دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
بررسی میزان فروش خدمات بیمه ای با استفاده از
الگوهای منتخب بازاریابی
هدف و علت انتخاب موضوع
بیمه یکی از منابع مهم تأمین درآمد جهت اجرای طرح های زیربنایی کشور می باشد. اهمیت این رشته به حدیست که صاحبنظران آن را "صنعت" می خوانند. بیمه باعث شکوفایی اقتصادی شده و با اشکال متنوعش موجب می شود تا بیمه گذاران و بیمه شدگان بتوانند به راحتی و با اطمینان گام بردارند. در این میان نفعی که بیمه برای اقشار آسیب پذیر دارد بسیار درخور توجه است ولی متدسفانه غالب اشخاص از آن اطلاع چندانی ندارند. در تحقیق حاضر سعی شده است تا در حد توان به افراد جامعه درباره بیمه عمر و نقش آن در اقتصاد خانواده آگاهی داده شود و بدین ترتیب میزان فروش بیمه عمر افزایش یابد. البته طبق گفته مسئولین امر، بیمه در برنامه پنجساله دوم تاکنون از رشدی بیش از حد انتظار پیش بینی شده برخوردار بوده است. در راستای نیل به آنچه که در سطور بالا به عنوان هدف تحقیق بیان گردید سه فرضیه بررسی گردید:
1- نوع ابزار ارتباط جمعی حامل آگهی های تجاری در افزایش بیمه عمر موثر است.
2- افزایش حق بیمه عمر، باعث کاهش میزان فروش آن می شود.
3- محتوای آموزشی آگهی های تجاری در میزان فروش بیمه عمر موثر است.
متغیرهای تحقیق
در تحقیق حاضر که با عنوان "بررسی ارتباط میان روشهای منتخب بازاریابی و میزان فروش خدمات بیمه‌ای" انجام پذیرفته است، دو متغیر، مد نظر بوده اند:
1) روشهای منتخب بازاریابی (متغیر مستقل)،
2) میزان فروش خدمات بیمه ای (متغیر وابسته)
که سعی شده است در ضمن تحقیق، رابطه همبستگی میان متغیرهای مستقل و وابسته تبیین گردد.
((سایر عوامل)u، روشهای منتخب بازاریابی) f = میزان فروش خدمات بیمه ای.
قلمرو تحقیق
الف) مکانی: قلمرو مکانی تحقیق، شرکتهای بیمه ایران، آسیا، البرز و دانا را دربرمی گیرد.
ب) موضوعی: در بازاریابی روشهای نظیر: پیشبرد، کالا(محصول)، قیمت و مکان وجود دارد. تحقیق حاضر تدثیر دو روش از روشهای فوق (یعنی قیمت و حق بیمه) البته این رساله وارد بحث قیمت گذاری و تئوریهای مربوط نمی شود و تنها به بررسی تأثیر قیمت با حق بیمه در میزان فروش بیمه عمر می پردازد و پیشبرد را در میزان فروش خدمات بیمه ای بررسی می نماید. شایان ذکر است که در روش پیشبرد آنچه مدنظر قرار گرفته، آگهی های تجاری بوده است. ضمناً نوع بیمه مورد بررسی ـ به دلیل وسعت حجم کار ـ صرفاً بیمه عمر می باشد.
ج) زمانی: تحقیق حاضر بعضاً به بررسی محدوده زمانی سالهای بین 68 تا 72 پرداخته است.
فرضیه های تحقیق
تحقیق حاضر دارای یک فرضیه اصلی می باشد که توسط سه فرضیه جزئی به آزمون گذاشته شده است.
فرضیه اصلی: بین روشهای منتخب بازاریابی و میزان فروش خدمات بیمه ای رابطه معنی دارای وجود دارد.
فرضیه های جزئی:
1) "ابزار ارتباط جمعی حامل آگهی های تجاری در افزایش فروش بیمه عمر موثر است."
2) "افزایش حق بیمه عمر، باعث کاهش میزان فروش آن می شود."
3) "محتوای آموزشی آگهی های تجاری در میزان فروش بیمه عمر موثر است."
استفاده کنندگان از تحقیق:
پیش بینی می شود افرادی که می توانند از تحقیق حاضر استفاده کنند به قرار ذیل باشند:
الف) شرکتهای بیمه.
ب) پژوهشگران و دانشجویان.
پ) اقشار اسیب پذیر جامعه خصوصاً، و سایر اقشار عموماً.
ت) سازمانهای خیریه، از جمله کمیته امداد امام خمینی(ره).
ث) و سایر علاقمندان.
محدودیت های تحقیق
این پایان نامه با وجود محدودیتهایی که به برخی از آنها اشاره خواهد شد، تهیه و تدوین شده اس:
اولین و مهمترین محدودیت، عدم وجود آمار و اطلاعات مدون و همگن مورد نیاز بود، که بدین ترتیب، محقق مجبور شده با مراجعات مکررف از مسئولین امر اجازه بگیرد تا پرونده ها را مستقیماً بررسی، و آمارهای لازم را استخراج نماید. حتی در بعضی موارد، آمار و ارقام بدست آمده را دراختیار شرکتها قرار داده و اهمیت آنها را در تصمیم گیری‌ها گوشزد می کرده است.
دومین محدودیت، برخوردهای بسیار متفاوت مسئولین بود بطوریکه بعضی از آنها با محقق جهت جمع آوری آمار و ارقام همکاری نکرده و از آن کار ممانعت بعمل می آوردند.
سومین محدودیت، تعویض برخی از مسئولین در خلال انجام تحقیق را می توان محدودیتی دیگر دانست. برای هر مسئولی که پس از مسئول قبلی، متصدی امور می شد لازم بود تا تمامی ماجرا از اول شرح داده شود، تا شاید راضی شده و اجازه جمع آوری اطلاعات لازمه را به محقق بدهد.
