین تگ <b> و انتهای آن یعنی تگ <b/> بصورت Bold و یا توپر نمایش داده خواهند شد.
________________________________________
انشعاب فایل htm یا html ؟
اغلب مرورگرها هر دو نوع انشعاب را به خوبی میشناسند ولی ترجیحا به هنگام ذخیره فایلهای اچتمل از html استفاده کنید.( استفاده از انشعابهای سه حرفی مانند htm مربوط به قدیم و سیستم عاملهائی چون DOS بودند.)
________________________________________
نکته ای در مورد ادیتورهای اچتمل ( HTML Editors )
با وجودیکه با استفاده از ادیتورهای اختصاصی اچتمل مانند FrontPage و یا Claris Home Page امکان نوشتن و طراحی صفحات اچتمل بصورت WYSIWYG یا "What You See Is What You Get" وجود دارد اما توصیه میشود که از ادیتورهای معمولی متن برای تهیه صفحات خود استفاده کرده، عملکرد تگها را شناخته و هیچگاه بدون اینکه بدانید کاربرد یک تگ چیست آنرا بکار نبرید.
________________________________________
بیشترین سوالات پرسیده شده ( FAQ ) :
فایلم را درست کردم ولی هنوز نمیتوانم آنرا در صفحه مرورگرم ببینم، مشکل کجاست؟
مطمئن شوید که فایل را با انشعاب درست (htm یا html ) ذخیره کرده اید. در ضمن مطمئن شوید که همان فایل را Open کرده اید.( نام و مسیر فایل را در قسمت Address مرورگرتان چک کنید.)
هر بار پس از تغییر و ادیت مثالها نسخه اولیه را در صفحه مرورگرم میبینم و تغییرات داده شده مشاهده نمیشود، مشکل کجاست؟
به خاطر بالا بردن سرعت، همیشه مرورگرها از نسخه های موجود در Cache یا حافظه موقت خود برای خواندن صفحات استفاده میکنند.برای وادار کردن مرورگر به خواندن اصل صفحه کافی است که در مرورگرتان Refresh/Reload کنید. در اینترنت اکسپلورر کلید F5 یا View/Refresh و در نت اسکیپ Ctrl+R یا View/Reload اینکار را انجام خواهند داد.
آیا میتوانم از هر دو مرورگر Internet Explorer و Netscape Navigator استفاده کنم؟
بله، فقط اگر از استاندارد یونیکد برای فارسی نویسی استفاده میکنید، برای دیدن درست صفحات فارسی باید از نسخه 5 Internet Explorer و به بالا و در مورد Netscape Navigator از نسخه 6.2 و به بالا استفاده کنید.
کجا میتوانم آخرین نسخه از مرورگرهای Internet Explorer و Netscape Navigator را داونلود کنم؟
Internet Explorer اینجاست و Netscape Navigator اینجا.
منظور از وب چیست؟
وب شبکه ای است متشکل از تمامی کامپیوترهای دنیا، شبکه ای از شبکه ها.
اینترنت، وب، WWW ، web یا World Wide Web همگی یک چیزند.
تمامی کامپیوترهای وب میتوانند با هم ارتباط داشته باشند.
کامپیوترهای موجود در وب با کمک استاندارد ارتباطی یا پروتوکل HTTP با هم ارتباط برقرار میکنند .
نحوه کارکرد وب چگونه است؟
اطلاعات وب داخل فایلهائی به نام Web Pages و یا صفحات وب قرار دارند.
این فایلها یا صفحات روی Web Server یا کامپیوترهای سرویس دهنده وب ذخیره شده اند.
برای دیدن صفحات وب از نرم افزاری به نام مرورگر و یا Web Browser استفاده میشود.
دو مرورگر Internet Explorer و Netscape Navigator جزو معروفترین مرورگرها حساب میشوند.
مرورگر Internet Explorer متعلق به شرکت مایکروسافت و مرورگر Netscape Navigator متعلق به شرکت نت اسکیپ میباشد.
________________________________________
مرورگرها چگونه به خواندن صفحات وب میپردازند؟
یک مرورگر با کمک یک Request درخواستی برای خواندن یک صفحه از وب سرور میکند.
این Request یا درخواست بر اساس استاندارد ارتباطی یا پروتوکل HTTP بوده و شامل آدرس صفحه مورد نظر میباشد.
