دانلود مقاله کامل درباره انتقال حرارات

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله کامل درباره انتقال حرارات دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه :21

بخشی از متن مقاله

خلاصه :

در این مقاله امکان استفاده و اینکه آیا قابلیت کاربرد مبدلهای حرارتی صفحه ای به عنوان مبدلهای حرارتی چند جریانی مورد بررسی قرار می گیرد. از آنجا که یک قاب مبدلهای حرارتی صفحه ای می توان طوری قرار بگیرد که چنیدن صفحه را در خود جای دهد بنابراین جریانهای چندگانه می تواند به هریک از صفحات و از آنها خارج شوند. و این خود سبب کاهش در هزینه ها و مبدلهای حرارتی فشرده تر با شبکه ای کوچکتر می شود. الگوریتم حل برای مسائل مبدلهای حرارتی شامل نوع و شکل جریان و طراحی اولیه برای بسته صفحه ای انتقال حرارت می باشد. در این جا برای کارخانه VHT مورد بررسی قرار گرفته است. قابلیت انعطاف پذیری یک مجموعه چند جریانی سرانجام مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

آشنایی :

صرفه جویی در مصرف انرژی در مجموعه های مبدلهای حرارتی بخش مهمی از تجزیه و تحلیل اقتصادی و هزینه های یک کارخانه پترشیمی را تشکیل می دهد. استفاده از راه حل بررسی مجموع اجزاء روش مناسبی برای تشخیص بهترین سطح است. این یک الگوریتم سیتماتیک برای حل مسئله شبکه های مبدلهای حرارتی ارائه می دهد. در هر حال این روش برای مبدلهای پوسته و لولة مصروف می باشد و کارایی خود را به خوبی اثبات نموده است. تنها چند مقاله در مورد بررسی امکان طراحی مبدلهای حرارتی فشرده از دیدگاه انرژی و مصرف آن چاپ شده است.

Yeetal (1996) مبدلهای بهینه برای جمع کننده های حرارت در مبدلهای حرارتی چند جریان سدسازی نمود.

در نظر گرفتن سطح و مصرف انرژی در بهینه سازی این مبدلها و مبدلهای حرارتی چند جریانی در برابر مبدلهای دو جریانی جابه جایی داشته باشد.

(1992)Ponlaskeal مطالعه ای را در مورد مبدلهای حرارتی پیچیده ارائه داد که شامل چندین جریان در یک همراه با یک تبادل کننده سرماساز بود.

برنامه شبیه سازی PRosim برای روند طراحی به کار گرفته می شود که محاسبات آن شامل

نتایج بسیار خوب بود و کاهش هزینه ها و گرمای مورد نظر در هنگامی که از صفحات آلمینیومی زرد حوش شده استفاده می شود را از خود نشان داد. (1995)picon nunez روش را برای طراحی مبدلهای حرارتی چند جریانی از نقطه نظر مسیر همبستگی ارائه داد. راه حل مجموعه ای از نمودارها بود که برای انتخاب بهترین مبدل به کار گرفته می شد. انتخاب ابعاد مبدلها بر اساس بار حرارتی ثابت برای هر کانال و سطح انتقال حرارت ثابت در هر مقطع که می توان با انتخاب سطح مناسب به آن دست یافت.

در هر حال الگوریتمهایی که در بالا ذکر شد تنها برای نوع پرمهای صفحه ای از مبدلهای فشرده چند جریانی است. جدای از مبدلهای صفحه ای برجستگی های جزئی صفحه مبدل حرارتی همچنین کارائی خود را به عنوان مبدل حرارتی چند جریانه نشان داد. در طی این PH به عنوان یک مبدل ساده برای احیاء گرما شناخته شده است. به خوبی می تواند جوابگوی نیازهای گرمایشی و سرمایشی صنایع باشد.

PHE می تواند انتقال خیلی زیادی را در مقابل مبدلهای حرارتی پوسته و لوله ساده در یک اختلاف دمای کمتری انجام دهد. این به خاطر صفحات مخصوص انتقال حرارت در PHE می باشد.

در PHE مساحت سطح انتقال گرما به راحتی با اضافه یا کم کردن صفحات می تواند تغییر کند.