چهارمین محدودیت، قدیمی بوده غالب منابع مرتبط فارسی بود که برای جبران این امر، محقق مجبور به استفاده گسترده از کتابهای لاتین شد.
بکر بودن موضوع تحقیق، پنجمین محدودیتی بود که خودنمایی می کرد.
کثرت متغیرهای کیفی و مشکلات خاص کمی کردن آنها، ششمین محدودیت تحقیق بود.
محدودیتهای مالی(هزینه های فراوان کپی، تکثیر، ایاب و ذهاب، استفاده از کامپیوتر جهت انجام محاسبات و ...)، هفتمین محدودیت تحقیق بوده است که اهمیت زیادی داشت.
تعریف بیمه
برای واژه بیمه تعاریف متعددی ارائه گردیده است که به برخی از آنها اشاره می شود:
((بیمه ضمانت مخصوصی است از جان یا مال که در تمدن جدید رواج یافته است، اینطور که برای شخص یا مال، مبلغی به شرکت بیمه می دهند و در صورت اصابت خطر بر جان و مال، شرکت مبلغ معینی می دهد.)) ضمناً مرحوم دهخدا واژه بیمه را برگرفته از زبان هندی می دانند.((بیمه یعنی اطمینان در مقابل مخاطره ای که محتمل الوقوع باشد.))
((بیمه عملی است که از اشخاص با پرداخت وجهی، قراردادی منعق کنند تا در صورتی که موضوع بیمه گذاشته شده به نحوی از انحاء در مخاطره افتد، شرکت بیمه از عهده خسارت برآیند.)) مرحوم معین معنای لغوی بیمه را ضمانت دانسته ، ضمناً بیمه گر، بیمه گزار، بیمه کردن ـ که تعاریف آنها خواهد آمد ـ را از مشتقات بیمه به حساب می آورد.
استاد شهید مرتضی مطهری در این خصوص در کتاب "مسئله ربا به ضمیمه بیمه" گفته اند:
... در رساله آقای دکتر جباری آمده است که کلمه بیمه که یک لغت فارسی است، مفهوم اصلی فرهنگی این لفظ را درست نمی رساند ولی کلمه عربی آن یعنی تأمین، این مفهوم را به خوبی می رساند. تأمین یعنی امنیت دادن. شاید در فارسی هم که بیمه گفته اند به اعتبار این است که نفی بیم می کند و بیمه رفع کننده بیم."
دکتر ایزدپناه، تعریف فرهنگستان ایران را از بیمه اینگونه بیان میکنند:
"عملیست که اشخاص با پرداخت پول، مسئولیت کالا یا سرمایه یا جان خود را به عهده دیگری می گذارند و بیمه کننده در هنگام زیان، باید مقدار زیان را بپردازد."
آقای عرفانی، دیدگاه مرحوم جهانشاهی نسبت به بیمه را چنین بیان می کند: "... بیمه را یک لغت خالص فارسی می داند که از هیچ زبانی وارد نشده است و ریشه آن نیز به احتمالی بیم به معنای ترس می باشد: زیرا عنصر اولی و اصلی، ترس از خطر است و از ترکیب اصطلاح روسی استراخ((ctpax)) که به معنای ترس است و همچنین کلمه استرواخانه ((ctpaxo ha bue)) که در زبان روسی به معنای عقد بیمه می باشد را شاهد آورده است."
"بیمه عملیست که به موجب آن یک طرف بنام بیمه گر با متشکل کردن گروهی از افراد به نام بیمه گذار، در یک سازمان منظم به نام موسسه بیمه تعهد می کند در ازای وجه یا وجوهی به نام حق بیمه که هر یک از افراد گروه به موسسه مذکور می پردازد در صورت وقوع حادثه معینی برای هر یک از آنها خسارت وارده را جبران نماید و یا وجه معینی بپردازد."
"در زبان لاتین کلمه "سکوروس" برای کلمه بیمه به کار رفته است که به معنای اطمینان می باشد. در زبان فرانسوی کلمه "آسورانس" به عقد بیمه اطلاق می شود که به معنای اطمینان است و در زبان انگلیسی از واژه های ((Assurance)) ((Insurance)) برای بیان عقد بیمه استفاده می شود. هر دو واژه ریشه لاتین ((سکورس)) را دارند."
ماده یک قانون بیمه مصوب 1316، بیمه را چنین تعریف کرده است:
"بیمه عقدیست که به موجب آن یک طرف تعهد می کند در ازای پرداخت وجه یا وجهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار، وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه می شود موضوع بیمه نامند."
در یکی از تعاریف فوق کلمه تأمین برای بیمه به کار رفته است و گوینده آن را رساتر از بیمه در ترجمه واژه خارجی آن دانسته است. این مسئله حائز اهمیت و دقت نظر است. همانگونه که آقای مازلو در سلسله مراتب نیازها به مسئله تأمین ایمنی اشاره می نمایند، بیمه یا همان تامین ـ به تعبیری دقیقتر ـ یکی از سلسله مراتب نیازهای مازلو را تشکیل می دهد. غالب تعارف فوق تا حدود زیادی بیمه را معرفی می نمایند. اما اگر بخواهیم تعریفی واحد، جامع و مانع را سرلوحه کار و زیربنای مطالب بعدی قرار دهیم، بهتر است به تعریفی که قانون بیمه ـ ماده (1)ـ از بیمه ارائه داده است، استناد کنیم و لذا از این به بعد، بیمه را چنین تفسیر و تعبیر نماییم که:
"عقدی را که به موجب آن یک طرف تعهد می کند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد را بیمه می گویند."