آدرس یک صفحه وب چیزی شبیه http://www.khaterat.com/faq.html است. بخش //:http نوع پروتوکل و یا استاندارد ارتباطی را تعیین میکند، www.khaterat.com نام دومین یا Domain است و faq.html نام صفحه ای است که باید خوانده شود.
________________________________________
مرورگرها چگونه صفحات وب را نمایش میدهند؟
چگونگی نمایش یک صفحه وب بصورت مستتر در آن وجود دارد.
مرورگرها از روی دستورالعملهای داخل صفحات وب و با کمک تگ ها به نمایش صفحات میپردازند.
وظیفه اصلی تگ های اچتمل ( HTML tags ) بیان چگونگی نمایش اطلاعات میباشد.
یک تگ اچتمل چیزی شبیه <p> این تگ پاراگراف است! </p> است.
________________________________________
چه کسانی استاندارد های وب را تعیین میکند؟
تعیین استاندارد های وب ربطی به شرکتهای مایکروسافت و یا نت اسکیپ ندارد.
World Wide Web Consortium یا W3C متولی تعیین استانداردهای وب است.
HTML, CSS and XML از مهمترین استانداردهای تصویب شده وب میباشند.
آخرین استاندارد HTML استاندارد XHTML 1.0 میباشد .
یک فایل اچتمل متنی از نوع text است که از عناصر یا element ها تشکیل میشود و برای ایجاد عناصر از تگ ها یا tags استفاده میشود. در این فصل با عناصر و تگ ها اچتمل آشنا خواهید شد.
تگ های اچتمل (HTML Tags)
• با کمک تگ های اچتمل عناصر و یا Elements ساخته میشوند.
• در زبان اچتمل حدود 80 عنصر تعریف شده است.
• تگ های اچتمل بوسیله دو نویسه (char) > و < ساخته میشوند.
• تگ های اچتمل معمولا بصورت زوج ظاهر میشوند، مانند <b>test</b>
• تگ اول در یک زوج تگ مثلا <b> تگ شروع و تگ دوم مثلا <b/> تگ پایانی نام دارد.
• متن بین تگ اول و تگ دوم در یک زوج تگ محتوای عنصر یا element content نامیده میشود، مثلا "test"
• تگ های اچتمل را میتوانید بوسیله حروف لاتین کوچک (lower case) و یا بزرگ (upper case) بنویسید و case sensitive نیستند. برای مثال دو تگ <b> و <B> معادل هم هستند ولی شدیدا توصیه میشود که به خاطر سازگاری با XHTML از حروف کوچک استفاده شود.
________________________________________
عناصر اچتمل (HTML Elements)
مثال بخش مقدمه را در نظر بگیرید:
<html>
<head>
<title>Title of page</title>
</head>
<body>
This is my first html page. <b>This text is bold</b>
</body>
</html>
*** نمونه ای از یک عنصر اچتمل:
<b>This text is bold</b>
عنصر اچتمل بالا با تگ <b> شروع شده و با تگ <b/> پایان می یابد. محتوای این عنصر عبارت "This text is bold" است. لازم به ذکر است که کاربرد تگ <b> نمایش توپر یا bold متون است.
*** مثال دوم یک عنصر اچتمل (معلوم الحال) :
<body>
This is my first homepage. <b>This text is bold</b>
</body>
عنصر اچتمل بالا با تگ <body> شروع شده و با تگ <body/> پایان می یابد. همانطور که میبینید گاهی یک عنصر حاوی یک یا چند تگ دیگر میباشد.وظیفه تگ <body> تعیین بدنه اصلی یا body یک متن اچتمل است.لازم به یادآوری است که تنها اطلاعات بخش <body> یک فایل اچتمل در صفحه مرورگر نمایش داده خواهد شد.
________________________________________
شناسه های یک تگ (Tag Attributes)
تگ ها میتوانند حاوی اطلاعات اضافی دیگر باشند، به این اطلاعات شناسه یا Attribute میگویند و وظیفه آنها بیان دیگر اطلاعات یک عنصر یا Element میباشد. مثلا در مورد تگ <body> شناسه ای به نام bgcolor وجود دارد که رنگ زمینه متن (background) را تعیین میکند برای نمونه اگر میخواهید که رنگ زمینه صفحه اچتملتان سیاه باشد کافی است که به شکل زیر عمل کنید :
<body bgcolor="black">
در مثال زیر تگ <body> دارای چهار شناسه مختلف با نامهای width، height ، align و border و مقادیر center، 60، 100 و 0 میباشد.
