HAZOP hazard and operability study تکنیکی برای تشخیص خطرها و تجزیه و تحلیل خطرها و ارتباط عملی با سیستم ها می باشد. این تکنیک از سال های خیلی قبل مورد استفاده بوده است.اما همچنین پابرجا و استوار می باشد و از لحاظ
بین المللی به عنوان یکی از تکنیک های تشخیص خطر پیشرفته تلقی می شود. این تکنیک تا اخیرا به طور کلی محدود شده بود برای فرآیندهای صنعتی ( شیمیایی، داروسازی و نفت و گاز ) و هنوز هم به طور معمول برای این صنایع قابل اجرا و عملی می باشد.
با وجود اینکه HAZOP یک تکنیک توانا می باشد. ولی با تمام این بحث ها به طور پیوسته به کار برده نمی شود و اغلب کارها به شکلی موثر انجام نمی شود. عنوان HAZOP با هر روشی که خطرها را تشخیص بدهد سازگاری دارد. ولی اغلب اوقات روش های اتفاقی برای تشخیص خطرها به کار برده می شود. در خیلی از موارد هنگامی که ما فکر می کنیم که روش مذکور HAZOP به شکلی درست به کار گرفته شده به نتیجه ای کم فایده و با خسارت زیادی مواجه می شویم و در اینجا می باشد که فکر می کنند روش مذکور نامناسب است در صورتی که آنها در یک موضوع کلیدی با شکست مواجه شده اند که آن، مدیریت روش مذکور بوده است وقتی که ما این تکنیک را به کار می گیریم این تکنیک ممکن است به طور نادرستی انجام شود اگر اهداف موجود در موضوعات پراکنده باشد و یا اینکه خود تکنیک اساساً منحصر شده باشد برای فرآیندهای صنعتی، عمومیت پیدا نکرده باشد. فهمیدن و درک کردن HAZOP آسان می باشد و ظاهرا به کارگیری آن نیز آسان می باشد. ولی براساس HAZOP بر روی کار تیمی نهاده شده است و این امر نیازمند به مدیریت و کنترلی دقیق می باشد که به طور واضح و روشن معلوم است که بدون این اصول (مدیریت و کنترل دقیق ) از تاثیر و سودمندی و بازدهی و کارآیی آن کاسته می شود. این موضوع در اینجا لازم نیست که زیادت اکید شود زیرا در سرتا سر این مجموعه تکرار شده است و در مورد آن بحث شده است. بنابراین یکی از اهداف این پروژه ارائه دادن یک توضیح صریح و بدون نقص از HAZOP می باشد، برای آنهایی که می خواهند این روش را یاد بگیرند. که ممکن است این افراد مبتدی باشند که قصد دارند این روش را بفهمند یا افراد آگاه و متخصص که می خواهند کارهای خود را با این روش بهبود ببخشند. هدف دیگر این رساله توضیح دادن اهمیت قوانین مربوط به فرآیندها می باشد. بنابراین به کارگیری HAZOP باید بیشترین سازگاری وبیشترین سودمندی را برای سیستم مذکور داشته باشد. اگر درهنگام تحقیقات و مطالعات نسبت به این موضوع کنترل درستی انجام نگیرد و تکنیک مورد نظر برای رسیدن به نتیجه ای بدون نقص تنظیم نشود آن را نمی توان HAZOP نام نهاد. زیرا آشفتگی های موجود در این تکنیک ما را از شناخت خطرهای موجود در سیستم ویا فرآیند دور می نماید. بنابراین شناخت خطرهای اساسی اداره موثر ایمنی و مطمئن کردن سیستم ها و ماشین آلاتی می باشد که
می خواهیم سودمند واقع شوند است.
انجام ایمنی با استفاده از PES شامل به کارگیری مهندسی ایمنی در مهندسی نرم افزار و سخت افزار می باشد و در عمل نیازمند این موضوع هستیم که آگاهی زیادی از مفهوم ایمنی از سیستم مورد بحث کسب کرد و از این رو باید یک چهارچوب مشخص از ایمنی برای سیستم های مورد بحث در سازمان های مسئول به منظور حفظ امنیت سیستم ها ارائه شود با این هدف اشخاص آگاه در ایمنی مربوط به سیستم ها، تشکیل کمیته 65A را که کمیته بین المللی الکترونیک می باشد را دارند. که این کمیته طرح استاندارد IEC61508 را بنیان گذاشت که یک هدف از این طرح تعریف تکنیک های مهندسی ایمنی مناسب برای استفاده در مراحل مختلف از چرخه حمایت یک سیستم می باشد که یکی از تکنیک ها روش هازوپ می باشد.
همه تلاش ها برای به کارگیری HAZOP برای تجزیه و تحلیل خطرها با استفاده از PES ، مسائلی را به وجود می آورد که هیچ کاربردی ندارد. از این رو مبانی اساسی در HAZOP نا کارآمد می شوند. به دلیل PES نیازمند تفسیر و نظرات اضافی است که معمولا در فرآیند های صنعتی لازم نمی باشد و بعضی از مسائل وجود دارد که به کارگیری تکنیک های HAZOP را با شکست مواجه می کند و دیگر مسائل به سادگی بکارگیری هازوپ را با مشکل مواجه می نماید.
در به کارگیری HAZOP با استفاده از سیستم های کامپیوتری، علت های مشخصی، مشکلاتی را به وجود می آورند ولی در بعضی موارد این روش راههایی را پیشنهاد
می نماید که می توان بر مشکلات غالب شد. بنابراین در یک پیمان نامه برای تهیه قوانینی در تکنیک ها برای وزارت دفاع وقت زیادی صرف شد تا تحقیقات بیشتری انجام شود[Redmil]
صنایع و کارخانجاتی بررسی شدند موضوعات مختلف مطالعه شد تا از بکارگیری HAZOP و PES آگاهی کسب شود در این بین قوانین و نظریاتی ارائه شد که در نهایت مسئولین استانداردهای موقتی 00-58 را تهیه نمودند.
مسائلی که در بکارگیری روش HAZOP و PES وجود دارد صنایع زیادی را در بر
می گیرد و به شش شکل کل تعبیر می شود.
* یک ساختار تیمی مناسب چه ساختاری می باشد و نقش هر یک از اعضای تیم چه باید باشد؟
* کدام یک از نمای طرح های بیان شده کاربردی و کدام یک کاربردی نمی باشد؟
* چه خصوصیاتی attribute باید به کار برده شود وقتی که تکنیک های HAZOP را به کار می بریم؟
* در این جا راجع به اصطلاحات راهنما آشفتگی های قابل ملاحظه ای وجود دارد. این موضوع روشن نیست که آیا اصطلاحات راهنمای قدیمی کاربردی می باشند و یا اینکه اصطلاحات راهنمای جدید که زود به زود بیان می شوند. به طور درست از عهده مشکلات طرح بر می آید و یا نه؟ سوال های بیان شده در واقع این موضوع را بیان داشتند که آیا HAZOP یک دستگاه منظم از اصطلاحات راهنما می باشد که
شامل 92 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود پروژه بررسی روش های ارزیابی پتانسیل خطر در واحد های تولید کننده نفت و گاز ( HAZOP STUDY )