تعریف واژگان تخصصی
1) بیمه عمر
قرار دادیست دوطرفه که به موجب آن یکی از طرفین (بیمه گر) تعهد می کند در ازای دریافت وجه یا وجوهی از طرف دیگر (بیمه گذار)، سرمایه ای را یکجا یا به اقساط در صورت حیات یا ممات شخص معینی (بیمه شده) به شخصی که قرارداد بیمه عمر به نفع او منعقد می شود، (استفاده کننده) بپردازد.
2) بیمه گر
بیمه گر شخصی است ـ حقیقی یا حقوقی ـ که شغل او برعهده گرفتن عواقب خطرناک موضوع عقد بیمه است و به عبارت دیگر شخصی است که در مقابل پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر (بیمه گذار) متعهد می شود که هنگام بروز حادثه و خطر، خسارت وارده به بیمه گذار (در صورتی که بیمه گذار، خود "بیمه شده" باشد). یا بیمه شده را به استفاده کننده (ذی نفع) بپردازد.
3) بیمه گذار
"بیمه گذار هر شخص حقیقی و یا حقوقیمی باشد که ریسک اموال، اشخاص و مسئولیت خود را از طریق انتقال به بیمه گر، بیمه می نماید."
4) بیمه شده
"بیمه شده، شخصی است که قرارداد بیمه، بر عمر او متکی است. فوت یا حیات اوست که موجب انجام تعهدات بیمه گر می شود از این رو وضع سلامتی او ماخذ قبول بیمه و محاسبه حق بیمه از طرف بیمه گر است، و رضایت کتبی بیمه شده شرط اصلی صحت قرارداد است."
5) استفاده کننده
"استفاده کننده یا ذی نفع کسی است که از ثمره قرارداد بهره مند می گردد.
بیمه گر غرامت را فقط به وی می دهد. این شخص از طرف بیمه گذار و با رضایت بیمه شده تعیین و در قرارداد قید می گردد. بیمه گذار حق دارد هر شخصی را که مایل باشد، به عنوان استفاده کننده به بیمه گر معرفی نماید."
6) حق بیمه
((حق بیمه پولی است که بیمه گذار در برابر خسارت ناشی از حادثه احتمالی طبق قرارداد به بیمه گر می پردازد. حق بیمه را ممکن است یکجا پرداخت مثل زمانی که خطر معینی را برای مدت کوتاه بیمه می نمایند. ممکن است حق بیمه را هر ماه یا هر سال به اقساط پرداخت نمایند، مانند بیمه کردن اشیاء در برابر دزدی، حریق یا بیمه عمر و امثال آن)).
حق بیمه مبلغی است که بیمه گذار در مقابل قبول ریسک از طرف بیمه گر، به بیمه گذار پرداخت می نماید. حق بیمه می تواند یا یک مبلغ ثابت باشد و یا درصد و یا درهزار سرمایه بیمه.
7)مبلغ بیمه شده
((مبلغی است که بیمه گر تعهد می نماید در صورت فوت یا حیات بیمه شده، طبق شرایط مندرج در بیمه نامه پرداخت نماید.))
8) موضوع بیمه
آقای محمود صالحی در صفحه 274 از کتاب فرهنگ اصطلاحات بیمه و بازرگانی خود در ارتباط با موضوع بیمه می گویند: ((قانون بیمه ایران، آنچه را که بیمه می شود "موضوع بیمه" می نامند ولی درواقع آنچه موضوع بیمه یا موضوع قرارداد بیمه قرار می گیرد قبول خطر (تعهد جبران خسارت) است. بنابراین بهتر است که خطر را موضوع بیمه بدانیم و آنچه را که در مقابل خطر، بیمه می شود در صورتی که مال یا شیء باشد "مورد بیمه" و اگر شخص باشد او را "بیمه شده" بنامیم.))
9) شرایط بیمه ای
"در هر بیمه نامه شرطی وجود دارد که براساس آن، بیمه گر درصورت تحقق آن خسارت وارده به بیمه گذار را جبران می نماید."
10) ریسک بیمه
ریسک یا خطر در مورد تمامی عملیات بیمه مصداق پیدا می کند. بیمه گر نیز به همین مناسبت براساس میزان ریسکی که در مورد بیمه وجود دارد، حق بیمه خود را محاسبه می نماید.
11) پوشش بیمه ای
نوع تأمین و شرایط آن را در ایران آن گونه که در عرف مرسوم شده است پوشش بیمه ای گویند. همچنین پوشش بیمه ای شامل نوع ریسکی که درصورت تحقق خطرات آن، بیمه گر متعهد جبران زیان به بیمه گذار است نیز می باشد.
12) غرامت
(( غرامت وجهی است که بیمه گر در بیمه نامه تعهد پرداخت آن را نموده است. غرامت ماحصل و ثمره بیمه است. اگر به صورت مبلغی یکجا باشد آن را "سرمایه" و اگر به صورت اقساط باشد آن را "مستمری" گویند.))
13) بیمه جاری
(( به مفهوم بیمه هایی است که یک موسسه بیمه گر و یا بیمه گذار برای ریسکهای قبول شده و یا واگذار شده پوشش داده و یا گرفته است)).
14) بیمه نامه (قرارداد بیمه)
(( در مفهوم کلی به مجموعه قراردادی گفته می شود که بین بیمه گر و بیمه گذار منعقد می شود. معمولاً بیمه نامه به قرارداد استاندارد شده بیمه اطلاق می گردد، در حالیکه توافقات خاص بین بیمه گر و بیمه گذار براساس "قرارداد بیمه" و نه "بیمه نامه" منعقد می شود.