<table border="0" width="100" height="60" align="center" >
......
</table>
شناسه ها به صورت کلی "مقدار=نام" یا "name=value" نوشته میشوند و همیشه به تگ شروع یک عنصر یا Element اضافه میشوند و نهایتا اگر در یک عنصر یا Element شناسه ها قید نشوند از مقادیر قراردادی یا default آنها استفاده خواهد شد مثلا در تگ body اگر شناسه bgcolor نوشته نشود از رنگ سفید برای زمینه صفحه استفاده خواهد شد.
مقدار یک شناسه را میتوانید داخل نویسه های " و یا ' بنویسید و اختیار دست شما است فقط در مواردی که مقدار یک شناسه شامل نویسه " هم میشود باید از نویسه ' استفاده شود.
تگ ها ( tags ) اجزا تشکیل دهنده عناصر یا elements های اچتمل هستند و در این فصل با عناصر و تگ های پایه و مهم:
<hr> , <br> , <h1> .... <h6> , <!-- comment --> , <p>
آشنا خواهید شد . یکی از بهترین روش های یادگیری تگ های اچتمل دیدن مثالها و تغییر آنها میباشد و با کمک ادیتور اختصاصی ما و با استفاده از امکانات فارسی نویسی آن به صورت آنلاین میتوانید به مطالعه و یادگیری مثالها پرداخته، کدهای اچتمل را تغییر داده و با کلیک روی دکمه "نمایش نتایج" به مشاهده نتایج بپردازید.
________________________________________
مثالها :
مثالی ساده از یک صفحه اچتمل
در این مثال بسیار ساده جمله "!Hellow World" در صفحه مرور گر نمایش داده میشود و در واقع محتوا و متن عنصر body تماما نمایش داده خواهد شد.
پاراگرافهای ساده:
چگونگی نمایش متون با کمک تگ <p> و بصورت پاراگرافی
نمایش متون فارسی:
چگونگی نمایش متون فارسی. برای جزئیات بیشتر به فصل فارسی نویسی مراجعه کنید.
مثالهای بیشتر:
________________________________________
سر تیترها (Headings)
سر تیترها با کمک تگ های <h1> تا <h6> تعیین میشوند. <h1> معرف بزرگترین سر تیتر و <h6> معرف کوچکترین سر تیتر است. مرورگر به هنگام نمایش یک سر تیتر بصورت اتوماتیک یک سطر خالی قبل و بعد از هر سر تیتر اضافه خواهد کرد.
<h1>This is a heading</h1>
<h2>This is a heading</h2>
<h3>This is a heading</h3>
<h4>This is a heading</h4>
<h5>This is a heading</h5>
<h6>This is a heading</h6>
مثال بالا در صفحه مرورگر بدین شکل نمایش داده خواهد شد.
________________________________________
پاراگرافها (Paragraphs)
پاراگرافها با کمک تگ <p> معرفی میشوند.مرورگر به هنگام نمایش یک پاراگراف بصورت اتوماتیک یک سطر خالی قبل و بعد از آن اضافه خواهد کرد.
<p>This is a paragraph</p>
<p>This is another paragraph</p>
مثال بالا در صفحه مرورگر بدین شکل نمایش داده خواهد شد.
________________________________________
سطر جدید (Line Breaks)
برای رفتن سر سطر جدید از تگ <br> استفاده میشود.در اینحالت یک پاراگراف جدید ایجاد نمیشود. تگ <br> از نوع تگ های خالی بوده و دارای تگ انتهائی (مثلا <br/> ) نمیباشد.
<p>This <br> is a para<br>graph with line breaks</p>
مثال بالا در صفحه مرورگر بدین شکل نمایش داده خواهد شد.
________________________________________
کامنت ها در اچتمل (Comments)
برای نوشتن شرح و توضیحات در مورد کدهای اچتمل باید از تگ خاصی استفاده کنید. برای اینکار باید متن و شرحتان را درون علائم <-- و --!> قرار دهید. مرور تگ های comment را در نظر نگرفته و محتوی آنه