PHE به طور خاص برای سرویس های بهداشتی که مداوماً باید تمیز شوند مناسب هستند و همچنین برای عملیات انتقال حرارت که در آن زمان حرکت جریان محدود است. با توجه به فوائد خاصی که PHE ها دارند بررسی استفاده PHE به عنوان تغییر دهنده چند جریانی گرما در این مقاله آمده است. معبر طراحی صفحه چند جریانی تغییر دهنده گرما در تطابق تنگاتنگ با اطمینان داشتن به درجه بازاریابی در شبکه های جریان پیشنهاد شده است.

قابلیت تنظیم و کار کردن با صفحه چند جریانی تغییر دهنده گرمایی در ارتباط با درجه آزادی و اینکه چه عملی باید برای مقدار مشخصی انعطاف پذیری باید صحیح و با مهدت انجام شود، مورد بحث واقع می شود. در آخر، مطالعه صفحه چند جریانی تغییر دهنده گرما برای دستیابی به طراحی آن بیان شده است.

خصوصیات صفحه تغییر دهنده گرما :

نوع بسیار شناخته شده صفحه تغییر دهنده گرما نوع سطح و قاب مانند آن است. سطح انتقال دهنده گرما از یک سری صفحات موج دار و روزنه هایی برای ورود و خروج سیال در چهار طرف آن تشکیل شده است. صفحات فلزی در یک چهار چوب با بالاترین و پائینترین میله (زره حائل) ردیف شده اند. هر صفحه به وسیله واشر برای اطمینان از هدایت سیال به سوی کانالهای دوگانه محکم شده است. خصوصیات صفحات با شدت جریان سیال خصوصیات فیزیکی، فشار و برنامه گرمایی تطبیق تطبیق داده شده است. در این نوع ساختمان تعداد زیادی فوائد است که نام می بریم :

• مقدار زیاد جریان متلاطم در کانال ها اجازه می دهد دما دو سیال با کمتر از C 1 اختلاف نزدیک شوند. این را با C 10 - 5 برای تغییر دهنده دما پوسته و لوله ای و سوم تطبیق دهید. از این رو کارآیی گرمایی بالا در بکارگیری معمولی در نتیجه ضریب انتقال حرارت بالا بدست آمده است.
• منطقه انتقال گرما با اضافه یا کم کردن صفحات باقاب های یکسان افزایش یا کاهش پیدا می کند.
• تمیز و بازرسی کردن سطح انتقال گرمایی با آزاد کردن پیچ افقی و حرکت دادن صفحات در طول نرده حائل به راحتی انجام می شود.
• در بکارگیری معمولی مقدار زیادی پشم در کانالهای پشتی صفحات است که جریان متلاطم را توضیح می دهد و یک جریان فرعی ایجاد می کند و همچنین فضای مرده را کاهش می دهد. این اثرات در نسبت پایین برای جلوگیری از بهم خوردن سطح انتقال گرمایی بکار می رود.
• وقتی که مواد گرانتری برای ساختن تغییر دهنده دما مورد نیاز باشد. PHE قیمت کمتری از نوع پوسته و لوله ای دارد در کل PHE زمان اقامت سیال کمتری نیاز دارد و همچنین فضای کمتری برای نصب تأسیسات.

چیدمان بسته صفحات جریان

بنا بر اینکه PHE چگونه مونتاژ می شود ممکن است چیدمان و شکل جریانهای متفاوت داشته باشیم.

این کار با مسدود کردن وروریهاروی صفحات انتخاب شه و یا با کار گذاشتن صفحات مقسم بین دو بسته صفحات انجام می شود. چیدمان های معمولی جریان در بسته صفحات عبارتند از : موازی، سری و چند مسیره. برای مثال نگاه کنید به شکل1-3

هگز ... (1994) یک سری اصطلاحات معمولی برای توضیح مسیر جریان بیان کرده است. هرتوره جریان از بسته صفحات به صورتی که نام برده می شود عبور می کند. (NpeOFNcne) در برابر. (NpeOFNcne ) در حالی Np تعداد مسیرها و NCN تعداد کلی کانال ها در هر صفحه است . تعداد کلی کانالها در هر بسته صفحات بوسیله فرمول زیر بدست می آید:Ncn=NpnNcnn +NpeNcne