15) شرکت بیمه
شرکت بیمه، موسسه ای است که تأمین بیمه را ارائه می دارد و ریسک را پذیرا می شود. متخصصین این فن، در متون بیمه ای"شرکت بیمه" را مترادف با "موسسه بیمه" به کار می برند.
16) بازار بیمه انحصاری
(( بازاری است که در آن تنها یک شرکت بیمه با مالکیت دولتی (حداکثر سهام متعلق به دولت) یا چندین شرکت دولتی با یکدیگر در بازار رقابت می کنند و یا اینکه شرکتهای تخصصی دولتی در رشته های مختلف بیمه ای فعالیت می کنند. بازار انحصاری ممکن است ابتدا به صورت انحصاری نظام یافته باشد و یا به تدریج، دولت با سلب فعالیت از بخش خصوصی، موسسات بیمه را خریداری و بازار را انحصاری نماید.))
17) بیمه مرکزی ایران
ماده (1) فنون تأصیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری مصوب 1350، فلسفه وجودی بیمه مرکزی را چنین بیان می کند: (( به منظور تنظیم و تعمیم و هدایت امر بیمه در ایران و حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها، همچنین به منظور اعمال نظارت دولت بر این فعالیت، موسسه ای به نام بیمه مرکزی ایران طبق مقررات این قانون به صورت شرکت سهامی تأسیس می گردد.))
پیدایش بیمه در جهان
الف) پیدایش بیمه های غیربیمه عمر:
بدرستی معلوم نیست که بیمه اولین بار کجا و چه وقت پدید آمده است. اما تاریخ پیدایش بیمه به شرکت انسان در یاری رساندن به آسیب دیدگان و همنوعان خویش برمی گردد.
دکتر جباری در کتاب "موسسات بیمه" به نقل از کتاب تلمود ـ تلمود، کتاب تعلیمات قوم یهود بوده است ـ می گوید:
"در قرون قدیمه مرسوم بوده است که هرگاه در کاروانی یکی از حیوانات باربر می مرد، حیوان دیگری به هزینه افراد کاروان تهیه می شد تا صاحب آن، به تنهایی زیان وارد شده را تحمل نکند."
دکتر ایزدپناه در جزوه حقوق بیمه خود می گوید که در متون قدیم، اولین اشاره‌ای که به پیدایش بیمه شده است مربوط به 4500 سال قبل از میلاد در ارتباط با سنگتراشان حوزه سفلای مصر می باشد. آنان بین خود صندوقی تأسیس کرده بودند و در هنگام بلایا و مصائب از کمک یکدیگر بهره مند می شدند.
در یونان قدیم، موسساتی دولتی وجود داشته، که به درماندگان کمک می کرده اند و مثلاً زندگی افراد کهنسال و از کارافتاده را تأمین می کرده اند. در روم قدیم نیز نمونه هایی از مستمری مادام العمر وجود داشته است.
دکتر شیبانی به وجود بیمه ـ به مفهوم قدیم آن ـ اشاره کرده و می گوید که مومیاگران مصری نیز هرگاه که یکی از کارکنان کارگاههایشان فوت می کرد خود را موظف می دانسته اند که از بازماندگان وی حمایت کنند.
آقای نخعی در مورد پیدایش معتمد است که: (( گرچه اقوام قدیمی مشرق زمین، کم و بیش به امر بیمه توجه کرده اند درمواقع منشأ بیمه، ایتالیای قرون وسطی است. تاریخ بیمه در حقیقت با تاریخ و عمر تجارت و کشتیرانی شروع می شود )).
گرچه مورخین درباره زمان و مکان اولیه پیدایش بیمه اختلاف نظر دارند اما در اینکه بیمه دریایی قدیمی ترین نوع بیمه می باشد متفق النظرند. صاحبان کشتی و همچنین بازرگانانی که کالای خود را از طریق دریا حمل می کردند همواره با خطراتی نظیر، طوفان، غرق شدن کشتی، مواجه شدن با دزدان دریایی و ... روبرو بوده اند. که این حوادث باعث می شد تا آنان مال التجاره خود را از دست بدهند. لذا طریقی اندیشیدند تا بدان وسیله این زیانهای ناگزیر بدان طریق جبران گردد.
اهالی شهر لوان ـ واقع در رودس مدیترانه شرقی زیان همگانی را با وضع مقرراتی بصورت یک رسم بازرگانی دریایی شناخته شده درآورده اند به موجب آن قوانین و مقررات چنانچه کالایی از محموله کشتی برای نجات سرنشینان یا بقیه کالا و یا کشتی به دریا ریخته می شد کسانیکه خود و یا کالاهایشان نجات پیدا کرده بودند می بایست به صاحب یا صاحبان کالاهای به دریا ریخته شده خسارت بپردازند.
دکتر جباری در کتاب مؤسسات بیمه در ذیل مؤسسات بیمه دریایی می گوید که بعضی سرمایه داران و صرافان به صاحبان کشتی و بازرگانانی که قصد خرید کالا و حمل آن از طریق دریا داشتند نوعی وام بنام وام حوادث دریا پرداخت می کردند. در قرارداد این وام، وام گیرنده متعهد می شد درصورتی که کشتی یا کالا سالم به مقصد برسد علاوه بر اصل وام، مبلغ قابل توجهی اضافه بر وام پرداخت کند و اگر کشتی یا کالا در دریا غرق شود وام گیرنده از بازپرداخت وام معاف باشد مبلغی که وام گیرنده پس از رسیدن کشتی یا کالا به مقصد علاوه بر اصل وام، می پرداخت خیلی بیشتر از بهره متناسب با وام و مدت آن بود و می توان گفت که قسمتی از این مبلغ، بهره وام و قسمت دیگر حق بیمه ای بود برای خطر غرق کشتی یا کالا که خسارت آن با این قرارداد متوجه وام دهنده می شد، منتهی با این تفاوت که در بیمه امروزی حق بیمه قبلاً دریافت می شود ولی در این نوع معامله حق بیمه پس از انتفاء خطر و به شرط سالم بودن موضوع معامله دریافت می شد.
دکتر جباری همچنین اشاره می کند که بعد از آنکه امپراطوری روم سقوط کرد دین مسیح پیشرفت کرده و روحانیون مسیحی با رباخوری و وام دریایی که در کلیه بنادر اروپایی رایج شده بود به مبارزه پرداختند و پاپ گرگوار نهم در سال 1326 میلادی صراحتاً کلیه معاملات رباخواری و از جمله وام دریایی را ممنوع ساخت. اما این ممنوعیت مانع از گسترش وام دریایی نگردید چون سرمایه داران و صرافان ضمن اینکه ظاهراً با اندک تغییری در شکل صوری وامهای دریایی امر پاپ را امتثال می نمودند ماهیتاً همان عمل قبل را از انجام می دادند.
قدیمی ترین بیمه نامه باربری دریایی که هم اینک موجود است در سال 1347 میلادی در ژن صادر گردیده است. اما در آن زمان نیز هنوز آمار و تجربه کافی، پایه اساس تعیین حق بیمه واقع نشده بود.
پس از بیمه های دریایی، بیمه های غیردریایی متداول و رایج گردید. بیمه عمر بعد از بیمه دریایی پدید آمد که در انتهای همین قسمت، تاریخچه آن بطور جداگانه مرور می شود.
بیمه آتش سوزی: اولین بار که این بیمه مورد توجه قرار گرفت بعد از آتش سوزی بزرگ لندن بود. انگلستان آتش سوزی بزرگ سال 1666 لندن که 90 کلیسا و 1300 خانه را بکلی منهدم ساخت ( به نقل از کتاب موسسات بیمه دکتر جباری) موجب رواج سریع بیمه آتش سوزی شد. در سال 1667 سازمانی بنام فایر آفیس و در سال 1684 یک شرکت بیمه بنام فرندلی سوسایتی فایر آفیس تشکیل گردید در سال 1696 اولین موسسه بیمه براساس اصول شرکتهای تعاونی تشکیل یافت که بعدها بنام هنداین هند معروف شد.
بعداً، ادوارد لویدز سازمانی در لندن بوجود آورد که بنامش (بیمه لویدز لندن) معروف شد. در این سازمان تعداد زیادی بیمه گر به معاملات بیمه ای می پردازند. در آلمان اولین شرکت بیمه آتش سوزی در سال 1667 در هامبورگ تشکیل گردید و پس از آن در دانمارک و بلژیک موسساتی برای این نوع بیمه بوجود آمد. در فرانسه اولین موسسه بیمه آتش سوزی به شکل موسسات تعاونی در سال 1750 تشکیل گردید و اولین شرکت بیمه در سال 1786 تأسیس یافت.
آنچه که ما امروزه آن را بنام بیمه درمانی می شناسیم، ریشه در قرن نوزدهم در اروپا و آمریکا دارد. بیمه لویدز لندن برای اولین بار حدود صد و اندی سال پیش، بیمه دزدی را بعنوان یک پوشش جدید بیمه ای ارائه کرده است. با اختراع اتومبیل بیمه اتومبیل و پس از آن بیمه بدنه اتومبیل، حوادث سرنشین و راننده و شخص ثالث مطرح گردید.
پس از اختراع هواپیما همانند اتومبیل، بیمه هواپیما بوجود آمد. بعد از آن با گسترش تکنولوژی و ابزارهای ساخت و کاربرد مواد اولیه جدید در صنایع و ... بیمه های تمام خطر نصب و مقاطعه کاران پدید آمد. پیدایش کارخانجات و کارگاههای صنعتی، بیمه تعطیل کارخانجات و کارگاهها یا بیمه عدم النفع را پدید آورد. بالاخره آخرین نوع بیمه ها که خسارت مالی و جانی را می پوشانند، بیمه خطرات انفجار اتمی ( به نقل از کتاب قرارداد بیمه در حقوق اسلام و ایران تألیف آقای عرفانی) می باشد.
بیمه های اجتماعی بشکل امروزی از قرن 19 میلادی در اروپا، پایه عرصه وجود گذاشت و ابتدا موضوع تأمین و تضمین کارگران و تأمین حداقل احتیاجات زندگی برای آنان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
"نخستین اقدام در انجام تأمین اجتماعی در آلمان در سال 1883 با تصویب قانون بیمه بیماری و حاملگی صورت گرفت و در سال 1911 نخستین مجموعه قوانین تأمین اجتماعی تنظیم گردید. در آمریکا در سال 1935 قانون تأمین اجتماعی تصویب شد. در انگلستان نیز در فاصله سالهای 1897 و 1945 قوانین مختلفی در این مورد وضع گردید. در روسیه شوروی نیز در سال 1936 بیمه های اجتماعی تعمیم پیدا کرد و امروزه تقریباً می توان گفت که در تمام کشورها مقررات بیمه های اجتماعی و تأمین اجتماعی اجرا می گردد."
ب) پیدایش بیمه های عمر:
آنچه مسلم است قدمت موسسات بیمه عمر از موسسات بیمه آتش سوزی بیشتر است. منتها آقای جوهریان در کتاب "بیمه عمر" خود می گوید که بیمه عمر به شکل امروزی بعد از بیمه های دریایی و آتش سوزی پدید آمده است. با این حال ریشه ای بسیار کهن دارد.