و سه نوع شکل جریان به اینکه آیا جریان سرد یا گرم مسیر کانالهای صفحات عبور می کند بستگی دارد. اگر NPnNcnn=NPcNcne  آنگاه جریان گرم و سرد در تعداد کانالهای مساوی دیده می شود. اگر1 +  NPnNcnn=NPcNcne   آنگاه جریان گرم در یک کانال بیشتر از جریان سرد ساکن می شود (با جریان یافتن در هر دو جهت کانال. در آخر اگر NPnNcnn=NpeNcnc -1  آنگاه جریان سرد با جریان یافتن در حداکثر نهایت کانالی – در یک کانال بیشتر از جریان گرم ساکن می شود.

برای جریان موازی سیالات یک بار در جهت بسته صفحات جریان می یابند. هر جریان از ورودی های گوناگون تا کانالهای جریان مقابل تقسیم می شوند و آنگاه در خروجی های گوناگون دوباره جمع می شوند. جریان در این چیدمان می تواند flow v - و یا  2- flow باشد. در چیدمان v – flow هر دو نوع جریان از یک جا وارد و خارج می شوند. در چیدمان 2-flow جریان ها در جهات متفاوتی وارد و خارج می شوند. اگر توزیع جریان یکنواخت در نظر گرفته شود، آنگاه عملکرد  گرمایی یکسان ساتوبهرحال در هر دو شکل flow v - و یا  2- flow ممکن است توزیع بد جریان در داخل بسته صفحات از PHE ها رخ دهد. (ببینید 1995  سندرسون) بنابراین هر جریان در عملکرد گرمایی یا هیدرولیکی متفاوت عمل   می کند.

جریان ها در این حالت همیشه بصورت جریان t هستند.

بنابراین طراحی ترتیب جریان عادی ترتیب جریان حلقوی با تندی جریان زیاد مستلزم تغییرات نسبتاً کوچک در دما می باشد.

از طرف دیگر شکل گرفتن یکسری ترتیب جریان در عمل با تندی جریان کم نیاز به تغییرات قابل توجه در دما می باشد. یک ترتیب جریان حلقوی نیاز به صفحات با دمای بییشتری نسبت به نوع های دیگر ترتیب جریان دارد.

اگر نوع صفحات در هر دو آرایش یکسان باشد. این مورد باعث کاهش ضریب انتقال حرارت کلی در نوع حلقوی می شود هر چند که افت فشار در جریان حلقوی کمتر است.

بنابراین  گرمایی و کارایی های هیدرولیکی احتیاج به تعیین مقدار بهینه آرایش صفحات جریان دارد.

در موارد خاص در نوع حلقوی و دیگر انواع ترتیب جریان نمی تواند تطبیق دما و عوارض هیدرولیکی و سپس انتقال به چند کاره ترتیب درعوض مطرح شده

جدا از تفاوتهای که در جریان انعطاف پذیری PH6 وجود دارد.

هر کدام از دو جریان ها به طریق طبقه بندی می شوند. از اینرو چون در دو انتهای کانالی از دسته صفحات اختلاف دمای رخ می دهد. موقعی که در کانالهای درونی مقایسه می کنیم این اثر خیلی آشکار موقعی که تغییرات خیلی کم است.

*** متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است ***

تحقیق درباره نگاه دانشمندان و سیاست مداران غیر مسلمان به قرآن

اختصاصی از فی لوو تحقیق درباره نگاه دانشمندان و سیاست مداران غیر مسلمان به قرآن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل :        Word    ( قابل ویرایش)         تعداد صفحات :  20صفحه

1ـ ولتر فیلسوف و نویسندۀ فرانسوی می گوید :

من یقین دارم که اگر قران و انجیل را بیک فرد غیر متدین ارائه دهند او حتما اولی را برخواهد گزید زیرا کتاب محمد در ظاهر افکاری را تعلیم می دهد که به اندازه کافی بر مبانی عقلی منطبق است . سالانه پیام اسلام س 2}

2ـ ژ ان ژاک روسو نویسنده فرانسوی (1876-1804):