دکتر شیبانی در ارتباط با سازمان پیدایش بیمه عمر می گوید: زمان پیدایش بیمه عمر نامعلوم است ... در یک نوشته روی پاپیروس که در مصر کشف شده و مربوط به چهار هزار و پانصد و اندی سال قبل می باشد، مندرج است که مومیاگران مصریها هر موقع که یکی از کارکنان کارگاههایشان فوت می کرده، موظف بوده اند وراث وی را مورد حمایت قرار دهند.
بیمه عمر بصورت مکمل بیمه دریایی بود که ابتدا خدمه کشتی را تحت پوشش قرار می داد منتها بعداً به مسافرین کشتی نیز تسری داده شد.
آقای عرفانی در کتاب "قرار داد بیمه در حقوق اسلام و ایران"، زمان شروع بیمه عمر را اواسط قرن 18 با پرداخت هزینه کف و دفن از طرف کلوپ ها و اتحادیه ها می داند. وی همچنین در ادامه، شروع انقلاب صنعتی را نقطه شروع تکامل بیمه عمر می داند.
آقای دکتر شیبانی، برخلاف نظر آقای عرفانی، زمان پیدایش بیمه عمر را قرن چهاردهم میلادی می داند وی می گوید که در آنوقت در کشور فلاند آن روز، شرکتی برای صدور بیمه نامه عمر تشکیل گردیده که از فعالیتهای آن شرکت، اطلاعات کاملی در دست نمی باشد.
مشکلات متعددی مانع از توسعه بیمه عمر می شده اند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود.
1) عدم وجود جداول مرگ و میر و مشکل بودن تهیه آن،
2) عدم وجود فرهنگ بیمه عمر در میان مردم که باعث می گردید تا معامله روی عمر افراد، منافی نظم عمومی و اخلاقی قلمداد گردد.
این مشکلات موجب شد تا در اروپا، بسیاری از کشورها، معاملات بیمه عمر را ممنوع نمایند.
در قرن شانزدهم میلادی، بردگان را مانند سایر کالاها، به دلیل اینکه ارزش تجاری داشتند بیمه می نمودند، که این عمل را به نوعی می توان بیمه عمر دانست.
انگلستان را باید مهد پیدایش و توسعه بیمه در جهان دانست. آنچه ما امروز بنام بیمه عمر شاهد آن هستیم از آنجا شروع و به سایر کشورها منتقل شده است.
آقای دکتر شیبانی در کتاب "تاریخچه پیدایش و تحول بیمه" خود اظهار می کند که اولین بیمه نامه عمر ثبت شده در انگلستان، تاریخ 18 ژوئن 1583 را دارد. این بیمه نامه به مبلغ 382 لیره و 6 شلینگ و 8 پنی بنا به تقاضای گریچارد مارتین" برای شخصی بنام "ویلیام گیبونز" بمدت 12 ماه با نرخ 8% صادر شده و در اتاق بیمه به ثبت رسیده است. تعداد بیمه گران در این مورد 16 نفر بوده است. آقای جوهریان در این زمینه می گوید که اولین شرکت بیمه عمر در سال 1762 در انگلستان تدسیس یافت و اولین بررسی علمی درباره بیمه عمر در سال 1812 منتشر گردید. از آن به بعد شرکتهای بسیاری بصورت سهامی یا تعاونی در کشورهای اروپا و آمریکا پا به عرصه وجود گذاردند. در سال 1912 در کشور فرانسه 20 شرکت سهامی 24 شرکت تونتینی و 19 شرکت خارجی به عملیات بیمه عمر اشتغال داشتند.
در سال 1705 در کشور انگلستان، شرکتی تأسیس گردید که عملی، عکس موسسات تنتین را انجام می داد. شرکت مزبور گروهی تشکیل داد و در مقابل اعضا متعهد شد که در پایان مدت قرارداد وجوهی که از طرف اعضاء پرداخت شده بود را بعلاوه سود مربوطه، بین وراث آنها تقسیم نماید.
با اندکی تأمل در عمل این دو شرکت تنتین و شرکت انگلیسی ملاحظه می شود که می توان عملیات موسسات تن‌تینی را "بیمه عمر بشرط حیات" و عملیات شرکت انگلیسی را "بیمه عمر بشرط فوت" نامید.
"بیمه عمر مختلط" با ترکیب دو نوع بیمه "بشرط حیات" و "بشرط فوت" پدید آمد، که طی آن بیمه گر متعهد می شود که پس از فوت بیمه شده و همچنین اگر تا انقضای مدت، بیمه شده فوت نکرد، پس از انقضای مدت سرمایه ای پرداخت کند. شرکت "رویال آسورانس" در سال 1787، برای انجام عملیات بیمه عمر در فرانسه تأسیس شد. انقلابات سیاسی سال 1793 باعث تعطیلی شرکت مزبور گردید. اما این شرکت در سال 1830 مجدداً فالیت خود را از سرگرفت. سال 1807، در هلند شرکتی بنام "هلندیشه و ان لبنس فرزیکرونگن" جهت فعالیت در رشته بیمه عمر پدید آمد در بلژیک، اولین شرکت بیمه عمر در بروکسل، تحت عنوان شرکت "بلژداسورانس" در سال 1824 تأسیس شد.
در فاصله بین سالهای 1827 تا 1829، شرکتهای بیمه عمر آلمان تأسیس شدند. در گوتا، شرکت گوتالبنس فرزیشرونگن گزلشافت، و در لوبک، شرکت "فرزیشرونگن گزلشافت" بوجود آمدند.
اولین شرکت بیمه عمر در سوئیس، در سال 1752 تأسیس گردید. ابتدا نام شرکت "اکی تیبل" برای بیمه عمر و بازماندگان بود که بعداً به فعالیت خود تنها در رشته بیمه عمر ادامه داد.
"در سال 1840 در شهر سن گالن، شرکت بیمه عمر "آلگمانیه شوایتسه ریشه ارب ویتون اوند آلترکاسه" و در سال 1841 در شهر برن شرکتهای "شوایتسه ریشه ناسونال فرزیشرونگ کاسه" تأسیس شدند که با شکست مواجه شدند. یکی از دلایل عمده شکست آنها نداشتن تبلیغات کافی بود.
آقای دکتر شیبانی در کتاب تاریخچه پیدایش و تحول بیمه خود اشاره می کند که موسسه "شوایتسه ریشه رنتن آنشتالت" در سال 1857 در زوریخ تأسیس شد که کمابیش به کار بیمه عمر پرداخت. در سالهای اول قرن نوزدهم، در سراسر جهان فقط 30 شرکت بیمه وجود داشت که از این 30 شرکت 14 موسسه در انگلستان و 5 موسسه در امریکا و همچنین در آلمان و دانمارک هر کدام 3 موسسه، در فرانسه 2 موسسه در اتریش و هلند و سوئیس هر کدام فقط یک شرکت بیمه وجود داشته است در سال 1850 ، تعداد شرکتهای بیمه به 306 عدد رسید، که در 14 کشور آن روز به کار بیمه گری اشتعال داشتند. در سال 1909 تعداد موسسات بیمه به 2540 موسسه بالغ گردید که در 29 کشور به امر بیمه گری مشغول بودند.
پیدایش بیمه در ایران
الف) بیمه های غیر بیمه عمر
در زمینه پیدایش بیمه در ایران گفته می شود که در سال 1269 هجری شمسی "لازارپولیاکف" روسی امتیاز انحصار عملیات بیمه ای در سراسر ایران را برای مدت 75 سال بدست آورد. ولی بدلیل اینکه موفقیتی در کارش کسب ننمود، امتیازش لغو گردید.
زمان واقعی آغاز بیمه را در ایران ، می توان سال 1290 شمسی دانست. در اوایل سلطنت احمدشاه قاجـــار، دو موسسه بیمه روسی موسوم به نادژاد و کافکاز مرکــوری در ایران شــروع به عملیــات بیمه گری نمودند. دو شرکت مزبور، قدیمی ترین شرکتهای بیمه ای هستند که در ایران شروع بکار و فعالیت کردند. نمایندگی بیمه آلیانس انگلستان، سالها بعد در ایران تأسیس و شروع بکار نمود.
مهمترین نمایندگیهای شرکتهای بیمه خارجی که در سلطنت رضا شاه در ایران فعالیت داشتند عبارت بودند از:
1 بیمه آلانس انگلیسی 9 بیمه ریونیون آدریاتیکادی سیکورتا ایتالیایی
2 بیمه فاولر انگلیسی 10 بیمه آسکورازیونی جنرالی ایتالیایی
3 بیمه وستون آسترالین لبنانی 11 لبنانی
4 بیمه ایگل استار انگلیسی 12 سوئیسی
5 بیمه اینگتراخ روسی 13 -
6 بیمه یورکشایر انگلیسی 14 فرانسوی
7 بیمه رویال انگلیسی 15 انگلیسی
8 بیمه آلیانس اوند شتوتکارت فرآین آلمانی 16 -
1) بیمه آلیانس
در سال 1300 شمسی، کمپانی بیمه انگلیس "آلیانس آسورانس لیمیتد" در ایران شروع بکار کرد. موسسه مزبور، در اوایل کار خود، در رشته های آتش سوزی و اتومبیل فعالیت داشته است.
2) بیمه فاولر
نماینده بیمه انگلیسی فاولر لیمیتد در تیرماه 1308 در ایران کار خود را شروع کرده بود. نمایندگی مزبور در رشته های آتش سوزی، باربری دریایی، حیات ، حوادث شخصی، اتومبیل، حمل و نقل داخلی فعالیت داشته است.
3) بیمه وسترن آسترالین:
در سال 1309،نمایندگی شرکت بیمه لبنانی "وسترن آسترالین" در ایران بمنظور فعالیت در رشته بیمه عمر تاسیس گردید. این نمایندگی به یک روزنامه نویس ارمنی ایرانی واگذار گردید.
4) بیمه ایگل استار:
شرکتی انگلیسی بود که در سال 1310، فعالیت خود را در ایران در رشته های بیمه آتش سوزی، باربری، بیمه حوادث، بیمه اتومبیل و بیمه مسئولیت شروع نمود. پس از شروع جنگ جهانی دوم، عملیات خود را در ایران تعطیل کرد. پس از خاتمه جنگ، تقاضای تاسیس مجدد نمایندگی خود در ایران را کرد که با آن موافقت نشد.
5) بیمه اینگستراخ:
شرکت بیمه روسی اسنگستراخ در سال 1310 در ایران، در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسید. و از همان هنگام شروع بکار کرد. شرکت مذبور در رشته های حمل و نقل، آتش سوزی و اتومبیل فعالیت داشته است.
6) بیمه یور کشایر:
شرکت بیمه انگلیسی یورکشایر در سال 1308 شمسی به نمایندگی شرکت فاولر در ایران شروه به انجام معاملات بیمه نمود. شرکت فاولر نمایندگی چندین شرکت خارجی را داشت و هر یک از انواع بیمه را به یک شرکت تخصیص داده بود.
شرکت فاولر، بیمه های آتش سوزی و عمر را توسط شرکت یورکشایر انجام می داد.
7) بیمه رویال:
شرکت انگلیسی بیمه رویال، در اوایل سلطنت رضا شاه در ایران شروع بکار کرد. فعالیت این شرکت در ابتدا در رشته های بیمه های دریایی و خشکی، بیمه حوادث شخصی، بیمه آتش سوزی و دزدی، بیمه تمام خطر، بیمه شکست شیشه بوده است.