بعضی از مردم بعد از آنکه مقدار کمی عربی یاد گرفتند قرآن را خوانده و درست درک نمی کنند واگر می شنیدند محمد با آن لغت فصیح وآهنگ رسای عرب آنرا می خواند هر آینه سجده می افتادند وندا می کردند ای محمد عظیم دست مارا بگیر وبه محلّ شرف افتخار برسان .ما را بخاطر یاری تو حاضریم جان خویش را فدا سازیم. {اسلام وافکار اندیشه ص31}

 3ـ واشنگن ایرونیک آمریکائی :

قرآن کتابی است که از حدود اقیانوس اطلس تا نهر کاشمر مردم را در زیر سایۀ همایون فر خود سعادتمند نگهداشته است {حقیقت اسلام در نظر دیگران ص 60 }

قرآن حاوی بالاترین مبادی ، با ارج وسودمندترین آنها است {کتاب آسمانی کدام است ص185}

4ـ تولستوی فیلسوف بزرگ روسی {1910-1828}

قرآن مشتمل بر تعلیمات و حقایق روشن و آشکار و سهل است و عموم افراد بشر از هر طبقه می تواند از آن بهره مند گردد {پیشرفت سریع اسلام ص 52}

هر کس که بخواهد ماهله وسادگی دین اسلام را بفهمد باید که قرآن مجید را بدقت مطالعه کند زیرا در آنجا احکامی مبنی بر حقایق روشن و آشکار صادر و تعلیماتی سهل و ساده بعموم داده شده در این قرآن آیات کریمه نزول نموده که دلالت بر مقام عالی دین اسلام و پاکی روح مقدس آورندۀ این کتاب دارد که بر مقام عالی دین اسلام وپاکی روح مقدس آورندۀ این کتاب دارد که از آن جمله است واعتصمو بحبل الله جمیعاً ولا تفرقو واذکر ونعمت الله .

تحقیق درباره نگاهی به ارزش تغذیه‌ای

اختصاصی از فی لوو تحقیق درباره نگاهی به ارزش تغذیه‌ای دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل :        Word    ( قابل ویرایش)         تعداد صفحات : 16 صفحه

با نفوذ هر چه بیشتر تبعات صنعتی شدن به زندگی روزمره و افزایش مشغله های عمومی خانوار، دیگر تهیه و فرآوری مواد غذایی به وظیفه‌ای تبدیل شده است که بر عهده‌ی صاحبان صنایع غذایی است. بدین ترتیب اکنون کشور ما و حتی دیگر کشورهای درحال توسعه در جایگاهی قرار گرفته‌اند که عمده‌ی مواد غذایی موجود در سبد غذایی خانوارهای آن به صورت صنعتی فرآیند شده‌اند و رفته رفته از درصدی از این مواد که به صورت خام مصرف می شوند کاسته می شود. در حال حاضر در حدود 65 تا 70 درصد مواد غذایی مورد

مصرف خانوارهای شهری به صورت فرآیند شده است. از این رو با نگرشی دقیق به این موضوع این واقعیت کاملاً مشخص است که صنایع غذایی به عنوان جزء لاینفک جوامع توسعه یافته و در حال توسعه هستند. از یک سو با گسترش هر چه بیشتر این صنایع و همچنین تغییرات فرهنگی که به واسطه‌ی ورود تکنولوژی و صنعت از کشورهای صنعتی به کشور های در حال توسعه تحمیل شده است. و از سویی دیگر با توجه به ویژگی‌ها و ملزمات زندگی مدرن، مواد غذایی فرآیند شده مورد استقبال عموم قرار گرفته اند. وجود مواد اولیه مناسب و سیاست‌های راهبردی که افزایش تولیدات زراعی را در پی داشته است و هم‌چنین لزوم توسعه‌ی صنایع تبدیلی برای جلوگیری از تبدیل این مواد به ضایعات، هر چه بیشتر زمینه ساز گسترش صنایع غذایی در ایران است. اما نکته اینجاست که این سیاست‌ها تنها تولید، را مورد حمایت قرار داده اند و کنترل دقیق بر روند تولید چندان مورد توجه نبوده است. به طوری که عموماً استانداردهای اعمال شده بیشتر بر روی فاکتورهای میکروبی و شیمیایی تمرکز داشته اند و غالباً معیاری برای سنجش باقیمانده ارزش مواد غذایی در محصول نهایی وجود نداشته است. با نگرشی همه جانبه به دقایق موضوع مؤیدات این مسئله کاملاً روشن است که در چند دهۀ اخیر از خاک زراعی تولید کننده محصولات زراعی گرفته تا نحوۀ عرضه محصولات غذایی به بازار مصرف آن طور که باید مسئله ارتقاء ارزش تغذیه ای محصول مد نظر قرار نگرفته است. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات نباتی، بهبود دهنده های رشد محصول و ... در مرحله کشت، و عدم مدیریت دقیق فرآیندهای تولیدی که به حفظ هر چه بیشتر ارزش تغذیه ای محصول نهایی در مراحل تولید صنعتی بیانجامد،

تحقیق درباره اعتیاد مواد مخدر

اختصاصی از فی لوو تحقیق درباره اعتیاد مواد مخدر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل word: (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات : 13 صفحه

بخشی از متن :

شیوع‌ گسترده‌ مواد مخدر در جامعه‌ و به‌ تبع‌ آن‌ معتاد شدن‌ عده‌ زیادی‌ از افراد بویژه‌ جوانان‌ و نوجوانان‌ امروزه‌ به‌ صورت‌ یکی‌ از معضلات‌ تقریبا غیرقابل‌ حل‌ در ایران‌ در آمده‌ است‌.

گسترش‌ انواع‌ مواد مخدر ودر دسترس‌ بودن‌ و تغییر الگوی‌ شیوه‌های‌ مصرف‌ سبب‌ شده‌ که‌ عده‌ زیادی‌ از جوانان‌ و نوجوانان‌ به‌ استعمال‌ این‌ مواد گرایش‌ پیدا کرده‌ و زمینه‌ساز بروز مشکلات‌ فراوان‌ برای‌ خود، خانواده‌ و جامعه‌ شوند.

در گذشته‌ استعمال‌ مواد مخدر تنها مختص به‌ افراد بالای‌ ٥٠ سال‌ بود که‌ علت‌ عمده‌ مصرف‌ آن‌ را مربوط‌ به‌ بالا رفتن‌ سن‌ و ابتلا به‌ انواع‌ و اقسام‌ بیماری‌‌ها می‌دانستند. طی‌ دو دهه‌ گذشته‌ سن‌ اعتیاد به‌ بیست‌ سالگی‌ رسید و امروزه‌ نیز با سیر نزولی‌، سن‌ گرایش‌ به‌ مواد مخدر و استعمال‌ آن‌ به‌ دوره‌ نوجوانی‌ یا به‌ عبارت‌ دیگر ١٤ - ١٣ سالگی‌ رسیده‌ است‌.

یکی‌ از مسائلی‌ که‌ طی‌ دهه‌ اخیر مسوولان‌ مربوطه‌ را با چالش‌های‌ فراوانی‌ روبرو ساخته‌ و آنان‌ را به‌ ارایه‌ راهکارهای‌ پیشگیرانه‌ و بازدارنده‌ واداشته‌ بود، مساله‌ شیوع‌ مواد مخدر و گسترش‌ اعتیاد در دانشگاه‌ها بود که‌ خوشبختانه‌ با پیگیری‌های‌ مستمر این‌ مساله‌ تا حدودی‌ کنترل‌ شد اما هیچ‌ گاه‌ از بین‌ نرفت‌.

دانلود مقاله کامل درباره صنعت نفت

اختصاصی از فی لوو دانلود مقاله کامل درباره صنعت نفت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه :53

بخشی از متن مقاله

مقدمه

نفت

یکی از برجسته ترین دستاوردهای اقتصادی در صد سال گذشته ، رشد و توسعة صنعت نفت بوده است. در سال 1850، در واقع نفتی در جهان تولید نمی شد. سپس، در پس اکتشافاتی که در ایالات متحدة آمریکا و روسیه هر دو انجام شد، کل تولید پس از سال 1860 به سرعت رو به افزایش گذاشت و تا سال 1890، تولید جهانی به 10 میلیون تن در سال رسید . از آن تاریخ تاکنون، تولید نفت خام پیوسته در حال افزایش بوده است و تولید جهانی آن تقریباً هر ده سال 2 برابر شده است. ایالات متحدة آمریکا و شوروی هنوز بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان هستند؛ گرچه اهمیت نسبی آنها با افزایش بسیار سریع تولید نفت خام از حوزة دریای کارائیب، خاورمیانه و آفریقا، رو به کاهش گذاشته است.[1]