شرکت مزبور در سال 1331، کار خود را در ایران تعطیل کرد.
8) بیمه آلیانس اوند شتوتکارت فرآین
شرکت بیمه آلمانی آلیانس اوند شتوتکارت فرآین در تیرماه 1310 رسماً کار خود را در ایران شروع می کند. فعالیت بیمه ای این شرکت در رشته های آتش سوزی، حمل و نقل و اتومبیل بوده است. در جنگ جهانی دوم، پس از اشغال ایران توسط قوای متفقین، عملیات شرکت آلیانس اوند شتوتکارت در ایران تعطیل می شود.
9) بیمه ریونیون آدریاتیکادی سیکورتا:
شرکت بیمه ایتالیایی ریونیون آدریاتیکادی سیکوورتا در سال 1315 در ایران شروه بکار نمود. این شرکت تا اوایل خرداد ماه سال 1316 به فعالیت خود ادامه می دهد و بعد بحالت تعطیل درمی آید. پس از جندی اقدام به تجدید تاسیس نمایندگی و شروع بکار می نماید.
10) بیمه آسکورازیونی جنرالی:
نمایندگی این شرکت در سال 1314، در ایران به ثبت رسید و تا تاریخ 1316 مشغول به کار بود. پس از آن نمایندگی شرکت در ایران تعطیل می شود.
در سال 1329 شرکت تقاضای اجازه از سرگیری فعالیت خود در ایران می نماید که با آن موافقت بعمل نمی آید.
11) بیمه اتحاد الوطنی:
شرکت بیمه لبنانی اتحادالوطنی در سال 1327، در ایران در رشته های حوادث انفرادی، اتومبیل و آتش سوزی شروع بکار می کند. شرکت مزبور در سال 1335 کلیه پرتفوی خود را طبق موافقت وزارت اقتصاد به بیمه پارس و گذار می کند و عملیات شرکت تعطیل می شود.
12) بیمه ناسیونال سوئیس:
شرکت فوق در سال 1314 در ایران به ثبت رسید. این شرکت بمدت یکسال در بیمه اتومبیل فعالیت کرده و پس از آن کار خود را تعطیل کرد.
در سال 1329 شرکت سهامی لوانت اکسپرس ترانسپورت ایران به نمایندگی از طرف بیمه ناسیونال سوئیس تقاضای تجدید فعالیت در ایران رانمود که مورد موافقت قرار گرفت.
نمایندگی بیمه ناسیونال سوئیس در سال 1331 کار خود را در ایران تعطیل نمود.
13) بیمه پالستاین لوید محدود:
این شرکت در سال 1313 در ایران به ثبت رسید. شرکت در شروع فعالیت خود، در رشته های آتش سوزی و اتومبیل فعالیت داشته است. در سال 1317 اسم شرکت پالستاین لوید به "بریتیش انداور سیزاینشورنس کمپانی" تغییر پیدا کرده است. شرکت مزبور در سال 1331 کار خود را در ایران تعطیل نمود.
14) بیمه آسورانس ژنرال:
این شرکت در سال 1330 تقاضای تاسیس نمایندگی در ایران را نمود که پس از اطلاع از شرط پرداخت 250 هزار دلار سپرده نقدی از پرداخت مبلغ مزبور و کار در ایران منصرف می شود اما بعداً از طریق عقد قرارداد بیمه تکایی با شرکت سهامی بیمه ایران وارد بازار بیمه ایران می شود.
15) بیمه فونیکس انگلستان
شرکت بیمه فونیکس انگلستان در سال 1323 نمایندگی خود را در ایران تاسیس می نماید. این سرکت تا سال 1332 در رشته های آتش سوزی، بیمه حمل و نقل، بیمه اتومبیل و بیمه حوادث فعالیت داشته است. شرکت مزبور در سال 1331 کار خود را تعطیل می کند.
16) سایر نمایندگی های شرکتهای بیمه خارجی:
چند شرکت خارجی بین سالهای 1314 تا 1331 در ایران فعالیت مختصری داشته اند. پس از مدت کوتاهی برخی از آنها فعالیت خود را به سایر نمایندگی ها واگذار نموده و کار خود را در ایران تعطیل کردند.
این شرکتها عبارتند از:
- بیمه کورن هیل
- بیمه سویتزرلند جنرال
- بیمه همگانی لاسوئیس
در شهریور ماه سال 1314 شرکت سهامی بیمه ایران توسط وزیر وقت دارایی تاسیس شد. با عنایت به این مسئله که تا آن زمان بازار بیمه ایران در دست شرکتهای خارجی بیمه بوده است تاسیس این شرکت نقطه عطفی در بازار بیمه ایران محسوب می شود.
سرمایه اولیه شرکت سهامی بیمه ایران 20 میلیون ریال بود. با تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران نرخهای بیمه تنزل کرد و از خروج مقدار زیادی ارز از کشور جلوگیری شد این شرکت علاوه بر اشتغال در امور تجاری به بازویی اجرایی برای دولت جهت نظارت بر فعالیت موسسات بیمه تبدیل گشت.
ب) بیمه عمر قبل از انقلاب:
بیمه عمر در ایران به وسیله نمایندگی یک شرکت بیمه خارجی به نام ویکتوریا درسال آغاز گردید. بیمه نامه با ریال ارز خارجی برحسب تقاضای بیمه گذار صادر می گشت. 1314 امضای بیمه نامه توسط نماینده در ایران و امضای دیگر در مرکز شرکت واقع در شهر برلن انجام می شد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 87 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