در آغاز قرن بیستم، نفت و گاز طبیعی کمتر از 4 درصد از کل نیاز انرژی جهان غرب را تأمین می کرد؛ حال آن که زغال سنگ تقریباً 90 درصد از این نیاز را برآورده    می کرد. اما این وضع به سرعت تغییر کرد و سهم نفت و گاز طبیعی از کل تولید انرژی در سال 1920 به 12 درصد و در نیمة دهة 1930 به 26 درصد و پس از جنگ جهانی دوم در سال 1948 به 36 درصد رسید. از آن زمان به بعد ، اهمیت نفت و فرآورده های نفتی برای اقتصاد جهان همواره رو به افزایش بوده است، چنان که تا سال 1970 ، تقریباً 70 درصد از کل نیاز انرژی غرب را نفت و گاز طبیعی تأمین می کرد.

مصرف  کنندگان عمدة نفت و فرآورده های وابستة آن،ملل صنعتی اروپای غربی، آمریکای شمالی و ژاپن هستند که روی هم رفته 70 درصد از کل تولید را در سال 1970 به خود اختصاص می دادند. در عین حال، همین کشورها فقط 26 درصد از نفت و گاز جهان را خود تولید می کنند و بنابراین مجبورند نیازهای خود را با نفت وارداتی تأمین کنند. بنابراین گونه ای رابطة همزیستی متقابل بین کشورهای اصلی تولید کننده و کشورهای مصرف کننده ایجاد شده است.

خاورمیانه، منطقة تولید کنندة نفت[2]

در حال حاضر، خاورمیانه منطقه ای است که در آن تولید نفت در حد قابل ملاحظه ای بیشتر از تقاضاست. طی قرن بیستم، تولید نفت این منطقه برحسب تولید کل جهانی به طور مشخص افزایش یافته است. در دهة 1930 و اوایل دهة 1940 ، میانگین سطح تولید بین دو تا پنج درصد از کل تولید جهان بود، اما در پی احیاء و توسعة صنعت پس از جنگ در منطقة خلیج (فارس)، تولید نفت تا سال 1950 به میزان 15 درصد رسید. از آن تاریخ ،  اهمیت نسبی نفت و گاز طبیعی خاورمیانه و آفریقای شمالی در تولید جهانی همواره رو به افزایش بوده است، به گونه ای که در سال 1960 از مرز 25 درصد گذشت و در سال 1971 به میزان 40 درصد رسید، در این سال تولید کل نفت منطقه متجاوز از 1000 میلیون تن می شد.[3]

اگر چه در خاورمیانه تولید نفت اول بار در اوایل قرن بیستم در ایران آغاز شد، اما فقط پس از جنگ جهانی دوم بود که تولید آن به سرعت رو به افزایش گذاشت . طی اوایل دهة 1940، ایران بزرگترین تولید کنندة نفت در خاورمیانه بود و پس از آن عراق و عربستان سعودی در مراتب بعدی قرار می گرفتند. پس از کشف و توسعة منابع نفتی در مقیاسی وسیع، تولید نفت کویت و عربستان  سعودی هر دو ، به مقدار زیادی افزایش یافت تا سال 1950 که تولید حوزه های نفتی عربستان تقریباً با تولید حوزه های نفتی ایران برابر شد. در سال 1951، صنعت نفت ایران ملی شد و در نتیجه تولید نفت خام در سال بعد به کمتر از دو میلیون تن کاهش یافت و بدین ترتیب عربستان سعودی و کویت به عنوان دو تولید کندة اصلی خاورمیانه در صدر قرار گرفتند. طی دهة 1955 تا 1965، کویت بزرگترین تولید کنندة نفت شد و پس از آن، عربستان و ایران در رده های بعدی قرار گرفتند. افزایش وسیع تولید نفت در ایران از سال 1954 به بعد، پس از رفع مناقشه بین شرکتهای نفتی و حکومت ایران، آغاز شد. طی سالهای آخر دهة 1960، میزان تولید در کشورهای ایران و عربستان سعودی از میزان تولید نفت کویت فراتر رفت و این دو کشور برای کسب مقام اول در تولید به رقابت برخاستند. اما موفقیت حقیقی در دهة 1960 به 150 میلیون تن در سال 1969 جهش داشت، در همین سال بود که لیبی پس از عربستان سعودی در مرتبة دوم تولید قرار گرفت. از آن زمان، تولید نفت لیبی رو به کاهش گذاشته است. با آغاز دهة 1970، ایران و عربستان سعودی هم اکنون براحتی در رأس جدول تولید و بعد از آنها با فاصلة زیادی کویت و لیبی قرار دارند. (جدول ) . ایران، عربستان سعودی، کویت، لیبی و عراق حدود چهار پنجم از کل میزان نفت خاور میانه را تولید می کنند، واقعیتی که بروشنی بر پایین بودن سطح تولید در سایر کشورها منطقه تأکید دارد.[4]

امتیازات نفتی

در دورة قبل از جنگ جهانی دوم، کشورهای تولید کنندة نفت در اطراف خلیج فارس ، امتیازات انحصاری کشف و توسعة منابع نفتی خود را به شرکتهای نفتی غرب واگذار می کردند. این امتیازات بیشتر کشورهای مربوط یا همة آنها را شامل می شد. در این زمان، هشت شرکت اصلی که تحت نظارت سهام آمریکا، بریتانیا، هلند و فرانسه قرار داشت، همة محصول نفت منطقه را تولید می کرد. این شرکتها عبارتند بودند از : استاندارد اویل (نیوجرسی) (NEW Jersy) Oil Standard ، استاندارد اویل (کالیفورنیا) ،  (California) Standar Oil ، موبیل اویل، (Mobil Oil) ، تگزاکو (Texaco) ، گالف اویل (Gulf Oil)، بریتیش پترولیوم (British Petrolouim) ، رویال داچ / شل (Royal Dutch / Shell) و شرکت نفت فرانسه (Compagnie Francaise des Petroles) . اگر چه از آن زمان تاکنون ، این وضع مشخصاً تغییر کرده است، اما حتی در اواخر دهة 1960 همین هشت شرکت بیشتر از 90 درصد از تولید نفت منطقه را در انحصار خود داشتند.

اولین امتیاز مهم خاورمیانه، امتیاز نفت ایران بود که در سال 1901 به یک مقاطعه کار انگلیسی به نام «ویلیام ناکس دارسی»[5] واگذار شد. در سال 1909، این امتیاز به «شرکت نفت ایران – انگلیس» تعلق گرفت. این شرکت از همة نقاط کشور بجز پنج استان شمالی می توانست نفت استخراج کند. از سال 1954، پس از ملی شدن صنعت نفت ایران در سال 1951، تولید نفت توسط یک کنسرسیوم بین المللی صورت می گیرد (می گرفت). این کنسرسیوم از چهارده عضو شامل هشت شرکت اصلی که قبلاً نام برده شد و نیز چند شرکت دیگر به وجود آمده است. در تواقفی که بین حکومت ایران و شرکتهای نفتی حاصل شد، وسعت منطقة مورد بهره برداری به 259000 کیلومتر مربع کاهش یافت. قرار شد که این توافق به مدت 25 سال تا سال 1979 ادامه داشته باشد و همچنین کنسرسیوم در صورت تمایل بتواند قرارداد را سه بار و هر بار به مدت پنج سال، تحت همان شرایط قبلی تمدید کند.[6]

در عراق، اولین امتیاز در سال 1925، به یک کنسرسیوم بین المللی داده شد، این اولین کنسرسیومی بود که فعالیت خود را در خاورمیانه آغاز می کرد. این کنسرسیوم به نام «شرکت نفت عراق» معروف بود و تحت نظارت بریتیش پترولیوم، شل، شرکت نفت فرانسه و «شرکت توسعة خاور نزدیک» (استاندارد اویل نیوجرسی و موبیل اویل) قرارداشت. امتیاز نفتی عراق پس از چند بار تمدید، سراسر کشور را بجز نوار باریکی در شرق عراق در نزدیکی مرز ایران، در بر می گرفت. در سال 1961 ، حکومت عراق بیشتر از 99 درصد از قلمرو امتیاز اصلی را با اقدامی یکطرفه در اختیار خود گرفت و بدین ترتیب تنها آن مناطقی که عملاً تولید نفتی داشت، در دست شرکت نفت عراق باقی ماند. اختلافی که در اثر این اقدام بین حکومت عراق و شرکت نفتی بروز کرده بود، تا قبل از ملی شدن دارای شرکت در سال 1972، برطرف نشد.  [7]

دو تولید کنندة عمدة دیگر منطقه یعنی کویت و عربستان سعودی هر دو، در سالهای دهة 1930 امتیازاتی واگذار کردند. امتیاز نفتی کویت سراسر کشور را در بر می گرفت و در سال 1934 به شرکت نفت کویت واگذار شد که مشترکاً به گالف اویل و بریتیش پترولیوم تعلق داشت.[8] در عربستان سعودی، امتیاز اصلی نفت در سال 1933 به شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا واگذار شد و بعدها شرکت نفت عربستان – آمریکا (آرامکو) [9] جای آن را گرفت که تحت نظارت چهار شرکت اصلی قرار داشت. در این حالت، منطقة واگذاری شامل نواحی وسیعی در بخشهای مرکزی و شرقی کشور می شد. از آن زمان تاکنون از بخشهایی از این منطقه صرف نظر شده است.[10]

از جنگ جهانی دوم، امتیازات اعطا شده برای کشورهای امتیاز دهنده بسیار سودآورتر شده است. این مسأله بخصوص در مورد لیبی صدق می کند که اول بار در سال 1961، تولید نفت خود را آغاز کرد. در این کشور برنامة اکتشاف و توسعه به گونه ای بسیار متفاوت از کشورهای تولید کنندة با سابقه تر، عملی شد. پس از وضع قانون نفت در سال 1955، از شرکتهای نفتی دعوت شد که در مزایده شرکت کنند. در آغاز، به منظور ترغیب شرکتهای بین المللی برای شرکت در این مزایده شرکت کنند. پس از وضع قانون نفت در سال 1955، از شرکتهای نفتی دعوت شد که در مزایده شرکت کنند. در آغاز، به منظور ترغیب شرکتهای بین المللی برای شرکت در این مزایده انگیزه های جاذبی عرضه شد. مناطق واگذاری، وسیع بود و مساحتی حدود 30000 تا 100000 کیلومتر مربع را شامل می شد و علاوه بر وجود برخی عوامل جذب کنندة دیگر به شرکتهای خارجی اجازه داده می شد که تقریباً 25 درصد از منابع را بابت استهلاک سرمایه برداشت کنند.در نتیجه بسیاری از شرکتهایی که حافظ منابع آمریکا، بریتانیا، فرانسه و ایتالیا بودند، به کار اکتشاف نفت پرداختند. حکومت لیبی به محض این که دریافت برای تولید نفت از منابع بالقوة عظیمی برخوردار است، خواهان منافع بیشتری شد. در سال 1960، امتیاز استهلاک سرمایه ملغی ده ساله بین یک چهارم و یک سوم وسعت اصلی کاهش دهند. در سال 1962، یعنی دو سال پس از تشکیل سازمان کشورهای صادر کنندة نفت (اپک)[11]، لیبی به این سازمان پیوست و تشویق شد که سیستم مالیاتی نفت خود را بر پایة سیستمهای مشابه مالیاتی در دیگر کشورهای عضو سازمان، بنا نهد. بر شرکتهایی که از حق امتیاز قدیمی تری برخوردار بودند، فشارهایی وارد شد و سرانجام این شرکتها مجبور شدند که به پیشنهادهای جدید تن در دهند. به رغم این شرایط سخت تر، به علت ویژگی محلی نفت لیبی در مقایسه با دیگر تولیدات نفت خام کشورهای خاورمیانه، پایینی غلظت، کم بودن مقدار گوگرد نفت، و این واقعیت که حتی شرایط واگذاری امتیازات جدید هنوز هم به سختی شرایط مورد ادعای کشورهای منطقة خلیج فارس نبود، درخواست اخذ امتیازات از سوی شرکتها همچنین به قوت خود باقی ماند.

*** متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است ***